Πρωτότοκος είναι αυτός που γεννήθηκε πρώτος, είτε μονογενής
είτε πριν από τους άλλους αδελφούς, Αν βέβαια λεγόταν ο Υιός του Θεού πρωτότοκος και δεν λεγόταν μονογενής, θα υπονοούσαμε ότι αυτός είναι πρωτότοκος από τα δημιουργήματα, επειδή τάχα είναι δημιούργημα. Επειδή όμως λέγεται και πρωτότοκος και μονογενής, πρέπει να διατηρήσουμε σ’ αυτόν και τα δύο. Τον ονομάζουμε «πρωτότοκο όλης της δημιουργίας», επειδή και ο ίδιος προήλθε από το Θεό και η κτίση έγινε από το Θεό· αυτός βέβαια, επειδή έχει γεννηθεί προαιωνίως μόνος από την ουσία του Θεού και Πατέρα, δικαιολογημένα θα ονομασθεί μονογενής Υιός και πρωτότοκος, όχι όμως πρωτοδημιούργητος. Διότι η κτίση δεν προήλθε από την ουσία του Πατέρα αλλά με το θέλημά του οδηγήθηκε από την ανυπαρξία στην ύπαρξη.
Είναι «πρωτότοκος ανάμεσα σε πολλούς αδελφούς», διότι ήταν μονογενής και από μητέρα και επειδή έγινε μέτοχος του αίματος και σάρκας με παρόμοιο τρόπο με μας και έγινε άνθρωπος. Μέσω αυτού γίναμε κι εμείς υιοί του Θεού, αφού υιοθετηθήκαμε με το βάπτισμα· ο ίδιος ο κατά φύσιν Υιός του Θεού έγινε πρωτότοκος μεταξύ μας, οι οποίοι από θέση και κατά χάρη υιοί του Θεού γίναμε και ονομασθήκαμε αδελφοί του.
Γι’ αυτό έλεγε: «Ανεβαίνω προς τον Πατέρα μου και Πατέρα σας».
Δεν είπε, «Πατέρα μας», αλλά «πατέρα μου», δείχνοντας τη φυσική σχέση· και είπε «Πατέρα σας» και «Θεό μου και Θεό σας» δείχνοντας τη χάρη.
Δεν είπε «Θεό μας» αλλά «Θεό μου» –για να ξεχωρίσεις με λεπτές ιδέες το φαινόμενο από το νοούμενο– και «Θεό σας», ως δημιουργό και Κύριο.
είτε πριν από τους άλλους αδελφούς, Αν βέβαια λεγόταν ο Υιός του Θεού πρωτότοκος και δεν λεγόταν μονογενής, θα υπονοούσαμε ότι αυτός είναι πρωτότοκος από τα δημιουργήματα, επειδή τάχα είναι δημιούργημα. Επειδή όμως λέγεται και πρωτότοκος και μονογενής, πρέπει να διατηρήσουμε σ’ αυτόν και τα δύο. Τον ονομάζουμε «πρωτότοκο όλης της δημιουργίας», επειδή και ο ίδιος προήλθε από το Θεό και η κτίση έγινε από το Θεό· αυτός βέβαια, επειδή έχει γεννηθεί προαιωνίως μόνος από την ουσία του Θεού και Πατέρα, δικαιολογημένα θα ονομασθεί μονογενής Υιός και πρωτότοκος, όχι όμως πρωτοδημιούργητος. Διότι η κτίση δεν προήλθε από την ουσία του Πατέρα αλλά με το θέλημά του οδηγήθηκε από την ανυπαρξία στην ύπαρξη.
Είναι «πρωτότοκος ανάμεσα σε πολλούς αδελφούς», διότι ήταν μονογενής και από μητέρα και επειδή έγινε μέτοχος του αίματος και σάρκας με παρόμοιο τρόπο με μας και έγινε άνθρωπος. Μέσω αυτού γίναμε κι εμείς υιοί του Θεού, αφού υιοθετηθήκαμε με το βάπτισμα· ο ίδιος ο κατά φύσιν Υιός του Θεού έγινε πρωτότοκος μεταξύ μας, οι οποίοι από θέση και κατά χάρη υιοί του Θεού γίναμε και ονομασθήκαμε αδελφοί του.
Γι’ αυτό έλεγε: «Ανεβαίνω προς τον Πατέρα μου και Πατέρα σας».
Δεν είπε, «Πατέρα μας», αλλά «πατέρα μου», δείχνοντας τη φυσική σχέση· και είπε «Πατέρα σας» και «Θεό μου και Θεό σας» δείχνοντας τη χάρη.
Δεν είπε «Θεό μας» αλλά «Θεό μου» –για να ξεχωρίσεις με λεπτές ιδέες το φαινόμενο από το νοούμενο– και «Θεό σας», ως δημιουργό και Κύριο.
