Νους, καρδιά και συμπληρωματικότητα
Δείξτε μου έναν άνθρωπο να πιστεύει πως είναι κακός… πολύ σπάνιο! Καθένας από εμάς πιστεύει πως η θεώρησή του είναι τις περισσότερες φορές η σωστή. Πώς είναι όμως δυνατόν σε ένα τόσο πολύπλοκο κόσμο, να έχουν όλοι δίκιο; Υπάρχουν κανόνες που ορίζουν την ηθική, τις πράξεις και τη συμπεριφορά μας. Ακόμα και αυτούς τους ρητούς κανόνες, κάθε άνθρωπος τους αντιλαμβάνεται και τους μεταφράζει διαφορετικά, ανάλογα με την αντίληψή του.
Συνήθως, ο νούς είναι εκείνος που εξάγει συμπεράσματα και καθοδηγεί τις επιλογές μας. Στο νου εδρεύουν κάθε λογής εμπειρίες, πεποιθήσεις, κίνητρα και θέλω, τα οποία επηρεάζουν τον τρόπο που κρίνουμε τους άλλους ή τον εαυτό μας. Δηλαδή, αντιλαμβανόμενοι το περιβάλλον μας, αντιδρούμε και πράττουμε με βάση το δικό μας λογισμικό. Εξού και οι χίλιες δυο απόψεις περί καλού, κακού και μέτριου.
Όταν ο άνθρωπος περπατήσει το μονοπάτι της αυτογνωσίας, στην πορεία θα ανακαλύψει τις ποιότητές του: τα θετικά, τα αρνητικά και τα ιδανικά του. Αφού τα κατηγοριοποιήσει με βάση τα προσωπικά του κριτήρια για το καλό και το κακό, αναλόγως θα τα εξελίξει ώστε να βελτιώσει το είναι του. Ανεξάρτητα από το ποια ταμπέλα θα αποδοθεί σε κάθε ποιότητα, όλες αυτές αποτελούν ένα είδος προσωπικής ταυτότητας. Μέσα από την εξέλιξη, η προσωπική ταυτότητα εκλεπτύνεται, αναδεικνύοντας εκείνα τα στοιχεία που έχουν πρωτεύοντα ρόλο στην προσωπικότητα. Αυτά τα στοιχεία, έχω επιλέξει να τα ονομάζω προσωπικές αξίες. Συνήθως, αυτές οι αξίες μας ωθούν σε δράσεις, που μπορεί να έχουν καλό, κακό ή μέτριο αποτέλεσμα, ανεξάρτητα από την αρχική μας πρόθεση. Γιατί απλά, ο περίγυρός μας είναι έντονα δυναμικός και ποικίλος από απόψεις, θέσεις και ρόλους.
Δεν είναι εύκολο να διακρίνει κανείς ποιές είναι οι προσωπικές αξίες του, παρότι αυτές έχουν ουσιαστική αντανάκλαση στις πράξεις του. Από την προσωπική μου εμπειρία, ένας τρόπος για να γίνει αυτό είναι μέσα από την παρατήρηση και την καταγραφή των σκέψεών μας, λίγο προτού αποφασίσουμε. Εκεί, δρώντας ως εξωτερικοί παρατηρητές θα ανακαλύψουμε ποιές ιδέες/αξίες μας επηρεάζουν.
Αυτό όμως δεν αρκεί! Η καρδιά μας φέρει αρκετή πληροφορία για αυτά που μας αρέσουν κι αυτά που προτιμούμε αληθινά. Κάποιοι άνθρωποι αγαπούν την περιπέτεια, κάποιοι άλλοι τη γαλήνη και την αρμονία, κάποιοι προτιμούν τη φιλία, και ούτω καθεξής. Ακούγοντας την καρδιά μας, το παζλ συμπληρώνεται. Βλέπουμε την πληροφορία ολόκληρη: τί θέλουμε, τί είμαστε ικανοί να πετύχουμε, ποια κίνητρα μας ωθούν.
Όλοι οι άνθρωποι αγαπούν αυτό που η καρδιά τους λέει. Σεβόμενοι αυτό που αγαπάει ο καθένας μας, σεβόμαστε τη σημαντικότητά τους στο ταμπλώ του σύμπαντος. Προσωπικά, αλλά και απρόσωπα.
Άλλωστε, η συμφωνία με τη συμπληρωματικότητα έχουν ένα κοινό τόπο: τη σημαντικότητα των διαφορετικών θέσεων στη σύσταση του όλου. Η λογική τείνει να ορίζει τμήματα αυτού του κοινού τόπου με στόχο την κατεύθυνση των επιλογών μας. Στην πραγματικότητα, η ελευθερία και η εξέλιξη εξαρτώνται από τη δυναμική ανάπτυξη των ορίων του τόπου αυτού... ώστε, τελικά, η ευτυχισμένη ζωή να έχει πρωτεύοντα ρόλο στα κριτήρια των επιλογων μας, ως γενική αξία. Κάπως έτσι, η προσωπικότητα αφήνει το βάθρο του κριτή, του θύματος ή του διδασκάλου και αναγνωρίζει τη σχετικότητα της ίδιας της λογικής ή των θέλω που την ορίζουν.
Χαρίκλεια Γεωργοπούλου
Λαμπαterre Blog
