Υπάρχει μια μεγάλη κατηγορία ανθρώπων που,
σε κάποια φάση της ζωής τους,
έχουν αναρωτηθεί,
γιατί συνεχίζουν να... μένουν σε μια σχέση που
φαινομενικά αφήνει ακάλυπτες τις ανάγκες τους.
Σαν να πρόκειται για μια εκτός ελέγχου δύναμη
Σαν να πρόκειται για μια εκτός ελέγχου δύναμη
που τους αναγκάζει να μένουν εκεί.
Άλλοι την βαφτίζουν ανασφάλεια,
άλλοι συνήθεια και άλλοι εξάρτηση,
ενώ υπάρχουν χιλιάδες ακόμα ονόματα
που μπορούμε να της δώσουμε
και τα οποία περιγράφουν με σαφήνεια
μερικές από τις μεγαλύτερες αλήθειες
πάνω στις οποίες έχει χτιστεί μια τέτοια σχέση.
Η πιο πλούσια πηγή για την ανεύρεση απαντήσεων σχετικά με το "γιατί" φτιάχνουμε τέτοιες σχέσεις και το "πώς" μπορούμε να τις αλλάξουμε, βρίσκεται στην μελέτη των προσωπικών μύθων που ο καθένας μας κουβαλά από την στιγμή που γεννιέται και μεγαλώνει στο μοναδικό οικογενειακό του περιβάλλον. Εκεί θα μάθει να αλληλεπιδρά, θα παρακολουθήσει την καθημερινή ιστορία αγάπης των γονιών του -άσχημη ή όμορφη- θα του ανατεθούν ρόλοι και θα κατασκευάσει την δική του ιστορία, το δικό του "σενάριο ζωής".
Τόσο ο ρόλος που θα αναλάβει όσο και ο ρόλος των ανθρώπων με τους οποίους θα επιλέξει να σχετιστεί, υπαγορεύεται από τις απαιτήσεις αυτού του σεναρίου.
Για παράδειγμα, ένας άνθρωπος που έχει τον ρόλο του "σωτήρα" στη ζωή, με έναν σχεδόν μαγικό τρόπο, επιλέγει να περιβάλλεται από αδύναμους και με ανάγκη για προστασία ανθρώπους.
Από την άλλη, η "αδυναμία" είναι το σενάριο ζωής εκείνων που χρειάζονται αντίστοιχα έναν "σωτήρα" για να υπάρχουν.
Κάποια απ' αυτά τα σενάρια δεν είναι ιδιαίτερα καλογραμμένα, με αποτέλεσμα να μας ταλαιπωρούν. Φανταστείτε, για παράδειγμα, την εκμετάλλευση που θα υποστεί κάποιος, αν σύμφωνα με το σενάριο ζωής του, έχει αναλάβει τον ρόλο του "θύματος"... Ευτυχώς, όμως, που όλα σχεδόν τα σενάρια μπορούν να ξαναγραφτούν.
Οι σχέσεις θα πρέπει να βασίζονται στην αγάπη, την τρυφερότητα και κυρίως το σεβασμό. Όπως επίσης, θα πρέπει να αισθάνεσαι πρώτα εσύ καλά με τον εαυτό σου και μετά όλοι οι υπόλοιποι. Αν αυτό δε συμβαίνει, τότε ίσως υπάρχει σοβαρό πρόβλημα.
Κατ’ αρχήν γιατί τα δώσατε όλα; Αν κάποιος σας ζητήσει οικονομική βοήθεια εσείς θα του δώσετε ότι έχετε και δεν έχετε; Την περιουσία σας, τα σπίτια σας, το πορτοφόλι σας και μετά θα διαμαρτύρεστε γιατί μείνατε στον δρόμο;
Το ίδιο ισχύει και στις σχέσεις των ανθρώπων. Γιατί άραγε δίνουμε τα πάντα σε μια σχέση; Το κάνουμε από "αγάπη" ή γιατί θέλουμε κάτι να "αγοράσουμε"; Αν δίνουμε χωρίς να ζητάμε κάτι, τότε αν δεν πάρουμε τίποτα μάλλον δεν θα ενοχληθούμε ιδιαίτερα. Δίνουμε γιατί το θέλουμε. Όταν όμως ενοχληθούμε από την απουσία της ανταπόκρισης που επιθυμούμε, τότε έχουμε δώσει για να αγοράσουμε. Και μάλιστα επιχειρήσαμε να αγοράσουμε κάτι που ο άλλος δεν θέλει να πουλήσει, τουλάχιστον σε μας. Διαφορετικά, προς τι η ενόχληση;
Αναρωτιόμαστε όμως το εξής: Μια σχέση δεν πρέπει να είναι ισότιμη; Να υπάρχει αμοιβαιότητα; Να δίνει ο ένας στον άλλον; Μια μονομερής προσφορά δεν είναι σχέση, είναι μάλλον εκμετάλλευση. Αυτό μας ενοχλεί. Όμως γιατί παραμένουμε σε μια νεκρή σχέση όπου "δίνουμε" μόνο εμείς;
Ενδόμυχα γνωρίζουμε ότι δίνουμε χωρίς να παίρνουμε, γνωρίζουμε ότι η προσφορά μας είναι στην ουσία μια "προκαταβολή" ελπίδας. Πληρώνουμε τον άλλον για κάτι που δεν θέλει να μας δώσει, ελπίζοντας ότι κάποτε αυτή η εκποίηση του εαυτού μας θα τον συγκινήσει, ή θα τον εκβιάσει συναισθηματικά και θα αρχίσει να συμμετέχει και ο ίδιος ενεργά στην σχέση. Και όλα αυτά γίνονται με την θέλησή μας... Αυτό μας στερεί το δικαίωμα της απόδοσης ευθυνών σε άλλους. Αν όμως ενεργούμε παρά την θέλησή μας, πριν κατηγορήσουμε τους πάντες και τα πάντα ότι μας εξαπάτησαν, ας αναρωτηθούμε γιατί εξαπατηθήκαμε εμείς. Γιατί είμαστε επιρρεπείς στην εξαπάτηση και που "κοιμόταν" η θέλησή μας όταν οι άλλοι μας εκμεταλλεύονταν;
Η άποψη ότι δεν πρέπει να τα δίνουμε όλα ακούγεται εγωιστική. Όμως μια σχέση απαιτεί την συμμετοχή δύο ανθρώπων υπαρκτών σαν προσωπικότητες, όχι ενός εκμεταλλευτή και ενός φαντάσματος που δεν διαθέτει "εαυτό" γιατί τον έχει "δώσει"... Αν ο άλλος δεν θέλει να "πουλήσει" εσείς γιατί συνεχίζετε να τον "πληρώνετε";
Ας αναλογιστούμε τις προηγούμενες σχέσεις μας και ας δούμε τις ομοιότητές τους... Μήπως καταλήγουμε πάντα με έναν ακατάλληλο σύντροφο, αλλά απόλυτα συμπληρωματικό με τις ανάγκες που υπαγορεύει το σενάριο ζωής μας;
Ας πειραματιστούμε με νέες και διαφορετικές πλοκές.
Μόλις τροποποιήσουμε
τις δικές μας δυσλειτουργικές ιστορίες θα αναζητήσουμε
ανθρώπους συμπληρωματικούς
στις νέες μας ανάγκες...
Και ίσως τότε το σενάριο της ζωής μας
να μας οδηγήσει τελικά
σ’ ένα ευτυχισμένο τέλος!
