Οι περισσότεροι γνωρίζουμε πως ο ιός μεταδίδεται με την σεξουαλική επαφή και την κοινή χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών. Ποιοι άλλοι παράγοντες κινδύνου υπάρχουν, και τι πρέπει να πάψει να μας ανησυχεί.
Πώς μεταδίδεται
Ο ιός HIV μεταδίδεται μέσω διάφορων σωματικών υγρών, όπως το αίμα, το σπέρμα και τα προσπερματικά υγρά, τα πρωκτικά υγρά, τα κολπικά υγρά και το μητρικό γάλα. Ο ιός, συνεπώς, μεταδίδεται όταν αυτά τα υγρά έρθουν σε επαφή με βλεννώδεις μεμβράνες στον πρωκτό, στον κόλπο, στο πέος ή στο στόμα ενός άλλου ατόμου. Παρ’ όλο που ο ιός μπορεί να μεταδοθεί με κάθε είδους σεξουαλική επαφή, το πρωκτικό σεξ θεωρείται πιο επικίνδυνο, καθώς οι μεμβράνες είναι πιο ευαίσθητες και μπορούν να τραυματιστούν πιο εύκολα. Τέλος, παρά το γεγονός ότι ο κίνδυνος είναι μικρότερος, ο ιός μπορεί να μεταδοθεί και μέσω του στοματικού σεξ, αν υπάρξει εκσπερμάτωση μέσα στο στόμα, ή αν το άτομο έχει κάποιο πρόβλημα υγείας που προκαλεί ανοιχτές πληγές στο στόμα.
Η χρήση προφυλακτικού – και δη η σωστή τους χρήση – ελαττώνει τον κίνδυνο σημαντικά. Ο ιός, επίσης, μπορεί να μεταδοθεί αν μολυσμένα σωματικά υγρά έρθουν σε επαφή με τραυματισμένους ιστούς, όπως κάποια ανοιχτή πληγή της επιδερμίδας, ή αν μεταφερθεί μολυσμένο αίμα με τη χρήση σύριγγας. Ο ιός μπορεί να επιβιώσει σε μία μεταχειρισμένη σύριγγα μέχρι και 42 ημέρες. Η εγκυμοσύνη είναι, τέλος, ακόμα ένας παράγοντας κινδύνου. Ο ιός μπορεί να μεταδοθεί από την μητέρα στο έμβρυο, αλλά η θεραπεία μειώνει τις πιθανότητες αυτές σε λιγότερο από 1%.
Πώς δεν μεταδίδεται
Φιλιά και αγγίγματα: Ο ιός δεν πρόκειται να μεταδοθεί μέσω του φιλιού ή από αγγίγματα. Ο μόνος τρόπος να γίνει ένα φιλί επικίνδυνο είναι όταν το μολυσμένο άτομο έχει ανοιχτές πληγές στο στόμα. Επιπλέον, ο ιός δεν μεταδίδεται μέσω της σεξουαλικής επαφής που δεν υπάρχει ανταλλαγή σωματικών υγρών.
Η διαμονή στο ίδιο σπίτι: Η καθημερινή επαφή με ένα άτομο που έχει μολυνθεί από HIV είναι ασφαλής. Μην μοιράζεστε, όμως, ξυραφάκια ή οδοντόβουρτσες, καθώς μπορεί να αποτελούν παράγοντα κινδύνου.
Το να μοιράζεστε φαγητό: Ο ιός δεν μπορεί να επιζήσει πάνω σε επιφάνειες, οπότε το να μοιράζεστε οικιακά σκεύση δεν αποτελεί παράγοντα κινδύνου. Μπορείτε να μοιραστείτε ακόμα και φαγητό.
Σάλιο, ιδρώτας ή δάκρυα: Αυτά τα υγρά δεν αποτελούν παράγοντες κινδύνου.
Βοηθώντας ένα τραυματισμένο άτομο με HIV: Το να φοράτε γάντια θα ήταν ιδανικό, αλλά αν έρθει το αίμα του σε επαφή με το δέρμα σας, είστε ασφαλής. Πρέπει να υπάρχει κάποια ανοιχτή πληγή για να κινδυνεύετε.
Τσιμπήματα κουνουπιού ή άλλων εντόμων: Δεν θεωρούνται παράγοντες κινδύνου.
Καθίσματα τουαλέτας: Ξανά, ο ιός δεν επιζεί πάνω σε επιφάνειες, άρα τα καθίσματα τουαλέτας είναι ασφαλή - τουλάχιστον από τον HIV.
Αιμοδοσία: Το αίμα από εθελοντές αιμοδότες περνάει από αυστηρό έλεγχο για να αναγνωριστεί ο ιός, και στην περίπτωση που δεν είναι κατάλληλο, πετιέται. Συνεπώς, ο κίνδυνος να λάβετε μολυσμένο αίμα δεν υπάρχει.
