Αφροδίσια Νοσήματα / Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα

Σεξουαλικως Μεταδιδομενα Νοσηματα - Αφροδίσια Νοσήματα

Με τον όρο Σεξουαλικως Μεταδιδομενα Νοσηματα (ΣΜΝ) ή αφροδισια νοσηματα ονομάζουμε τα νοσήματα που μπορεί να μεταδοθούν μετά από σεξουαλική επαφή (κολπική, πρωκτική, στοματική). Δυστυχώς, ορισμένα από τα ΣΜΝ είναι ιδιαίτερα συχνά στις μέρες μας. Μερικά από τα ΣΜΝ μεταδίδονται σε περίοδο που ο ασθενής δεν εμφανίζει συμπτώματα παρά τη μόλυνση του. Επίσης, όταν κάποιος γνωρίζει ότι έχει ΣΜΝ είναι πιθανόν να μην το αναφέρει στον/στην σύντροφο του. Ως εκ τούτου, όλοι, ανεξαρτήτως φύλου, θρησκείας, ηλικίας ή οικονομικής κατάστασης, είναι δυνατόν να μολυνθούν από ΣΜΝ. Αν και υπάρχουν πάνω από 20 διαφορετικά είδη ΣΜΝ, τα πλέον συχνά θεωρούνται ο έρπητας των γεννητικών οργάνων, τα οξυτενή κονδυλώματα, τα χλαμύδια, η βλεννόρροια, η σύφιλη.

Συχνότερα ΣΜΝ

Έρπης Γεννητικών Οργάνων

Ο έρπης των γεννητικών οργάνων οφείλεται στον ιό του απλού έρπητα (Herpes simplex virus). Υπάρχουν δύο είδη αυτού του ιού, οι τύποι 1 και 2, που προκαλούν την ανάπτυξη διαβρώσεων-ελκών (μικρές πληγές) στην γεννητική περιοχή. Πιο συγκεκριμένα, ο τύπος 2 είναι το πιο συχνό αίτιο για τον γεννητικό έρπη αλλά τα τελευταία χρόνια αυξάνονται και τα περιστατικά από τύπο 1 (που προκαλεί συνήθως τον απλό έρπητα στα χείλη και στο στόμα), λόγω πιθανά αλλαγών σε σεξουαλικές πρακτικές. Ο ιός μεταδίδεται από άτομο σε άτομο ακόμα και σε περιοχές διαφορετικές από τα γεννητικά όργανα όταν υπάρχει στενή σωματική επαφή. Ο ιός μπορεί να μεταδοθεί ακόμα και όταν ο φορέας του ιού δεν έχει εμφανίσει έλκη ή άλλα συμπτώματα. Όταν κάποιος μολυνθεί για πρώτη φορά από τον ιό μπορεί να εμφανίσει μικρές φουσκάλες (φυσαλίδες) στα γεννητικά όργανα με πόνο ή αίσθημα καψίματος (καύσος) που σύντομα αλλάζουν περιεχόμενο από διάφανο σε πιο σκούρο ενώ καταλήγουν να δημιουργούν μικρές πληγές (έλκη).

(βλ. Φωτο)

Τελικά, αυτές οι πληγές επουλώνονται χωρίς να αφήνουν ουλές. Τα ανωτέρω συμπτώματα διαρκούν 2-3 βδομάδες ενώ υποτροπές του γεννητικού έρπητα εμφανίζονται σε ποσοστό 70-80% των ασθενών μέσα στο πρώτο χρόνο. Στις περιπτώσεις υποτροπών, τα συμπτώματα διαρκούν 5-10 ημέρες και είναι συνήθως πιο ήπια. Σε έγκυες γυναίκες που έχουν έρπητα γεννητικών οργάνων λαμβάνονται ειδικά μέτρα την ώρα του τοκετού ώστε να μη μολυνθεί το νεογέννητο από τον ιό (νεογνικός έρπης). Η διάγνωση τίθεται πάντα από τον ιατρό και η θεραπεία περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή για την μόλυνση (πρωτολοίμωξη) και τις υπότροπες. Τέλος, η αντιμετώπιση θα πρέπει να περιλαμβάνει και την πρόληψη της μετάδοσης του ιού από τον πάσχοντα στο/ στη σύντροφο.

Οξυτενή Κονδυλώματα

Ο ιός HPV-Human Papilloma Virus ( Ιός των Ανθρωπίνων Θηλωμάτων) προκαλεί στα γεννητικά όργανα, στο πρωκτό ή την ουρήθρα μικρές βλάβες με σχήμα ανθοκραμβοειδές (σαν μικρό κουνουπίδι), τα οποία ονομάζονται οξυτενή κονδυλώματα. Τα κονδυλώματα είναι συνήθως ανώδυνα, ερυθρορόδινου ή φαιόγκριζου χρώματος και η σύσταση τους είναι μαλακή ενώ έχουν βάση πεπλατυσμένη ή με μίσχο. (βλ. Φωτογραφίες)

Οι βλάβες αυτές μπορεί να αυξηθούν σε διαστάσεις και σε αριθμό ενώ η μετάδοση του ιού γίνεται από άτομο σε άτομο με σωματική επαφή. Υπάρχουν πάνω από 100 τύποι ιών HPV, ορισμένοι εκ των οποίων σχετίζονται με καρκίνους των γεννητικών οργάνων. Ειδικά στις γυναίκες, οι τύποι 16 και 18 προκαλούν περίπου το 70% των καρκίνων του τραχήλου της μήτρας. Η διάγνωση της μόλυνσης από ιό HPV γίνεται από τον ιατρό μετά από κλινική εξέταση. Επίσης, σε γυναίκες είναι πιθανό να ζητηθεί να γίνει η εξέταση Τέστ-Παπανικολάου (Παπ-Τεστ). Σε γυναίκες που βρίσκονται σε εγκυμοσύνη και εμφανίζουν μόλυνση από HPV, είναι δυνατόν το νεογέννητο να μολυνθεί κατά τη διάρκεια του τοκετού, οπότε θα πρέπει να λαμβάνονται ειδικά προληπτικά μέτρα. Η αντιμετώπιση των κονδυλωμάτων γίνεται είτε με φαρμακευτικές είτε με επεμβατικές θεραπείες (κρυοχειρουργική, laser CO2, ηλεκτροχειρουργική, κ.α.).

(βλ. Εικονες)

Δυστυχώς, λόγω του γεγονότος ότι υπάρχει συχνή υποτροπή αυτών μπορεί να χρειαστεί να γίνουν πολλαπλές επισκέψεις στον ιατρό. Τα τελευταία έτη έχουν ενταχθεί στο εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμών, εμβόλια για τον ιό HPV για χορήγηση σε γυναίκες ηλικίας 12 έως 26 ετών.

Χλαμύδια

Τα χλαμύδια (Chlamydia trachomatis) αποτελούν το πιο συχνό ΣΜΝ από την κατηγορία των βακτηρίων. Αυτά μπορεί να μεταδοθούν μετά από κολπική, πρωκτική ή στοματική ερωτική επαφή. Επίσης, εάν μια έγκυος γυναίκα έχει μολυνθεί από χλαμύδια, το νεογέννητο μπορεί να μολυνθεί κατά τον τοκετό. Τα χλαμύδια αποτελούν γενικά μια «σιωπηρή νόσο» επειδή το 75% των γυναικών και το 50% των ανδρών που έχουν μολυνθεί μπορεί να μην εμφανίζουν συμπτώματα. Άλλοτε (μετά από μόλυνση του τραχήλου ή της ουρήθρας) μπορεί να προκληθούν ασυνήθιστες εκκρίσεις από τον κόλπο ή το πέος ή καύσος κατά την ούρηση. Ορισμένες γυναίκες, όταν το νόσημα επεκταθεί από το τράχηλο της μήτρας στις σάλπιγγες μπορεί να παρουσιάσουν πυρετό, πόνο στο κατώτερο τμήμα της κοιλιάς, πόνο κατά την ερωτική επαφή, ναυτία, ή αιμορραγία μεταξύ των περιόδων. Επιπρόσθετα, αν δεν θεραπευθούν τα χλαμύδια μπορεί να αποτελέσουν αίτια στειρότητας. Λόγω των ανωτέρω, η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία είναι απαραίτητη. Η διάγνωση των χλαμυδίων τίθεται από τον ιατρό μετά από εργαστηριακές εξετάσεις ενώ η θεραπεία τους γίνεται με την κατάλληλη αντιβιοτική αγωγή. Τα άτομα με χλαμύδια θα πρέπει να απέχουν από ερωτικές επαφές μέχρι να θεραπευθούν, τόσο αυτά όσο και οι σύντροφοι τους, διότι διαφορετικά είναι πιθανή η επαναμόλυνση τους.    

Μόλυνση από τριχομονάδες

Αυτή οφείλεται σε ένα παράσιτο, την τριχομονάδα (trichomonas vaginalis) που προσβάλλει άνδρες και γυναίκες (στην ουρήθρα και το κόλπο αντίστοιχα) μετά από σεξουαλική επαφή. Οι άνδρες όταν μολύνονται δεν εμφανίζουν ιδιαίτερα συμπτώματα πέρα από ήπιο ερεθισμός του πέους ή ήπιες εκκρίσεις.

Σε γυναίκες 5-28 μέρες μετά τη μόλυνση  παρατηρείται δύσοσμη κολπική έκκριση, κιτρινοπράσινου χρώματος, συχνά αφρώδης, που συνοδεύεται από ερυθρότητα φαγούρα (κνησμό) και μερικές φορές ήπιο πόνο. Η διάγνωση τίθεται από τον ιατρό ενώ χορηγείται αντιβιοτική αγωγή και στους δύο συντρόφους. 

Βλεννόρροια (Γονοκοκκική Ουρηθρίτιδα)

Το αίτιο της βλεννόρροιας είναι ο γονόκοκκος του Neisser, ένα βακτήριο που μεταδίδεται με σεξουαλική επαφή. Η βλεννόρροια μπορεί είτε να μην εμφανίζει συμπτώματα είτε να προκαλέσει αίσθημα καύσου κατά την ούρηση, εκκρίσεις (2-5 μέρες μετά την μόλυνση) από το πέος στους άνδρες ή τον κόλπο σε γυναίκες. Αν επεκταθεί το νόσημα αυτό στις γυναίκες μπορεί να προκληθεί φλεγμονώδης νόσο της πυέλου και στειρότητα. Επίσης, αν μία γυναίκα μολυνθεί κατά την περίοδο που κυοφορεί, τότε το νεογέννητο είναι δυνατόν να μολυνθεί κατά το τοκετό. Όταν τεθεί η διάγνωση με εργαστηριακές εξετάσεις, ο ιατρός χορηγεί σχετική αντιβιοτική αγωγή τόσο στον ασθενή όσο και στον/στην σύντροφο.

Σύφιλη

Το αίτιο της σύφιλης είναι η ωχρά σπειροχαίτη, ένα μικρόβιο νηματοειδές με 14-20 σπείρες. Αρχικά 2-6 βδομάδες μετά τη μόλυνση, εκδηλώνεται συνήθως  ένα ανώδυνο μονό κυκλικό έλκος στα γεννητικά όργανα, στο πρωκτό ή στο στόμα, με διόγκωση των λεμφαδένων της περιοχής (πρωτογόνος σύφιλη). Αν δεν τεθεί η διάγνωση και δεν χορηγηθεί θεραπεία τότε δια μέσω του λεμφικού συστήματος διασπείρεται στον οργανισμό και το νόσημα εξελίσσεται στο δευτερογόνο στάδιο. Στη συνέχεια μετά από 1-6 μήνες μπορεί να εμφανισθούν διάφορα εξανθήματα σε μία ή περισσότερες περιοχές του σώματος (παλάμες, πέλματα, κορμός), με γενική αδιαθεσία, κακουχία, πυρετό, αρθραλγίες, κ.α. (δευτερογόνος σύφιλη). Η σύφιλη χωρίς θεραπεία μπορεί να προκαλέσει βλάβες στη καρδιά, τα αγγεία τον εγκέφαλο, το νευρικό σύστημα και αλλού. Κατά την εγκυμοσύνη, αν δεν τεθεί εγκαίρως η διάγνωση και χορηγηθεί σχετική θεραπεία, μπορεί να μολυνθεί το νεογέννητο (συγγενής σύφιλη). Η διάγνωση του νοσήματος γίνεται μέσα από εργαστηριακές εξετάσεις που θα ζητήσει ο ιατρός. Η θεραπεία χορηγείται όχι μόνο στον ασθενή αλλά και τον/την σύντροφό του.

HIV/AIDS

Ο ιός ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας (HIV-Human Immunodeficiency Virus) είναι  ένας ιός που χρησιμοποιεί τον γενετικό μηχανισμό των Τ- λεμφοκυττάρων του οργανισμού για να αναπαραχθεί και να προκαλέσει το σύνδρομο επίκτητης ανοσοανεπάρκειας (AIDS). Όταν κάποιο άτομο μολυνθεί από τον ιό HIV μπορεί να τον μεταδώσει και σε άλλους. Ο φορέας του ιού-HIV διανύει κάποια χρονική περίοδο, (η οποία διαφέρει από άνθρωπο σε άνθρωπο) κατά την οποία δεν εμφανίζει τα συμπτώματα της ασθένειας του AIDS. Όταν αναπτυχθεί το AIDS τότε ο φορέας του ιού-HIV αρχίζει να «νοσεί» και εμφανίζονται συμπτώματα της ασθένειας του AIDS. Ο ιός αυτός μέσω της προσβολής του ανοσοποιητικού συστήματος προκαλεί την εμφάνιση πυρετού, διάρροιας, απώλειας βάρους, διαφόρων λοιμώξεων και μπορεί να είναι θανατηφόρος. Στις μέρες μας, είναι πλέον διαθέσιμες διάφορες θεραπείες για την αντιμετώπιση του ιού του AIDS με συνδυασμούς φαρμάκων που μπορούν να παρατείνουν τη ζωή για πολλά χρόνια και να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής των πασχόντων.

Εξετάσεις για Αφροδίσια Νοσήματα - Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα ΣΜΝ

Οι περισσότεροι άνθρωποι θεωρούν ότι εάν είχαν κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα (ΣΜΝ) θα το αναγνώριζαν αμέσως. Αυτό όμως είναι κάτι το οποίο δυστυχώς δεν ισχύει. Η αλήθεια είναι ότι τα αφροδίσια νοσήματα δεν εκδηλώνονται πάντα με κάποια σημάδια ή συμπτώματα στους ανθρώπους που έχουν προσβληθεί από αυτά.

Ο μοναδικός τρόπος για να μάθει κάποιος εάν έχει μολυνθεί από σεξουαλικώς μεταδιδόμενο/α νόσημα/τα είναι να κάνει σχετικές διαγνωστικές εξετάσεις.

Οι περισσότεροι άνθρωποι είναι μπερδεμένοι σχετικά με τις εξετάσεις που αφορούν τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσημάτα. Για παράδειγμα, πολλοί θεωρούν εσφαλμένα ότι ο ετήσιος προληπτικός ιατρικός έλεγχος (check-up) συμπεριλαμβάνει και τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα...

Εάν κάνετε σεξ χωρίς προφυλάξεις, έχετε νέο σύντροφο (ή περισσότερους από έναν συντρόφους), ή για κάποιο λόγο ανησυχείτε ότι έχετε εκτεθεί σε σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, μιλήστε με το Δερματολόγο- Αφροδισιολόγο σας για εξετάσεις που αφορούν αφροδίσια νοσήματα όπως χλαμύδια, γονόρροια, HIV, έρπητας γεννητικών οργάνων, HPV, σύφιλις και τριχομονάδες. Μετά την κλινική εξέταση ο ιατρός σας θα συστήσει τις κατάλληλες εξετάσεις και θα καθορίσει το πότε θα πρέπει να γίνουν αυτές.

Συμπεράσματα

Κάθε άτομο που διαπιστώνει κάτι διαφορετικό ή εμφανίζει συμπτώματα στα γεννητικά όργανα θα πρέπει να εξετάζεται από ιατρό. Ο ειδικός, με την κλινική εξέταση ή/και την διενέργεια πρόσθετων εργαστηριακών εξετάσεων θα θέσει τη διάγνωση. Σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχουν κάποια νοσήματα που δεν είναι σεξουαλικώς μεταδιδόμενα αλλά εμφανίζονται στα γεννητικά όργανα.

Η μόνη αποτελεσματική μέθοδος προστασίας από τα ΣΜΝ θα μπορούσε να είναι η πλήρης αποχή από στοματική, πρωκτική, κολπική ερωτική επαφή ή η μονογαμική σχέση με σύντροφο που δεν έχει μολυνθεί. Τα προφυλακτικά εάν χρησιμοποιούνται σωστά μπορεί να μειώσουν το κίνδυνο μετάδοσης ΣΜΝ σε περιπτώσεις όπου η μόλυνση γίνεται με σωματικά υγρά όπως κολπικές εκκρίσεις, σπέρμα και αίμα. Δυστυχώς, επειδή κατά την ερωτική επαφή τα προφυλακτικά καλύπτουν μόνο συγκεκριμένα ανατομικά μέρη, δεν είναι δυνατόν να προσφέρουν πλήρη προστασία από ΣΜΝ όπως ο έρπητας, τα κονδυλώματα, η σύφιλη, κ.α.. Επίσης, είναι σημαντικό να γνωρίζει κανείς ότι κατά την ερωτική επαφή μπορεί να μεταδοθούν ταυτόχρονα, περισσότερα του ενός ΣΜΝ. Επιπλέον, ενώ τα αντισυλληπτικά μπορεί να προστατεύουν από μία ανεπιθύμητη κύηση, δυστυχώς στη περίπτωση των ΣΜΝ δεν προσφέρουν καμία προστασία. Επίσης, τα ναρκωτικά και το αλκοόλ λόγω του γεγονότος ότι συχνά επηρεάζουν την κρίση αυτού που τα λαμβάνει (με άρση των αναστολών) κάνουν τη σωστή προφύλαξη έναντι των ΣΜΝ ακόμα δυσκολότερη.

Ο έλεγχος και η θεραπεία των ΣΜΝ μπορεί να αποτελέσει ένα σημαντικό εργαλείο για την πρόληψη μετάδοσης  του ιού ΗIV. Αυτό συμβαίνει γιατί τα άτομα με ΣΜΝ είναι 2-5 φορές πιο πιθανό να μολυνθούν με τον ιό HIV σε σχέση με το υπόλοιπο πληθυσμό αν εκτεθούν στο ιό κατά τη σεξουαλική επαφή. Επιπρόσθετα, ένας φορέας του HIV όταν εμφανίζει και ένα άλλο ΣΜΝ γίνεται περισσότερο μεταδοτικός.

Αντωνακάκης Ε. Σωκράτης

Γενικός Χειρουργός

Πηγάδια Καρπάθου

Τηλ. 6974 139 931

via