Είναι χιλιοειπωμένο το κλισέ ότι αν δεν αγαπάμε τον εαυτό μας, δεν μπορούμε ν’αγαπήσουμε και τους άλλους αλλά αυτό δεν το κάνει λιγότερο αληθινό. Έχουμε την τάση να μπερδεύουμε την αγάπη για τον εαυτό με τον εγωισμό. Ο εγωισμός, όμως, δεν έχει καμία σχέση με την αγάπη. Το αντίθετο μάλιστα, συνδέεται με συναισθήματα απαξίωσης και έλλειψης αυτοπεποίθησης, με την προσπάθεια ελέγχου για να πείσουμε ότι αξίζουμε.
Η αληθινή ουσία μας- αυτή που βρίσκεται πέρα από την προσωπικότητα, την ταυτότητα και τις αρνητικές πεποιθήσεις- είναι αξιαγάπητη και όμορφη σε όλα. Το να μην αγαπάμε τον εαυτό μας σημαίνει να κλείνουμε τα μάτια στην αληθινή φύση του σύμπαντος. Σημαίνει ότι είμαστε παγιδευμένοι στα ψέματα του Εγώ, στις ενοχές και την ντροπή. Είναι εύκολο ν’αγαπάμε τα όμορφα κομμάτια μας αλλά είναι τα άσχημα που χρειάζονται την αγάπη μας πιο πολύ. Το να συγχωρήσουμε τον εαυτό μας για την ανθρώπινη φύση του που κάνει λάθη και που έχει ελαττώματα είναι ο μόνος τρόπος για να απελευθερώσουμε και να αγκαλιάσουμε την αληθινή μας ύπαρξη.
Είμαστε θεϊκά πλάσματα που υποδύονται ανθρώπινους ρόλους. Έχουμε εμπειρίες που μας οδηγούν σκαλί σκαλί και χτίζουν αυτό που είμαστε. Οι αποτυχίες και τα λάθη είναι μέρος της γνώσης μας για τη ζωή. Ο φόβος, η μοναξιά, οι τύψεις, ο έλεγχος, η τελειομανία είναι τα εμπόδια που στήνουμε για να μην πλησιάσουμε τα όνειρά μας. Μπορούμε να έχουμε οτιδήποτε επιθυμήσουμε αλλά η απαξίωση για τον εαυτό μας δεν μας το επιτρέπει. Η αγάπη ξεκλειδώνει την πόρτα για να δεχτούμε.
Για ν’αγαπήσουμε τον εαυτό μας δε χρειάζεται να κάνουμε κάτι. Δε γίνεται με προσπάθεια και έλεγχο. Η αγάπη υπάρχει ήδη μέσα μας σαν έμφυτο χαρακτηριστικό της ψυχής. Χρειάζεται απλά ν’ανοίξουμε και να επιτρέψουμε. Ν’αποδεχτούμε αυτό που δεν είμαστε, τα υψηλά κριτήρια που θέτουμε κάθε φορά για να υποβιβάσουμε τον εαυτό μας.
Αν δεν λαμβάνουμε αγάπη και εκτίμηση απ’τους άλλους, τότε σίγουρα δεν αγαπάμε τον εαυτό μας. Αν δεν τον φροντίζουμε, δεν τον χαϊδεύουμε, σίγουρα δε θα το κάνουν ούτε οι άλλοι για εμάς. Αν βάζουμε σαν προτεραιότητα τις ανάγκες των γύρω μας πάντα, αυτό θα μάθουν να κάνουν κι εκείνοι. Και δεν εννοώ, φυσικά, ν’αγνοούμε τους ανθρώπους που αγαπάμε αλλά να προσφέρουμε στον εαυτό μας όσα προσφέρουμε και σ’αυτούς. Τα παιδιά χρειάζονται τη φροντίδα και την καθοδήγησή μας περισσότερο από όλους, όταν, όμως, τα χρησιμοποιούμε σαν άλλοθι για να μη ζούμε τη δική μας ζωή, τότε τους δίνουμε λάθος πρότυπα.
Από πού να ξεκινήσουμε, όμως; Οι γυναίκες, ειδικά, διδάχτηκαν την αξία της αυτοθυσίας για την οικογένεια αλλά δε διδάχτηκαν ποτέ πώς ν’αγαπάνε τον εαυτό τους. Κι όσο κι αν ακούγεται όμορφο στη θεωρία, είναι πολύ δύσκολο να αλλαχτούν οι καταγραφές και οι συνήθειες τόσων χρόνων. Ξεκινάμε με μικρά βήματα και καθημερινή επαγρύπνηση για τον τρόπο που φερόμαστε στον εαυτό μας. Εδώ είναι μερικοί τρόποι που προτείνουν οι περισσότεροι θεραπευτές:
1. Καταρχήν, να είστε ειλικρινείς με τον εαυτό σας. Παρατηρείτε τους χιλιάδες τρόπους που βρίσκετε για να τον υποβιβάσετε με απαξιωτικές σκέψεις και εκφράσεις. Δε χρειάζεται να έχουμε εξαιρετικά ταλέντα και ικανότητες. Αξίζουμε την αγάπη, όπως όλα τα άλλα πλάσματα γύρω μας απλά και μόνο επειδή υπάρχουμε.
2. Δημιουργείστε μια λίστα με όλα τα ταλέντα, τα προτερήματα, τις ικανότητες και όλα τα πράγματα που έχετε καταφέρει μέχρι σήμερα, ακόμα και τα πιο μικρά. Έχουμε συνηθίσει τόσο πολύ να επικεντρωνόμαστε στα λάθη και τις παραλείψεις μας, που αυτά τα ξεχνάμε και τα θεωρούμε δεδομένα.
3. Να επιτρέψετε στον εαυτό σας να χαλαρώσει, να μην κάνει «τίποτα», έστω και για λίγο, να βρείτε τον προσωπικό σας χρόνο που θα τον αφιερώσετε σε σας.
4. Να μην θυσιαζόσαστε για τους άλλους. Η θυσία εμπεριέχει πόνο και καταναγκασμό. Το να προσφέρουμε με χαρά και αγάπη είναι κάτι διαφορετικό. Όταν αισθανόμαστε ότι θυσιαζόμαστε σημαίνει ότι πάμε κόντρα στις επιθυμίες μας.
5. Να αφουγκραζόσαστε τις ανάγκες σας. Ποια είναι αυτά τα πράγματα που σας δίνουν χαρά, που προσθέτουν στη θετική σας δόνηση; Βρείτε χρόνο για κάτι δημιουργικό, για κάτι που σας εκφράζει, ακόμα κι αν είναι η ανάγνωση ενός βιβλίου.
6. Να σταματήσετε εκείνες τις συνήθειες και τους εθισμούς που σας σαμποτάρουν και σας μειώνουν. Πάρτε, επιτέλους, εκείνη την απόφαση να φροντίσετε το σώμα σας, ν’αλλάξετε τη διατροφή σας ή να χάσετε κάποια κιλά, αν αυτό θα σας κάνει να αισθανθείτε καλύτερα.
7. Να ομορφύνετε το χώρο και το περιβάλλον σας με τα μέσα που διαθέτετε. Η εξωτερική ομορφιά επηρεάζει την ψυχική μας διάθεση σημαντικά. Πετάξτε όλα τα άχρηστα, κάντε χώρο για τα καινούργια.
8. Να βρίσκεστε με ανθρώπους θετικούς που σας αγαπάνε και το δείχνουν, που προσθέτουν στην αυτοεκτίμησή σας. Αρκετά υποβιβάζουμε οι ίδιοι τον εαυτό μας, δε χρειαζόμαστε και τη συνεισφορά άλλων σ’αυτό.
9. Κάντε δώρα στον εαυτό σας. Φερθείτε του σαν να ήταν ο καλύτερος εραστής σας. Πρόσφερετέ του αυτά που θα δίνατε και σ’εκείνον.
10. Σεβαστείτε τα όριά σας. Πείτε όχι όταν το θεωρείτε σωστό. Δείξτε πως πιστεύετε στην αξία σας και δεν το διαπραγματεύεστε.
11. Βάλτε στόχους και επιδιώξτε τα όνειρά σας. Ποιο ήταν αυτό που πάντα θέλατε να κάνετε αλλά πιστεύατε ότι δεν μπορείτε; Κάντε μια έρευνα, ίσως να υπάρχουν τρόποι που δεν τους είχατε ανακαλύψει γιατί ποτέ δεν μπήκατε στη διαδικασία να το ψάξετε αρκετά. Ακόμα κι αν όντως δε γίνεται, ίσως, να οδηγηθείτε σε άλλους δρόμους, καλύτερους. Το σύμπαν έχει περίεργους τρόπους να μας βοηθάει όταν γινόμαστε δημιουργικοί.
12. Συγχωρέστε τον εαυτό σας που είσαστε άνθρωπος. Δείτε την ομορφιά σ’αυτά που έχετε ζήσει, ακόμα και στα δύσκολα. Είναι αυτά που σας βοήθησαν να εξελιχθείτε. Βρείτε το δώρο σε κάθε εμπειρία και νιώστε ευγνωμοσύνη που καταφέρατε να επιβιώσετε με σώας τας φρένας.
13. Μάθετε να λέτε μπράβο στον εαυτό σας κάθε φορά που κάνετε κάτι, ακόμα κι αν είναι ότι μαγειρέψατε ένα ωραίο φαγητό. Αυτό δεν κάνουμε με τα παιδιά για να τα ενθαρρύνουμε; Είμαστε σαν μικρά παιδιά που τώρα αρχίζουμε να μαθαίνουμε για την αγάπη.
14. Βρεθείτε κοντά στη φύση όσο πιο συχνά μπορείτε και θαυμάστε την τελειότητά της. Είμαστε κι εμείς κομμάτια της και είμαστε το ίδιο τέλειοι. Νιώστε ευγνωμοσύνη που είστε ζωντανοί, που είστε εδώ και μπορείτε να τα βλέπετε όλα αυτά.
«Το καθήκον σου δεν είναι να αναζητάς την αγάπη, αλλά τα φράγματα που έχτισες μέσα σου για να την εμποδίσεις».
Rumi
