Πως είναι να είσαι πρόσφυγας;
Στην πολύπαθη Ελλάδα μας, αν ψάξουμε λίγο το ιστορικό της οικογένειάς μας, σίγουρα όλοι μας έχουμε κάποιον συγγενή, πρόγονό μας πρόσφυγα. Κάποιον προπάππου ή προγιαγιά που γλίτωσαν με χίλιες κακουχίες από τον φρικτό πόλεμο ή τον ανελέητο διωγμό και με άπειρους κινδύνους πέρασαν στην Ελλάδα,βρήκαν καταφύγιο κι έφτιαξαν την οικογένειά τους.
Η Ύπατη Αρμοστεία, είναι ένας ανθρωπιστικός οργανισμός που προσφέρει προστασία και βοήθεια σε πρόσφυγες και άλλα άτομα χωρίς διακρίσεις, με βάση τις ανάγκες τους και ανεξάρτητα από την φυλή, την θρησκεία, τις πολιτικές τους πεποιθήσεις ή το φύλο τους. Σε όλες τις δραστηριότητες της η Ύπατη Αρμοστεία προσέχει ιδιαίτερα τις ανάγκες των παιδιών και επιδιώκει την προώθηση ίσων δικαιωμάτων για τις γυναίκες και τα κορίτσια.
Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, εργάζεται για την προστασία και την παροχή βοήθειας σε ανθρώπους που ξεφεύγουν από τον πόλεμο και τις διώξεις. Από το 1951, έχει βοηθήσει δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους να βρουν ασφάλεια και να ξαναχτίσουν τη ζωή τους.
Μπορείς να ξεφύγεις;
Προκειμένου να καταλάβει ο κόσμος τι ακριβώς σημαίνει να είσαι πρόσφυγας, δημιούργησε ένα ηλεκτρονικό on line παιχνίδι, με τίτλο Ταξίδι Φυγής στόχος του οποίου είναι να καταφέρεις να επιβιώσεις μέσα από τρομερά δύσκολες και πολλές φορές απάνθρωπες συνθήκες, προσπαθώντας να γλιτώσεις την οικογένεια και τον εαυτό σου από έναν αδυσώπητο πόλεμο.
Οι πίστες που πρέπει να περάσει ο ”πρόσφυγας” προκειμένου να τα καταφέρει να φύγει από τους κινδύνους της χώρας του είναι πολλές και περιέχουν ακριβώς όλα τα στάδια αλλά και τις δυσκολίες που θα συναντήσει στην πραγματικότητα.
Ποιος όμως είναι πρόσφυγας;
ο πρόσφυγας διαφέρει από τον μετανάστη σε βασικά σημεία. Σύμφωνα με τη σύμβαση της Γενεύης (1951):
«πρόσφυγας είναι το άτομο που βρίσκεται εκτός της χώρας καταγωγής του ή του τόπου κατοικίας του, έχει δικαιολογημένο φόβο δίωξης για λόγους φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, συμμετοχής σε ορισμένη κοινωνική ομάδα ή λόγω πολιτικών πεποιθήσεων και εξαιτίας αυτού του φόβου δίωξης αδυνατεί ή δεν επιθυμεί να απολαμβάνει την προστασία αυτής της χώρας ή την επιστροφή σ' αυτήν.»
Ιστορία του Ασύλου
Η έννοια του ασύλου είναι τουλάχιστον 3,500 χρονών και βρίσκεται στα κείμενα και στην παράδοση πολλών αρχαίων πολιτισμών.
Η λέξη “άσυλο” σήμαινε στα αρχαία ελληνικά κάτι το απαραβίαστο και ασφαλές, αυτό που δεν μπορεί να συληθεί. Στην αρχαία Ελλάδα το άσυλο ήταν κυρίως συνδεδεμένο με τους ιερούς χώρους, τους ναούς.
Στα “Ελληνικά” του Ξενοφώντα, παρακολουθούμε μεταξύ άλλων την δίκη του Θηραμένη στην οποία κατηγορήθηκε για εξαπάτηση των Αθηναίων και για φθορά της ολιγαρχίας. Μετά τις κατηγορίες του Κριτία ο Θηραμένης βρίσκει άσυλο στο βωμό της Εστίας για να δείξει ότι οι τύραννοι εκτός από άδικοι προς τους ανθρώπους είναι και ασεβείς προς τους θεούς. Η πράξη του αυτή δεν ήταν σύμφωνη με τους ηθικούς κανόνες της εποχής.
Στις “Ιστορίες” του Θουκυδίδη, συναντάμε και ένα άλλο παράδειγμα για την σημασία του ασύλου στην αρχαία Ελλάδα. Όταν ο Πειθίας κατηγόρησε τους 5 ολιγαρχικούς ότι έκλεψαν χάρακες από τα ιερά χτήματα, οι κατηγορούμενοι πήγαν ως ικέτες στους ναούς.
Στα μέσα της Δεύτερης Χιλιετηρίδας π.Χ., όταν στη Μέση Ανατολή άρχισαν να σχηματίζονται τα μοντέρνα κράτη και να προσδιορίζονται τα σύνορά τους, έγιναν πολλές συνθήκες μεταξύ των κυβερνώντων που περιλάμβαναν κανόνες για τη διεθνή προστασία των φυγάδων.
Για παράδειγμα, ένας Χετταίος βασιλιάς, υπέγραψε μια συμφωνία με τον άρχοντα μιας άλλης χώρας, η οποία αναφέρει: «Αναφορικά με τους πρόσφυγες, παίρνω όρκο ότι όταν ένας πρόσφυγας έρχεται από την χώρα σου στη δική μου δεν θα επιστρέφεται σε σένα. Δεν είναι σωστό να εκδιώκονται οι πρόσφυγες από τη χώρα των Χετταίων».
Τον 14ο αιώνα π.Χ., ο Αιγύπτιος Φαραώ Ράμσης Β΄ παραχώρησε καταφύγιο σε ένα άλλο Χετταίο βασιλιά, τον Ούρι-Τέσαπ, όταν εκθρονίστηκε από τον θείο του.
Η Παλαιά Διαθήκη αναφέρει ότι ο Θεός ζήτησε από τον Μωϋσή να ονομάσει 6 πόλεις σαν καταφύγια, «για τα παιδιά του Ισραήλ και για τους ξένους, και τους διαμένοντες ανάμεσά τους» (35:9-15).
Στην Καινή Διαθήκη, ο Ευαγγελιστής Ματθαίος απεικονίζει το Θείο Βρέφος και την οικογένειά του, πρόσφυγες να φεύγουν για την Αίγυπτο.
Κατά τα πρώτα χρόνια του Ισλάμ, ο Προφήτης Μωάμεθ και οι ακόλουθοί του αναγκάστηκαν να αναζητήσουν άσυλο μακρυά από αυτούς από τους οποίους ένιωσαν να απειλούνται, λόγω της αυξανόμενης δύναμης της νέας θρησκείας. Η φυγή του από τη Μέκκα στη Μεδίνα το 622 μ.Χ. σηματοδοτεί την αρχή της Ισλαμικής εποχής σύμφωνα με το θρησκευτικό ημερολόγιο των Μουσουλμάνων.
Από την αρχαιότητα το άσυλο είχε τόσο πολιτική όσο και ανθρωπιστική διάσταση.
Ιστορίες προσφύγων:
Στο Δίκτυο Δεδομένων του παιχνιδιού, θα βρείτε πολλές ιστορίες που τις διηγούνται πρόσφυγες, σχετικά με τους κινδύνους που αντιμετώπισαν, τους φόβους, τα βασανιστήρια πολλές φορές, τα καθεστώτα τρομοκρατίας, την ψυχολογική πίεση, την σωματική βία, τις απώλειες που υπέστησαν, τις δυσκολίες να δραπετεύσουν, τους κινδύνους του ταξιδιού στο άγνωστο, τα νέα δεδομένα, ακόμα και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν ως σήμερα για την ένταξή τους σε μια νέα κοινωνία, να μάθουν τη γλώσσα, να βρουν εργασία, να γίνουν αποδεκτοί, να βρουν φίλους, να ξεκινήσουν μια νέα ζωή.
Παίξε και μάθε:
Προσπαθήστε να παίξετε το διαδραστικό αυτό παιχνίδι. Θα βρεθείτε προ απροόπτου σε πολλές καταστάσεις που απέξω κάποιος θα έκρινε ότι μπορούσε να ενεργήσει αλλιώς. Προσπαθήστε να αποδράσετε από την χώρα, να γλιτώσετε την οικογένεια και τους εαυτούς σας, να βρειτε πόρους, να αποφύγετε το λαθρεμπόριο ανθρώπων και να φτάσετε σε μια άλλη χώρα στην οποία δεν είστε απολύτως επιθυμητοί, αλλά πρέπει να πείσετε ότι κινδυνεύατε και να ξεκινήσετε μια νέα ζωή. Φαντάσου να είχες μόνο ένα λεπτό για να διαφύγεις! Τι θα έπαιρνες μαζί σου;
Το παιχνίδι Ταξίδι Φυγής βρίσκεται εδώ. Κάνε κλικ πάνω στη φωτογραφία για να παίξεις:
Δοκιμάστε το και διαδώστε το. Μέρος των κειμένων και των πληροφοριών του άρθρου μας, καθώς και οι δύο φωτογραφίες, έχουν ληφθεί από το Δίκτυο Δεδομένων του παιχνιδιού και την επίσημη ιστοσελίδα της Ύπατης Αρμοστείας για τους πρόσφυγες (www.unhcr.gr).
