- Είσαι φτωχός όταν ξέρεις ακριβώς πόσο κοστίζει το κάθε τι.
- Είσαι φτωχός, όταν θυμώνεις με τα παιδιά σου, όταν σου ζητούν όλες τις αηδίες που βλέπουν στην τηλεόραση.
- Είσαι φτωχός, όταν ελπίζεις πως θα σου περάσει ο πονόδοντος.
- Είσαι φτωχός, όταν τα παιδιά σου πηγαίνουν στα σπίτια των φίλων τους, αλλά ποτέ δεν έρχονται στο δικό σου.
- Είσαι φτωχός, όταν έχεις θέρμανση, η δροσιά, μόνο σε ένα δωμάτιο του σπιτιού σου.
- Είσαι φτωχός, όταν θεωρείς ότι 8 ευρώ την ώρα είναι πολύ καλή πληρωμή.
- Είσαι φτωχός, όταν βασίζεσαι σε ανθρώπους που δεν δίνουν δεκάρα για σένα.
- Είσαι φτωχός, όταν ελπίζεις πως θα πάρεις αύξηση 50 λεπτά.
- Είσαι φτωχός, όταν πρέπει να περιμένεις 6 ώρες στα επείγοντα με το άρρωστο παιδί στην αγκαλιά σου.
- Είσαι φτωχός, όταν πιστεύεις πως μια αληθινή σχέση βασίζεται στο ότι ένας από τους δύο έχει ένα σπίτι.
- Είσαι φτωχός, όταν βλέπεις πόσες λίγες ευκαιρίες έχεις.
- Είσαι φτωχός, όταν μπορείς να συνεχίσεις τον κατάλογο αυτόν…
Είσαι φτωχός;
Ένα ενδιαφέρον άρθρο είχε στη voria.gr η Κωνσταντίνα Δημητρούλη, σχετικά με τη φτώχεια, που με παρακίνησε να δω το θέμα και από άλλη πλευρά. Διότι είναι αμφίβολο αν, όταν συζητούμε περί φτώχειας, έχουμε όλη την ίδια γνώση για τα κριτήρια που απαιτούνται, για να θεωρηθεί κάποιος φτωχός.
Καταρχάς, υπάρχει και η «σχετική φτώχεια», που θεωρείται ότι το ετήσιο εισόδημα του πολίτη είναι στο 60% του μέσου όρου των εισοδημάτων των πολιτών της χώρας. Ως προς την απόλυτη φτώχεια, το όριό της υπολογίζεται στα 6.000 ευρώ ετήσιο εισόδημα ανά άτομο και στα 13.608 ευρώ ετήσιο εισόδημα, όταν πρόκειται για τετραμελή οικογένεια.
Όμως υπάρχουν εννιά κριτήρια, που αν κάποιος δεν μπορεί να ικανοποιήσει τέσσερα από αυτά, τότε θεωρείται ότι βρίσκεται κάτω από το όριο:
1) Καθυστέρηση λόγω οικονομικών δυσκολιών στην αποπληρωμή πάγιων λογαριασμών (ρεύμα, νερό κ.λπ.), ενοίκιο ή δόσεις δανείων κύριας κατοικίας ή δόσεις άλλων δανείων.
2) Οικονομική αδυναμία για πληρωμή μιας εβδομάδας διακοπών.
3) Οικονομική αδυναμία για διατροφή που να περιλαμβάνει κάθε δεύτερη μέρα κοτόπουλο, κρέας ψάρι ή λαχανικά ίσης αξίας
4) Οικονομική αδυναμία στην αντιμετώπιση έκτακτων αλλά αναγκαίων δαπανών αξίας €720.
5) Οικονομική αδυναμία να διαθέτουν τηλέφωνο.
6) Οικονομική αδυναμία να διαθέτουν έγχρωμη τηλεόραση.
7) Οικονομική αδυναμία να διαθέτουν πλυντήριο ρούχων.
8) Οικονομική αδυναμία να διαθέτουν αυτοκίνητο.
9) Οικονομική αδυναμία για ικανοποιητική θέρμανση.
Δεν γνωρίζω αν στον καθορισμό του ποσοστού των φτωχών στην Ελλάδα (λίγο πάνω από το 20%) λαμβάνονται υπόψη αυτά τα κριτήρια, αφού με τους αριθμούς -ιδιαίτερα στην Ελλάδα- δεν βγάζεις άκρη. Διότι έχω δει παράγκες με πιάτο δορυφορικής κεραίας, και μεγαλογιατρούς που δηλώνουν εισόδημα για τετραμελή οικογένεια, λιγότερα από 13.608 ευρώ.
Προφανώς, οι Ευρωπαίοι δίνουν στους αριθμούς μεγαλύτερη σημασία απ’ ότι πρέπει, γι’ αυτό και εκπλήσσονται, όταν επισκέπτονται την Ελλάδα. Δεν μπορούν να κατανοήσουν πώς στους φτωχούς εν γένει Έλληνες τα τρόφιμα στα απορρίμματα να ανέρχονται σε ποσοστό 30% ή πώς στις ταβέρνες να παραγγέλνουν αυτοί μουσακά κι εμείς ένα τραπέζι κρέατα, που τα μισά τα γεύονται τα κατοικίδια (αν δεν ξαναγίνονται μερίδες!)
Είναι σαφές, επομένως, πως οι πανευρωπαϊκές έρευνες δεν αποδίδουν πιστά την εικόνα της φτώχειας. Διότι, τι εννοεί το δεύτερο κριτήριο της «αδυναμίας για πληρωμή μιας εβδομάδας διακοπών»; Σε ποιον τόπο; Στον Πλαταμώνα, στη Μύκονο ή στις Μπαχάμες; Και τι εννοεί το έκτο, με την «αδυναμία να διαθέτουν έγχρωμη τηλεόραση»; Των 17 ιντσών ή με οθόνη πλάσματος;
Δεν είναι χωρίς σημασία τα παραπάνω ερωτήματα. Διότι στην κοινωνιολογία δεν υπάρχει μόνον η αντικειμενική φτώχεια, αλλά και η «νομιζόμενη». Το παιδί στο σχολείο, που δεν ανήκει σε φτωχή οικογένεια, αλλά δεν φορά «σινιέ» φόρμα, νιώθει φτωχό, συγκρίνοντας τον εαυτό του με τα άλλα παιδιά. Τούτ’ αυτό και με τους μεγάλους, όταν συγκρίνουν το αυτοκίνητό τους συνηθισμένης μάρκας με αυτό του γείτονά τους που είναι πολυτελές.
Μιλούμε σήμερα ότι έπεσε φτώχεια στην Ελλάδα. Πεισθήκαμε γι’ αυτό, από όσα ακούμε στις ειδήσεις και δεν καταλάβαμε κάτι απλό. Αν δεν καταφέρουμε μέσα στο χρόνο να δείξουμε σημάδια ανάπτυξης, τότε η σημερινή φτώχεια στην οποία νομίζουμε ότι βρισκόμαστε, θα φαντάζει πολυτελής ζωή εμπρός στην πραγματική φτώχεια που θα έρθει.
