Η αληθινή ρομαντική αγάπη έχει εμπνεύσει διαχρονικά συγγραφείς, ποιητές,και φιλοσόφους. Η αγάπη είναι κάτι το ιδανικό, μια αίσθηση πάθους και δέσμευσης που ομορφαίνει και προσφέρει χαρά στη ζωή μας. Ωστόσο μέχρι πρόσφατα, δεν γνωρίζαμε με βεβαιότητα αν η ρομαντική αγάπη μπορεί να διαρκέσει, ή αν αναπόφευκτα μετατρέπεται σε συντροφική αγάπη και φιλία που βασίζεται περισσότερο στα κοινά συμφέροντα και δεσμεύσεις, παρά στα συναισθήματα πάθους και ενθουσιασμού. Ακόμα χειρότερα, όταν καταλήγει να μένουν μαζί τα ζευγάρια εγκλωβισμένα σε μία κακή σχέση για λόγους που έχουν να κάνουν με τον κοινωνικό περίγυρο, την ευκολία τους, ή τις υποχρεώσεις τους.
'Σκοτώνουν' τον έρωτα τα παιδιά;
Η έρευνα δείχνει ότι όλα είναι πιθανά. Κατ 'αρχάς, τα άσχημα νέα! Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Bar Ilan του Ισραήλ, μελέτησαν ζευγάρια με παιδιά, από την εγκυμοσύνη και για διάστημα 14,5 ετών, σε δύο μεγάλης κλίμακας μελέτες. Διαπίστωσαν ότι η συζυγική ικανοποίηση μειώθηκε μετά τη γέννηση του πρώτου παιδιού και συνέχισε να μειώνεται σταθερά, φθάνοντας στο χαμηλότερο επίπεδα όταν τα παιδιά έγιναν έφηβοι.Όσο περισσότερα παιδιά είχαν τα ζευγάρια, τόσο μεγαλύτερη η μείωση στη συζυγική ικανοποίηση. Όμως αυτά τα ζευγάρια δεν χώριζαν απαραίτητα. Για τα ζευγάρια που είχαν δυνατότερη σχέση από την αρχή, παρατηρήθηκε μικρότερη μείωση στην ικανοποίηση από τον γάμο.
Το μήνυμα που πρέπει να πάρουμε είναι ότι ο γάμος με παιδιά δεν είναι ένας δρόμος γεμάτος τριαντάφυλλα. Παρόλο που τα παιδιά προσφέρουν μεγάλες χαρές και δίνουν νόημα στη ζωή, εντούτοις στερούν κοινό χρόνο από το ζευγάρι, δημιουργούν άγχος και συναισθηματική πίεση στους γονείς , και προκαλούν καβγάδες για τις μεθόδους ανατροφής και τον καταμερισμό της εργασίας. Το στρες για τα οικονομικά θέματα, αλλά και η καθημερινή ρουτίνα γύρω από τα παιδιά, μπορεί να διαβρώσει περαιτέρω την σχέση και τον ρομαντισμό. Τις περισσότερες φορές, στο τέλος της ημέρας οι γονείς είναι πολύ κουρασμένοι για σεξ ή ακόμη και για να συνομιλήσουν. Έτσι, η ρομαντική αγάπη μεταξύ των γονέων, αν αφεθεί στην μοίρα της, θα μειωθεί σε ένταση όσο μεγαλώνουν τα παιδιά.
Η κοινή συμμετοχή στα βάρη, το καμάρι για τα επιτεύγματα των παιδιών, καθώς και η συμμετοχή στις κοινωνικές, ακαδημαϊκές και αθλητικές δραστηριότητες των παιδιών μπορούν να παρέχουν εναλλακτικές πηγές εκπλήρωσης κατά τη διάρκεια αυτών των ετών. Πολλές φορές, όταν τα παιδιά φεύγουν από το σπίτι, τα ζευγάρια έχουν περισσότερο χρόνο μαζί και καταφέρνουν να ξαναχτίσουν την αρχική τους σχέση.
Μπορεί η ρομαντική αγάπη να διαρκέσει;
Τα καλά νέα: Απεικονιστικές μελέτες του εγκεφάλου αποδεικνύουν ότι η ρομαντική αγάπη μπορεί να διαρκέσει, τουλάχιστον για περίπου 5-12% των ζευγαριών.
Οι μελέτες έγιναν από τον ερευνητή του πανεπιστημίου Stony Brook της Νέας Υόρκης, Art Aron, εξειδικευμένου στο συγκεκριμένο αντικείμενο. Στην έρευνα του εξέτασε τους εγκεφάλους των ερωτευμένων ζευγαριών.
Ο ερωτευμένος εγκέφαλος
Η πρωτοποριακή μελέτη του Aron και των συναδέλφων του, δημοσιεύθηκε πέρυσι στο περιοδικό 'Social Cognitive and Affective Neuroscience' και επιχείρησε να αποκαλύψει το μυστήριο για το πως φτάνει ο εγκέφαλος να ερωτευτεί. Στην έρευνα συμμετείχαν ζευγάρια που ήταν μαζί πάνω από 20 χρόνια, καθώς και άλλα που είχαν ερωτευτεί πρόσφατα. Χρησιμοποιώντας μαγνητικούς τομογράφους για να βλέπουν στο εσωτερικό του εγκεφάλου σε πραγματικό χρόνο, οι ερευνητές συνέκριναν τις αντιδράσεις των νέων, καθώς και των παλιότερων ζευγαριών, την ώρα που έβλεπαν φωτογραφίες των αγαπημένων τους, στενών φίλων τους αλλά και παλιών γνωστών.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι, πράγματι, η αγάπη μπορεί να διαρκέσει. Οι απεικονίσεις του εγκεφάλου έδειξαν ιδιαίτερη δραστηριότητα στην περιοχή VTA, μια περιοχή με υψηλή συγκέντρωση ντοπαμίνης, η οποία σχετίζεται με την ανταμοιβή και το κίνητρο. Το κύκλωμα της ανταμοιβής διεγείρεται από μια μεγάλη ανταμοιβή ή από την πρόβλεψη μιας ανταμοιβής, και παράγει ένα απολαυστικό συναίσθημα όταν διεγείρεται. Ως εκ τούτου, τα ζευγάρια που διατηρούν ρομαντική αγάπη, φαίνεται να απολαμβάνουν μόνιμα το αίσθημα της απόλαυσης! Επίσης, τα μακροχρόνια ζευγάρια που ανέφεραν τα υψηλότερα επίπεδα ρομαντικής αγάπης (κάτι που επιβεβαιώθηκε και από τις απαντήσεις στα ερωτηματολόγια), είχαν επίπεδα εγκεφαλικής δραστηριότητας VTA παρόμοια με εκείνα των νέων ζευγαριών.Σέξ και ο εγκέφαλος
Η μελέτη αποκάλυψε επίσης μερικά ενδιαφέροντα συμπεράσματα που σχετίζονται με τον συναισθηματικό δεσμό (attachment) και τη σεξουαλικότητα. Σε σύγκριση με τα καινούργια ζευγάρια, τα ζευγάρια που ήταν μαζί για μεγάλο διάστημα, έδειξαν δραστηριότητα σε περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με μεγαλύτερη ηρεμία και λιγότερη ένταση. Μακροπρόθεσμα τα άτομα του ζευγαριού νιώθουν μεγαλύτερη ασφάλεια και είναι πιθανότερο να φοβούνται λιγότερο την εγκατάλειψη.
Η μεγαλύτερη σεξουαλική συχνότητα συνδεόταν με μεγαλύτερη δραστηριότητα στον οπίσθιο ιππόκαμπο - μία περιοχή που σχετίζεται με την πείνα, τον πόθο, και τις εμμονές. Έτσι, η ρομαντική αγάπη φαίνεται να είναι διαφορετική από τη σεξουαλική έλξη (ίσως μπορεί να είναι ένα συστατικό της).
Στο σύνολό τους τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι είναι σημαντικό να οικοδομήσουμε νωρίς έναν ισχυρό ρομαντικό δεσμό , έτσι ώστε η αγάπη να αντέξει τις προκλήσεις της οικογένειας και αυτές που προκύπτουν με την πάροδο του χρόνου. Καθόσον γνωρίζουμε από μελέτες ότι ο εγκέφαλος μας μπορεί να αλλάξει κατά την ενήλικη ζωή και ότι διαθέτει νευροπλαστικότητα, είναι επίσης δυνατόν να ανοικοδομήσουμε και να ανανεώσουμε την αγάπη ακόμα και σε σχέσεις που έχουν επιδεινωθεί με την πάροδο του χρόνου.
Πώς μπορεί να διατηρηθεί ζωντανή η φλόγα του έρωτα;
Τα ερευνητικά δεδομένα δείχνουν ότι μπορούν να ξαναχτίσουμε ή να ενισχύσουμε την αγάπη στις σχέσεις μας:
- Επιδεικνύοντας αβρότητα και διάθεση για βοήθεια σε μικρά αλλά και μεγάλα πράγματα, παίρνοντας δίκαιο μερίδιο από τα συζυγικά βάρη και επιτρέποντας στον σύντροφο μας να πάρει ανάσες.
- Εστιάζοντας στα θετικά χαρακτηριστικά του συντρόφου μας. Δείχνοντας την εκτίμηση και την αγάπη σε τακτική βάση.
- Δίνοντας την δυνατότητα στον σύντροφο μας να στηρίζεται πάνω σας όταν είναι ευάλωτος, παρέχοντας του ασφαλή συναισθηματική βάση, και επιβεβαιώνοντας την αξία που έχει στην ζωή μας.
- Βοηθώντας τον σύντροφο μας να αναπτυχθεί, ενθαρύνοντας τη συμμετοχή σε νέες δραστηριότητες μαζί μας, και κρατώντας ζωντανό το πάθος για τη ζωή.
Melanie Greenberg, Ph.D. , κλινική ψυχολόγος στην Καλιφόρνια, εξειδικευμένη στην προσέγγιση Gottman και στην θεραπεία ζευγαριών, βασισμένη στο συναίσθημα. Έχει 20 χρόνια εμπειρίας στον ακαδημαϊκό χώρο, και πολυάριθμες σημαντικές επιστημονικές και θεωρητικές εργασίες.
