1.6 ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ
1.6.1. Παρακολούθηση των χώρων εργασίας.
Το είδος και η συχνότητα της εκτίμησης της έκθεσης του χώρου της εργασίας καθορίζεται από τον υπεύθυνο ακτινοπροστασίας, μετά από σύμφωνη γνώμη της ΕΕΑΕ, κατά τρόπο ώστε να διασφαλίζεται σε κάθε περίπτωση η τήρηση των διατάξεων του παρόντος. Η εκτίμηση της έκθεσης καταχωρείται σε ειδικό βιβλίο, που θεωρείται από τον αδειούχο και υπόκειται στον έλεγχο της ΕΕΑΕ.
1.6.2 Συλλογική Επίβλεψη
(α) Λαμβανομένων υπόψη των κινδύνων των ακτινοβολιών πρέπει, με ευθύνη του υπεύθυνου ακτινοπροστασίας, να γίνεται μέτρηση:
i. των εξωτερικών ρυθμών δόσης και της ροής σωματιδίων, με ένδειξη της φύσης και της ποιότητας των σχετικών ακτινοβολιών,
ii. της συγκέντρωσης στην ατμόσφαιρα και της επιφανειακής πυκνότητας των ραδιενεργών ουσιών που ρυπαίνουν, με ένδειξη για τη φύση τους και για τη φυσική και χημική κατάστασή τους και σύστασή τους.
(β) Όπου είναι ενδεδειγμένο, τα αποτελέσματα αυτών των μετρήσεων χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό των ατομικών δόσεων, όπως προβλέπεται στην παράγραφο 1.6.2.
1.6.3 Μέτρηση Ατομικών Δόσεων
1.6.3.1 Η ΕΕΑΕ είναι ο αρμόδιος φορέας που συντονίζει την ατομική δοσιμέτρηση του προσωπικού που ασχολείται επαγγελματικά με ιοντίζουσες ακτινοβολίες. Η δοσιμέτρηση αυτή πραγματοποιείται από το εργαστήριο Δοσιμέτρησης Προσωπικού της ΕΕΑΕ ή από κατάλληλα εργαστήρια άλλων φορέων που έχουν εξουσιοδοτηθεί από την ΕΕΑΕ. Τα κριτήρια για την εξουσιοδότηση των εργαστηρίων αυτών καθορίζονται κατά περίπτωση από την ΕΕΑΕ.
1.6.3.2 Η εκτίμηση των ατομικών δόσεων πρέπει να είναι συστηματική για τους εκτιθέμενους εργαζόμενους της κατηγορίας Α. Η εκτίμηση αυτή στηρίζεται στις ατομικές μετρήσεις, ή εφόσον τούτο αποδεικνύεται αδύνατο ή ανεπαρκές, η ατομική παρακολούθηση βασίζεται σε εκτίμηση που προέρχεται είτε από ατομικές μετρήσεις που έγιναν σε άλλους εκτιθέμενους εργαζομένους είτε από τα αποτελέσματα της παρακολούθησης του χώρου εργασίας που προβλέπεται στην παράγραφο 1.6.1. Σε περιπτώσεις όπου εργαζόμενοι της κατηγορίας Α είναι πιθανόν να υποστούν σημαντική εσωτερική ραδιορύπανση, επιβάλλεται η κατάλληλη δοσιμετρική και ιατρική παρακολούθησή τους. Η Ε.Ε.Α.Ε. παρέχει γενική καθοδήγηση για τον εντοπισμό των εργαζομένων αυτών, καθώς και για τους τρόπους ελέγχου της εσωτερικής ραδιορύπανσης. Ο έλεγχος των εργαζομένων αυτών μπορεί να πραγματοποιείται από την Ε.Ε.Α.Ε., στις εγκαταστάσεις της.
Η παρακολούθηση των εργαζομένων της κατηγορίας Β πρέπει να μπορεί να καταδείξει τουλάχιστον ότι οι συγκεκριμένοι εργαζόμενοι έχουν ορθώς καταταγεί στην κατηγορία Β. Η Ε.Ε.Α.Ε. μπορεί να απαιτήσει την ατομική δοσιμέτρηση των εργαζομένων της κατηγορίας Β.
1.6.3.3 Σε οποιαδήποτε περίπτωση κατά την οποία η ενεργός δόση που έλαβε ο επαγγελματικά εκτιθέμενος υπερβαίνει τα 6 mSv ανά έτος, ο υπεύθυνος ακτινοπροστασίας πρέπει να διερευνήσει τα αίτια και να προτείνει, ενδεχόμενα, τη λήψη κατάλληλων μέτρων και παράλληλα να υποβάλλει ιεραρχικά γραπτή έκθεση στην ΕΕΑΕ.
1.6.3.4 Σε περίπτωση εκθέσεων που οφείλονται σε ατύχημα ή έκτακτη ανάγκη, εκτιμώνται οι σχετικές δόσεις και η κατανομή τους στον οργανισμό.
1.6.3.5 Τα αποτελέσματα της εκτίμησης των ατομικών δόσεων πρέπει να υποβάλλονται σε εξουσιοδοτημένο ιατρό ή στις εξουσιοδοτημένες υγειονομικές υπηρεσίες εργασίας και είναι στη διάθεση των ενδιαφερόμενων εργαζομένων. Στις περιπτώσεις ατυχήματος και έκτακτης ανάγκης, τα αποτελέσματα πρέπει να υποβάλλονται αμέσως στην ΕΕΑΕ ιεραρχικά από τον υπεύθυνο ακτινοπροστασίας και να λαμβάνει γνώση ο εξουσιοδοτημένος ιατρός.
1.6.4 Καταγραφή και δήλωση των αποτελεσμάτων
1.6.4.1 Τα ακόλουθα αποστέλλονται από τον υπεύθυνο ακτινοπροστασίας στην ΕΕΑΕ, όπου αξιολογούνται, καταχωρούνται και αρχειοθετούνται για χρονικό διάστημα τουλάχιστον 30 ετών μετά το τέλος της εργασίας που συνεπάγεται έκθεση σε ιοντίζουσα ακτινοβολία:
(α) Τα αποτελέσματα των μετρήσεων της συλλογικής επίβλεψης που έχουν χρησιμοποιηθεί για τον υπολογισμό των ατομικών δόσεων.
(β) Τα αποτελέσματα της παρακολούθησης των χώρων εργασίας και τα διαθέσιμα στοιχεία σχετικά με τον υπολογισμό των ατομικών δόσεων.
(γ) Οι αναφορές σχετικά με τις περιστάσεις και τα ληφθέντα μέτρα σε περίπτωση έκθεσης λόγω ατυχήματος ή έκτακτης ανάγκης.
Τα στοιχεία που προβλέπονται στα εδάφια α και β αποστέλλονται στην ΕΕΑΕ κατά τακτά χρονικά διαστήματα που καθορίζονται από αυτήν κατά περίπτωση.
1.6.4.2 Η ΕΕΑΕ τηρεί το επίσημο αρχείο δόσεων όλων των δοσιμετρούμενων στην Ελληνική Επικράτεια.
1.6.4.3 Η ΕΕΑΕ ανακοινώνει, μέσα σε εύλογο χρονικό διάστημα, τα αποτελέσματα της δοσιμέτρησης στην επιχείρηση. Ο εργαζόμενος λαμβάνει γνώση ενυπογράφως για τη ληφθείσα δόση. Η επιχείρηση τηρεί τα αποτελέσματα της δοσιμέτρησης σε αρχείο, το οποίο πρέπει να είναι προσιτό μετά από αίτησή του σε κάθε εργαζόμενο και στον εξουσιοδοτημένο από αυτόν ιατρό του, όσον αφορά τα ατομικά του στοιχεία.
1.6.4.4 Η ΕΕΑΕ μπορεί να ζητήσει από κάθε εργοδότη στο εσωτερικό ή στο εξωτερικό κάθε αναγκαία πληροφορία για τις δόσεις των επαγγελματικά εκτιθεμένων. Κάθε εργοδότης, μέσα στην Επικράτεια, είναι υποχρεωμένος να παρέχει στην ΕΕΑΕ τις πληροφορίες που του ζητούνται. Η ΕΕΑΕ παρέχει στους έχοντες νόμιμο δικαίωμα τις πληροφορίες αυτές από το κεντρικό αρχείο δοσιμετρίας που τηρεί.
1.6.4.5 Σε περιπτώσεις έκθεσης εργαζομένων λόγω ατυχήματος ή έκτακτης ανάγκης ή σχεδιασμένης ειδικής έκθεσης , ή όταν υπάρχει βάσιμη υπόνοια έκθεσης πέραν των ορίων δόσεων, ο εργοδότης, αποστέλλει αμέσως τα δοσίμετρα στην ΕΕΑΕ ή στο εξουσιοδοτημένο εργαστήριο. Ο υπεύθυνος ακτινοπροστασίας ή η ειδική υπηρεσία ακτινοπροστασίας, που λειτουργεί στην εγκατάσταση, αποστέλλει έκθεση στην ΕΕΑΕ στην οποία περιλαμβάνεται κάθε χρήσιμη πληροφορία. Έκθεση αποστέλλει και ο εργαζόμενος, εφόσον το επιθυμεί ή του ζητηθεί από την Ε.Ε.Α.Ε. Στις περιπτώσεις αυτές η ΕΕΑΕ ή τα εξουσιοδοτημένα εργαστήρια προβαίνουν στην άμεση επεξεργασία των δοσιμέτρων και στον υπολογισμό των δόσεων και ανακοινώνουν αμέσως τα αποτελέσματα στον εργοδότη και στον εργαζόμενο, ή στον ιατρό του εφόσον τα ζητήσουν και στις αρμόδιες υπηρεσίες, προκειμένου να ληφθούν τα μέτρα που απαιτούνται από τις περιστάσεις.
1.7 ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΕΚΤΙΘΕΜΕΝΩΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ
Η Ιατρική παρακολούθηση των εκτιθέμενων εργαζομένων στηρίζεται στις αρχές που διέπουν την ιατρική της εργασίας και στις ειδικές αρχές που προκύπτουν από τις απαιτήσεις της ακτινοπροστασίας και περιλαμβάνει εξετάσεις πριν από την πρόσληψή του και περιοδικές εξετάσεις υγείας, των οποίων η φύση και η συχνότητα καθορίζονται από την κατάσταση της υγείας του εργαζόμενου, τις συνθήκες εργασίας του και τα περιστατικά που είναι δυνατό να έχουν σχέση με αυτές.
Αποκλείεται η απασχόληση οποιουδήποτε εργαζόμενου σε θέση στην οποία είναι πιθανόν να εκτεθεί σε ακτινοβολία λόγω της εργασίας του, εφόσον τα αποτελέσματα των ιατρικών εξετάσεων δεν το επιτρέπουν, σύμφωνα με γνωμοδότηση του αρμόδιου εξουσιοδοτημένου ιατρού ή των υγειονομικών υπηρεσιών εργασίας.
1.7.1 Ιατρική επίβλεψη των εργαζομένων της Κατηγορίας Α.
Η ιατρική επίβλεψη των εργαζομένων της κατηγορίας Α είναι υποχρεωτική και αποτελεί ευθύνη των εξουσιοδοτημένων ιατρών ή εξουσιοδοτημένων υγειονομικών υπηρεσιών εργασίας και περιλαμβάνει:
(α) ιατρική εξέταση πριν από την πρόσληψη : ο σκοπός της διεξοδικής αυτής εξέτασης είναι να διαπιστωθεί εάν ο εν λόγω εργαζόμενος είναι ικανός να απασχολείται ως εργαζόμενος της κατηγορίας Α στη θέση στην οποία πρόκειται να τοποθετηθεί.
Περιλαμβάνει: ιστορικό, στο οποίο αναφέρονται και όλες οι προηγούμενες γνωστές εκθέσεις σε ιοντίζουσα ακτινοβολία, που είναι αποτέλεσμα είτε των μέχρι τότε ενασχολήσεων του εργαζόμενου, είτε γνωστών ιατρικών εξετάσεων και θεραπειών, καθώς και τα παρακάτω:
1. πλήρη κλινική εξέταση
2. εργαστηριακές εξετάσεις
α) γενική εξέταση ούρων
β) γενική εξέταση αίματος (αιματοκρίτη, αιμοσφαιρίνη, αριθμό λευκών, ερυθρών, αιμοπεταλίων, λευκοκυτταρικό τύπο και δικτυοερυθροκύτταρα)
γ) ακτινογραφία θώρακος
3. ειδικές κλινικές εξετάσεις
α) οφθαλμολογική εξέταση που να περιλαμβάνει ειδικότερα και την εξέταση του φακού του οφθαλμού.
β) ψυχιατρική εξέταση
Εάν προκύψουν παθολογικά ευρήματα από τις παραπάνω εξετάσεις, θα πρέπει να γίνεται πλήρης κλινικοεργαστηριακός έλεγχος για τη διερεύνηση του παθολογικού ευρήματος.
Ενδεχόμενη γενετική επιβάρυνση όπως πχ. μελαγχρωματική ξηροδερμία πρέπει να λαμβάνεται υπόψη από τον εξουσιοδοτημένο ιατρό.
(β) γενική ιατρική επίβλεψη: Ο εξουσιοδοτημένος ιατρός ή οι υγειονομικές υπηρεσίες εργασίας δικαιούνται να έχουν πρόσβαση σε κάθε πληροφορία που θεωρείται αναγκαία για την εκτίμηση της καταστάσεως της υγείας των υπό ιατρική παρακολούθηση εργαζομένων και για την αξιολόγηση των συνθηκών, του περιβάλλοντος στους χώρους εργασίας, στο μέτρο κατά το οποίο θα ήταν δυνατόν να επηρεάσουν την καταλληλότητα, από απόψεως υγείας, των εργαζομένων, για την άσκηση των καθηκόντων που τους ανατίθενται.
(γ) περιοδική επίβλεψη της υγείας: η υγεία των εργαζομένων πρέπει να αποτελεί αντικείμενο τακτικών εξετάσεων, για να διαπιστώνεται, αν αυτοί συνεχίζουν να είναι ικανοί για την άσκηση των καθηκόντων τους. Οι εξετάσεις αυτές εξαρτώνται από το είδος και την έκταση της έκθεσης σε ιοντίζουσες ακτινοβολίες και από την κατάσταση της υγείας του εργαζομένου. Οι περιοδικές εξετάσεις γίνονται κατά προτίμηση το πρώτο τρίμηνο κάθε ημερολογιακού έτους, εκτός αν οι υπηρεσιακές ανάγκες ορίζουν άλλη χρονική κατανομή. Οι εξετάσεις αυτές περιλαμβάνουν τα υποστοιχεία 1, 2α, 2β και 3α της παραγράφου 1.7.1 ιατρικές εξετάσεις, που γίνονται πριν την πρόσληψη και σε περίπτωση παθολογικού ευρήματος, πλήρη κλινικοεργαστηριακό έλεγχο.
Η κατάσταση της υγείας κάθε εργαζόμενου της κατηγορίας Α ελέγχεται τουλάχιστον μία φορά το χρόνο, προκειμένου να καθοριστεί εάν παραμένει ικανός να εκτελέσει τα καθήκοντά του. Η φύση των εν λόγω ελέγχων, οι οποίοι μπορούν να διενεργηθούν όσες φορές κρίνει αναγκαίο ο εξουσιοδοτημένος ιατρός, εξαρτάται από τον τύπο της εργασίας και από την κατάσταση υγείας του συγκεκριμένου εργαζομένου.
Ο εξουσιοδοτημένος ιατρός ή οι εξουσιοδοτημένες υγειονομικές υπηρεσίες εργασίας μπορούν να υποδείξουν την ανάγκη ιατρικής επίβλεψης και μετά την παύση της εργασίας για όσο διάστημα κρίνουν αναγκαίο για τη διαφύλαξη της υγείας του ενδιαφερόμενου ατόμου.
1.7.2 Κατάταξη Εργαζομένων Κατηγορίας Α.
Υιοθετείται η ακόλουθη ιατρική ταξινόμηση όσον αφορά την καταλληλότητα των εργαζομένων της κατηγορίας Α για εργασία :
α) κατάλληλος
β) κατάλληλος υπό ορισμένες προϋποθέσεις
γ) ακατάλληλος
Ο εργαζόμενος κρίνεται ακατάλληλος για εργασία με ακτινοβολίες αν διαπιστωθεί ψυχική ή σωματική διαταραχή της υγείας του, που είναι ασύμβατη με την εργασία του. Σε περίπτωση που ο εξουσιοδοτημένος ιατρός θεωρεί πολύ πιθανό ότι η σοβαρή διαταραχή της υγείας του εργαζομένου είναι αναστρέψιμη, ο εργαζόμενος κρίνεται κατάλληλος για εργασία με ακτινοβολίες υπό προϋποθέσεις, οπότε τίθεται υπό συνεχή ιατρικό έλεγχο. Σε κάθε άλλη περίπτωση ο εργαζόμενος κρίνεται κατάλληλος.
1.7.2.1 Ιατρικοί φάκελοι
Για κάθε εργαζόμενο κατηγορίας Α τηρείται ιατρικός φάκελος, ο οποίος ενημερώνεται για όσο διάστημα ο εργαζόμενος παραμένει στην κατηγορία αυτή. Ο φάκελος φυλάσσεται στο αρχείο μέχρι το άτομο να φτάσει ή να είχε φτάσει στην ηλικία των 75 ετών, αλλά οπωσδήποτε όχι λιγότερο από 30 έτη μετά την οριστική διακοπή της εργασίας που συνεπάγεται έκθεση σε ιοντίζουσες ακτινοβολίες.
1.7.2.2 Ο ιατρικός φάκελος περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με τη φύση της απασχόλησης, τα αποτελέσματα των ιατρικών εξετάσεων πριν από την πρόσληψη ή την κατάταξή του ως εργαζόμενου της κατηγορίας Α, τις περιοδικές ιατρικές εξετάσεις και την καταγραφή των δόσεων, όπως απαιτείται από την παράγραφο 1.6.3.1 .
1.7.3 Ειδική επίβλεψη εκτιθεμένων εργαζομένων
Ειδική ιατρική επίβλεψη πραγματοποιείται σε κάθε περίπτωση κατά την οποία έχει συμβεί υπέρβαση ή υπάρχει δικαιολογημένη υπόνοια ότι έχει συμβεί υπέρβαση ενός από τα όρια δόσης που ορίζονται στην παράγραφο 1.2 του παρόντος.
Οι μετέπειτα συνθήκες έκθεσης υπόκεινται στην έγκριση του εξουσιοδοτημένου ιατρού ή των εξουσιοδοτημένων υγειονομικών υπηρεσιών εργασίας.
Η ιατρική επίβλεψη των εκτιθέμενων εργαζομένων που προβλέπεται στις παραγράφους 1.7. και 1.7.1 συμπληρώνεται με κάθε περαιτέρω ενέργεια που αφορά στην προστασία της υγείας του εκτιθέμενου ατόμου και κρίνεται αναγκαία από τον εξουσιοδοτημένο ιατρό ή τις εξουσιοδοτημένες υγειονομικές υπηρεσίες εργασίας, όπως περαιτέρω εξετάσεις, μέτρα απορρύπανσης ή επείγουσα ιατρική περίθαλψη.
1.7.4 Ειδικές Ρυθμίσεις
1.7.4.1 Ο ενδεικτικός πίνακας των κριτηρίων, που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για την εκτίμηση της καταλληλότητας των εργαζομένων, από απόψεως υγείας, για έκθεση σε ιοντίζουσες ακτινοβολίες, περιλαμβάνει τα αναγραφόμενα στην παράγραφο 1.7.1 και επιπλέον λαμβάνονται υπόψη ενδεχόμενες ενδείξεις για τα παρακάτω:
α) μείωση των κινητικών δραστηριοτήτων που οδηγούν στην παραγωγή έμμορφων στοιχείων του αίματος (όπως πχ. λευκών αιμοσφαιρίων κάτω από 3.500/κ.κ.χ., ουδετερόφιλων κάτω από 2.500/κ.κ.χ. κτλ) ή μείωση στην παραγωγή σπερματοζωαρίων.
β) ύπαρξη σοβαρών παθολογικών καταστάσεων που μπορεί να προκαλέσουν απώλεια της συνειδήσεως (όπως π.χ. επιληψία).
γ) ύπαρξη σοβαρών χρόνιων νευρολογικών συνδρόμων που επηρεάζουν την κινητική ή αισθητική λειτουργία (όπως πχ. σκλήρυνση κατά πλάκας).
δ) ύπαρξη προκαρκινικών καταστάσεων (όπως πχ. πολυπόδων).
ε) ύπαρξη παθολογικών καταστάσεων που μπορεί να υποκρύπτουν νεοπλάσματα (όπως πχ. ψυχρών όζων του θυρεοειδούς).
στ) ύπαρξη οποιασδήποτε άλλης σοβαρής παθολογικής κατάστασης που είναι ασύμβατη με την εργασία με ακτινοβολίες.
ζ) σύνδρομα εξάρτησης από φαρμακολογικές ουσίες (όπως πχ. ναρκωτικά) ή οινόπνευμα.
1.7.4.2 Ο εργαζόμενος και ο εξουσιοδοτημένος προσωπικός ιατρός του εργαζόμενου, έχουν δικαίωμα να λαμβάνουν γνώση των ιατρικών και βιολογικών εξετάσεων που τον αφορούν. Κάθε εργοδότης ή υπηρεσία που εκδίδει ή τηρεί τα στοιχεία αυτά υποχρεούται να χορηγεί στον προσωπικό ιατρό του εργαζόμενου ή στον εργαζόμενο αντίγραφα κατ’ αίτησή του.
1.7.4.3 Στοιχεία για την έκθεση των εργαζομένων με ακτινοβολίες πρέπει να χορηγούνται, όταν ζητηθούν, στις χώρες όπου ο εκτιθέμενος εργαζόμενος, δυνατόν να εργασθεί.
1.7.4.4 Οι συνθήκες έκθεσης και η προστασία στην πράξη των μαθητευομένων και σπουδαστών ηλικίας 18 ετών και άνω, που αναφέρονται στην παράγραφο 1.3 , είναι ισοδύναμη με αυτή των εκτιθέμενων εργαζομένων της κατηγορίας Α ή Β, ανάλογα με την περίπτωση.
Οι συνθήκες έκθεσης και η προστασία στην πράξη των μαθητευομένων και σπουδαστών ηλικίας μεταξύ 16 και 18 ετών, που αναφέρονται στην παράγραφο 1.3 , είναι ισοδύναμη με αυτή των εκτιθέμενων εργαζομένων της κατηγορίας Β.
1.7.5 Προσφυγή
1.7.5.1 Κατά των διαπιστώσεων και των αποφάσεων των ιατρών, που λαμβάνονται κατά τις διατάξεις του παρόντος, σχετικά με την ικανότητα απασχολήσεως προσώπων ως επαγγελματικά εκτιθεμένων ή εργαζομένων κατηγορίας Α, δύναται να ασκήσουν προσφυγή ο εργαζόμενος και ο εργοδότης ενώπιον των Υγειονομικών Επιτροπών του ασφαλιστικού φορέα Υγείας στον οποίο υπάγεται ο εργαζόμενος, εφαρμοζομένων κατά τα λοιπά των διατάξεων της ισχύουσας νομοθεσίας.
1.7.5.2 Για την περίπτωση αυτή στις Υγειονομικές Επιτροπές επιπλέον μετέχουν ένας αιματολόγος, ένας ακτινοθεραπευτής-ογκολόγος, ένας ιατρός εργασίας και ένας πυρηνικός ιατρός με τα κατάλληλα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα, μετά γνώμη του Πανελληνίου Ιατρικού Συλλόγου, καθώς και ένας ακτινοφυσικός ιατρικής, μετά γνώμη της ΕΕΑΕ, με απόφαση του Υπουργού Υγείας Πρόνοιας.
1.8 ΑΚΤΙΝΟΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΟΥ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ
1.8.1 Μέτρα προστασίας
1.8.1.1 Η αρμόδια αρχή για την ακτινοπροστασία του πληθυσμού της χώρας είναι η ΕΕΑΕ, η οποία προβαίνει σε κατάλληλες μετρήσεις και ελέγχους, αξιολογεί τα αποτελέσματά τους και προτείνει και αξιολογεί τα ενδεικνυόμενα κατά περίσταση μέτρα προστασίας.
1.8.1.2 Οι κατά τα ανωτέρω εξετάσεις και έλεγχοι που αποσκοπούν σε κάθε περίπτωση στη διαπίστωση της επικινδυνότητας της έκθεσης, διενεργούνται σύμφωνα με τις διατάξεις των Ν.Δ. 181/1974 και 854/1971 του Α.Ν. 451/1968 και 1733/87 και τις λοιπές σχετικές διατάξεις της ισχύουσας νομοθεσίας.
1.8.2 Επίβλεψη Υγείας
1.8.2.1 Η επίβλεψη της υγείας του πληθυσμού βασίζεται κυρίως στην εκτίμηση των δόσεων που ελήφθησαν από τον πληθυσμό τόσο σε ομαλές συνθήκες όσο και σε περίπτωση ατυχήματος.
1.8.2.2 Η επίβλεψη ασκείται:
α. Στο σύνολο του πληθυσμού της χώρας ή μιας περιοχής.
β. Σε ομάδες αναφοράς του πληθυσμού
1.8.2.3 Οι εκτιμήσεις των δόσεων που πραγματοποιούνται από την ΕΕΑΕ, περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων:
α. Την εκτίμηση της εξωτερικής έκθεσης με ένδειξη κατά περίπτωση, της ποιότητας των ακτινοβολιών.
β. Την εκτίμηση της πρόσληψης των ραδιονουκλιδίων, με ένδειξη του είδους και της φυσικής και χημικής κατάστασης των ραδιενεργών ρυπαντών καθώς και τον προσδιορισμό της ραδιενέργειας και της συγκέντρωσής τους.
γ. Την εκτίμηση των δόσεων τις οποίες ο πληθυσμός ή οι ομάδες αναφοράς του πληθυσμού ενδέχεται να λάβουν υπό κανονικές ή εξαιρετικές συνθήκες καθώς και τη λεπτομερή περιγραφή των χαρακτηριστικών των ομάδων αυτών.
1.8.2.4 Η συχνότητα των ως άνω εκτιμήσεων και εκτιμήσεων των δόσεων πρέπει να είναι τέτοια ώστε αυτές να γίνονται τουλάχιστον μία φορά ανά πενταετία.
Αν παραστεί ανάγκη οι δραστηριότητες αυτές είναι δυνατόν να γίνονται σε συνεργασία με άλλα Κράτη Μέλη, κατόπιν απόφασης του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας μετά από πρόταση της ΕΕΑΕ.
1.8.2.5 Τα κατά το παρόν άρθρο στοιχεία, συγκεντρώνονται σε κεντρικό αρχείο, που τηρείται από την ΕΕΑΕ.
Οι υπηρεσίες και λοιποί φορείς, υπό την εποπτεία ή τον οποιασδήποτε φύσεως έλεγχο των οποίων υπάγονται οι δραστηριότητες, που εμπίπτουν στην παράγραφο 1.1.1 των παρόντων Κανονισμών καθώς και όλοι όσοι ασκούν δραστηριότητες αυτού του είδους μέσα στην Επικράτεια, υποχρεούνται να διαβιβάζουν στο κεντρικό αυτό αρχείο κάθε στοιχείο ή πληροφορία, που έχουν στη διάθεσή τους, εφ’όσον δεν πρόκειται για απόρρητο εθνικής άμυνας.
1.8.3 Σχέδια Επέμβασης σε Περιπτώσεις Έκτακτης Ανάγκης
Για την αντιμετώπιση κάθε έκτακτου περιστατικού που θα ήταν δυνατόν να προκαλέσει σημαντική από πλευράς ακτινοπροστασίας έκθεση του πληθυσμού, ενεργοποιούνται τα σχέδια έκτακτης ανάγκης ως εξής:
Η ευρύτερη ενεργοποίηση του Σχεδίου Έκτακτης Ανάγκης - Ξενοκράτης, Παράρτημα «Ρ» - αποτελεί αρμοδιότητα της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας και βασίζεται:
α. Στο σύστημα έγκαιρης πληροφόρησης σε περίπτωση πυρηνικού ατυχήματος ΕΝΑΤΟΜ (Διεθνής Σύμβαση του ΔΟΑΕ που έχει υπογράψει η χώρα μας).
β. Στο σύστημα έγκαιρης ανταλλαγής πληροφοριών ECURIE της Ε.E., σε περίπτωση εκτάκτου κινδύνου από ακτινοβολίες, όπως καθορίζεται στην απόφαση του Συμβουλίου Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης της 14.12.1987 (87/600/Euratom).
γ. Στις διμερείς συμφωνίες με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία για την έγκαιρη πληροφόρηση σε περίπτωση πυρηνικού ατυχήματος ή ανίχνευσης αυξημένης ραδιενέργειας στην επικράτεια μιας των χωρών αυτών.
δ. Στην πληροφόρηση από τη χώρα όπου συνέβη το πυρηνικό ατύχημα ή από άλλες χώρες με τις οποίες η χώρα μας έχει συνάψει διμερείς συμφωνίες συνεργασίας στον τομέα της πυρηνικής ενέργειας.
ε. Στην πληροφόρηση από αρμόδιες αρχές της χώρας μας ή άλλων φιλικών κρατών.
στ. Σε μετρήσεις που γίνονται από το αυτόματο τηλεμετρικό σύστημα της Ε.Ε.Α.Ε. και τα Περιφερειακά Εργαστήρια με την ευθύνη της ΕΕΑΕ (ρυθμός δόσεως γ-ακτινοβολίας, συγκέντρωση ισοτόπων στον αέρα, ραδιενεργός επίπτωση κτλ.).
Η ΕΕΑΕ εισηγείται την ενεργοποίηση του σχεδίου έκτακτης ανάγκης όταν οι συνθήκες το απαιτούν.
1.8.4 Μέτρα έκτακτης ανάγκης.
1.8.4.1 Για τη λήψη μέτρων έκτακτης ανάγκης ισχύουν οι παρακάτω αρχές:
α. Τα οφέλη από τα μέτρα που θα εφαρμοστούν θα πρέπει να υπερκαλύπτουν την βλάβη (αρχή της αιτιολόγησης).
Τα ποσοτικά κριτήρια που λαμβάνονται υπόψη για την εφαρμογή ή την άρση ενός μέτρου θα πρέπει να είναι τέτοια ώστε να επιτυγχάνεται η βελτιστοποίηση της προστασίας του πληθυσμού (αρχή της βελτιστοποίησης).
β. Η εμπορική διάθεση τροφίμων τελεί υπό τους περιορισμούς που καθορίζονται στους ισχύοντες σχετικούς κανονισμούς της Ε.Ε. (87/3954/Ευρατόμ, 89/2218/Ευρατόμ, 89/944/Ευρατόμ, 89/2219/EEC, 90/770/Ευρατόμ).
γ. Καταβάλλεται κάθε προσπάθεια ώστε να αποφευχθούν σοβαρά σωματικά αποτελέσματα σε μεμονωμένα άτομα του πληθυσμού με την εφαρμογή κατάλληλων μέτρων ώστε η δόση στα άτομα αυτά να μην υπερβαίνει τα επίπεδα που αντιστοιχούν στα παρακάτω μέτρα.
1.8.4.2 Επίπεδα επέμβασης για τη λήψη μέτρων.
α. Παραμονή σε κλειστό χώρο επιβάλλεται αν η ολόσωμη ή η ενεργός ισοδύναμη δόση υπερβαίνει τα 30 mSv και η δόση στο θυρεοειδή στους πνεύμονες και στο δέρμα υπερβαίνει τα 300 mSv. Δεν επιβάλλεται όμως, αν οι τιμές για την ολόσωμη ή ενεργό δόση είναι μικρότερες των 3 mSV και η δόση στον θυρεοειδή, στους πνεύμονες και στο δέρμα είναι μικρότερες των 30 mSv.
β. Μετακίνηση πληθυσμού επιβάλλεται αν η ολόσωμη ή ενεργός ισοδύναμη δόση υπερβαίνει τα 300 mSv και η δόση στον θυρεοειδή, στους πνεύμονες και στο δέρμα υπερβαίνει τα 3000 mSv. Δεν επιβάλλεται όμως, αν οι τιμές για την ολόσωμη ή ενεργό δόση είναι μικρότερες των 30 mSv και η δόση στον θυρεοειδή, στους πνεύμονες και στο δέρμα είναι μικρότερες των 300 mSv.
γ. Χορήγηση σταθερού ιωδίου επιβάλλεται όταν η αναμενόμενη δόση στο θυρεοειδή υπερβαίνει τα 300 mSv. Δεν συνιστάται όταν η αναμενόμενη δόση δεν υπερβαίνει τα 30 mSv.
Για τους ενήλικες θα χορηγηθούν το ταχύτερο δυνατόν 100 mg σταθερού ιωδίου υπό τη μορφή ιωδιούχου καλίου σε ποσότητα 130 mg και 170 mg στη μορφή ιωδικού καλίου.
Για γυναίκες σε κατάσταση εγκυμοσύνης και παιδιά ηλικίας 3-12 ετών, η ποσότητα σταθερού ιωδίου μειώνεται στα 50 mg.
Για παιδιά ηλικίας μικρότερης των 3 ετών, η ποσότητα του σταθερού ιωδίου μειώνεται στα 25 mg.
Εάν η έκθεση σε ραδιενεργό ιώδιο αναμένεται να συνεχισθεί πάνω από δύο ημέρες, θα πρέπει να ληφθεί πρόνοια για την επανάληψη χορήγησης σταθερού ιωδίου.
Τέτοιες συνθήκες που να απαιτούν τη χορήγηση σταθερού ιωδίου δεν αναμένονται να επικρατήσουν στη χώρα μας.
Για τις ενδιάμεσες τιμές της ολόσωμης ή ενεργού ισοδύναμης δόσης ή τις ενδιάμεσες τιμές για τη δόση στο θυρεοειδή, στους πνεύμονες και στο δέρμα που αντιστοιχούν στα παραπάνω μέτρα, η Διεπιστημονική Επιτροπή του παρατήματος «Ρ» αποφασίζει και εισηγείται για τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν μετά από πρόταση του Προέδρου της Ε.Ε.Α.Ε., λαμβάνοντας υπόψη όλη την εικόνα της ραδιενεργού διασποράς και τις λοιπές συνθήκες που επικρατούν στη χώρα.
1.8.5 Δήλωση Ατυχημάτων στην Ευρατόμ
Η ΕΕΑΕ προβαίνει σε δήλωση προς την Επιτροπή των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, τα Κράτη Μέλη και άλλα γειτονικά Κράτη, για κάθε ατύχημα ή κατάσταση έκτακτης ανάγκης που συνεπάγεται σημαντική από άποψη ακτινοπροστασίας έκθεση του πληθυσμού, σύμφωνα με την απόφαση του Συμβουλίου που αναφέρεται στην 1.8.3.β.
1.8.6 Στην περίπτωση κατά την οποία η Ε.Ε.Α.Ε. διαπιστώσει ή εντοπίσει μία κατάσταση που συνεπάγεται μακροχρόνια έκθεση ως επακόλουθο μιας κατάστασης έκτακτης ανάγκης ή μιας παρελθούσας πρακτικής, η Ε.Ε.Α.Ε., ανάλογα με την έκταση και τη σοβαρότητα του κινδύνου έκθεσης: α) προβαίνει στην οριοθέτηση της ζώνης, β) καθορίζει και επιβλέπει τους μηχανισμούς για την παρακολούθηση της έκθεσης, γ) διοργανώνει την κατάλληλη επέμβαση και ρυθμίζει τις διαδικασίες πρόσβασης στη ζώνη και τις τυχόν δραστηριότητες σε αυτή, δ) τα όρια δόσεων της παραγράφου 1.2.1 εφαρμόζονται για τους εργαζομένους που συμμετέχουν στις καταστάσεις αυτές.
Αντωνακάκης Ε. Σωκράτης
Γενικός Χειρουργός
Πηγάδια Καρπάθου
τηλ. 6974 139 931
