O Λου Μαρίνοφ σκέφτεται στο βιβλίο του Πλάτωνας, όχι Πρόζακ!: "Δε
θα ήταν μεγάλο προνόμιο να μπορούσαμε να μιλάμε για τους φόβους μας, τα
άγχη μας ή για κάθε είδους στενοχώρια μας με τα μεγαλύτερα πνεύματα της
ιστορίας; Ασφαλώς θα αισθανόμασταν μεγάλη πνευματική ανακούφιση, αν
κουβεντιάζαμε για τον θάνατο με τον Πλάτωνα ή με τον Καρτέσιο. Θα
ανακαλύπταμε άγνωστες πτυχές του εαυτού μας αν ανοιγόμασταν στον Καντ,
στον Αριστοτέλη ή στον Μοντεσκιέ. "
Αυτό ακριβώς προτείνουν οι φιλοσοφικοί σύμβουλοι.
Υποστηρίζουν πως η ψυχολογία και τα φάρμακα συχνά δεν αρκούν για να
θεραπεύσει κανείς τις «νευρώσεις» του. Τα φάρμακα δεν μπορούν να κάνουν
κάποιον να πάψει να φοβάται τον θάνατο, ενώ σε πολλές περιπτώσεις
μπορούν να προκαλέσουν και αντίθετα αποτελέσματα.
Επιπλέον, πολλοί ασθενείς που καταφεύγουν σε κάποιον
ψυχίατρο ή ψυχολόγο δεν πάσχουν από καμιά ψυχική διαταραχή, δε
χρειάζονται φάρμακα αλλά μάλλον εργαλεία για να μπορέσουν να καταλήξουν
σε συμπεράσματα.
Φυσικά, αν κάποιος από αυτούς τους φιλοσοφικούς συμβούλους διαπιστώσει
κάποιο σύμπτωμα ψυχικής διαταραχής, συμβουλεύει τον πελάτη του να τεθεί
σε φροντίδα ιατρού.
Καθένας μας έχει φιλοσοφική προδιάθεση, το μόνο που
χρειάζεται είναι κάποιες συμβουλές κι έναν έμπειρο συνομιλητή. O
άνθρωπος είναι πολύ ευάλωτος όταν υποφέρει από κρίση πίστης ή
αντιμετωπίζει την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου. Οι δύο αυτές
περιπτώσεις μπορεί να εκφυλιστούν σε κατάθλιψη.
Όταν βρισκόμαστε σε μια τέτοια κατάσταση, μπορούμε
πάντα να απλώνουμε χέρι στις πρακτικές εφαρμογές των καλύτερων φιλόσοφων
για να μπορούμε να τραβάμε μπροστά τη ζωή μας.
H φιλοσοφική συμβουλή δεν είναι μια περαστική μόδα: Πράγματι, εδώ και
σχεδόν τριάντα χρόνια εφαρμόζεται με πολύ καλά αποτελέσματα σε άτομα που
βίωναν τη μια απογοήτευση μετά την άλλη με τους ψυχολόγους, αφού οι
θεραπείες ήταν μακροχρόνιες, δαπανηρές, άβολες και, υπερβολικά συχνά,
συνοδευόμενες από φάρμακα με παρενέργειες καθόλου ευεργετικές για τον
οργανισμό μας.
To πλεονέκτημα της φιλοσοφίας είναι το ότι δεν έχει
αρνητικές παρενέργειες και μπορεί κανείς να μάθει να τη χρησιμοποιεί
χωρίς να έχει αναγκαστικά προηγούμενη πείρα. Δεν είναι ανάγκη να έχει
κανείς περάσει από το πανεπιστήμιο ούτε να διαθέτει μεγάλη μόρφωση,
απαιτείται μόνο να ανοίξει το μυαλό του και να κάνει τις κατάλληλες
ερωτήσεις.
Οι φιλοσοφικοί σύμβουλοι βοηθάνε τους πελάτες τους να
διακρίνουν τον τύπο του προβλήματος που αντιμετωπίζουν, έτσι ώστε να
μπορέσουν να βρουν την καλύτερη λύση, δηλαδή τη φιλοσοφική σκέψη που
ταιριάζει καλύτερα στον χαρακτήρα και στην παιδεία του «πάσχοντος».
Ένα από τα χαρακτηριστικά που διακρίνουν τους
συμβούλους αυτούς είναι το ότί συνηθίζουν να παραβλέπουν το παρελθόν για
να επικεντρωθούν στο παρόν και στο μέλλον, αφού πολύ συχνά το να
αποκαλύπτουμε τραύματα της παιδικής μας ηλικίας, όταν δεν είναι ανάγκη,
καταλήγει να έχει αντίθετο αποτέλεσμα. Επιπλέον, είναι σαφές ότι το
παρελθόν δεν μπορεί να αλλάξει.
Ένα άλλο πλεονέκτημα είναι ότι οι περισσότερες από τις θεραπείες που
βασίζονται στη φιλοσοφία είναι σύντομες, γεγονός που τις διαφοροποιεί
από τις ψυχολογικές, οι οποίες χρονίζουν σχεδόν πάντα.
Δυστυχώς, ζούμε σε έναν κόσμο όπου σε όλα μπαίνουν
ετικέτες. Υπάρχει ένα σύνδρομο για κάθε πράγμα. Μοιάζει αναγκαίο να
εφευρίσκουμε παθήσεις εκεί που δεν υπάρχουν.
Οι φιλοσοφικοί σύμβουλοι αγωνίζονται εναντίον αυτής
της τάσης. Αρνούνται να δουν ψυχικές διαταραχές εκεί που δεν υπάρχουν.
Ποτέ δεν πρέπει να δίνει κανείς αντικαταθλιπτικά σε κάποιον που δεν
είναι άρρωστος. Κανένα φάρμακο δεν μπορεί να κάνει κάποιον να μάθει τον
εαυτό του’ κι ούτε μπορεί να τον κάνει να πετύχει τους στόχους του ή να
κατανοήσει την κοινωνία που τον περιβάλλει.
Μπορεί ένας άνθρωπος να καταληφθεί από συναισθηματική
αγωνία στην προσπάθεια του να κατανοήσει την κοινωνία που τον
περιβάλλει, δεν υπάρχει λόγος να του κρεμάσουν την καρτελίτσα «ασθενής»,
αφού μια τέτοια αγωνία τη νιώθουμε όλοι πάνω από μία φορά στη ζωή μας.
H αγωνία ή το άγχος που εμφανίζεται προ της ιδέας του
θανάτου ή πριν από μια δραστική αλλαγή, μας κάνει να αναρωτιόμαστε για
ένα σωρό ζητήματα. Δεν είμαστε τόσο πρωτότυποι, αφού τα ερωτήματα αυτά
έχουν τεθεί πολύ πριν και οι μεγάλοι φιλόσοφοι τα έχουν απαντήσει/Ισως
οι απαντήσεις τους να μην είναι αυτές που ψάχνουμε, αλλά μπορούν να μας
βοηθήσουν να βρούμε τη δική μας εξήγηση και παρηγοριά.
Οι συνεδρίες με τον φιλοσοφικό σύμβουλο συνήθως αρχίζουν με την τυπική
κουβέντα που κάνουμε με τον σερβιτόρο τη μέρα που πάμε να πάρουμε κάτι
σε ένα μπαρ μόνοι και μας έρχεται η όρεξη να αλλάξουμε τον κόσμο.
Προχωρώντας, ο πελάτης έχει ήδη σχηματίσει φιλοσοφικά ερωτήματα και,
μαθαίνοντας ότι τα ερωτήματα αυτά έχουν ήδη τεθεί και πριν, νιώθει την
ανάγκη να εμβαθύνει περισσότερο στο θέμα. Τελικά, πολλοί πελάτες
αποφασίζουν να διαβάσουν τα έργα των φιλόσοφων εκείνων με τους οποίους
έχουν ταυτιστεί περισσότερο.
Πριν από την πρώτη συνεδρία πρέπει να έχουμε ξεκάθαρο
στο μυαλό μας ότι εύκολες απαντήσεις δεν υφίστανται. Av υπάρχει κάποιο
πρόβλημα, πρέπει να το αντιμετωπίσουμε ολοκληρωτικά, να μάθουμε από αυτό
και να το λύσουμε.
Από το βιβλίο “99 μαθήματα καθημερινής φιλοσοφίας”, του Άλλαν Πέρσυ, εκδ. Πατάκη.
