«Τζάμπα πράμα… : Η αναξιοκρατία στα χρόνια της ευημερίας»

Υπάρχει μια βαθμίδα απ’ όπου ξεκινάμε όλοι. Κοινωνικά, πνευματικά, μορφωτικά, οικονομικά, συναισθηματικά ακόμη και χιλιομετρικά. Όλοι μας θα διανύσουμε το δικό μας δρόμο με τις αποσκευές που μας εξόπλισαν. Στο χέρι μας είναι, βέβαια, ο τρόπος που θα τις χρησιμοποιήσουμε, με τί και πόσο θα τις εμπλουτίσουμε ταξιδεύοντας.

Ξεκινώντας το ταξίδι μου, λοιπόν, προς έναν χώρο που οι αποσκευές μου δε θα με βοηθούσαν και πολύ, έπρεπε να τις δημιουργήσω εγώ η ίδια από την αρχή. Κι έτσι μηδένισα και προσπάθησα ν’ αρχίσω, παλεύοντας ταυτόχρονα να ανακαλύψω νέους τρόπους χρήσης των ήδη υπαρχόντων αποσκευών μου.

Προσπαθώ να γίνω αριβίστρια μα δεν τα καταφέρνω. Είναι ένα ταλέντο που, τελικά, δε διαθέτω. Και προσέφερα πολύ τζάμπα κατά τη διάρκεια του ταξιδιού μου λόγω της έλλειψης αυτού του ταλέντου. Σε όλες τις μορφές και εκφάνσεις του.

Και ναι. Αρκετές τζάμπα επιλογές δεν τις μετάνιωσα ποτέ. Κι ούτε πρόκειται. Μου έδωσε το τζάμπα, δεν μπορώ να πω. Σε βάθος χρόνου απέδωσε η επένδυση. Αλλά μικρό το κέρδος μπροστά στην εν δυνάμει παραγωγή. Γιατί δε θα βαρυγκομήσω για το τζάμπα που επέλεξα αλλά γι αυτό το τζάμπα που αναγκάστηκα να προσφέρω ώστε να αποκτήσω την πείρα, την προϋπηρεσία, την είσοδο στο χώρο όπου ήθελα να πορευτώ, ελπίζοντας πάντα σ’ ένα μέλλον που θα σε αποζημιώνει για τον κόπο σου. Κι αυτή η ελπίδα μένει προσωρινά να τρέφει την ηθική σου ικανοποίηση και ο εγκέφαλός σου να τη μεταφράζει σε κέρδος μόνο και μόνο για να μην τινάξεις τα μυαλά σου στον αέρα.

Πάει το τζάμπα, όμως, φίλε… Πέθανε. Μαζί με την πανταχού παρούσα και απόλυτα διαθέσιμη νεράιδα. Να ζήσουμε να τα θυμόμαστε. Αμήν. Γιατί ουδέν μονιμότερον του προσωρινού. Κι αυτό δεν έχει να κάνει με το τζάμπα αλλά με την αντίληψη του τζάμπα. Και όχι τόσο για εκείνον που το προσφέρει όσο για εκείνον που καρπώνεται την προσφορά.

Γιατί και η προσφορά ήταν ανάλογη εκείνης της ζήτησης ώστε να καταφέρει να κερδίσει τον ανταγωνισμό. Μεγάλη η ζήτηση για τον τίτλο που φιλοδοξείς. Τον φιλοδοξούν πολλοί. Μεγάλη και η όρεξη του κάθε επιχειρηματία, ο οποίος με τα μέσα του σου δήλωνε ξεκάθαρα πως θα κερδίσει, όχι εκείνος που πραγματικά αξίζει, αλλά εκείνος που θα κάνει τη μεγαλύτερη φιλανθρωπία για χάρη του… ‘Για τη δική σου χάρη’ ήταν η ενοχική τσίχλα την οποία ήξερε πολύ καλά να σε κάνει να τη μασήσεις. Μετά να τη φτύσεις και να την κολλήσεις στον εγκέφαλό σου. Η αναξιοκρατία στα χρόνια της ευημερίας άνθισε μέσα στην καταπάτηση των αξιών και στην εκμετάλλευση των ονείρων.

Και τώρα; Μήπως παίξαμε με λάθους κανόνες τους νόμους της προσφοράς και της ζήτησης; Γιατί και τώρα υπάρχει πληθώρα προσφοράς και ο ανταγωνισμός είναι υψηλός. Αλλά σε αυτό το παιχνίδι εισέρχεται ένας άλλος παράγοντας. Η ανάγκη. Και η ανάγκη κάνει την προσφορά διαπραγματεύσιμη υπό αυστηρούς όρους. Κι ενώ μέσα σε μια περίοδο κρίσης, όπου νομιμοποιείται το «τζάμπα» με τη μορφή εξευτελιστικών μισθών, θα περίμενε κανείς ελαστικότητα, τελικά ήρθε για να μας κάνει να επαναπροσδιορίσουμε την αξία μας και να την κοστολογήσουμε όσο της πρέπει. 

Γιατί πρώτη φορά βλέπω τόσο έντονα στα μάτια του κάθε υποψήφιου εργοδότη μου το σεβασμό για την εργασία μου και στον κόπο που κάνω για να βγάλω το ψωμί μου, ακόμη κι αν εκ των πραγμάτων θα μου δώσει λιγότερα χρήματα σε σχέση με εκείνο το κάποτε. Μας χρειαζόταν μια κρίση για να μάθουμε να σεβόμαστε τον κόπο.

Κι όσα νούμερα κι αν μετρήσουμε, όσα δις κι αν μαζέψουμε, η κρίση πάντα ήταν και θα είναι ηθική. Γιατί τα ποσοτικά χαρακτηριστικά εξαρτώνται άμεσα από τα ποιοτικα.

Χρειάζεται να αναρωτηθούμε αλλά και να επαναπροσδιορίσουμε τον καταμερισμό των ευθυνών για τη σημερινή κατάσταση. Γιατί ναι, ΔΕΝ τα φάγαμε όλοι μαζί. ΝΑΙ, το ψάρι βρωμάει από το κεφάλι, αλλά την κουνήσαμε κι εμείς την ουρίτσα μας…

Λατέρνα, φτώχεια και φιλότιμο; Το προτιμώ. Βγάλε τη λατέρνα, βάλε Αξιοκρατία. Λίγα, λίγα, αλλά ο κάθε κατεργάρης στον πάγκο του.

Και είναι ημέρα σαν τις άλλες. Κι ενώ έχει εξαγγελθεί πανελλαδική απεργία εγώ περνάω από συνέντευξη για δουλειά. Η εταιρία και οι εργαζόμενοι δουλεύουν κανονικά. Κατά τη διάρκεια της αναμονής το μυαλό μου κατακλύζεται από σκέψεις και εικόνες… Αναρωτιέμαι. Αν εργαζόμουν, θα μπορούσα να απεργήσω;

Εργασία και χαρά! Κι αν βρω την πρώτη, πρέπει να βρω και τη δεύτερη – να την τοποθετήσω στην πρώτη. Τι είναι πιο δύσκολο άραγε;

Το μόνο πράγμα που δε θα σταματήσω ακόμη να διαθέτω τζάμπα είναι να γράφω, για λίγο ακόμα, (για πόσο; ), για όσο ίσως, εδώ. Κι αυτό θα το κάνω και για μένα αλλά και για σένα. Γιατί το σημαντικότερο πιστεύω μου είναι πως οι ιδέες πρέπει να μοιράζονται - γι αυτό και βρέθηκα εδώ. Γιατί πήρα κι εγώ πολλά διαβάζοντας κάποιους άλλους. Αναρωτήθηκα. Αμφισβήτησα. Έψαξα. Έμαθα. Πνευματικό αλισβερίσι λέγεται. Συναισθηματικό ενίοτε – από μένα συχνότερα ίσως. Κρίμα να σβήσει τόσο εύκολα. Ακόμη κι αν χρειαστεί να συνεχίσω να μοιράζομαι τον κόπο μου μέσα από το προσωπικό μου blog και μόνο. Θα δείξει…

Κι ελπίζω ακόμα κι αυτή εδώ η στέγη να θυμηθεί ξανά το πώς δημιουργήθηκε και να μην πάρει τετριμμένους δρόμους που σε αφομοιώνουν και σε κάνουν ένα με το πλήθος. Η παγίδα της αλλοτρίωσης κρύβεται παντού. Η μαγκιά είναι να ξεχωρίζεις. Δε θα σταματήσω. Όχι ακόμα τουλάχιστον. Γιατί αν εξαφανιστώ, θα νιώσω πως κατάφεραν να μου βουλώσουνε το στόμα. Κι αυτό δεν πρόκειται να γίνει ποτέ. Δε θα το επιτρέψω να γίνει.

Κι ούτε θα επιτρέψω στον εαυτό μου να κλείσει την πόρτα και να πέσει στο κρεβάτι γυρίζοντας την πλάτη στον άνθρωπο που μοιράζομαι τη ζωή μου. Κι ούτε σε εκείνον θα το επιτρέψω. Αυτά έκαναν κι οι γονείς μας και νά που καταντήσαμε… Τα κρυμμένα μάς έφτασαν εδώ. Αλλά τα κρυμμένα κοστίζουν και τώρα πληρώνουμε χρωστούμενα.

Τζάμπα πράμα σου λέω, ποιος θα το εκτιμήσει; Ακόμα και στο συναίσθημα. Άκου με που σου λέω. Θα στο ρουφήξουν με το καλαμάκι και στο τέλος θα μείνεις ρέστος. Πιο ρέστος κι απ’ τις τσέπες σου.

Να ξυπνήσεις ένα πρωί και μαζί με τα σκουπίδια να πετάξεις όλες τις δικαιολογίες σου. Ακόμα κι αυτές που σου φόρτωσαν. Μάνα; Πατέρας; Γκόμενος; Η κοινωνία; Δεν έχει σημασία. Δική σου είναι η ευθύνη. Και η επιλογή. Γιατί από ένα σημείο και μετά ό, τι κι αν κάνεις, ό, τι κι αν προσπαθείς τζάμπα πράμα θα είναι… Τζάμπα κι άδικος κόπος.

Η ζωή είναι άδικη αλλά δε μας χρωστάει τίποτα.
Εμείς χρωστάμε σε εκείνη. Εμείς και μόνο.

Σας αγαπώ πάντα,
Η «Θεά».

via