Διαζύγιο: Σύζυγοι και παιδιά

του Νικήτα Καυκιού

Σημειώσεις σεμιναρίου στο
Κέντρο Προσωπικής Ανάπτυξης
στα Χανιά τον Ιούνιο του 2004

Το διαζύγιο δεν είναι μία λύση για τα προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίζει ένας γάμος. Δεν είναι μια ελεύθερη επιλογή για την βελτίωση της προσωπικής μας ζωής αλλά μία έξοδος. Φυγή από μια αδιέξοδη εμπειρία που μας εξουθενώνει. Χωρίζουμε όχι επειδή αντιμετωπίζουμε δυσκολίες ή επειδή δεν τα τα βρίσκουμε με τον σύντροφό μας αλλά επειδή δεν αντέχουμε άλλο. Τις περισσότερες φορές δεν φεύγει κανείς ήρεμα από την κύρια είσοδο του σπιτιού του αλλά δραπετεύει αναγκαστικά από την έξοδο κινδύνου ή πηδάει απ' το παράθυρο για να σωθεί.

Στάδια του Διαζυγίου

Πριν από το διαζύγιο.

 - Έντονοι και συνεχείς καυγάδες, φθορά του αμοιβαίου σεβασμού και της     εμπιστοσύνης, αλληλοεξουθένωση συναισθηματική αποξένωση.
  - Αποτυχημένες προσπάθειες βελτίωσης της σχέσης.
  - Προσπάθειες να αρνηθούμε την πραγματικότητα και να πείσουμε τον εαυτό μας ότι      δεν θα χωρίσουμε
  - Μόνιμος εστιασμός στα αρνητικά χαρακτηριστικά.
  - Αναζήτηση εξω-οικογενειακών στηριγμάτων.
  - Αυξημένες πιθανότητες για εξωσυζυγική σχέση.
  - Αποδοχή του αναπόφευκτου.

Η διαδικασία του διαζυγίου

 - Διαμονή σε χωριστά σπίτια.
  - Επίσκεψη σε δικηγόρο. Διαμάχες για την επιμέλεια των παιδιών. Ανακοίνωση του διαζυγίου.
  - Αρνητικές αντιδράσεις των παιδιών και προσπάθειες από μέρους τους να φέρουν σε επαφή τους γονείς.
  - Ψυχολογική κρίση. Φόβος, θλίψη, άγχος, τρόμος

Μετά από το διαζύγιο.

 - Ολοκλήρωση των διακανονισμών.
  - Καλύτερη επικοινωνία με τον πρώην σύζυγο.
  - Προσαρμογή στα νέα δεδομένα.
  - Αποκατάσταση της ισορροπίας στις σχέσεις μας με περιβάλλον.
  - Ελπίδα για μια νέα προοπτική ζωής.
  - Στόχοι και σχέδια για το μέλλον.

Λίγα χρόνια μετά.

  - Συγχώρηση. Σεβασμός του άλλου, νέοι κοινωνικοί ρόλοι.
  - Ωρίμανση.
  - Δυνατότητα για νέα σχέση απαλλαγμένη από τα έντονα αρνητικά φορτία της προηγούμενης.

Ραντεβού με τον Ψυχολόγo   Αθήνα-Χανιά-Ηράκλειο

Τακτικές Αυτοβοήθειας

 - Να επιτρέψουμε στον εαυτό μας να βιώσει πλήρως την οδύνη που περνάμε σε αυτή τη φάση της ζωής μας.
  -Όχι βίαιες κινήσεις. Να μην προσπαθήσουμε να λύσουμε όλα μας τα προβλήματα εδώ και τώρα.
  - Μην εκφράσεις το θυμό σου με έντονες νομικές αντιδικίες και μη γίνεσαι θύμα.
  - Επέτρεψε στον εαυτό σου να έχει κάποια ίχνη αμφιβολίας για το βήμα που πρόκειται να κάνεις. Σχεδόν πάντα υπάρχει μέσα μας κάτι που αντιστέκεται στην προοπτική του χωρισμού.
  - Κράτησε ημερολόγιο με τις σκέψεις και τα αισθήματά σου.
  - Γράφε συχνά γράμματα στον-(ην) σύντροφο εξωτερικεύοντας σκέψεις και συναισθήματα χωρίς να του τα δίνεις.
  - Ξεκίνα νέες δραστηριότητες σε χώρους όπου συχνάζουν και άλλοι άνθρωποι όπως γυμναστήριο, σχολή χορού, τένις, σκάκι κλπ.
  - Ζήτησε ψυχολογική στήριξη από ειδικούς και φίλους.

Οι τυπικές αντιδράσεις των παιδιών

Οι αντιδράσεις των παιδιών εξαρτώνται κυρίως από την:
  - Συγκρότηση και ψυχοσυναισθηματική ωριμότητα του παιδιού.
  - Ποιότητα της σχέσης που είχε το παιδί με του γονείς του πριν το διαζύγιο.
  - Ποιότητα των σχέσεων του παιδιού με παππούδες, φίλους, δάσκαλους και άλλα σημαντικά πρόσωπα με τα οποία έρχεται σε επαφή.
  - Δυνατότητα ή όχι ψυχολογικής στήριξης του παιδιού από κάποιον ειδικό ιδιαίτερα στην εφηβική ηλικία.
  - Ένταση και τη διάρκεια των γονικών συγκρούσεων.
  - Ικανότητα των γονιών να ανταποκριθούν στις ανάγκες του παιδιού στη φάση του διαζυγίου.

Μερικές τέτοιες τυπικές αντιδράσεις των παιδιών στη φάση του διαζυγίου.
  -Άρνηση
Δεν θα χωρίσουν. Απλά ο μπαμπάς θα μένει στο διπλανό σπίτι. Σε λίγο θα είμαστε πάλι μαζί.
  -Φόβος Εγκατάλειψης
Τα παιδιά αισθάνονται ότι όταν οι γονείς τους χωρίσουν δεν θα υπάρχει κανείς να τα φροντίζει και να τα νοιάζεται.
  -Θυμός και επιθετικότητα
Τα παιδιά μπορεί να εκφράσουν επιθετικότητα και θυμό απέναντι στα αδέλφια, τους συνομήλικους, τους συγγενείς ή τους γονείς (ιδιαίτερα ενάντια στο γονιό στον οποίο το παιδί καταλογίζει το φταίξιμο. Ακόμη μπορεί να παρουσιάσουν πτώση στις σχολικές επιδόσεις ή να προσπαθήσουν να εκμεταλλευτούν το διαζύγιο για να ασκήσουν εξουσία και να διεκδικήσουν δικαιώματα.
- Ενοχή
Συχνά αισθάνονται ότι φταίνε αυτά για τις συγκρούσεις των γονιών τους. Μπορεί να πιστεύουν ότι στη ρίζα των γονικών συγκρούσεων βρίσκονται κάποια δικά τους λάθη. Αυτή η πεποίθηση ενισχύεται ιδιαίτερα όταν οι γονείς συγκρούονται μπροστά στα παιδιά και μάλιστα με αφορμή την αντιμετώπιση των προκλητικών συμπεριφορών των παιδιών.
  -Κατάθλιψη
Υπνηλία, διαταραχή του ύπνου ή της διατροφής, τάσεις απομόνωσης .
  -Ανωριμότητα
Νυχτερινή ενούρηση, μωρουδίστικος τόνος φωνής) ή υπερωριμότητα (ντάντεμα αδύνατου γονιού.
  -Προσπάθειες συμφιλίωσης.
Ακόμη μπορεί να αρνούνται να αλλάξουν σπίτι τις μέρες που ορίζει ο διακανονισμός ή να αρνούνται με κάθε τρόπο να μιλήσουν ή συναντήσουν τον ένα από τους δύο γονείς.
Να συμμαχήσουν με τον "αδύνατο" ή "αδικημένο" γονιό και να εναντιώνονται, να κακολογούν ή να απορρίπτουν τον άλλο. (Οι σύζυγοι χρεώνουν τον άλλο)
  -Ανάγκη για ενημέρωση
Τα παιδιά ρωτούν συχνά και απαιτούν να μαθαίνουν λεπτομέρειες για το τι συμβαίνει και για τις συνέπειες που θα έχουν επάνω τους οι εξελίξεις. Είναι σημαντικό οι πληροφορίες που παίρνουν από τους δύο γονείς να είναι εναρμονισμένες και όχι αλληλοσυγκρουόμενες.

Θετικές επιπτώσεις του διαζυγίου για τα παιδιά.
  - Κατά κύριο λόγο τα παιδιά απαλλάσσονται από το αρνητικό κλίμα των συνεχών συγκρούσεων μέσα στην οικογένεια.
  - Οι γονείς συνήθως έχουν πιο ποιοτική και στενή επαφή με τα παιδιά μετά το χωρισμό παρά πριν. Αφιερώνουν περισσότερο χρόνο και είναι πρόθυμοι να ικανοποιήσουν τις επιθυμίες των παιδιών. (δώρα, βόλτες, ταξίδια, τηλέφωνα κλπ)

Αντιμετώπιση Διαζυγίου - psyche.gr - Νικήτας Καυκιός (link)