Περί δυσκολίας να οριστεί το ωραίο και το άσχημο
Σωκράτης: Κάποιος με έφερε σε δύσκολη θέση, όταν με ρώτησε κάπως έτσι και με πολύ αλαζονικό τρόπο: «Από πού ξέρεις εσύ, Σωκράτη», είπε, «ποια είναι τα ωραία και ποια τα άσχημα;»[...]
Ιππίας: Μάθε λοιπόν καλά, Σωκράτη, πως, αν πρέπει να πω την αλήθεια, μια ωραία κοπέλα είναι κάτι ωραίο [...]
Σωκράτης: «Πόσο γλυκός είσαι, Σωκράτη», θα πει. «Η ωραία φοράδα την οποία επαίνεσε και ο θεός στον χρησμό δεν είναι κάτι το ωραίο;» Τι θα απαντήσουμε, Ιππία; Θα πούμε ότι και η φοράδα είναι κάτι το ωραίο, εκείνη βέβαια που είναι ωραία; Πώς θα τολμούσαμε να αρνηθούμε ότι το ωραίο είναι ωραίο;
Ιππίας: Σωστά μιλάς, Σωκράτη. Και ο θεός σωστά το είπε. Γιατί στον τόπο μας υπάρχουν πάρα πολύ ωραία άλογα.
Σωκράτης: «Ωραία», θα πει. «Και η χύτρα η ωραία; [...] Τι θα πεις, καλέ μου, για τη χύτρα την ωραία, δεν είναι άρα κάτι ωραίο;» [...] Αν η χύτρα είναι από επιδέξιο αγγειοπλάστη φτιαγμένη, λεία, στρογγυλή και καλοψημένη, όπως είναι κάποιες ωραίες χύτρες που έχουν δύο χειρολαβές και χωράνε έξι χόες, πάρα πολύ ωραίες, αν ρωτούσε για μια τέτοια χύτρα πρέπει να συμφωνήσουμε ότι είναι ωραία. [...]
Ιππίας: Τούτο το σκεύος είναι βέβαια ωραίο αν το έχουν επεξεργαστεί ωραία, αλλά γενικά δεν αξίζει να κρίνουμε ότι είναι ωραίο αν το συγκρίνουμε με τη φοράδα και την κοπέλα και όλα τα άλλα ωραία.
Σωκράτης: Πολύ καλά. Καταλαβαίνω, Ιππία, ότι σ’ αυτόν εδώ που μας κάνει τέτοιες ερωτήσεις, πρέπει να του αντιπαραθέσουμε τα εξής. «Αγνοείς, άνθρωπέ μου, ότι αυτό που έχει πει ο Ηράκλειτος είναι σωστό, ότι δηλαδή ο πιο ωραίος από τους πιθήκους είναι άσχημος αν τον συγκρίνουμε με το γένος των ανθρώπων, και ότι η πιο ωραία από τις χύτρες αν τη συγκρίνουμε με τις κοπέλες είναι άσχημη [...] Αν κανείς συγκρίνει τις κοπέλες με τους θεούς, δεν θα συμβεί το ίδιο που έγινε όταν συγκρίθηκαν οι χύτρες με τις κοπέλες; Η πιο όμορφη κοπέλα δεν θα φανεί άσχημη;»
Πλάτων - Ιππίας Μείζων, 9-11
via
