Ένας σκύλος κάνει επιτόπου σβούρες κυνηγώντας την ουρά του χωρίς να μπορεί να τη φτάσει. Με τον ίδιο τρόπο ο άνθρωπος μπαίνει σε μια ατέρμονη προσπάθεια να κατακτήσει αυτό το οποίο είναι κομμάτι του αναπόσπαστο, δίπλα του, μέσα του ή πίσω του. Είναι τόσο απορροφημένος στο κυνηγητό για να την ανακαλύψει και το άγχος όταν δεν την αποκτήσει που ούτε καν τη βλέπει. Την ευτυχία.
Η ευτυχία έχει τόσα πολλά πρόσωπα και χρώματα όσα κι οι άνθρωποι που κατοικούν στη Γη. Για κάποιους ευτυχία είναι η αναγνώριση, η χλιδή, μια καλή δουλειά, για άλλους η οικογένεια, για κάποιους τα χρήματα ή μια στέγη, γι’ άλλους ο έρωτας, τα χρώματα της φύσης, τα χαμόγελα γύρω τους, μια αγκαλιά που θα δώσουν ή θα πάρουν. Η σπουδαιότητα που έχουν τα πράγματα για κάθε άνθρωπο είναι υποκειμενική.
Ελάχιστοι είναι οι άνθρωποι που τους ρωτάς τι θέλουν απ’ τη ζωή τους και απαντάνε «ευτυχία». Για όλους μας εννοείτε η ευτυχία. Πιστεύουμε ότι η υγεία, τα χρήματα, η εξουσία είναι τα μέσα για να την αποκτήσουμε. Οι περισσότεροι από εμάς είναι υγιείς, άλλοι από εμάς έχουν επιτύχει ή έχουν αποκτήσει πολλά απ’ τα υλικά που ονειρεύονταν. Είμαστε όμως ευτυχισμένοι;
Το κυνήγι προς την ευτυχία οδηγεί με μαθηματική ακρίβεια στη δυστυχία. Δικαιολογημένα ονομάστηκε απ’ τους ψυχολόγους «χαμένη Ατλαντίδα των συναισθημάτων», όλοι λένε ότι υπάρχει αλλά κανείς δεν ξέρει πού να ψάξει να τη βρει.
Πόσες ανθρώπινες ζωές εκεί έξω έχουν θέσει στόχο να είναι συνεχώς ευτυχισμένοι και πόσο περισσότερο χρόνο έμειναν σε ένα γραφείο, πόσα παιδιά ή συντρόφους παραμέλησαν, πόσο έρωτα στερήθηκαν ή ποια χόμπι θυσίασαν γιατί νόμιζαν πως έτσι θα αποκτήσουν ευτυχία; Αυτά από μόνα τους δεν ορίζουν ευτυχία; Γιατί λοιπόν να τη θυσιάσουμε για να την αποκτήσουμε όταν την έχουμε ήδη;
Το σπίτι, η περιουσία κι η αναγνώριση μπορεί να προσφέρουν ένα ευνοϊκό περιβάλλον για την ευτυχία, αλλά από μόνα τους ούτε τη διδάσκουν ούτε τη χαρίζουν. Είναι όπως όταν αγοράζουμε μια γυάλα για το ψάρι και δεν έχουμε ακόμα αποκτήσει το ψάρι ή δεν έχουμε σκεφτεί πώς θα το θρέψουμε για να μεγαλώσει. Αν δεν μπορείς να είσαι ευτυχισμένος αξιοποιώντας αυτά που ήδη έχεις, δε θα γίνεις ευτυχισμένος ούτε με τα περισσότερα γιατί πάντα κάτι θα λείπει κι εσύ πάντα θα αναζητάς όσα υποτίθεται δεν έχεις. Άρα μια ζωή θα είμαστε ανικανοποίητοι και δυστυχείς.
Ξέρεις, η ζωή δε μας χρωστάει τίποτα. Εμείς χρωστάμε στον εαυτό μας. Ακόμα και το λυχνάρι του Αλαντίν να είχαμε όλοι στο σπίτι, αυτό θα μπορούσε να μας φέρει υλικά αγαθά, να αλλάξει καταστάσεις, να φέρει ανθρώπους κοντά μα δε θα μας έφερνε την ευτυχία. Για τον απλούστατο λόγο ότι η ευτυχία δεν είναι υλικό αγαθό αλλά μία από τις πολλές οπτικές γωνίες που επιλέγει κανείς να βλέπει τα πράγματα. Μια φίλη πρόσφατα πέρασε από καρκίνο. «Θα με ταλαιπωρήσει μα δε θα με σκοτώσει» είπε. Ένας άλλος φίλος μια μέρα μου διηγήθηκε πώς έγινε το ατύχημα που του στοίχησε το πόδι του «Ενώ έβλεπα το πόδι μου να κόβεται, σκεφτόμουν πως για να μπορώ να το βλέπω, ακόμα ζω».
Η ευτυχία είναι και δικαίωμα κι επιλογή του καθενός. Όπως επιλογή είναι και το να είσαι δυστυχισμένος. Αν υπάρχουν εννιά άνθρωποι που μας αγαπάνε κι ένας που δε μας αγαπάει, εμείς επιτρέπουμε σ’ αυτόν τον έναν άνθρωπο να μη μας αφήνει να ευτυχίσουμε. Τι θα γινόταν αν αρκούμασταν στην αγάπη των εννιά αντί να ζητάμε την αγάπη του ενός;
Ευτυχία είναι να είσαι αυτάρκης. Ευτυχία είναι όταν δεν υπάρχει τίποτα να ζητήσεις. Ευτυχία είναι στα μικρά απλά και καθημερινά που δε δίνεις σημασία στην προσπάθειά σου να ανακαλύψεις αυτό που ήδη έχεις. Η ευτυχία είναι η αξιοποίηση όλων όσων μας περιτριγυρίζουν.
Είναι οι κοινωνικές ανθρώπινες σχέσεις που αναπτύσσουμε κατά τη διάρκεια της ζωής μας, είναι οι φίλοι που δε μας εγκαταλείπουν, οι στιγμές με την οικογένεια, το φαγητό που θα δώσεις στον άστεγο, το γράμμα που θα αφήσεις στην πόρτα της, το χαμόγελο που θα ζωγραφίσεις σ’ ένα δακρυσμένο πρόσωπο, η ελπίδα που θα δώσεις στο αδιέξοδο του άλλου, ο χρόνος που θα αφιερώσεις στο κατοικίδιό σου, το δείπνο που θα ετοιμάσεις στη σχέση σου, η προπόνηση που θα κάνεις για να πάρεις το μετάλλιο, τα μαθήματα κιθάρας που θα ξεκινήσεις, η συγχώρεση, τα όνειρα που θα κάνεις ανεξαρτήτως ηλικίας και κοινωνικοοικονομικού υπόβαθρου.
Στις μικρές λεπτομέρειες βρίσκεται. Στις μοναδικές στιγμές που εύχεσαι να σταματούσε ο χρόνος, στις ανατολές κάθε εποχή του χρόνου, στην ελευθερία που νιώθεις όταν βουτάς στο νερό, στον αέρα που σου κτυπά το πρόσωπο και σε κάνει να κλείνεις τα μάτια, στις μπίρες που μοιράστηκες με τους σημαντικούς άλλους της ζωής σου, στην αγάπη που δέχεσαι απ’ τους αφανείς ήρωες στην πορεία σου.
«Όταν πήγα στο σχολείο με ρώτησαν τι ήθελα να γίνω όταν μεγαλώσω. Έγραψα: ευτυχισμένος. Μου είπαν ότι δεν κατάλαβα το ερώτημα και τους είπα ότι δεν καταλαβαίνουν τη ζωή». John Lennon
