ΠΑΙΔΕΙΑ
παιδεία ανώτατη, ιδιωτική;
Ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα επιχειρήματα αυτών που ζητούν
την
ίδρυση των ιδιωτικών ΑΕΙ. Υπάρχει το επιχείρημα ότι επικρατεί πολλή
γκρίνια για
το τίποτα, γιατί είτε είναι πολύ καλά τα ιδιωτικά ΑΕΙ θα υπάρχει
πρόβλημα, αφού
θα φοιτά μόνο μια ελίτ, είτε αν δε θα είναι καθόλου καλά, πάλι θα
υπάρχει
πρόβλημα αφού θα προορίζονται για την πλέμπα· άρα η κριτική είναι
μηδενιστική,
είναι η ουσία του επιχειρήματος αυτού, αφού είτε καλά είτε κακά τα ΑΕΙ,
θα
υπάρχει πρόβλημα. Όμως ξεχνάται η τρίτη περίπτωση, να ιδρυθούν πολλά
κακά
ιδιωτικά ΑΕΙ και λίγα καλά, για την ελίτ. Περίπτωση η οποία είναι και η
πιθανότερη, οπότε το πρόβλημα θα είναι διπλό. Ένα δεύτερο επιχείρημα
είναι ότι ο
ανταγωνισμός Δημόσιων-Ιδιωτικών ΑΕΙ θα ωφελήσει και τα πρώτα. Αυτό είναι
λάθος,
γιατί οι καλοί καθηγητές των πρώτων θα φύγουν γρήγορα για τα δεύτερα με
τις
καλλίτερες αμοιβές· θα υποβαθμιστεί κι άλλο το επίπεδο των Δημόσιων ΑΕΙ,
τα
οποία θα υποχρηματοδοτούνται από το Δημόσιο με συνέπεια να
αυτοχρηματοδοτούνται
από ιδιώτες οι οποίοι θα ελέγχουν-καθορίζουν το περιεχόμενο των
μαθημάτων. Έτσι
οι μόνοι που θα ωφεληθούν θα είναι οι εύποροι που δεν θα εξαναγκάζονται
να
σπουδάζουν στην Δ. Ευρώπη, ενώ οι υπόλοιποι θα έχουν να διαλέξουν μεταξύ
των
υποβαθμισμένων Δημόσιων ΑΕΙ και των κατωτέρου ποιότητας ιδιωτικών ΑΕΙ.
Ίσως αυτό
που ενδιαφέρει τελικά τους υποστηρικτές των ιδιωτικών ΑΕΙ είναι το
ανθρώπινο
δικαίωμα του πλούσιου Έλληνα να μην τρέχει στην Αγγλία το παιδάκι του.
Τα
μειονεκτήματα της ύπαρξης ιδιωτικών ΑΕΙ είναι προφανή. Κάθε ΙΙΕΚ της
πλάκας θα
μετονομαστεί σε ΑΕΙ. Είναι μύθος επίσης η άποψη ότι θα αντέξουν τα
ελληνικά
ιδιωτικά ΑΕΙ μπροστά στον ανταγωνισμό των ξένων επενδυτών που θα έρθουν
να
στήσουν ΑΕΙ στην Ελλάδα. Άρα πάλι το ελληνικό χρήμα θα πηγαίνει στους
ξένους.
Επιπλέον ίσως μπουν δίδακτρα στα Δημόσια ΑΕΙ για να επιβιώσουν αυτά,
όπως έγινε
λ.χ. στην Ιταλία. Στον πανικό τους οι υποψήφιοι φοιτητές θα προτιμούν τα
ιδιωτικά ΑΕΙ πληρώνοντας επιπλέον, αφού η φυγή των καθηγητών από τα
Δημόσια ΑΕΙ
θα είναι γεγονός. Αυτά ως σκέψεις, αν και το άρθρο αυτό θα ξεπεραστεί,
όχι όμως και αναφορικά με τα συμπεράσματα. Ο καιρός θα δείξει βέβαια.
(6/1/2007)
Όμως ένα δίλημμα που βρίσκεται
πίσω από όλα αυτά είναι το εξής: η ανώτατη παιδεία πρέπει να προσφέρεται σε
όλους δίχως προϋποθέσεις (πανελλήνιες) ή πρέπει να προσφέρεται σε λίγους; Και,
ως παρακλάδι του προηγούμενο ερωτήματος, πρέπει να συνδέεται το πτυχίο με τη
δουλειά ή να μην συνδέεται; Νομίζω η πραγματικότητα είναι αμείλικτη, δηλαδή:
Αν η ανώτατη παιδεία προσφέρεται
σε όλους άνευ προϋποθέσεων και ταυτόχρονα το πτυχίο συνδέεται (ως
προγραμματική διακήρυξη) με τη δουλειά, τότε θα υπάρχουν πολλοί πτυχιούχοι
άνεργοι. Αυτό γίνεται στις μέρες μας, όπου χάρη στη «δημοκρατικότητα» έχουν
δημιουργηθεί άπειρες σχολές, άπειροι απόφοιτοι, οι οποίοι δεν ξέρουν τι να το
κάνουν το πτυχίο τους, σκεπτόμενοι την εξειδίκευση, δηλαδή περισσότερος
ανταγωνισμός, ο οποίος δεν τελειώνει ποτέ, και σε λίγο για να γίνεις καθαρίστρια
θα πρέπει να ξέρεις πιάνο και να έχεις δύο μάστερ.
Αν η ανώτατη παιδεία προσφέρεται
σε όλους άνευ προϋποθέσεων δίχως να συνδέεται προγραμματικά το πτυχίο με τη
δουλειά, τότε θα σπουδάζει ο καθένας για το χόμπι
του, λίγοι θα βρίσκουν δουλειά με το πτυχίο τους, αλλά στο τέλος κανείς
δε θα επιλέγει να σπαταλά χρόνο για ένα άχρηστο πτυχίο παραμένοντας άνεργος κατά
τη διάρκεια των σπουδών. Η εξακολούθηση ταυτόχρονα σπουδών και δουλειάς δεν
είναι ό,τι ευκολότερο, ωστόσο είναι θεμιτό και τουλάχιστον ο καθένας θα σπούδαζε
δίχως επαγγελματικές αυταπάτες. Αλλά και σ’ αυτήν την περίπτωση, όλοι ή πολλοί
είτε θα έτρεχαν στις σχολές που δήθεν εξασφαλίζουν επάγγελμα είτε θα
αδιαφορούσαν εξαρχής. Στην πρώτη υποπερίπτωση πάλι θα υπήρχε ανταγωνισμός (αφού
καμμιά σχολή δεν θα είχε την υλικοτεχνική υποδομή για να δεχτεί πολλαπλάσιους
από το ανεκτό φοιτητές), δηλαδή υπερίσχυση όσων έχουν τα λεφτά για φροντιστήρια,
ενώ στην δεύτερη υποπερίπτωση ελάχιστοι (πάλι οι πλούσιοι) θα σπούδαζαν, ακόμη
κι αν η είσοδος στα ΑΕΙ ήταν εύκολη. Άρα και στις δυο υποπεριπτώσεις ευνοούνται
οι λίγοι.
Αν η ανώτατη παιδεία προσφέρεται
σε λίγους (με προϋποθέσεις) και συνδέεται το πτυχίο με τη δουλειά, τότε είναι
σίγουρο ότι υπάρχει αντιδημοκρατικότητα στη γνώση, ωστόσο είναι σίγουρο ότι όσοι
σπουδάζουν, θα βρίσκουν δουλειά. Όμως ταυτόχρονα ότι στην περίπτωση
αυτήν θα σπούδαζαν μόνον οι πλούσιοι ενώ οι φτωχοί, μη έχοντας λεφτά για άπειρα
εξοντωτικά φροντιστήρια, δε θα έστελναν σε ΑΕΙ τα παιδιά τους.
Αν η ανώτατη παιδεία προσφέρεται
σε λίγους και δεν συνδέεται το πτυχίο με τη δουλειά, τότε κανείς
εκτός από τους «τρελλαμένους» με ένα αντικείμενο ή τους εκατομμυριούχους δεν θα
σπούδαζε. (9/1/2007).
