Αυτός που σέβεται τον εαυτό του είναι ασφαλής από τους άλλους
φοράει μια πανοπλία που κανείς δεν μπορεί να διαπεράσει.
Henry Wadsworth Longerfellow
Μπορείτε να θυμηθείτε εκείνες τις στιγμές στη ζωή σας στις οποίες έχετε αισθανθεί ότι κάποιος σας μειώνει; Το συναίσθημα αυτό μπορεί να είναι αποτέλεσμα μιας ματιάς, μιας έκφρασης ή ενός μορφασμού. Μπορεί ακόμα και τα λόγια κάποιου να προκαλέσουν αίσθημα μείωσης και απαξίωσης.
Τότε, αισθάνεσθε μπερδεμένοι. Αντί να αισθάνεσθε καλά αρχίζετε να αμφιβάλλετε για τον εαυτό σας και αισθάνεσθε άσχημα. Τέτοιες στιγμές προκαλούν στεναχώρια ή σύγχυση που μπορεί να μείνουν στο μυαλό σας για αρκετό καιρό ακόμα και πολλά χρόνια. Μπορεί να πείτε, είναι φυσικό να με μειώνουν. Έχω τόσα πολλά τρωτά σημεία και γι αυτό με επικρίνουν. Πολλοί από εμάς στο πρόβλημα που μας δημιουργούν οι άλλοι όταν μας επικρίνουν προσθέτουμε ένα ακόμα μειώνοντας αυτόματα και εμείς τον εαυτό μας.
Ας προσπαθήσουμε να εξερευνήσουμε τις διάφορες μειωτικές συμπεριφορές καικαι να δούμε τι μπορούμε να κάνουμε με αυτές. Την άμεση λεκτική επίθεση, την έμμεση λεκτική επίθεση και τη μείωση του εαυτού μας από εμάς τους ίδιους.
Η άμεση λεκτική επίθεση
Αυτός ο τύπος της συμπεριφοράς είναι προφανής. Ένα άτομο σας εξοντώνει με τα λόγια του. Για παράδειγμα πέφτετε πάνω σε κάποιον εντελώς τυχαία τον λερώνετε με τον καφέ και εκείνος γίνεται έξαλλος, αποκαλώντας σας ηλίθιο, αφηρημένο, ανεγκέφαλο. Τι μπορείτε να κάνετε σε μια λεκτική επίθεση;
-Επιτρέψτε στο άτομο να ηρεμήσει και να εκτονώσει τα συναισθήματά του.
-Παραδεχτείτε το δικό σας σφάλμα.
-Αναγνωρίστε τα συναισθήματα του άλλου
-Εκφραστείτε διεκδικητικά για τον τρόπο με τον οποίο έχει αντιδράσει.
-Κάντε μια ήρεμη και σύντομη δήλωση που θα βάλει τέλος στο συμβάν όσο πιο γρήγορα.
Στο συγκεκριμένο παράδειγμα μπορείτε να πείτε: ήταν ένα ατύχημα. Έχετε δίκιο αλλά θα μπορούσα να σας καταλάβω χωρίς τις φωνές και τις βρισιές.
Η έμμεση λεκτική μείωση
Τι θα κάνατε εάν το αφεντικό σας σας έλεγε κάνατε μια θαυμάσια δουλειά πάνω στο σχέδιο δράσης που παρέδωσες αλλά τα γραμματικά σου λάθη δίνουν μια λαική χροιά;
Μήπως πολλές φορές στην καθημερινότητά σας λαμβάνετε ένα διπλό μήνυμα; Αυτό ονομάζετε έμμεση επιθετικότητα. Σε αυτές τις περιπτώσεις αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να ζητάμε περισσότερες πληροφορίες. Τι ακριβώς είναι αυτό που λες; Τι εννοείς; Στόχος είναι να ξεκαθαρίσουμε την πρόθεση του άλλου. Ίσως χρειαστεί να επιμείνετε. Στην περίπτωση του αφεντικού « Σας ευχαριστώ πολύ αλλά μπερδεύτηκα λίγο. Αν σας απασχολούν πράγματι τα γραμματικά μου λάθη θα προτιμούσα να μου το πείτε ευθέως. Δεν μπορώ να καταλάβω εάν σας φάνηκε πράγματι καλή ή κακή η δουλειά μου.
Αν η δεύτερη απάντηση του ατόμου που σας επιτίθεται είναι πιο σκληρή τότε μιλάμε για άμεση πια λεκτική επίθεση και τότε πρέπει να διεκδικήσετε το δίκιο σας όπως είπαμε και προηγουμένως. Το ξεκαθάρισμα δεν παρέχει χρήσιμες πληροφορίες μόνο για το άτομο που επιτίθεται αλλά και για εσάς τους ίδιους. Τι κάνετε λάθος και θα πρέπει να το διορθώσετε; Τι δεν έχετε καταλάβει στη δική σας συμπεριφορά;
Μη λεκτικές μειώσεις
Υπάρχουν πολλοί που μας μειώνουν χωρίς λόγια αλλά με τη συμπεριφορά τους. Μπορεί να είναι απλά μια άσχημα προκλητική ματιά. Πώς πρέπει να αντιδράσουμε σε μια τέτοια συμπεριφορά; Η μη λεκτική μείωση κάποιες φορές είναι ιδιαίτερα δύσκολο να την αναγνωρίσουμε γιατί δεν περιέχει λόγια και δεν είμαστε πάντα βέβαιοι για την ερμηνεία της.
Προσπαθήστε να κάνετε το άτομο να χρησιμοποιήσει λόγια αντί για χειρονομίες ή γκριμάτσες. «Πραγματικά δεν μπορώ να καταλάβω αυτό που νιώθετε αν δεν το πείτε άμεσα». Φανταστείτε ότι ένας ταμίας σε κάποιο κατάστημα σας κοιτάει οργισμένα την ώρα που ετοιμάζεσθε να πληρώσετε. Αν ενοχληθείτε από το συμβάν γιατί να μην το αντιμετωπίσετε άμεσα και με ευθύτητα; « Με συγχωρείτε δεν κατάλαβα την πρόθεσή σας» Μήπως έκανα κάτι που δεν σας άρεσε;» Μια τέτοια αντιμετώπιση ξεκαθαρίζει ένα άμεσο μη λεκτικό μήνυμα το φέρνει στην επιφάνεια προς επίλυση για να ξέρετε τι πραγματικά συμβαίνει.
Όταν συμφωνούμε με όσους μας επικρίνουν…
Είναι πολύ πιθανόν να συμπεριφέρεστε στον εαυτό σας εξίσου επιθετικά όπως και οι άλλοι. Προσπαθήστε να μην αποφεύγετε, αδιαφορείτε ή δραπετεύετε με μη διεκδικητικό τρόπο από τη μειωτική συμπεριφορά που σας δείχνει ο εαυτός σας. Ξεκινήστε έναν διάλογο με τον εαυτό σας. Να είστε ειλικρινείς και ανοιχτοί. Τι πραγματικά συμβαίνει; Εξετάστε το ενδεχόμενο να είστε υπερβολικοί με την κριτική που οι ίδιοι κάνετε στον εαυτό σας. Μην καταδικάζεστε αλλά και μην αποφεύγετε να εξετάσετε το γιατί σκέφτεστε με τον τρόπο που σκέφτεστε και πόσο αληθείς είναι οι σκέψεις που κάνετε.
Σε κανέναν δεν αρέσει η σύγκρουση που παράγεται από τις μειώσεις. Αν ρισκάρετε μια ανοιχτή και ευθεία συζήτηση με τον εαυτό σας και με τους άλλους συνήθως η διαφωνία επιλύνεται και έχετε την ανταμοιβή μιας ειλικρινούς επικοινωνίας. Αξίζει λοιπόν να ξεπεράσετε τους δισταγμούς και να την επιχειρήσετε.
Υ.Γ Πρωτίστως και Κατά κύριο λόγο, δείξε την εκτίμησή σου στη γνώμη αυτού που σε θίγει, απαντώντας σαρκαστικά κάτι ανάλογο του τύπου:
«Σ’ ευχαριστώ,
θεωρώ πολύτιμη την άποψη ενός ηλίθιου».
