"Πείτε cheeeeeeese και χαμογελάστε!" Ποιος δεν έχει ακούσει αυτήν την φράση έστω μια φορά στη ζωή του, προτού ακουστεί το κλικ μιας φωτογραφίας; Το πώς προέκυψε αυτή η σύνδεση της γαλακτοκομικής λέξης με το υπόδειγμα χαμόγελου δεν είναι μια τόσο απλή υπόθεση.
Δεν είμαστε βέβαιοι πότε και πού ένας φωτογράφος ζήτησε για πρώτη φορά από όσους στέκονταν μπροστά από το φακό του να πουν τη φράση cheese, το σίγουρο είναι ότι το χαμόγελο δεν ήταν πάντα το ιδανικό για μια πετυχημένη φωτογραφία. Ουσιαστικά, η λέξη cheese καταφέρνει να κάνει το πρόσωπό μας να φαίνεται πιο γοητευτικό. Φαίνονται τα δόντια μας, τα μάγουλά μας "σηκώνονται" και οι γωνίες του προσώπου γίνονται πιο έντονες.
Το βαθύτερο ερώτημα όμως είναι το εξής: Πότε καθιερώθηκε η χαμογελαστή έκφραση για κάθε φωτογραφία, με αποτέλεσμα να φτάσουμε να λέμε το θρυλικό cheese; Η Christina Kotchemidova, επίκουρη καθηγήτρια στα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας στο Κολλέγιο Spring Hill στην Αλαμπάμα ρίχνει στο τραπέζι μια άκρως ενδιαφέρουσα τοποθέτηση. Τα τέλεια χαμόγελα δεν ήταν πάντα ο κανόνας, λέει η Kotchemidova. Οι φωτογραφίες του 19ου αιώνα έδειχναν πρόσωπα σκυθρωπά και αυστηρά. Όσοι χαμογελούσαν στις φωτογραφίες ήταν συνήθως παιδιά, αγρότες ή μεθυσμένοι! Η εθιμοτυπία και τα πρότυπα ομορφιάς της εποχής όριζαν στη φωτογραφία ένα μικρό, κλειστό στόμα.
Μάλιστα, ένα φωτογραφικό στούντιο στο Λονδίνο είχε τη δική του φράση -πρόδρομο του "cheese"- για να πετύχει την έκφραση που ήθελε στα πρόσωπα που φωτογραφίζονταν. Το "prunes" (που στα ελληνικά σημαίνει δαμάσκηνα) έκανε το πρόσωπο να παίρνει ακριβώς την επιθυμητή έκφραση, για μικρό, διακριτικό στόμα (δοκίμασε να το πεις και θα καταλάβεις!). Σταδιακά, καθώς προχωρούσε ο 20ος αιώνας το χαμόγελο αντικατέστησε τις μουντές εκφράσεις, κυριαρχώντας σχεδόν σε κάθε φωτογραφία. "Η εξέλιξη των φωτογραφικών μηχανών και της οδοντιατρικής περίθαλψης αλλά και τα ελκυστικά πρόσωπα που κυριαρχούσαν στα αμερικανικά μέσα ενημέρωσης ήταν μερικοί από τους τεχνολογικούς και πολιτιστικούς παράγοντες που απελευθέρωσαν το μέχρι τότε 'κλειστό' στόμα", αναφέρει η Kotchemidova.
Πριν την εμφάνιση της Κοdak, την πρωτοπόρο αμερικανική εταιρεία στον τομέα της φωτογραφίας, το "άθλημα" αφορούσε μόνο πλούσιους. 'Οταν όμως εμφανίστηκε η πρώτη φωτογραφική μηχανή χειρός, η περίφημη Brownie Camera με κόστος μόλις 1 δολάριο, έγινε προσιτή για τις περισσότερες οικογένειες. Έτσι, οι άνθρωποι ξεκίνησαν να βγάζουν φωτογραφίες στην καθημερινότητά τους με αποτέλεσμα να αφήνουν την αυθορμητικότητά τους -άρα και το χαμόγελό τους- να εκδηλωθεί. Το σύνθημα της Kodak "Εσείς πατάτε το κουμπί, εμείς κάνουμε τα υπόλοιπα" έκανε τους καταναλωτές να συνειδητοποιούν πώς δε χρειαζόταν ανησυχούν για την εκτύπωση των φωτογραφιών τους, το μόνο που χρειαζόταν ήταν να είναι ο εαυτός τους, πάντα με χαμόγελο και αισιοδοξία, όπως έγραφαν στις διαφημίσεις τους. Παράλληλα, από στόμα σε στόμα άρχισε να διαδίδεται και η μαγική φράση cheese η οποία καθιερώθηκε πριν το κλικ κάθε φωτογραφίας.
Το σίγουρο είναι πως η Kodak έβαλε το λιθαράκι της στην καθιέρωση του χαμόγελου πριν το κλικ. Πάντως εδώ στην Ελλάδα, είτε λέμε cheese είτε τυρί το σίγουρο είναι ότι συνεχίζουμε να χαμογελάμε. Τουλάχιστον στις φωτογραφίες...
ΠΗΓΗ
