• Πρώτος καρπός είναι μια λέξης γλυκύτατη, πού πάει να εξαφανιστεί από τη γη, λέξης πού εκφράζει την ουσία του χριστιανισμού. είναι ή αγάπη. Αγάπη όχι στα λόγια αλλά στην πράξη.
Πρότυπο αγάπης είναι ό Κύριος ημών Ιησούς Χριστός, ή εσταυρωμένη Αγάπη, αγάπη πού φτάνει μέχρι θυσίας σταυρικής.
• Δεύτερος καρπός του αγίου Πνεύματος, λέει ό απόστολος Παύλος, είναι ή χαρά. Πράγματι, όπου υπάρχει αγάπη ακολουθεί ή χαρά. Ή μοχθηρά ψυχή κάνει και το πρόσωπο σκυθρωπό καί το βλέμμα ν” αποπνέει θλίψη.Μετά τη χαρά, ως φυσικό αποτέλεσμα, έρχεται ή ειρήνη. Όποιος ζή με το Θεό, αυτός ειρηνεύει με τον ουράνιο Πατέρα, ειρηνεύει με τον πλησίον, ειρηνεύει προ παντός με τη συνείδηση του
• δεν αισθάνεται τύψει Πρώτη λοιπόν Τριάς, αγία τριάς των καρπών αυτών, είναι «αγάπη, χαρά, ειρήνη».
Δευτέρα τριάς• «μακροθυμία, χρηστότης, αγαθοσύνη».
• Τι σημαίνει μακροθυμία, Όταν κάποιος σου κάνη κακό, να μην εφαρμόσεις το εβραϊκό δίκαιο «όφθαλμόν αντί οφθαλμού, οδόντα αντί οδόντος» (Εξ. 21,24), αλλά να ανέχεσαι• και να ελπίζεις, ότι κι ό μεγαλύτερος κακούργος μπορεί να μεταβληθεί σε αγαθό άνθρωπο.
• Ό άλλος καρπός είναι ή χρηστότης, δηλαδή ή πλατειά καρδιά, σαν τον ουρανό, πού αγκαλιάζει όλο τον κόσμο ανεξαιρέτως.
• Ό τρίτος καρπός της δευτέρας τριάδος είναι ή αγαθοσύνη, δηλαδή το καλό όχι μόνο θεωρητικώς αλλά και πρακτικώς, όχι μόνο δυνάμει αλλά και ενεργεία στη ζωή μας.
Και τέλος ή τρίτη τριάδα των καρπών.
• Πίστης. Πίστης όχι με τη συνηθισμένη έννοια αλλά με την πρώτη σημασία. Άνθρωπος πίστεως είναι ό άξιος εμπιστοσύνης, ό αξιόπιστος. Αυτός λέει «το ναι ναι» και «το ου ου» (Ματθ.5,37 κ.ά.), το φως φως και το σκότος σκότος (πρλ. Ήσ. 5,20), την ήμερα ήμερα και τη νύχτα. Αυτός είναι σταθερός και ειλικρινής.
• Ωραίος καρπός ακόμα είναι ή πραότης, πού έχει σχέση με την ταπείνωση το ήρεμο και ησύχιο πρόσωπο, πού μοιάζει με γαλήνια θάλασσα.
• Και τελευταίος καρπός είναι ή εγκράτεια, πού την ύμνησαν οι πατέρες της Εκκλησίας, αλλά και αρχαίοι προγονοί μας πού έλεγαν Ή πιο μεγάλη νίκη δεν είναι αυτή πού κατήγαγε ό μέγας Αλέξανδρος• είναι να νικήσουμε τον εαυτό μας, τις κακίες και τα πάθη μας.
Μετά την Βάπτιση μας στο όνομα της Αγίας Τριάδος μέσα στην Ορθόδοξη εκκλησία μας, ευθύς αμέσως ελάβαμε από την χείραν του ιερέως και το μυστήριο του αγίου Χρίσματος ψελλίζοντος :
«Σφραγίς δωρεάς πνεύματος αγίου αμήν».
Η λήψις του Αγίου Πνεύματος δια της χρίσεως του αγίου μύρου ολοκληρώνει και τελειοποιεί τον βαπτισθέντα και τον κατατάσσει γνήσιον μέλος του σώματος του Χριστού.
Το κατά πόσον το Άγιον Πνεύμα κατοικεί εις την καρδίαν του πιστού γίνεται φανερό από τους καρπούς που εμφανίζει ο «εμφορούμενος» υπό του Αγίου Πνεύματος πιστός.
Οι καρποί του Αγ. Πνεύματος κατά τον Απ. Παύλο είναι :
ΑΓΑΠΗ,
ΧΑΡΑ,
ΕΙΡΗΝΗ,
ΜΑΚΡΟΘΥΜΙΑ,
ΧΡΗΣΤΟΤΗΣ,
ΑΓΑΘΟΣΥΝΗ,
ΠΙΣΤΙΣ,
ΠΡΑΟΤΗΣ,
ΕΓΚΡΑΤΕΙΑ.
(Γαλ. 5, 22)
«… ΕΣΤΙ: ΑΓΑΠΗ »
Ασύλληπτη η έννοια της αγάπης.
Δε χωράει ο ανθρώπινος νους το μέγεθος της αγάπης του Χριστού μας.
Το μεγαλείο αυτής ήρθε να μας το διδάξει έμπρακτα ο Χριστός με τη ζωή του, αλλά και την τελική του σταυρική θυσία.
Μια θυσία με την οποία νίκησε για χάρη μας το θάνατο και μας χάρισε την ελπίδα και την πίστη στην ανάσταση των ψυχών και των σωμάτων.
Μας προετοίμασε με τον ερχομό του για την Δευτέρα Παρουσία του στη γη, που θα είναι ίσως και η τελική πράξη αγάπης Του για την ανθρωπότητα.
Ήρθε ο Κύριος να ταρακουνήσει τα ύδατα και να μας αφυπνίσει.
Ήρθε με την αγάπη του να μας λυτρώσει και να μας δείξει το δρόμο για τη σωτηρία.
Αν μάλιστα βιώναμε από κοντά το φρικτό μαρτύριό του, θα βιώναμε και την αμέριστη αγάπη Του.
Ραπίστηκε, υβρίστηκε και τελικά σταυρώθηκε για μας.
Θα βλέπαμε πόσο στερούμαστε αγάπης και ότι ο Κύριος είναι η προσωποποίηση της αγάπης.
«Ο Θεός αγάπη εστί».
Πολλές φορές ο Κύριος μίλησε για την αγάπη και τα πλήθη μαγεύτηκαν από τα λόγια του.
Αντίθετα με τους νόμους της εποχής είπε το
«Αγαπάτε αλλήλους»,
«Αγάπα τον πλησίον σου ως εαυτόν»,
«Αγαπάτε και τους εχθρούς υμών»,
λόγια πρωτάκουστα ως τότε.
Μετά τον Κύριο ήρθαν οι Άγιοι και οι Πατέρες της εκκλησίας να κάνουν πράξη τα λόγια Του, υπομένοντας βασανιστήρια στο όνομα της Αγάπης του Χριστού και προσθέτοντας έτσι το δικό τους λιθαράκι στο οικοδόμημά Του.
Ο απόστολος Παύλος μάλιστα έπλεξε το δικό Του εγκώμιο στην αγάπη λέγοντας ότι χωρίς αυτή, τίποτα δεν έχεις, γίνεσαι «χαλκός και κύμβαλον αλαλάζον».
Προσθέτει:
«Η αγάπη μακροθυμεί, χρηστεύεται, ου ζηλει… πάντα στέγει, πάντα πιστεύει, πάντα υπομένει, ουδέποτε εκπίπτει».
Με την πάροδο των αιώνων όμως γίνεται μία αναθεώρηση αξιών και ηθών.
Ο άνθρωπος αναζητάει να γεμίσει το «είναι» του, μένοντας πολλές φορές μακριά από την αγάπη του Χριστού.
Ο άνθρωπος, στα πρώτα κιόλας βήματα, αναζητάει αγάπη μες τη μητρική αγκαλιά.
Στη μητέρα βρίσκει αγάπη, γιατί αυτή γίνεται θυσία, ξεχνάει το «εγώ» της, μόνο δίνει.
Αλλά και ο πατέρας θυσιάζεται για το παιδί του.
Άρα σε κάθε εποχή η οικογένεια είναι αυτή που πρέπει να γίνει καθρέπτης της κοινωνίας και μέσα από την αγάπη του Χριστού να φωτίζει την ανθρωπότητα, μια ανθρωπότητα που ξοδεύει την ενέργειά της σε πράξεις καλοσύνης και αυτοθυσίας, ξεχειλίζοντας από την αγάπη που μας δίδαξε Εκείνος.
Στις μέρες μας ο κόσμος της αγάπης που ο Κύριος οραματίστηκε φαίνεται να «βουρκώνει».
Η αδικία, η ηθική διαφθορά, η κρίση αξιών, αλλά και η έξαρση της εγκληματικότητας μαρτυρούν πως ο άνθρωπος έχει χάσει τον προσανατολισμό του.
Η ίδια του η οικογένεια διδάσκει στους νέους αξίες του ατελεύτητου κυνηγιού των υλικών αγαθών και της εφήμερης δόξας.
Η απουσία λοιπόν της αγάπης οδηγεί σε πιο εγωκεντρικές κοινωνίες.
Ο άνθρωπος ζει μακριά από τον Χριστό και προσκολλάται στο «εγώ».
Ο συνάνθρωπος έρχεται σε δεύτερη μοίρα και ο ένας κινείται αδιάφορα απέναντι στον άλλο, κοιτώντας το προσωπικό συμφέρον.
Αυτό που μένει στο τέλος είναι ένα συναίσθημα μοναξιάς μέσα στο πλήθος του απόλυτου κενού.
Ζούμε χωρίς να αναπνέουμε, γιατί όταν ο άνθρωπος παύει να αγαπά, παύει να αναπνέει.
Αισιόδοξο μήνυμα όμως είναι πως ο σπόρος της αγάπης υπάρχει ακόμα και αυτό που μένει είναι να τον καλλιεργήσουμε και να τον αφήσουμε να καρποφορήσει, να ωριμάσει, «σκοτώνοντας» τα ζιζάνια που απειλούν να τον πνίξουν.
Μπορούμε να εξοντώσουμε το ζιζάνιο του εγωϊσμού με φάρμακα την Αγάπη, την Πίστη, την Υπομονή, την Αυτοθυσία.
Ας ξεκινήσουμε αγαπώντας τον Κύριό μας με όλη την ψυχή και την διάνοιά μας.
Ας συνεχίσουμε με την αγάπη προς τον πλησίον, μια αγάπη ανόθευτη, ανιδιοτελή, διαυγή, χωρίς ίσως και εάν...
Με όπλο την προσευχή ο σπόρος της Αγάπης θα πολλαπλασιαστεί και θα γίνει αυτή ο νικητής του φόβου του ανθρώπου για τον θάνατο.
Ας γίνει η γέφυρα για την Αιώνια Βασιλεία κοντά στο Χριστό μας.
ΠΗΓΕΣ
§ «Η Ασκητική της Αγάπης», Γερόντισσα Γαβριηλία.
§ Αγία Γραφή – Α’ προς Κορινθίους Επιστολή Παύλου, Κεφάλαιο ΙΓ’
Κοτσιδη Παρθενα Γεωργιου Παρασκευη
Ιδιωτικός Υπάλληλος Φυσικοθεραπεύτρια Δασκάλα
«… ΕΣΤΙ: ΧΑΡΑ »
Χαράς καιρός επέστη
« O τον Θεόν, ως χρη, φοβούμενος και επ’ αυτώ θαρρών, την ρίζαν εκαρπώσατο της ηδονής και πάσαν της ευθυμίας έχει την πηγήν».
(Ιωάν. Χρυσόστομος)
Ο προβληματισμός για το νόημα και το περιεχόμενο της ευψυχίας είναι συνομήλικος με την ανθρώπινη ιστορία.
Η κατάκτηση της χαράς είναι ίσως η πιο έντονη επιθυμία της ανθρώπινης ψυχής.
Για τον Αριστοτέλη δεν μπορεί να ζήσει ο άνθρωπος μια ζωή ευδαιμονίας με την ανθρώπινη φύση του, αλλά μόνο με τη δύναμη του θείου στοιχείου, που υπάρχει μέσα του.
Και έρχεται να επισφραγίσει την φιλοσοφική σκέψη η χριστιανική αλήθεια με το στόμα του Ιερού Χρυσοστόμου:
«ευθυμίαν γαρ και χαράν ουκ αρχής μέγεθος, ου χρημάτων πλήθος, ού δυναστείας όγκος, ουκ ισχύς σώματος, ου πολυτέλεια τραπέζης, ουχ ιματίων κόσμος, ουκ άλλο τι των ανθρωπίνων ποιείν είωθεν, αλλ’ ή κατόρθωμα μόνον πνευματικόν και συνειδός αγαθόν.
Και ο τούτο κεκαθαρμένον έχων, κάν ράκια περικείμενος ή, και λιμώ παλαίων, των σφόδρα τρυφώντων εστίν ευθυμότερος».
« Ο Χριστιανισμός βλέπει την ευτυχία Πέρα από τα ασφυκτικά σχήματα των αισθησιακών και υλοκρατικών απολαύσεων...
Η ευτυχία είναι στην ουσία της μια θεία δωρεά, που γι’ αυτό είναι ακατάλυτη... και βρίσκεται με την προσέγγιση της πηγής της ζωής και κάθε αγαθού,
Που είναι ο ίδιος ο Θεός.
Ιστορική πηγή της χριστιανικής χαράς είναι όλο το μυστήριο της ενσάρκου οικονομίας του Θεού για τη σωτηρία μας,
Ιδίως όμως και κατεξοχήν το γεγονός της Αναστάσεως του Χριστού.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός, ότι τα ιερά κείμενα, που μιλούν για το χαρμόσυνο μήνυμα της ελεύσεως του Χριστού στον κόσμο, ονομαστήκαν «ευαγγέλια», ούτε είναι τυχαίο, το ότι 150 φορές σημειώνεται στην Καινή Διαθήκη η λέξη χαρά και 65 φορές το ρήμα χαίρω.
Η χαρά του πιστού είναι η διαρκής εκείνη ψυχική αγαλλίαση, της οποίας ωραίο πρότυπο προβάλλει η Καινή Διαθήκη τον Τίμιο Πρόδρομο, τον «φίλον του Νυμφίου, τον εστηκότα και ακούοντα αυτού» και «χαρά χαίροντα διά την φωνήν του Νυμφίου» (Ιω. γ’ 29).
Ποιος σύγχρονος άνθρωπος θα άκουγε τον ‘Ιωάννη να λέει, καθώς εκ των πραγμάτων η δημόσια εμφάνιση του Χριστού έφερε μοιραία τον παραγκωνισμό του,
«αύτη ουν η χαρά η εμή πεπλήρωται. εκείνον δει αυξάνειν, εμέ δε ελαττούσθαι»
(Ιω. γ’ 29, 30)
και δε θα τον θεωρούσε τουλάχιστον ηττοπαθή;
Ο Απ. Πέτρος μάς θέτει σε πλεονεκτικότερη θέση από αυτή του Προδρόμου, γιατί εμείς πιστεύουμε στον Χριστό χωρίς να τον έχουμε δει και μας διαβεβαιώνει, ότι για την πίστη μας αυτή θα δοκιμάσουμε χαρά, που δεν μπορεί να την περιγράψει στόμα ανθρώπου:
«όν ουκ ειδότες αγαπάτε, εις ον άρτι μη ορώντες, πιστεύοντες δε αγαλλιάσθε χαρά ανεκλαλήτω και δεδοξασμένη...»
(Α΄ Πέτρ α΄ 8).
Η χαρά όμως πέρα από την κάθετη διάστασή της, που είναι χαρά για τον Χριστό, εμφανίζει και την οριζόντια διάσταση, που είναι χαρά για τον άνθρωπο.
Ο όσιος Σεραφείμ του Σάρωφ φώναζε κάθε άνθρωπο με τις λέξεις:
«χαρά μου».
Ο Απ. Παύλος αποκαλεί τα πνευματικά του παιδιά
«χαρά και στέφανόν του»
(Φιλ. δ’ 1).
Ο δε Ευαγγελιστής Ιωάννης στην Γ΄ Καθολική Επιστολή του γράφει:
«Μειζοτέραν τούτων ουκ έχω χαράν, ίνα ακούω τα εμά τέκνα εν αληθεία περιπατούντα»
(στιχ. 4).
Είναι η χαρά εκείνη του πατέρα - βασιλιά, όπως παρουσιάζεται στην παραβολή του Ασώτου, καθώς επέστρεψε ο πλανημένος γιος του.
Σε τελική ανάλυση η αληθινή χαρά είναι χαρακτηριστικό του συνόλου των Χριστιανών, της Εκκλησίας.
Οι πιστοί βιώνουν τη χαρά ιδιαίτερα ως λατρευτική κοινότητα, που αινεί και δοξάζει το Θεό για τα έργα του προς τον λαό του.
Πολλές φορές όμως έχει επαληθευθεί ο λόγος του Β. Ουγκό:
ότι η ανθρώπινη ευτυχία μόλις ανεβεί σε αρκετό ύψος προκαλεί τον κεραυνό.
Πού χωράει, αλήθεια, σε τέτοιες περιπτώσεις η χαρά;
Την απάντηση την ακούσαμε την Κυριακή των Βαΐων στο αποστολικό ανάγνωσμα
(Φιλ. δ’ 4-9) κάτω από το ιερό σύνθημα:
«Χαίρετε εν Κυρίω πάντοτε».
Αυτό το χωρίο έχει μείνει γνωστό στην παγκόσμια θρησκευτική λογοτεχνία ως ο ύμνος της χαράς.
Κι όμως, όταν το έγραφε ο Απ. Παύλος, ήταν φυλακισμένος στην Ρώμη και η ζωή του ήταν εντελώς αβέβαιη.
Θεωρώντας δε ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος την χαρά από την οπτική γωνία του πόνου, σχολιάζει φλογερά:
«Χαίρετε εν Κυρίω πάντοτε.
Αύτη μεγίστη χαρά· τοιαύτην και οι απόστολοι έχαιρον· χαρά κέρδος φέρουσα, η από δεσμωτηρίων, η από μαστίγων η από διωγμών... ‘
Η δε του κόσμου τουναντίον, άρχεται μεν από των ηδέων τελευτά δε εις τα λυπηρά».
Το παράδοξο είναι ότι και η λύπη και η χαρά του κόσμου
«ζημίαν έχει την εσχάτην»
«επί δε των Πνευματικών τουναντίον άπαν, ουχ η χαρά μόνον, αλλά και η αθυμία πολύν έχει των αγαθών τον θησαυρόν».
Αυτή τη λύπη ονομάζουν οι Πατέρες «χαροποιόν πένθος», χαρμολύπη.
Ακόμα κι αν οι Χριστιανοί πορεύονται
«εν μέσω σκιάς θανάτου»
παρουσιάζονται
«ως λυπούμενοι, αεί δε χαίροντες»
(Β΄ Κορ. στ΄ 10).
Μπροστά στο λίθο του τάφου του Ιησού ο Χριστιανικός στοχασμός ζυγιάζει ρεαλιστικά τα γεγονότα.
« Ο λίθος σφραγίστηκε απ’ τον εκπρόσωπο της πολιτικής εξουσίας.
Το σφράγισμα αυτό φάνηκε ως επιβεβαίωση και τελεσίδικη επικύρωση της νίκης των εχθρών του Σωτήρος.
Όλες οι προσπάθειές τους, όλα τα μοχθηρά σχέδιά τους στέφθηκαν φαινομενικά από πλήρη επιτυχία τη στιγμή, που ο Πιλάτος διέταξε να σφραγισθεί ο τάφος.
Τότε φάνηκε, πως για πάντα έκλεισε και τέθηκε στο αρχείο ο άτυχος φάκελος του Ιησού του Ναζωραίου!».
Εκείνος όμως σταυρώθηκε
«εκεί που βασίλευσε ο θάνατος»
«απέθανε υπέρ πάντων και αντί πάντων».
Και «ιδού ήλθε διά του Σταυρού χαρά εν όλω τω κόσμω».
«Χαράς καιρός επέστη».
Νύν! «Τέρπου χόρευε και αγάλλου, ψυχή, τον Βασιλέα Χριστόν, θεασαμένη εκ του μνήματος ως νυμφίον προερχόμενον».
Τον δικό σου Νυμφίο, ψυχή, που σού δίνει την αληθινή χαρά!
Σπυριδων Αναστασοπουλοσ
μηχανολογος
«… ΕΣΤΙ: ΕΙΡΗΝΗ »
Παρά τον πόθο του ανθρώπου να ζει ειρηνικά και παρά τις καλές του προσπάθειες να το πετύχει, ο πόθος για ειρήνη θα μένει πάντα ανέφικτος, εφ’ όσον σπεύδει να τον ικανοποιήσει μακριά από την πηγή της.
Και πηγή της αληθινής ειρήνης είναι ο Τριαδικός Θεός.
Στην Αγία Γραφή ο Θεός χαρακτηρίζεται ως Θεός ειρήνης
(Ρωμ. ιε’ 33),
αλλά και άρχων ειρήνης
(Ησαΐας θ΄6).
Η ειρήνη Του αυτή δεν έχει τέλος «και της ειρήνης αυτού ουκ έστιν όριον»
(Ης. θ’ 7).
Κατά τον Ψαλμωδό, τόπος της ειρήνης θεωρείται πάντα ο Θεός.
Όταν στρέψουμε το πρόσωπό μας στον Θεό, όλα ηρεμούν και όταν το αποστρέψουμε, όλα ταράσσονται.
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος γράφει ότι το αγαθό της ειρήνης πηγάζει από την Αγία Τριάδα, της οποίας γνώρισμα είναι η ειρηνική κατάσταση.
Αλλά και ο Ιησούς Χριστός ονομάστηκε
«Κύριος ειρήνης»
(Β’ Θεσ. γ’ 16).
Ο άνθρωπος πλάσθηκε από τον Θεό της ειρήνης με φύση ειρηνική.
Και η σχέση του με τον Δημιουργό του μέσα στον παράδεισο ήταν απόλυτα ειρηνική.
Αλλά από την στιγμή που σήκωσε σημαία ανταρσίας εναντίον του και αντιστρατεύτηκε στο θέλημά του το άγιο, διαταράχτηκε αυτή η αγαπητική σχέση μαζί Του και η ειρήνη φυγαδεύτηκε από την καρδιά του ανθρώπου.
Αυτήν την επαναφορά της ειρήνης στην ταραγμένη καρδιά του ανθρώπου πραγματοποίησε ο Χριστός μας.
Αυτός, «η ειρήνη ημών», ήλθε στη γη και ανέβηκε στον σταυρό και ένωσε «τα το πριν διεστώτα» και «το μεσότοιχον του φραγμού έλυσε», και ενώ είχαμε καταντήσει εχθροί με τον Θεό εξ αιτίας της αμαρτίας
«κατηλλάγημεν τω Θεώ δια του θανάτου του Υιού Αυτού»
(Ρωμ. ε’ 10).
Έτσι, στο πρόσωπο του Θεανθρώπου ξαναβρίσκει ο άνθρωπος τη δυνατότητα επανασύνδεσης του εαυτού του με τον δημιουργό του.
Η πηγή της ειρήνης, ο Κύριος, έρχεται τώρα και προσφέρει την ειρήνη στους ανθρώπους, την δική Του ειρήνη.
«Ειρήνην την εμήν δίδωμι υμίν, ου καθώς ο κόσμος...»
(Ιωάν. ιδ’ 27).
Εάν η διάπραξη της αμαρτίας έφερε την έχθρα με τον Θεό και φυγάδευσε την ειρήνη, η αποκατάσταση της θείας επικοινωνίας εν Χριστώ μπορεί να επιτευχθεί με πόλεμο.
Διότι η ειρήνη με τον Θεό σημαίνει υποχρεωτικά πόλεμο με τον διάβολο και ειρήνη με τον διάβολο σημαίνει πόλεμο με τον Θεό.
Έχουμε εδώ παρεμβολή ενός «καλού» πολέμου προκειμένου να διακοπεί μια «κακή» ειρήνη.
Αυτή η ειρήνη του Θεού δεν μοιάζει με την ειρήνη, που προσφέρει ο κόσμος.
Είναι άλλης φύσεως και τάξεως.
Είναι ειρήνη «υπερέχουσα πάντα νουν» και λειτουργεί στον άνθρωπο σαν
«φρουρός των καρδιών και των νοημάτων του εν Χριστώ Ιησού»
(Φιλ. δ’ 7).
Είναι καρπός του Αγίου Πνεύματος και αποτελεί εικόνα της Τριαδικής θεϊκής ειρήνης, που συνυπάρχει με την Τριαδική αγάπη.
Η υπεροχή της από την κοσμική, εδώ ακριβώς έγκειται, στον αγαπητικό τριαδικό χαρακτήρα της...
δεν πρόκειται δηλ. για μια τυπική, επιφανειακή ειρήνη, που κλείνει μέσα της το σπέρμα της υποκρισίας, της αστάθειας και της ιδιοτέλειας, αλλά για μια κατά βάθος και πλάτος οντολογική ειρήνη.
Συνεπώς η ειρήνη του κόσμου
«έξωθεν εστί και επί κακώ γίνεται πολλάκις και τους έχοντας ουδέν ωφελήσε».
Ενώ η ειρήνη του Θεού πάντα στο συμφέρον της ψυχής αποβλέπει, αφού με αυτήν ξαναβρίσκουμε την ψυχική μας ισορροπία.
Η ειρήνη του Θεού είναι καρπός της αγάπης, που απομακρύνει τον φόβο, ενώ η ειρήνη του κόσμου είναι καρπός του φόβου, που απομακρύνει την αγάπη, δηλ. τελικά τον ίδιο τον Θεό, που είναι η ενσάρκωση της αγάπης.
Η πρώτη ξεπερνάει τον χρόνο και την αμεσότητα, ενώ η Δευτέρα υποκύπτει στον φόβο και υποτάσσεται στην αναγκαιότητα.
Η ειρήνη του Θεού προσφέρει χαρά και αγαλλίαση στον άνθρωπο, γιατί βασίζεται στη χάρη του Κυρίου Ιησού, στην αγάπη του Θεού Πατέρα και στην κοινωνία του Αγίου Πνεύματος, ενώ η χαρά της ειρήνης του κόσμου είναι προσωρινή και νοθευμένη, αφού στηρίζεται στην ιδιοτέλεια και ανθρώπινη αδυναμία.
Για τους λόγους αυτούς είναι πολύ δύσκολο να συνυπάρχει η ειρήνη του Θεού με την ειρήνη του κόσμου.
Η ειρήνη του Θεού μπορεί να παρεμβάλει εμπόδια στην ειρήνη του κόσμου, όταν αυτή είναι αντίθετη και αντιανθρώπινη.
Κατά τον Άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή
«κρείσσον επαινετός πόλεμος, ειρήνης χωριζούσης Θεού».
Επομένως σκοπός και υποκείμενο της αληθινής ειρήνης είναι ο Θεός, ο Οποίος σαν Θεός της αγάπης και της ειρήνης χορηγεί την ειρήνη αυτή και στον άνθρωπο, μέσω του ειρηνοποιού Χριστού εν Πνεύματι Αγίω.
Η ειρήνη του Θεού αρχίζει με την ενσάρκωση, κορυφώνεται στην σταύρωση και την ανάσταση και επεκτείνεται στην Εκκλησία την διαρκή Πεντηκοστή δια του Αγίου Πνεύματος.
Η ειρήνη του Θεού δεν συνεπάγεται και ειρήνη στον κόσμο από την οποία διαφέρει ποιοτικά.
Η ειρήνη όμως του κόσμου θα μπορούσε να ωφεληθεί τα μέγιστα από την ειρήνη του Θεού, για να είναι πραγματικά επωφελής.
Ο πρόσκαιρος κόσμος δεν είναι ο τόπος, που μπορεί να φανερωθεί στην πληρότητά της η ειρήνη του Χριστού.
Ο τόπος της ειρήνης είναι η βασιλεία του Θεού.
Και όπως η βασιλεία του Θεού θα φανερωθεί στην πληρότητά της κατά τον μέλλοντα αιώνα, έτσι και η ειρήνη του Χριστού θα υπάρξει στην πληρότητά της στον μέλλοντα αιώνα.
Έτσι η ειρήνη παρουσιάζεται στη ζωή του πιστού Χριστιανού σαν δεδομένο και σαν ζητούμενο.
Ζει και αυτός τις θλίψεις και τις δοκιμασίες της παρούσης ζωής, αλλά δεν ταράζεται στο βάθος του είναι του, γιατί ξέρει να τις υπερβαίνει και να τις μεταμορφώνει εν Χριστώ.
Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να διατηρεί την εσωτερική του ειρήνη και μέσα στις μεγαλύτερες ακαταστασίες και ταραχές.
Πράγμα βέβαια όχι εύκολο.
Έχουμε εμείς όμως την ειρήνη αυτή του Θεού, που λαχταράει η καρδιά μας και που ο κόσμος περιμένει να δει στο πρόσωπό μας για να πιστέψει;
Και ποια επιτέλους είναι η ειρήνη;
Η απάντηση είναι, ο προσωπικός σύνδεσμός μας με τον Θεό, που είναι η πηγή της ειρήνης.
Όσο ο δεσμός αυτός δυναμώνει και η επικοινωνία μας με τον Θεό είναι πιο πλήρης και συνεχής, τόσο και η ειρήνη του Θεού εδραιώνεται μέσα μας, πλημμυρίζει το είναι μας και ξεχύνεται προς τα έξω.
Αυτό σημαίνει ότι η ειρήνη αυτή δεν είναι κατάσταση στατική, αλλά δυναμική, δηλ. δεν κατακτάται εφ άπαξ, αλλά είναι τρόπος ζωής που προάγεται διαρκώς.
Έτσι, το μεν αγαθό της ειρήνης μάς το προσφέρει ο ειρηνοποιός Χριστός δωρεάν με το τίμιο αίμα Του, από μας όμως εξαρτάται να απλώσουμε το χέρι μας και να το κάνουμε κτήμα μας.
Και δεν υπάρχει μεγαλύτερη ευλογία και χάρη από το να ζεις με την ειρήνη του Χριστού στην καρδιά σου.
(Από το βιβλίο “Ανταύγειες του Πνεύματος” Αρχιμ. Νικήτα Βουτυρά ,Εκδ. ΖΩΗ )
Αγγελος Γεωργιτσόπουλος- Στατιστικολόγος
«… ΕΣΤΙ: ΜΑΚΡΑΚΡΟΘΥΜΙΑ »
«Δέσποτα Κύριε Ιησού Χριστέ ο Θεός ημών, ο μακροθυμήσας επί τοις ημών πλημμελήμασι… Φείσαι ημών Κύριε κατά το πλήθος του ελέους Σου και σώσον ημάς δια το όνομά Σου το Άγιον…»
(ευχή Μ. Βασιλείου κατά το τέλος του Μεσωρίου της θ΄ ώρας)
§ Οικτίρμον και ελεήμον ο Κύριος, Μακρόθυμος και Πολυέλεος…
(Ψαλμός 102,8)
§ Η αγάπη μακροθυμεί μας λέει ο Απόστολος των εθνών Παύλος στον υπέροχο ύμνο της Αγάπης…
(Α΄ Κορινθ. 13,4)
§ … και ουδείς δύναται ειπείν Κύριον Ιησούν ειμή εν πνεύματι Αγίω
(Α΄ Κορινθ. 12,3-4)
§ Ο δε καρπός του Πνεύματος εστίν αγάπη, χαρά, ειρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, αγαθοσύνη, πίστης, πραότης, εγκράτεια.
Μέσα υπό το πρίσμα της Αγίας Γραφής και της Πατερικής διδασκαλίας της εκκλησίας μας αγαπητοί, θα προσπαθήσω εν συντομία να αναλύσω την έννοια της μακροθυμίας ως καρπό του Αγίου Πνεύματος, ως αποτέλεσμα δηλαδή και δώρο Θεού στον άνθρωπο, όταν αυτός
(ο άνθρωπος)
αποφασίζει να ζήσει εν μετανοία και εξομολογήσει βιώνοντας τη μυστηριακή ζωή.
Μακροθυμία λοιπόν, λέξη σύνθετη
(μακρόν-θυμός)
νοείται η αρετή αυτή που κοσμεί αυτόν που συγχωρεί, που δείχνει ακόμα και έλεος σε όσους τον λυπούν.
Εννοιολογικά ταυτίζεται με τον φιλεύσπλαχνο, τον υπομονετικό, αυτόν που δεν διαμαρτύρεται, αλλά όλα τα δικαιολογεί
(το τελευταίο όλοι το αναγνώριζαν στον σύγχρονο Γέροντα Παΐσιο τον Αγιορείτη).
Πρώτος Μακρόθυμος είναι ο ίδιος ο Θεός αφού η μακροθυμία αποτελεί γνωριμία Του.
«Οικτίρμων και ελεήμων ο Κύριος, ΜΑΚΡΟΘΥΜΟΣ, και πολυέλεος»,
(Ψαλμός 102,8).
Όλα τα γεγονότα της επιγείου ζωής του Θεανθρώπου επάνω στο έργο της Θείας Οικονομίας, από την Γέννησή Του μέχρι τον Σταυρό, τον Θάνατο και την Ανάστασή του, δεν μαρτυρούν κάτι άλλο παρά την ανεκτικότητα του Ιησού
(εκτός από την αγάπη)
έναντι ημών των αμαρτωλών.
Όχι για κανένα άλλο λόγο, αλλά διότι ο Θεός θέλει πάντα άνθρωπο σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν
(Β΄ Τιμ. 2,4).
Τι άλλο θα μπορούσε ν’ αναφωνήσει η Εκκλησία δια των ιεροψαλτών με το πέρας κάθε ευαγγελικής περικοπής το βράδυ της Μ. Πέμπτης, από το «Δόξα τη μακροθυμία σου Κύριε». (…)
Ο Θεός φίλοι μου είναι ‘βραδύς στο να «τιμωρεί» και γρήγορος στο να καταδιώξει με το έλεός Του το πλάσμα του παρατηρεί ο ιερός Χρυσόστομος και διευκρινίζει:
«Ο Θεός όταν εκδηλώνει την μακροθυμία Του στους αμαρτωλούς αποβλέπει σε δύο (2) σωτήριους λόγους: πρώτον τους δίνει χρόνο να μετανοήσουν και να σωθούν και δεύτερον εξασφαλίζει την ευλογία Του στους απογόνους τους εκείνους που πρόκειται να ζήσουν ενάρετα!
Ο Θεός μακροθυμεί ώστε και ο αμαρτωλός να μετανοήσει και οι απόγονοί του να μη χάσουν τη σωτηρία τους
(Λόγος περί μετανοίας, ομιλία Ζ΄).
Αναφέροντας έπειτα τις συνέπειες αυτής της Μακροθυμίας ο ίδιος ο Πατήρ καταγράφει:
‘Η μακροθυμία του Θεού μετέβαλε τον διώκτη Παύλο σε κήρυκα, τον λύκο σε τσοπάνη, τον τελώνη σε ευαγγελιστή, όλους μας ελέησε, όλους μας άλλαξε, όλους μας μετέστρεψε.
Θα πει όμως κάποιος καλόπιστα:
Εγώ σαν άνθρωπος μπορώ να μιμηθώ αυτήν την αρετή (εκτός τω άλλων);
Μήπως δεν μπορώ να την βιώσω λόγω του ότι εγώ δεν είμαι Θεός και δεύτερον πού να την κάνω πράξη αφού όλοι οι άνθρωποι σήμερα όχι μόνο δε μακροθυμούν, όχι μόνο δεν υπομένουν, αλλά ακόμα κι όταν δε τους φταίει ο πλησίον τους επιτίθενται;
Στο πρώτο ερώτημα απαντά η Αγία γραφή με πάμπολα χωρία όπως:
καθώς εκείνος περιεπάτησεν, οφείλομεν και υμείς περιπατείν,
μιμηταί μου γίνεσθαι καθώς καγώ Χριστού
(Α΄ Κορινθ. 11,1)
κ.α.
Για το δεύτερο ερώτημα απαντούν από μόνοι τους οι άγιοι.
Οι άνθρωποι δηλαδή, που έβαλαν ως σκοπό της επίγειας ζωής τους την απόκτηση του Αγίου Πνεύματος όπως οριοθετεί ο Άγιος Σεραφείμ του Σαρώφ.
Αυτοί που ως γνήσιοι θεράποντες (Συνοδικόν Ζ΄ Οικουμενικής Συνόδου) στέκουν ανά τους αιώνες φωτοφόρα παραδείγματα σε όσους θέλουν να βαδίσουν την στενήν και τεθλιμμένην οδόν, την απάγουσαν όμως ασφαλώς εις την Ζωήν.
Ένας από αυτούς ο αββάς Μάρκος ο Ασκητής μας συμβουλεύει:
‘Εκείνος που αδικείται από τους ανθρώπους ξεπλένεται από αμαρτίες και βρίσκει βοήθεια ανάλογη με τη θλίψη.
Εκείνος που προσεύχεται γι αυτούς που τον αδικούν χτυπά με ορμή τους δαίμονες.
Εκείνος όμως, που αντιμάχεται τους πρώτους πληγώνεται από τους δεύτερους.
Η σπλαχνική καρδιά θα βρει ευσπλαχνία και η ελεγκτική καρδιά θα βρει επίσης έλεος, είναι βέβαια φανερό και το αντίθετο
(Μικρός Ευεργετινός).
Αδελφέ μου, ο Θεός αγάπη εστίν
(Α΄ Ιωάν. 5,8).
Η δε αγάπη μακροθυμεί,
μας λέει ο Απόστολος Παύλος στο 13ο κεφάλαιο της Α΄ προς Κορινθίους επιστολής, του γνωστού ως ύμνου της Αγάπης.
Αν θέλουμε λοιπόν κι εμείς να δείχνουμε αγάπη στους άλλους, δεν θα το καταφέρουμε αν δεν υπομένουμε, αν δεν μακροθυμούμε.
Η ασκητική εμπειρία του Αγ. Ισαάκ του Σύρου, μας διδάσκει κάτι που ίσως δεν υποψιαζόμαστε και μ’ αυτό θα ήθελα να κλείσω!
Εάν ζητήσεις κάτι από τον Θεό και δεν εισακουστείς μη λυπάσαι γιατί εσύ δεν είσαι πιο σοφός από Αυτόν.
Αυτό το κάνει ο Θεός από μακροθυμία!
Ή δηλαδή γιατί είσαι ανάξιος να δεχτείς την εκπλήρωση του αιτήματός σου και άρα θα ζημιωθείς αν το λάβεις, ή γιατί δεν έφτασες ακόμα σε τέτοια πνευματικά μέτρα ώστε να μπορείς να δεχτείς το χάρισμα που ζητάς!
Διότι, ότι λαμβάνουμε εύκολα γρήγορα το χάνουμε, ενώ ένα πράγμα που το αποκτάμε με καρδιακό πόνο, το φυλάγουμε ως θησαυρό με μεγάλη προσοχή.
Είδατε πόσα πράγματα αγνοούμε;
Ευτυχώς όμως υπάρχουν οι Θεόφεροι Πατέρες της Εκκλησίας μας, να μας τα υπενθυμίζουν.
Ας τους παρακαλούμε λοιπόν θερμά εκ βάθους καρδίας να μας αξιώνουν της μακροθυμίας και όλων των αρετών, αλλά πάνω απ’ όλα να γίνουμε κληρονόμοι μεν Θεού, συγκληρονόμοι δε Χριστού
(Ρωμ. 8,17).
Αμήν!
Κόγκας Ι. Διονύσιος
Αποφοιτοσ Εκκλ. ΙΕΚ Πατρών
«… ΕΣΤΙ: ΧΡΗΣΤΟΤΗΤΑ »
Η κατανόηση των καρπών του Αγίου Πνεύματος στην ζωή μας προϋποθέτει την πραγματική και ουσιαστική βίωση της εν Χριστώ ζωής εκ μέρους μας.
Για το λόγο αυτό κανείς βρίσκεται σε δύσκολη θέση να παρουσιάσει με λόγους ικανοποιητικούς και αντάξιους τα χαρίσματα που ενεργεί εντός ημών ο Παράκλητος.
Ο Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος αναφέρει χαρακτηριστικά στη «Βίβλο των Ηθικών» του:
«Κατά δέ τήν ἀναλογίαν τῆς πίστεως ὁ καρπός ἀριδήλως βρίθει τοῦ Πνεύματος·
“Ὁδέ καρπός τοῦ Πνεύματος ἐστιν ἀγάπη, χαρά, εἰρήνη, μακροθυμία, χρηστότης, ἀγαθωσύνη, πίστις, πρᾳότης, ἐγκράτεια”, ἅπερ καθ᾿ ἕν ὁ ἔχων ἐπίσταται.
Ὥσπερ γάρ ὁ μαργαρίτας ἔχων καί λίθους διαφανεῖς, σάπφειρον, ἀμέθυσον καί ἄλλους τινάς, οἶδεν, εἰ μή ἀπείρως ἔχει, ἑνός ἑκάστου αὐτῶν τό εἶδος, τό μέγεθος, οὕτω καί ὁ τάς ἀρετάς μετά πόνου καί δακρύων πολλῶν ἐν ἑαυτῷ φυτεύσας καί τούς καρπούς ἐνεγκών τούς τοῦ Πνεύματος, ἐπίσταται καί τό εἶδος καί τήν ποιότητα ἑνός ἑκάστου αὐτῶν καί τῆς ἁπάντων αὐτῶν γλυκύτητος ἀπογεύεται· καί τό δή μεῖζον καί θαυμαστότερον, ὅτι καί ἐν ἄλλοις ὄντα τόν αὐτόν ἐπιγινώσκει καρπόν».
(Λόγος Θ΄ . 272)
Στη δεύτερη τριάδα των αρετών που μας χορηγεί το Πανάγιο Πνεύμα χάρη στη ουσιαστική κοινωνία μαζί του η οποία επιτυγχάνεται μόνο εντός και δια της Εκκλησίας και καταγράφονται στην Προς Γαλάτας επιστολή του Απ. Παύλου ξεχωριστή θέση κατέχει η χρηστότης.
Σύμφωνα με τον αείμνηστο Παν. Τρεμπέλα η χρηστότητα είναι η ευεργετική εκδήλωση και η εξωτερίκευσή της. Το επίθετο "Χρηστός" σημαίνει "καλός, ήπιος, μαλακός, καλοκάγαθος, ενεργητικά ευεργετικός παρά την αχαριστία που μπορεί να εκδηλώνεται".
Συνεπώς "χρηστεύομαι" σημαίνει συμπεριφέρομαι ως "χρηστός", δηλαδή είμαι καλός, ήπιος, μαλακός, καλοκάγαθος ακόμα και αν έχω να αντιμετωπίσω αχαριστία.
Ο απόστολος Παύλος επεξηγεί την χρηστότητα με το παράδειγμα της μητέρας που τρέφει τα παιδιά της (Α Θεσσαλονικείς 2:7 ), ενώ το ευαγγέλιο του Ματθαίου (Κεφ.10, 16) ομιλεί για τους ανθρώπους που είναι «άκακοι ως οι περιστερές».
Η χρηστότης είναι μακρόθυμη με ένα άγγιγμα θεραπείας.
Eίναι μία ιδιότητα που σε κάνει μεγάλο στα μάτια του Θεού ( Β Σαμουήλ 22:36 ).
Η πνευματική μας πτώση αλλά και η μεγάλη φιλευσπλαχνία του θεού που είναι «χρηστός και επιεικής πάσι τοις επικαλουμένοις Αυτόν» σκιαγραφείται όμορφα στην Προς Τίτον Επιστολή του Αποστόλου των Εθνών:
«Ήμεν γαρ ποτέ και ημείς ανόητοι, απειθείς, πλανώμενοι, δουλεύοντες επιθυμίαις και ηδοναίς ποικίλαις, εν κακία και φθόνω διάγοντες, στυγητοί, μισούντες αλλήλους.
4. ότε δε η χρηστότης και η φιλανθρωπία επεφάνη του σωτήρος ημών Θεού,
5. ουκ εξ έργων των εν δικαιοσύνη ων εποιήσαμεν ημείς, αλλά κατά τον αυτού έλεον έσωσεν ημάς δια λουτρού παλιγγενεσίας και ανακαινώσεως Πνεύματος Αγίου.,
6. ου εξέχεεν εφ’ ημάς πλουσίως δια Ιησού Χριστού του σωτήρος ημών,
7. ίνα δικαιωθέντες τη εκείνου χάριτι κληρονόμοι γενώμεθα κατ’ ελπίδα ζωής αιωνίου.»
(Κεφ. Γ, 3 - 7)
Ο Κύριος μας καλεί διαρκώς σε χρηστότητα βίου.
Στην Προς Ρωμαίους Επιστολή του ίδιου Αποστόλου μας προτρέπει:
«ἴδε οὖν χρηστότητα καὶ ἀποτομίαν θεοῦ· ἐπὶ μὲν τοὺς πεσόντας ἀποτομία, ἐπὶ δὲ σὲ χρηστότης θεοῦ, ἐὰν ἐπιμένῃς τῇ χρηστότητι, ἐπεὶ καὶ σὺ ἐκκοπήσῃ.»
(Κεφ. 11, 22).
Στο βιβλίο της Σοφίας Σολομώντος στην Π. Διαθήκη υμνείται η χρηστότητα του Θεού
«τοὺς βασιλεῖς καὶ ἄρχοντας καὶ λαοὺς σὺ τρέφεις, ὁ θεός, καὶ πτωχοῦ καὶ
πένητος ἡ ἐλπὶς τίς ἐστιν εἰ μὴ σύ, Κύριε; το δὲ δόμα σου πολὺ μετὰ χρηστότητος
καὶ πλούσιον, καὶ σὺ ἐπακούσῃ· ὅτι τίς χρηστὸς καὶ ἐπιεικὴς ἀλλ' ἢ σὺ; εὐφρᾶναι
ψυχὴν ταπεινοῦ ἐν τῷ ἀνοῖξαι χεῖρά σου ἐν ἐλέει; ἡ χρηστότης ἀνθρώπου ἐν φειδοῖ
καὶ ἡ αὔριον· καὶ ἐὰν δευτερώσῃ ἄνευ γογγυσμοῦ, καὶ τοῦτο θαυμάσειας. τὸ δὲ
δόμα σου πολὺ μετὰ χρηστότητος καὶ πλούσιον, καὶ οὗ ἐστιν ἡ ἐλπὶς ἐπὶ σε, οὐ
φείσεται ἐν δόματι. επί πᾶσαν τὴν γῆν τὸ ἔλεός σου, Κύριε, ἐν χρηστότητι.
μακάριος οὗ μνημονεύει ὁ θεὸς ἐν συμμετρίᾳ αὐταρκείας· ἐὰν ὑπερπλεονάσῃ ὁ
ἄνθρωπος, ἐξαμαρτάνει. ἱκανὸν τὸ μέτριον ἐν δικαιοσύνῃ, καὶ ἐν τούτῳ ἡ εὐλογία
κυρίου εἰς πλησμονὴν ἐν δικαιοσύνῃ.»
Ο υμνωδός με τον έκτο αναβαθμό : “Αγίω Πνεύματι, θεολογούντες φώμεν·
Σύ εί Θεός, ζωή, έρως, φώς, νούς, Σύ χρηστότης, Σύ βασιλεύεις εις τους αιώνας”, μας προτρέπει να αναφερόμαστε στο Θεό λέγοντας:
Σύ είσαι ο Θεός μας, Σύ η ζωή μας, η αγάπη μας, το φως μας, ο νούς που μας οδηγεί να σκεπτόμαστε σωστά.
Σύ είσαι η αγιότητα και Σύ βασιλεύεις στους αιώνες.
Ωστόσο, συχνά φανερωνόμαστε αγνώμονες ενώπιον του Κυρίου εκμεταλλευόμενοι την φιλανθρωπία και το πλήθος της χρηστότητός Του.
«Καταφρονείς τον πλούτον της χρηστότητος αυτού και της υπομονής και της μακροθυμίας, αγνοών ότι η χρηστότης του Θεού σε φέρει εις μετάνοιαν;»
(Ρωμαίους. Κεφ. β΄ 2:4).
Ως άνθρωποι ζώντες μέσα στο βίο των ηδονών και των παθών επιθυμούμε από τη μια πλευρά το καλό, ωστόσο φαινόμαστε ανίκανοι να κόψουμε τους δεσμούς της αμαρτίας που μας κρατούν καθηλωμένους μακριά από τη θεϊκή ευσπλαχνία.
Ο Άγιος Νικόλαος ο Καβάσιλας σημειώνει:
«Ὅθεν τἄλλα παραδραμόντες, εἰς αὐτὴν ἴδωμεν τὴν θέλησιν τῆς ψυχῆς, ἐν ᾗ καὶ χρηστότης συνέστηκεν ἀνθρώπου καὶ πονηρία, καὶ τὸ ἀληθῶς υγιαίνειν και το νοσεῖν, καὶ καθόλου ζῆν ἢ τεθνάναι, ἣν τὸ ἀγαθὴν εἶναι καὶ νοσεῖν, καὶ καθόλου ζῆν ἢ τεθνάναι, ἣν τὸ ἀγαθὴν εἶναι καὶ πρὸς Θεὸν μόνον ἔχειν, ἡ μακαρία ἐστὶ ζωή…
Ὑπερβολὴ δὲ θελήσεως, ἡδονὴ καὶ λύπη, τὸ μὲν προσιεμένης ὁτιοῦν, ἐκεῖνο δὲ ἐκτρεπομένης.
Ὅθεν ἐν τούτοις ὁ ἄνθρωπος ὅ τί ἐστι φαίνεται καὶ ταῦτα τὸν ἑκάστου δείκνυσι τρόπον καὶ τοὺς πονηροὺς διΐστησι τῶν χρηστῶν.
Καὶ οὕτω διττὸς ὁ τῶν ἀνθρώπων γίνεται βίος· (5) τῶν μὲν πονηρῶν αἰσχροῖς καὶ ματαίοις, τῶν δὲ ἀγαθῶν χαιρόντων τοῖς ἀγαθοῖς· καὶ τῶν μὲν τοῖς δοκοῦσιν ἀηδέσι, τῶν δὲ τοῖς ὡς ἀληθῶς κακοῖς ἀχθομένων.
Καὶ οὐ πονηρία καὶ χρηστότης μόνον, ἀλλὰ καὶ ῥᾳστώνη βίου καὶ δυσκολία καὶ τὸ δυστυχεῖν καὶ τὸ πράττειν εὖ, ἀπὸ τούτων κρίνεται.»
Μόνο όταν με ζωηρό τρόπο εκδηλώνεται σε κάθε εκδήλωση της ζωής μας η ευεργετική διάθεση και φιλανθρωπία μας προς τους συνανθρώπους μας, μόνο όταν με σταθερό και αμετακίνητο τρόπο εργαζόμαστε το αγαθό και εκδηλώνουμε απλόχερα την αγάπη μας αρχίζουν να ανθοφορούν εντός ημών οι καρποί του Αγ. Πνεύματος.
Ηλιόπουλος Δημήτρης
Αρχαιολόγος - Ιστορικός
«… ΕΣΤΙ: AΓΑΘΟΣΥΝΗ »
Η μεγάλη εορτή της Πεντηκοστής που σύντομα η Εκκλησία μας θα εορτάσει λαμπρά, μας φέρνει στη σκέψη το τρίτο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, το Άγιο Πνεύμα.
Τον Παράκλητο που για τον πολύ κόσμο ακόμα και των πιστών, μας είναι δυστυχώς o «μεγάλος άγνωστος».
Σύμφωνα με τον απόστολο Παύλο το Άγιο Πνεύμα καρποφορεί στις καρδιές των πιστών υπέροχους και σπανίους πνευματικούς καρπούς, ως αποτέλεσμα επίπονης καλλιέργειας.
Στην προς Γαλ.5:22-23 επιστολή αφού μας αναφέρει τα αποτρόπαια έργα της σαρκός ως καρπούς της αμαρτίας, στη συνέχεια παραθέτει του καρπούς του Aγίου Πνεύματος, την αγάπη, τη χαρά, την ειρήνη, τη μακροθυμία, τη χρηστότητα , την αγαθοσύνη, την πίστη, την πραότητα, την εγκράτεια.
Ενώ οι καρποί της ύλης καταδεικνύουν τον άνθρωπο της πτώσης, και της φθοράς, οι καρποί του Πνεύματος φανερώνουν, τον αναγεννημένο άνθρωπο της χάριτος και της σωτηρίας.
Ο Ιησούς Χριστός μας είχε πει πως «εκ γαρ του καρπού το δένδρον γινώσκεται» (Ματθ.12:33), ώστε ο πνευματικά αναγεννημένος άνθρωπος να ξεχωρίζει από τους καρπούς του Αγίου Πνεύματος, με τους οποίους είναι στολισμένος.
Ειδικότερα: Η αγαθοσύνη του Θεού, ως βασική διάσταση της αγάπης Του, η πραγματική Του φροντίδα για εκείνους που αγαπά, φαίνεται με διάφορους τρόπους...
σε όλη τη δημιουργία, αγγίζοντας πολύ περισσότερο εμάς, που μας πλαστήκαμε κατ' εικόνα και ομοίωσή Του.
Από την δημιουργία του κόσμου και των πρωτοπλάστων από τον Θεόν Πατέρα, την σταυρική θυσία και την Ανάστασή του κυρίου μας Ιησού Χριστού, και την ίδρυση της Εκκλησίας μας την Πεντηκοστή με την επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος έως της συντέλειας του αιώνα, η αγαθοσύνη Του είναι αδιαλείπτως παρούσα στη ζωή μας λυτρωτικά και επεκτείνεται αδιάκριτα σε όλους τους ανθρώπους αφού Εκείνος
«ανατέλλει τον ήλιον Αυτού επί πονηρούς και αγαθούς, και βρέχει επί δικαίους και αδίκους»
(Ματθ. ε:45).
Ας ευχόμαστε να μιμούμαστε στα ανθρώπινα μεγέθη μας την Αγαθοσύνη Του.
Αμήν
Αρ. Γαβριήλ
Φυσικός
«… ΕΣΤΙ: ΠΙΣΤΗ »
Μελετώντας τις επιστολές του Αποστόλου Παύλου και ειδικότερα την επιστολή προς Γαλάτας, εντοπίζουμε ότι οι καρποί του Αγίου Πνεύματος είναι η αγάπη, η χαρά, η ειρήνη, η μακροθυμία, η πραότης και η εγκράτεια.
Ο έβδομος καρπός του Αγίου Πνεύματος και παράλληλα η πρώτη από τις τρεις μεγάλες θεολογικές αρετές είναι η πίστη.
Πίστη είναι η έμφυτη θρησκευτικότητα του ανθρώπου, η συναίσθηση της αδυναμίας του και η ανάγκη για συνεχή προστασία από τον Παντοδύναμο Θεό.
Σύμφωνα με τον Απόστολο Παύλο, στην προς Εβραίους επιστολή του:
« Έστι δε πίστις ελπιζομένων υπόστασις πραγμάτων έλεγχος ου βλεπομένων».
Δηλαδή η πίστη είναι η πεποίθηση που έχουμε ότι υπάρχουν όσα ελπίζουμε στη μέλλουσα ζωή και η απόδειξη ότι είναι αληθή πράγματα τα οποία δεν συλλαμβάνουν οι αισθήσεις μας.
Ο άνθρωπος ελάχιστα μπορεί να γνωρίζει από την ατομική εμπειρία και προσπάθεια, είτε είναι γνώσεις θρησκευτικές είτε επιστημονικές.
Έτσι η πίστη γίνεται αναγκαία για τον άνθρωπο, όπως η αναπνοή.
Είναι η έκτη του αίσθηση, για να μπορέσει να συλλάβει έννοιες οι οποίες δεν υπακούουν στη λογική και για να γνωρίσει τις υπερφυσικές αλήθειες.
Ακόμα, και στις φυσικομαθηματικές επιστήμες πρέπει να υπάρχει πίστη διότι βασίζονται σε αρχές και αξιώματα τα οποία αποδεχόμαστε αναπόδεικτα.
Η ανάγκη της πίστεως και η βαρύτητα της στη ζωή των πιστών ομολογείται και από τα λόγια του Ιερού Χρυσοστόμου:
« Πηγή των αγαθών η πίστις, πίστις πάντα φωτίζει, πάντα αγιάζει».
Η πίστη είναι η βάση στην οποία στηρίζονται όλες οι χριστιανικές αρετές.
Χωρίς αυτή η πνευματική μας ζωή παραμένει μετέωρη. Αυτό ακριβώς τονίζεται και στο βιβλίο « Ο δρόμος προς την ευτυχία» του Δ. Πρωία:
« Η πεποίθηση μας περί της υπάρξεως του Θεού, γεννά την πίστη μας, η οποία είναι η γέφυρα που μας συνδέει με τον Κύριο και μας οδηγεί προς την αγάπη Του. Δημιουργεί δε συγχρόνως την ανάγκη της διαρκούς επικοινωνίας με Αυτόν, μέσω της προσευχής και της σύμφωνης με το θέλημα Του ζωής. Για αυτό η πίστη δεν είναι απλώς μια αρετή, αλλά η ιερή στοά, από την οποία διέρχονται όλες οι αρετές».
Τριανταφύλλης Νίκος
Αποφοιτοσ Εκκλ. Ι.Ε.Κ. Πατρών
«… ΕΣΤΙ: ΠΡΑΟΤΗΤΑ »
Ένα επόμενο χαρακτηριστικό γνώρισμα του πνευματοφόρου ανθρώπου κατά τον Απ. Παύλο είναι η πραότης.
Και είναι μια μεγάλη αρετή αυτή από το γεγονός ότι ο ίδιος ο κύριος μας, μας παρουσιάζει τι άλλο παρά τον ίδιον τον εαυτό του ως παράδειγμα και λέει
«Μάθετε απ’εμού, ότι πράος ειμί και ταπεινός την καρδίαν
(Ματθ. 11,29)
και δια να δείξει τι αμοιβή θα έχουν αυτοί που βιώνουν αυτή την αρετή κυρρήτει
«Μακάριοι οι πραεις ότι αυτοί κληρονομήσουσι την γην»
(Ματθ ε, 5)
Αλλά ποιοι είναι οι πραείς;
Είναι οι ωραίοι νέοι – νέες της εποχής μας όσοι φέρουν το χάρισμα ή την αρετή της πραότητας.
Είναι οι ήσυχοι και ειρηνικοί, αυτοί που φέρονται με επιείκεια σ’ όλες τις σχέσεις τους με άλλους ανθρώπους.
Είναι αυτοί που δεν τους καταλαμβάνει ο θυμός και οξυχολία, ή εριστικότητα.
Είναι αυτοί που πάντοτε η αρετή αυτή χαρακτηρίζει την ζωή τους κυρίως όμως σε περιστάσεις που περιφρονούνται, υβρίζονται, αδικούνται, κακοποιούνται.
Σ’ αυτές τις στιγμές φέρουν με υπομονή και αταραξία τις φωνές, τις ύβρεις, τις προκλήσεις των άλλων.
Και άλλοτε με σιωπούν, άλλοτε δε απαντούν με λόγους μαλακούς και καταπραϋντικούς και έτσι ρίχνουν νερό και όχι λάδι στη φωτιά που είχε ανάψει ο θυμός ή η αδικία του άλλου.
Είναι αλήθεια ότι παρατηρείται στην εποχή μας έλλειψη στους πολλούς και δη πιστούς νέους αυτής της αρετής και έτσι καλά κρατεί ο θυμός κατά των άλλων η οργή και η αγανάκτηση που προέρχονται από το εγωιστικό και υπερήφανο και ατομιστικό φρόνημα, όσο και από την ηθική αδιαφορία και την αναισθησία και τέλος από την έλλειψη επαρκούς συναισθήσεως της αμαρτωλής μας καταστάσεως.
Πλήρης διαστροφή η οποία μας βιάζει να ζήσουμε δόξες και μεγαλεία στην υπερηφάνεια τη δε χαρά στην αναίσθητη απόλαυση της αμαρτίας η οποία μας παρακινεί να εύρωμεν την υπεροχή, την επιφοίτηση, την απόκτηση αγαθών στον θυμό και την οργή.
Φίλοι μου, ο καρπός του Αγίου Πνεύματος εστί… «πραότης».
Ας φέρουμε και αυτήν την αρετή της πραότητος.
Είμαστε μιμητές του Χριστού διότι εκείνος είπε «μάθετε απ’ εμού ότι πράος ειμί και ταπεινός τη καρδία».
Εάν την στερούμαστε ας την αναζητήσουμε από το Πνεύμα το Άγιο γιατί αυτή η αρετή είναι:
«ΟΔΗΓΟΣ στην αδελφοσύνη,
ΧΑΛΙΝΑΡΙ της μανίας,
ΚΟΨΙΜΟ του θυμού,
ΜΙΜΗΣΗ ΧΡΙΣΤΟΥ,
ΙΔΙΟΤΗΤΑ των αγγέλων,
ΔΕΣΙΜΟ των δαιμόνων και
ΑΣΠΙΔΑ κατά της ΠΙΚΡΗΣ οργής»
(Αγ. Ιωάννης ο Σιναϊτης)
Θεοδώρα – Φωτεινή Ηλιοπούλου
Δασκάλα
«… ΕΣΤΙ: ΕΓΚΡΑΤΕΙΑ »
Μία από τις βασικότερες αρετές που πρέπει να έχει και να καλλιεργεί στη ζωή του ο χριστιανός, είναι η εγκράτεια.
Εγκράτεια σημαίνει να μπορούμε να ελέγχουμε τον εαυτό μας και τις επιθυμίες μας, να μη μας κυριεύουν τα πάθη όπως είναι η σαρκολατρεία, η φιλαργυρία, η ζήλεια, ο θυμός, η λαιμαργία κ.α.
Κατά τη θρησκευτική άποψη το περιεχόμενο της εγκράτειας είναι πολύ ευρύ.
Ο ιερός Χρυσόστομος μας λέει ότι
«εγκράτεια είναι να μην παρασύρεται και να μην υποκύπτει ο χριστιανός σε κάποιο πάθος».
Ο Μ. Βασίλειος είναι αναλυτικότερος:
«Εγκράτεια είναι η αναίρεση της αμαρτίας, η αποξένωση από τα πάθη,
η νέκρωση του σώματος μέχρι των αυτών των φυσικών επιθυμιών
και λειτουργιών, είναι η αρχή της πνευματικής ζωής, αυτή που γίνεται
πρόξενος των αιωνίων αγαθών, αφανίζοντας με τη δύναμή της
το κεντρί της φιληδονίας».
Δηλαδή με άλλα λόγια εκφράζει το πνεύμα του χριστιανικού μας αγώνα.
Συγκεφαλαιώνει όλα τα επιμέρους στοιχεία που απαρτίζουν την εν Χριστώ ζωή μας.
Ο ανώνυμος σχολιαστής του αγίου Ιωάννου της Κλίμακος διακρίνει την εγκράτεια σε αισθητή και σε νοητή.
«Αισθητή εγκράτεια είναι η απομάκρυνση από όλες τις αθέμιτες πράξεις που ενεργούμε μέσω της σάρκας.
Και νοητή εγκράτεια είναι η απομάκρυνση του νου από τη φιληδονία που προκαλούν οι εμπαθείς λογισμοί».
Η εγκράτεια μας ας μην περιορίζεται μόνο στις τροφές, αλλά και στη λάμψη και την αιχμαλωσία του χρήματος.
Εγκράτεια ακόμη και από εμπαθείς επιθυμίες.
Ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής γράφει πως η εγκράτεια ταπεινώνει τα πάθη και μας απαλλάσσει από τους ακάθαρτους λογισμούς.
Η χάρη του Αγίου Πνεύματος κατακτάται με τον κόπο της εν Χριστώ ασκήσεως, με την κακοπάθεια, η οποία παρακολουθεί τον αγώνα της εγκράτειας.
Άλλος δρόμος που να οδηγεί στην κοινωνία με τον ζώντα Θεό και στη Βασιλεία των Ουρανών, δεν υπάρχει.
Αδελφοί μου, ας αναλάβουμε τα όπλα του Πνεύματος, τα όπλα του Φωτός!
Δημήτριος Σολωμός- Δάσκαλος
ΑΝΤΙ ΕΠΙΛΟΓΟΥ
Και ο Ιησούς Χριστός καρπός του Αγίου Πνεύματος
«Το σώμα του Χριστού υπήρξε καρπός του Αγίου Πνεύματος,
διότι το Άγιο Πνεύμα με δύναμη προερχόμενη από τον Ύψιστο
επισκέφθηκε την Αγία Παρθένο,
η οποία δι’ αυτού του τρόπου συνέλαβε τον Σωτήρα.»
( Μέγας Αθανάσιος.)
π. Γεώργιος Ηλιόπουλος
