Αν ακούσουμε τους χτύπους της καρδιάς της εποχής μας, τι θα αφουγκραστούμε; Ένα ανελέητο κυνηγητό για κοινωνική εξασφάλιση και εξουσία, έναν εκκωφαντικό κομπασμό και μια υπέρμετρη αυτοδιαφήμιση όλων εκείνων των δραστηριοτήτων της καθημερινής μας ζωής που μας αρέσει να αποκαλούμε αρετές και με τις οποίες επιδιώκουμε την αυτοδικαίωσή μας. Αιχμάλωτοι μιας ατμόσφαιρας απατηλής ψευδομεγαλοσύνης, ανήμποροι να διακρίνουμε τη βαθιά εσωτερική απελπισία που μας διακατέχει, τραγικά μόνοι…
Έφθασε ο άνθρωπος να πιστεύει πως μάχεται τη φθορά και το θάνατο γαντζωμένος απεγνωσμένα στην προσπάθεια για ατομική εξασφάλιση, εξασφάλιση ευζωίας, κοινωνικής επιβολής, ηθικής αναγνώρισης. Και δεν κατορθώνει παρά να επιτείνει τη διάλυση της ύπαρξής του, μέσα στον παραλογισμό και τη μοναξιά της εγωιστικής αντιδικίας.
Αυτό, όμως, το ξεστόχισμα του ανθρώπου από την αληθινή του ύπαρξη σε μία «παρά φύσιν» ατομικότητα, μπορεί ταυτόχρονα να είναι και η ευκαιρία για μια δυναμική αποκάλυψη της απόστασης που μπορεί να τον χωρίζει από το συνάνθρωπό του και από την όντως ζωή…
Αναφέρει χαρακτηριστικά ο Χρήστος Γιανναράς πως το μήνυμα που έχει να φέρει η Εκκλησία στο σημερινό άνθρωπο είναι «να τον βεβαιώσει ότι αυτό που ζητάει ουσιαστικά ο Θεός από τον άνθρωπο δεν είναι ούτε τα ατομικά κατορθώματα ούτε οι αξιομισθίες, αλλά μια κραυγή εμπιστοσύνης και αγάπης από τα βάθη της αβύσσου μας. Ή ακόμα ίσως μια στιγμή ανάνηψης και αγωνίας μέσα από τον κλειστό και καλοασφαλισμένο υποκειμενισμό της ευτυχίας μας».
… μια στροφή προς την απλότητα, την αλήθεια, την ταπείνωση, και την αγάπη …
Αυτό ακριβώς το μήνυμα συγκεφαλαιώνει τόσο θαυμαστά ο Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι στο μονόλογο του Μαρμελάντοφ στο «Έγκλημα και τιμωρία» όταν σκέφτεται τη μέλλουσα κρίση:
«Και τότε ο Χριστός θα μας πει, ελάτε και σεις. Όλοι εσείς, εσείς οι μέθυσοι, εσείς οι αδύνατοι, εσείς οι ακόλαστοι… Και θα μας πει: όντα άθλια, γίνατε σύμμορφοι με την εικόνα του θηρίου και έχετε τη σφραγίδα του στο μέτωπό σας… Ελάτε όμως και σεις. Και τότε οι δίκαιοι θα διαμαρτυρηθούν και οι φρόνιμοι θα απορήσουν: Μα, Κύριε, πώς τους δέχεσαι; Και ο Χριστός θα πει: Αν τους δέχομαι, κύριοι δίκαιοι, αν τους δέχομαι, κύριοι σώφρονες, το κάνω γιατί κανένας από αυτούς δεν έκρινε ποτέ τον εαυτό του άξιο. Και θα μας απλώσει τα χέρια Του, θα μας ανοίξει την αγκαλιά Του και μεις θα πέσουμε στα πόδια Του και θα τα καταλάβουμε όλα. Ναι, τότε θα τα καταλάβουμε όλα… »