Η τέχνη του διαλογισμού

«Η τέχνη του διαλογισμού»

Εκείνο που είναι σημαντικό ...

«Εκείνο που είναι σημαντικό είναι η τέχνη του διαλογισμού. Η λέξη «τέχνη» σημαίνει να βάζεις τα πάντα στη σωστή τους θέση. Καταλαβαίνετε τη σημασία της λέξης; Δεν μιλάμε για ζωγραφική, για μουσική και λοιπά, αλλά για το να μπουν στη σωστή τους θέση όλα τα πράγματα της ζωής μας, της καθημερινής μας ζωής. Αυτό εννοούμε τέχνη του διαλογισμού, για να μην μπερδευόμαστε. Και όταν υπάρχει τάξη στην καθημερινή μας ζωή, σωστή συμπεριφορά, και ένας νους που είναι εντελώς ήσυχος, τότε αυτός ο νους θα βρει από μόνος του αν υπάρχει κάτι απροσμέτρητο ή όχι. Και μέχρι να το βρει κανείς αυτό - εκείνο που είναι η ύψιστη μορφή αγιότητας - η ζωή του είναι θολή, χωρίς σημασία, έτσι ακριβώς όπως είναι η ζωή των περισσότερων ανθρώπων».

«Η τέχνη του διαλογισμού»

Διαλογισμός είναι ...

«Διαλογισμός είναι να ανακαλύψεις αν ο εγκέφαλος, με όλες τις δραστηριότητές του, όλες τις εμπειρίες του, μπορεί να είναι απολύτως σιωπηλός. ΄Οχι βίαια, επειδή τη στιγμή που επιβάλλεσαι, υπάρχει δυϊσμός. Και η οντότητα που λέει: «Θάθελα να ζήσω θαυμαστές εμπειρίες, γι' αυτό πρέπει να αναγκάσω τον εγκέφαλό μου να είναι σιωπηλός» δεν πρόκειται να το καταφέρει ποτέ αυτό. Αν όμως αρχίσεις να εξετάζεις, να παρατηρείς, να ακούς προσεκτικά κάθε κίνηση της σκέψης, τη διαμόρφωσή της, τις επιδιώξεις της, τους φόβους της, τις απολαύσεις της, να παρατηρείς πώς λειτουργεί ο εγκέφαλος, τότε θα δεις πως ο εγκέφαλος γίνεται εξαιρετικά ήσυχος΄ αυτή η ησυχία δεν είναι ύπνος αλλά είναι τρομερά δραστήρια και γι' αυτό ο εγκέφαλος είναι ήσυχος.

Μια μεγάλη γεννήτρια που δουλεύει άψογα, σπάνια κάνει κάποιο θόρυβο΄ μόνον όταν υπάρχει τριβή υπάρχει και θόρυβος.»

«Η τέχνη του διαλογισμού»

Δεν ξέρω αν έχετε παρατηρήσει ...

«Δεν ξέρω αν έχετε παρατηρήσει ποτέ πως όταν δίνεις ολοκληρωτικά την προσοχή σου σε κάτι υπάρχει πλήρης σιωπή. Και σ' αυτή την προσοχή δεν υπάρχουν όρια, δεν υπάρχει κάποιο κέντρο σαν το «εγώ» που έχει επίγνωση ή προσέχει. Αυτή η προσοχή, αυτή η σιωπή, είναι κατάσταση διαλογισμού.»

«Η τέχνη του διαλογισμού»

΄Ηταν ένα από εκείνα τα όμορφα πρωινά ...

«΄Ηταν ένα από εκείνα τα όμορφα πρωινά που δεν έχουν υπάρξει ποτέ πριν. Ο ήλιος μόλις έβγαινε και τον είδες ανάμεσα στον ευκάλυπτο και το πεύκο. ΄Ηταν πάνω από τα νερά, χρυσός, λαμπερός, μ' ένα φως που υπάρχει μόνο ανάμεσα στα βουνά και τη θάλασσα. ΄Ηταν απίστευτα καθαρό πρωινό, δεν κουνιόταν φύλλο, γεμάτο από εκείνο το παράξενο φως που βλέπει κανείς όχι μόνο με τα μάτια του, αλλά και με την καρδιά του. Και όταν το βλέπεις, οι ουρανοί είναι πολύ κοντά στη γη κι εσύ χάνεσαι μέσα στην ομορφιά.

Ξέρετε, δεν πρέπει ποτέ να διαλογίζεστε μπροστά σ' όλο τον κόσμο, ή μαζί με κάποιον άλλον ή ομαδικά.

Πρέπει να διαλογίζεστε σε κάποιο απόμερο σημείο, στην ησυχία της νύχτας ή στη γαλήνη πολύ νωρίς το πρωί. ΄Οταν διαλογίζεσαι απόμερα, πρέπει να υπάρχει μοναχικότητα. Πρέπει να είσαι εντελώς μόνος, να μην ακολουθείς κανένα σύστημα, καμιά μέθοδο, επαναλαμβάνοντας λέξεις, κυνηγώντας κάποια σκέψη ή διαμορφώνοντας μια σκέψη σύμφωνα με την επιθυμία σου. Αυτή η μοναχικότητα έρχεται όταν ο νους είναι ελεύθερος από τη σκέψη. ΄Οταν επηρεάζεσαι από επιθυμίες ή από τα πράγματα που επεδίωξε ο νους στο παρελθόν ή θα επιδιώξει στο μέλλον, δεν υπάρχει μοναχικότητα.

Μόνο στην απεραντοσύνη του παρόντος έρχεται αυτή η μοναχικότητα. Και τότε, σε μια ήσυχη απομόνωση όπου κάθε επικοινωνία έχει σταματήσει - όπου δεν υπάρχει ο παρατηρητής με τα προβλήματά του, με τις βλακώδεις ορέξεις του και ανησυχίες του - μόνο τότε, σ' εκείνη την ήσυχη μοναχικότητα, ο διαλογισμός γίνεται κάτι που δεν μπορεί να εκφραστεί με λόγια. Τότε ο διαλογισμός είναι μια αιώνια κίνηση.

Δεν ξέρω αν έχετε διαλογιστεί ποτέ, αν έχετε μείνει ποτέ μόνοι σας με τον εαυτό σας, μακριά από τα πάντα, από κάθε άνθρωπο, από κάθε σκέψη και επιδίωξη, αν έχετε μείνει ποτέ εντελώς μόνοι, όχι απομονωμένοι, όχι βυθισμένοι σε κάποιο φαντασιόπληκτο όνειρο ή όραμα, αλλά πολύ μακριά, έτσι ώστε να μην αναγνωρίζεται τίποτα μέσα σας, τίποτα που να μπορείς να τ' αγγίξεις με τη σκέψη ή το συναίσθημα, τόσο μακριά που στην πλήρη μοναχικότητα αυτή η ίδια η σιωπή γίνεται το μόνο λουλούδι, το μόνο φως κι εκείνη η άχρονη ποιότητα που είναι δεν μετριέται από τη σκέψη.

Μόνο σε τέτοιου είδους διαλογισμό μπορεί η αγάπη να υπάρξει. Μην μπείτε στον κόπο να την εκφράσετε: θα εκφραστεί μόνη της. Μην την χρησιμοποιείτε. Μην προσπαθήσετε να την κάνετε πράξη: θα δράσει, και όταν δράσει, σ' εκείνη τη δράση δεν θα υπάρχει μετάνοια, καμιά αντίφαση, τίποτα από τις δυστυχίες και τα βάσανα των ανθρώπων. Γι' αυτό διαλογιστείτε μόνοι σας. Χαθείτε και μην προσπαθήσετε μετά να θυμηθείτε πού είσαστε. Αν προσπαθήσετε να το θυμηθείτε, τότε θα είναι κάτι νεκρό. Και αν κολλήσετε στην ανάμνησή του, τότε δεν θα ξαναείσαστε ποτέ μόνοι σας.

	Διαλογιστείτε, λοιπόν, σ' αυτή την απέραντη μοναχικότητα, στην ομορφιά εκείνης της αγάπης, σ' εκείνη την αθωότητα, μέσα σε κάτι καινούργιο - τότε υπάρχει η υπέρτατη ευτυχία που είναι άφθαρτη. Ο ουρανός είναι πολύ γαλάζιος, είναι εκείνο το μπλε που έρχεται μετά τη βροχή κι αυτές οι βροχές ήρθαν μετά από πολλούς μήνες ξηρασίας.
Μετά τη βροχή οι ουρανοί έχουν ξεπλυθεί κι οι λόφοι αναγαλλιάζουν κι η γη είναι γαληνεμένη. Και κάθε φύλλο έχει το φως τού ήλιου πάνω του και νοιώθεις τη γη πολύ κοντά σου. Διαλογιστείτε, λοιπόν, μέσα στις πιο κρυφές γωνιές της καρδιάς και του νου σας, εκεί όπου δεν έχετε βρεθεί ποτέ πριν.

«Η τέχνη του διαλογισμού»

Ο διαλογισμός είναι κάτι πολύ πιο θαυμαστό ...

Ο διαλογισμός είναι κάτι πολύ πιο θαυμαστό αν τον συναντήσεις ο ίδιος. Μπορώ να πω πολλά γι' αυτόν, αλλά η περιγραφή δεν είναι το περιγραφόμενο. Εναπόκειται σε σας να μάθετε γι' αυτόν κοιτώντας τον εαυτό σας - ούτε βιβλίο, ούτε δάσκαλος μπορούν να σας τον διδάξουν. Μην εξαρτιέστε από κανέναν, μη γίνεστε μέλη πνευματικών οργανώσεων΄ πρέπει κανείς να μάθει μόνος του. Και τότε ο νους θα ανακαλύψει πράγματα που είναι απίστευτα.

Αλλά για κάτι τέτοιο, δεν θα πρέπει να είσαστε μέσα σας χωρισμένοι σε κομμάτια, οπότε θα υπάρχει τεράστια σταθερότητα, σβελτάδα, κινητικότητα. Για έναν νου που είναι έτσι, δεν υπάρχει χρόνος κι επομένως η ζωή έχει εντελώς διαφορετική σημασία.

«Ελευθερία : Η αρχή και το τέλος»

ΑΝΤΙΦΑΣΗ

(...) Η ηρεμία του νου είναι ουσιώδης για να κατανοήσουμε όλη τη σημασία της ζωής. Η σκέψη δεν μπορεί ποτέ να είναι ήσυχη. Η σκέψη, που είναι προϊόν του χρόνου, ποτέ δεν μπορεί να βρει εκείνο που είναι άχρονο, ποτέ δεν μπορεί να γνωρίσει εκείνο που είναι πέραν από το χρόνο. Η ίδια η φύση της σκέψης μας είναι μια αντίφαση, γιατί σκεπτόμαστε διαρκώς με όρους του παρελθόντος και του μέλλοντος. Επομένως ποτέ δεν γνωρίζουμε πλήρως, ποτέ δεν έχουμε πλήρη επίγνωση του παρόντος.

(...) Για να ελευθερωθεί κανείς από την αντίφαση, πρέπει να έχει επίγνωση του παρόντος χωρίς εκλογή. Πώς μπορεί να υπάρξει εκλογή όταν αντιμετωπίζετε ένα γεγονός; Ασφαλώς η κατανόηση του γεγονότος γίνεται αδύνατη, εφ' όσον η σκέψη προσπαθεί να ενεργήσει επί του γεγονότος με έννοιες του γίγνεσθαι, της αλλαγής, της μεταβολής. Επομένως, η αυτόγνωση είναι η αρχή της κατανόησης. Χωρίς αυτόγνωση, η αντίφαση και η σύγκρουση θα εξακολουθήσουν.

«Ελευθερία : Η αρχή και το τέλος»

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΕΑΥΤΟΣ;

(...) Η πραγματικότητα, η αλήθεια, δεν είναι δυνατόν να αναγνωρισθούν. Για να έλθει η αλήθεια, πρέπει να φύγουν οι πίστεις, οι γνώσεις, η πείρα, η επιδίωξη της αρετής. Ο ενάρετος που έχει συνείδηση ότι επιδιώκει την αρετή δεν μπορεί ποτέ να βρει την αλήθεια. Μπορεί να είναι ένα πολύ αξιοπρεπές πρόσωπο, αλλ' αυτό είναι εντελώς διαφορετικό από του να είναι ένας άνθρωπος που ανήκει στην αλήθεια, από του να είναι ένας άνθρωπος που κατανοεί. Στον άνθρωπο της αλήθειας, η αλήθεια έχει γεννηθεί μέσα του. ΄Ενας ενάρετος είναι ένας αξιοπρεπής άνθρωπος, αλλά ο αξιοπρεπής άνθρωπος ποτέ δεν μπορεί να κατανοήσει τι είναι η αλήθεια, γιατί γι' αυτόν η αρετή είναι ένας μανδύας που σκεπάζει τον εαυτό του, μια ενίσχυση του εγώ, γιατί επιδιώκει την αρετή. ΄Οταν λέει : «Πρέπει να είμαι χωρίς απληστία», η κατάσταση της μη-απληστίας την οποία δοκιμάζει, ενισχύει μονάχα το εγώ.

Γι' αυτό είναι τόσο σημαντικό το να είναι κανείς πτωχός, όχι μόνο σε πράγματα αυτού του κόσμου, αλλά και σε πίστεις και σε γνώσεις. Ο άνθρωπος ο πλούσιος σε αγαθά, κι ο πλούσιος σε γνώσεις και πεποιθήσεις, ποτέ δεν θα γνωρίσουν κάτι άλλο από σκοτάδι και θα είναι το κέντρο κάθε κακού και αθλιότητος. Αλλά αν εσείς κι εγώ, σαν άτομα, μπορούμε να δούμε όλη τη λειτουργία του εαυτού μας, τότε θα γνωρίσουμε τι είναι αγάπη. Σας βεβαιώ, ότι αυτή είναι η μόνη μεταρρύθμιση που είναι δυνατόν να αλλάξει τον κόσμο. Η αγάπη δεν πηγάζει από το εγώ. Το εγώ δεν μπορεί ν' αναγνωρίσει την αγάπη. Λέτε : «αγαπώ» αλλά μόλις το πείτε, μόλις το δοκιμάσετε, δεν υπάρχει πια αγάπη. Αλλά όταν γνωρίσετε την αγάπη, το εγώ δεν υπάρχει. ΄Οταν υπάρχει αγάπη, ο εαυτός, το εγώ, δεν υπάρχει.

«Ελευθερία : Η αρχή και το τέλος»

ΕΠΙΓΝΩΣΗ

(...) Εκείνο που ασφαλώς έχει σημασία είναι το να έχουμε επίγνωση χωρίς εκλογή, γιατί η εκλογή δημιουργεί σύγκρουση. Αυτός που εκλέγει βρίσκεται σε σύγχυση και γι' αυτό διαλέγει. Αν δεν είναι σε σύγχυση, δεν υπάρχει εκλογή. Μόνο εκείνος που βρίσκεται σε σύγχυση εκλέγει τι πρέπει να κάνει ή τι δεν πρέπει να κάνει. Ο άνθρωπος που είναι ξεκάθαρος και απλός δεν εκλέγει. Εκείνο που είναι, είναι. Η δράση που βασίζεται σε μια ιδέα είναι προφανώς η δράση της εκλογής, και αυτή η δράση δεν είναι απολυτρωτική, απεναντίας, δημιουργεί μόνο πρόσθετη αντίσταση, πρόσθετη σύγκρουση, ανάλογα με την προσχηματισμένη ιδέα που την προκάλεσε.

Εκείνο συνεπώς που έχει σημασία είναι το να έχετε επίγνωση την κάθε στιγμή, χωρίς να συσσωρεύετε την πείρα που φέρνει η επίγνωση. Γιατί τη στιγμή που συσσωρεύετε, έχετε επίγνωση μόνο σύμφωνα μ' αυτή τη συσσώρευση, σύμφωνα μ' αυτό το υπόδειγμα, μ' αυτή την πείρα. Δηλαδή η επίγνωσή σας καθορίζεται από την συσσώρευση που έχετε κάνει, και συνεπώς δεν υπάρχει πια παρατήρηση, αλλά μόνο μετάφραση. ΄Οπου υπάρχει μετάφραση, υπάρχει εκλογή, και η εκλογή δημιουργεί σύγκρουση. Στη σύγκρουση, δεν μπορεί να υπάρχει κατανόηση.

Η ζωή είναι ζήτημα σχέσεων. Και για να καταλάβουμε αυτή τη σχέση που δεν είναι στατική, θα πρέπει να έχουμε μιαν ευλύγιστη επίγνωση, μια επίγνωση ζωντανά παθητική, όχι επιθετικά ενεργητική. Καθώς είπα, αυτή η παθητική επίγνωση δεν έρχεται με κανένα είδος πειθαρχίας, με καμμιάν εξάσκηση. Είναι το να έχει κανείς απλώς και μόνο επίγνωση, την κάθε στιγμή, των σκέψεών του και των αισθημάτων του, και όχι μόνο όταν είναι ξύπνιος. Γιατί θα δούμε, καθώς εμβαθύνουμε περισσότερο, ότι αρχίζουμε να έχουμε όνειρα, ότι αρχίζουμε να βγάζουμε στην επιφάνεια όλων των ειδών τα σύμβολα που τα μεταφράζουμε ως όνειρα. ΄Ετσι ανοίγουμε τη θύρα στο κρυμμένο, που γίνεται το γνωστό. Αλλά για να βρούμε το άγνωστο, πρέπει να πάμε πέρα από την πόρτα - ασφαλώς αυτή είναι η δυσκολία μας.

Η πραγματικότητα δεν είναι κάτι που μπορεί ο νους να γνωρίσει, γιατί ο νους είναι το αποτέλεσμα του γνωστού, του παρελθόντος. Επομένως ο νους πρέπει να κατανοήσει τον εαυτό του, τη λειτουργία του, την αλήθεια του, και μόνο τότε είναι δυνατόν να υπάρξει το άγνωστο.

«Ελευθερία : Η αρχή και το τέλος»

ΕΠΙΘΥΜΙΑ

Λοιπόν, αντιλαμβάνομαι την κατάσταση του ίδιου μου του νου. Βλέπω ότι είναι το όργανο της αισθήσεως και της επιθυμίας, ή μάλλον ότι είναι ο ίδιος αίθηση και επιθυμία, και ότι είναι μηχανικά σκλαβωμένος στη ρουτίνα. ΄Ενας τέτοιος νους είναι ανίκανος να δεχθεί ποτέ ή να αισθανθεί το καινούργιο. Γιατί το καινούργιο πρέπει προφανώς να είναι κάτι πέρα από την αίσθηση που είναι πάντα το παλιό. ΄Ετσι, αυτή η μηχανική κίνηση με τις ευχάριστες ή δυσάρεστες αισθήσεις της, πρέπει να σταματήσει, δεν είν' έτσι; Η επιθυμία για το περισσότερο, η επιδίωξη των συμβόλων, των εικόνων με τις εντυπώσεις που μας δίνουν - όλα αυτά πρέπει να φθάσουν σ' ένα τέλος.

Μόνο τότε είναι δυνατόν ο νους να βρεθεί σ' αυτή την κατάσταση της δημιουργικότητας στην οποία το καινούργιο μπορεί να γεννιέται πάντοτε. Αν κατανοήσετε χωρίς να υπνωτιστείτε από λόγια, από συνήθειες και από ιδέες, και δείτε πόση σημασία έχει το να πλημμυρίζει το καινούργιο διαρκώς τον νου, τότε ίσως θα καταλάβετε την κίνηση της επιθυμίας, την ρουτίνα, τον βαρεμό, τη διαρκή επιθυμία για πείρα. Τότε, νομίζω, θ' αρχίσετε να βλέπετε ότι η επιθυμία έχει πολύ μικρή σημασία στη ζωή, για τον άνθρωπο που πραγματικά ερευνά.

Προφανώς υπάρχουν ορισμένες φυσικές ανάγκες : τροφή, ενδυμασία, στέγη και τα λοιπά. Αλλά ποτέ δεν γίνονται ψυχολογικές ορέξεις, πράγματα μέσα στα οποία μπορεί να εγκατασταθεί ο νους σαν ένα κέντρο επιθυμίας. Εκτός από τις φυσικές ανάγκες, κάθε μορφή επιθυμίας - για μεγαλείο, για την αλήθεια, για την αρετή - γίνεται μια ψυχολογική λειτουργία με την οποία ο νους κατασκευάζει την ιδέα του εγώ και ενισχύει τον εαυτό του σαν ένα κέντρο.

΄Οταν δείτε αυτή τη λειτουργία, όταν έχετε πραγματικά επίγνωση αυτού του μηχανισμού χωρίς αντίθεση, χωρίς καμμιά αίσθηση πειρασμού, χωρίς αντίσταση, χωρίς να τον δικαιολογείτε ή να τον κρίνετε, τότε θ' ανακαλύψετε ότι ο νους είναι ικανός να δεχθεί το καινούργιο και ότι το καινούργιο δεν είναι ποτέ μια αίσθηση. Επομένως, ποτέ δεν μπορεί κανείς να το αναγνωρίσει, να το ξαναδοκιμάσει. Είναι μια κατάσταση του είναι στην οποία η δημιουργικότητα έρχεται χωρίς πρόσκληση, χωρίς μνήμη. Και αυτή είναι η πραγματικότητα.

to-en