Στις ημέρες μας υπάρχουν πολλοί τύποι λογικής και εξυπνάδας
τους οποίους προβάλει και διαφημίζει ο Δυτικός Πολιτισμός. Κάποιοι
άνθρωποι έχουν το χάρισμα της μαθηματικής και φιλοσοφικής σκέψης,
Κάποιοι άλλοι είναι συναισθηματικά προικισμένοι, και μπορούν να
αποτυπώσουν ή να μεταφέρουν το συναίσθημά τους στο ευρύ κοινό. Κάποιοι
άλλοι διαθέτουν πρακτική ευφυΐα έχοντας τη δυνατότητα να δίνουν λύσεις
σε πρακτικά προβλήματα της καθημερινότητας.
Επιπλέον, υπάρχει και η καλλιτεχνική νοημοσύνη, αυτή που διαθέτουν οι
καλλιτέχνες, οι ζωγράφοι και οι μουσικοί. Αυτό όμως το οποίο σχεδόν
αγνοεί ο Δυτικός Πολιτισμός είναι ένα είδος ευφυΐας «η ευφυΐα της πνευματικότητας»,
το πλέον αναγκαίο προσόν ενός ανθρώπου προκειμένου να περάσει από τον
πολιτισμό του Homo Sapiens στον πολιτισμό του Homo Universalis.
Τι είναι η «ευφυΐα της πνευματικότητας;» Το
περιεχόμενο αυτού του είδους της ευφυΐας αναπτύσσεται από τον καθηγητή
του Χάρβαρντ Robert Coles στο βιβλίο του The Moral Intelligence Of
Children . Η ηθική της πνευματικότητας προϋποθέτει την ανάπτυξη μιας
νέας γνώσης και μιας νέας συνειδητότητας ικανής να ερμηνεύει όσα
νιώθουμε και να δημιουργεί μια σιγουριά γι’ αυτά που ξέρουμε. Με τον
τρόπο αυτό δημιουργείται μια συναισθηματική ασφάλεια επειδή
εμπιστευόμαστε την εσωτερική αίσθηση που διαθέτουμε ως εργαλείο επιλογής
σε κάθε δίλημμα μας
Οι επτά βασικές αρετές της «ευφυΐα της πνευματικότητας» Στο βιβλίο
Building Moral Intelligence (Χτίζοντας την Ηθική Νοημοσύνη) ο καθηγητής
Dr Michele Borba δίνει ένα σαφές πλάνο των αρετών τις οποίες πρέπει να
δουλέψουμε μέσα μας, και το ακριβές περιεχόμενο τους.
Ενσυναίσθηση: Είναι η ικανότητα να μπορούμε να αναγνωρίσουμε τα συναισθήματα και τις ανάγκες των άλλων.
Συνείδηση: Είναι η ικανότητα να αναγνωρίζεις τοπικά
και χρονικά το εκάστοτε (και αεί μεταβαλλόμενο) σωστό και να μπορείς να
το επιλέγεις και να το πραγματοποιείς
Αυτοέλεγχος: Είναι η ικανότητα να ελέγχουμε τις
σκέψεις και τις πράξεις μας και να λειτουργούμε με τον τρόπο που η
συνείδηση εγκρίνει ως σωστό (ή λογικό).
Σεβασμός: Είναι το να δείχνεις πως εκτιμάς τους άλλους φροντίζοντάς τους, αλλά και μιλώντας τους με πολιτισμένο τρόπο.
Καλοσύνη: Το να νοιάζεσαι για την ευημερία και τα αισθήματα των άλλων.
Ανεκτικότητα: Το να σέβεσαι τις αξίες και τα δικαιώματα όλων των ανθρώπων ακόμη κι αν διαφωνείς με τα πιστεύω τους.
Δικαιοσύνη: Η δυνατότητα εκφοράς κρίσης σύμφωνης με όλα τα προηγούμενα και όχι σύμφωνα με το οποιοδήποτε προσωπικό συμφέρον
Πώς μπορούμε να χτίσουμε μια τέτοια ευφυΐα; Σύμφωνα με την
αμερικανίδας ψυχολόγο Mimi Doe ο δρόμος προκειμένου να επιτύχουμε την
πνευματική μας ευφυΐα βρίσκεται στην άσκηση προκειμένου:
Να σκεπτόμαστε θετικά. Μην ξεχνάμε ότι η σκέψη μας δημιουργεί την μελλοντική υλική μας πραγματικότητα και ότι, είμαστε ότι σκεφτόμαστε.
Να μάθουμε να ζούμε τις στιγμές. Η ανθρώπινη ευτυχία
δεν είναι μια διαρκής κατάσταση, αλλά μια σειρά διακριτών στιγμών οι
οποίες μπορούν να μας συντηρήσουν στα μεγάλα διαστήματα κόπου, πόνου και
θλίψης.
Να μην βιαζόμαστε στην προσμονή της γνώσης. Μην προσπαθούμε άκαιρα, γρήγορα και επιπόλαια, να χωρέσουμε στο μυαλό μας περισσότερα από ότι την δεδομένη στιγμή αυτό χωράει.
Να επιβραβεύουμε κάθε συλλογική προσπάθεια.
Συλλογική προσπάθεια σημαίνει την κατανόηση του ότι όλα μέσα στο Σύμπαν
είναι ένα και την ανάγκη πραγματοποίησης αυτής της αλήθειας στο επίπεδο
της κοινωνίας.
Ας γίνουμε χαρούμενοι. Ας θυμηθούμε να χαμογελάμε, να χαιρόμαστε τα απλά πράγματα , τη φύση, την παρέα των φίλων, την αγάπη και την συντροφικότητα.
Ας ξαναβρούμε την ψυχή μας. Την ψυχή μας μπορούμε να
την βρούμε ακόμα και έξω από δογματικά «εσωτερικά» μοντέλα. Η
πνευματικότητα είναι προϊόν άσκησης και πηγάζει αυθόρμητα από μέσα μας,
αν την αναζητήσουμε. Και τέλος.
Ας κάνουμε πράξη όλα τα προηγούμενα. Με το να
συζητάμε μόνο, ή να σκεφτόμαστε όλα τα προηγούμενα μην περιμένουμε να
οδηγηθούμε στην ευφυΐα της πνευματικότητας. Μόνο η «πράξη» οδηγεί στην
πνευματικότητα του Homo Universalis
***
Δρ Μάνος Δανέζης
Επίκουρος καθηγητής Αστροφυσικής
Επίκουρος καθηγητής Αστροφυσικής
Τμήμα Φυσικής ΕΚΠΑ
