Στην πλειοψηφία μας, οι άνθρωποι αφοσιωνόμαστε στο ρυθμό της μέρας και της καθημερινότητας. Ακολουθούμε πιστά τις συνήθειές μας, την ενασχόληση με τους στόχους μας, την τριβή με τα συναισθήματα και τις σκέψεις μας. Κάθε μέρα που περνά, το κάθε τικ-τακ του ρολογιού μάς πετυχαίνει σε φάσεις όπου η προσοχή μας επεξεργάζεται πλήθος από πληροφορίες πάνω στην καθημερινότητα. Είμαστε σαν ένας υπερυπολογιστής που δέχεται συνεχώς εισερχόμενα δεδομένα και παράγει εξερχόμενες δράσεις, ή σκραπάρει την πληροφορία. Αυτή η εικόνα είναι μια ρεαλιστική εκδοχή του εαυτού μας.
Ο πνευματικός κόσμος πού είναι σε όλο αυτό; Υπάρχει; Αν ναι, πώς μπορεί να φανεί χρήσιμος σε μια τέτοια «μηχανική» συμπεριφορά;
Σύμφωνα με την κβαντομηχανική, κάτι αποκτά υπόσταση εφόσον παρατηρηθεί. Επιπλέον, το ανθρώπινο μυαλό έχει την τάση να διαχωρίζει προκειμένου να αντιληφθεί και να παρατηρήσει. Έτσι, ο άνθρωπος έσπασε τον κόσμο σε 2 ή 3 τουλάχιστον μέρη, για να μπορέσει να τον καταλάβει:
- Το φυσικό κόσμο, που ο άνθρωπος καταλαβαίνει χρησιμοποιώντας την επιστήμη. Η επιστήμη εξελίσσεται διαρκώς και αναβαθμίζει τα όριά της ταυτόχρονα με την εξέλιξη της αντίληψης του ανθρώπου. Όσο πιο σοφοί γινόμαστε ως ανθρωπότητα, τόσο πιο δυνατή γίνεται και η επιστήμη μας.
- Τον ψυχικό κόσμο, που αναλύεται μέσα από ψυχολογικές μεθόδους που ανήκουν στις επιστήμες της ψυχολογίας, σε θρησκευτικά πλαίσια, ή σε εναλλακτικές επιστήμες. Επειδή ο ψυχικός κόσμος είναι άυλος, η μελέτη του γίνεται δυσκολότερη, αφού η παρατήρηση δεν αφορά σε ένα συγκεκριμένο αντικείμενο, αλλά στα συμπτώματα που εκείνο προκαλεί. Γι’ αυτό το λόγο οι μέθοδοι κρίνονται από το εύρος και την ισχύ της αποτελεσματικότητάς τους. Όσο πιο ανοιχτός είναι κάποιος στην παρατήρηση, τόσο πιο δεκτικός γίνεται στις δυνατότητες και τα εργαλεία που έχουμε αναπτύξει ως ανθρώπινο γένος.
- Τον πνευματικό κόσμο, που αναλύεται μέσα από την επιστήμη της φιλοσοφίας, της θρησκείες και τα δόγματα, και τις πνευματικές θεωρίες. Αυτός ο κόσμος είναι άυλος και γίνεται αντιληπτός από φαινόμενα που δεν αποδίδονται στους δύο προηγούμενους κόσμους. Γι’ αυτό το λόγο υπάρχει μεγάλη ασάφεια στην προσέγγιση αυτού του κόσμου: άλλοι είναι έντονα δογματικοί και απόλυτοι, άλλοι αδιαφορούν και άλλοι διστάζουν με το να ασχοληθούν.
Όπως ο υλικός κόσμος, έτσι κι ο πνευματικός είναι τμήμα του όλου. Ο διαχωρισμός μεταξύ τους δεν υφίσταται στην πραγματικότητα. Είναι ένα νοητικό τέχνασμα για να κατανοήσουμε τα πράγματα και να κάνουμε κάτι με αυτά. Επομένως, είναι απόλυτα φυσικό να ασχολούμαστε με τον πνευματικό κόσμο, όπως και με τον ψυχικό, και με τον υλικό.
Σε τι όμως χρησιμεύει αυτή η ενασχόληση;Δύσκολη ερώτηση, καθώς στον καθένα από εμάς υπάρχει μια διαφορετική αντίληψη του κόσμου, άρα και μια διαφορετική δυνητική κατάσταση χρήσης της πνευματικότητας. Για να απαντήσω στο ερώτημα, θα δώσω ένα προσωπικό παράδειγμα (ως γνωστόν από τη φυσική, έστω και μια παρατήρηση μπορεί να συντελέσει στη διατύπωση ενός φαινομένου):
Προσωπικά, έχω την άποψη ότι ο κόσμος των ιδεών είναι ένα μέρος του πνευματικού κόσμου. Περιέχει καθαρές/ιδεατές έννοιες που χαρακτηρίζουν συμπεριφορές, ηθικές αξίες, είδη πληροφοριών, και άλλα. Όλες αυτές οι έννοιες/χαρακτηρισμοί ζουν μέσα στους αιώνες, παράλληλα με την ανθρωπότητα, είτε ως κοινωνικά μοτίβα, είτε ως άυλοι φυσικοί νόμοι και μορφές. Έχουν δύναμη πάνω στις επιλογές μας, καθώς τις επηρεάζουν άμεσα. Ο τρόπος που σκεφτόμαστε από μικροί έχει ζυμωθεί μέσα σε αυτές τις αξίες και εμπνέεται από αυτές, όπως για παράδειγμα η έννοια της φιλοτιμίας ή της ευγένειας. Η φιλοτιμία και η ευγένεια είναι αιώνιες ιδέες. Υπάρχουν από τον καιρό του Περικλή και του Αχιλλέα, αλλάζουν την εκδήλωσή τους μέσα στο χρόνο και αλλάζει και ο τρόπος που γίνονται κατανοητές σε εμάς. Δηλαδή, με άλλο τρόπο αντιλαμβανόταν ο κόσμος την ευγένεια 100 χρόνια πριν, σε σύγκριση με το τώρα.
Θέλω να πω, πως ο κόσμος των ιδεών είναι μια παρατηρημένη απόδειξη (για μένα) ότι υπάρχει κομμάτι του κόσμου μας που είναι πνευματικό. Αφορά δηλαδή το άυλο-πνευματικό μέρος της ύπαρξής μας.
Οι ιδέες αυτές είναι σαν σημεία πάνω στο συμπαντικό ταμπλό. Όσο πιο κοντά βαδίζουμε σε αυτές, τόσο καλύτερα τις παρατηρούμε και τόσο πιο κατανοητές γίνονται. Εξ’ ου και η αλλαγή στον τρόπο που τις ερμηνεύουμε. Εξ’ ου και η εξέλιξη της ανθρωπότητας στην ποιότητα της συνείδησής μας. Κάποτε ο κόσμος κυβερνούνταν μόνο με αίμα και φωτιά… τώρα έχουμε εδραιωμένες κοιτίδες ειρηνικής και πολιτισμικής εξέλιξης, έχουμε ανθρωπιστική φιλοσοφία, έχουμε περιβαλλοντική συνείδηση, έχουμε τέχνη. Κάποτε οι άνθρωποι θεωρούσαν σωστό να σκύβουν το κεφάλι, γιατί η εξουσία δρούσε μέσα από την πνευματική υποταγή. Τώρα, θεωρούμε σωστό το να έχουμε άποψη για τα κοινά, από τη θέση που αναγνωρίζει ο καθένας μας.
Ο πνευματικός κόσμος είναι αναπόσπαστο μέρος του κόσμου μας. Προσωπικά πιστεύω, πως η προσέγγισή του αλλάζει τη φιλοσοφία της ανθρώπινης ύπαρξης και, ανάλογα με την καθαρότητα της προσέγγισης, μπορεί να εξελίξει ή να καταστρέψει. Υπάρχουν πολλοί δρόμοι και εργαλεία για να ασχοληθεί κάποιος με την πνευματικότητα. Όσο το κίνητρό μας για την ενασχόληση με τα πνευματικά είναι καθαρό, τόσο πιο σίγουρη η πορεία που μπορούμε να διανύσουμε και τόσο πιο εξελικτικό το αποτέλεσμα.
Χαρίκλεια Γεωργοπούλου
.jpg){kind=link}