Οι Μεσσιανικοί Ψαλμοί έχουν θέμα τον ερχομό του Μεσσία. Διακηρύσσουν τη θεία προέλευσή του και τη θαυμαστή παρουσία του ανάμεσα στους ανθρώπους και παράλληλα, αναγγέλλουν ότι με τον ερχομό του η ιστορία του κόσμου θα οδηγηθεί σε αίσιο τέλος.
«Και τους είπε: Αυτά είναι τα λόγια που σας έλεγα, ενώ ήμουν ακόμη μαζί σας, ότι πρέπει να εκπληρωθούν όλα, που γράφτηκαν στο νόμο του Μωυσή και στους προφήτες και στους ψαλμούς, που αφορά εμένα."
Λουκάς 24:44
Μέσα στους Ψαλμούς ο Δαβίδ αφήνει να ξεχειλίσει η μεγάλη πίστη και η θερμή αγάπη και εμπιστοσύνη του προς το Θεό, αλλά και ο πόνος, η αγωνία, η θλίψη, η μετάνοια, η εξομολόγηση, η χαρά και η ελπίδα του.
Ανάμεσα στο πλήθος των ψαλμών ξεχωριστή θέση και σημασία κατέχουν εκείνοι που μιλούν για το Μεσσία. Τέτοιοι είναι ο 2ος, ο 15ος, ο 21ος, ο 44ος, ο 71ος και ο 109ος κυρίως, αλλά και σε άλλους υπάρχουν διάσπαρτες μεσσιανικές πληροφορίες και προρρήσεις. Μέσα σ' αυτούς τους ψαλμούς ο Δαβίδ, με την λεπτή προφητική διορατικότητά του, μας δίνει καθαρή και ολοζώντανη την εικόνα του Μεσσία. Τον παρουσιάζει ως απόγονό του, βασιλιά αιώνιο και θριαμβευτή, που θα βασιλεύει με δικαιοσύνη και αλήθεια. Θα εκδηλώνει ενδιαφέρον για τους φτωχούς. Θα είναι Υϊός του Θεού, γεννημένος από τον Πατέρα. Θα ονομάζεται Θεός, Κύριος και Δυνατός. Θα υποστεί φρικτά παθήματα, χλευασμούς και καταφρόνηση. Θα τρυπηθούν τα χέρια και τα πόδια του. Θα μοιραστούν με κλήρο τα ρούχα του. Θα εγκαταλειφθεί την ώρα του πάθους και από αυτόν το Θεό. Θα αναστηθεί ένδοξος από τον τάφο και θα σώσει τον κόσμο. Θα ιδρύσει βασιλεία αιώνια. Θα καθίσει «εκ δεξιών του Πατρός», θα υποταχθούν ένας ένας οι εχθροί του κάτω από τα πόδια του και θα λατρεύεται αιώνια.
Με όλα αυτά και ένα σωρό άλλες έμμεσες πληροφορίες που μας δίνουν οι ψαλμοί, σχηματίζουμε σαφή τη μορφή του Ερχόμενου και Προσδοκώμενου Μεσσία. Οι ψαλμοί του Δαβίδ με το ποικίλο περιεχόμενο τους, με τον πλούτο των συναισθημάτων και διδαγμάτων τους, με τη λογοτεχνική ομορφιά και το λυρισμό τους, με τη θερμή πίστη που είναι διάχυτη σ' όλους τους στίχους τους, μας ανυψώνουν πνευματικά και μας φέρνουν σε στενή επικοινωνία με το Θεό. Για τους λόγους αυτούς οι ψαλμοί κατέχουν εντελώς ξεχωριστή θέση στην παγκόσμια ποίηση.
Μεσσιανικοί Ψαλμοί του Ιησού Χριστού
«ὄτε δέ ἦλθε τό πλήρωμα τοῦ χρόνου, ἐξαπέστειλε ὁ Θεός τόν Υἱόν αὐτοῦ, γεννόμενον ἐκ γυναικός»[1]. Γιά τό συγκεκριμένο αὐτό «πλήρωμα τοῦ χρόνου», μίλησαν οἱ προφῆτες ἑκατοντάδες χρόνια πρίν τήν πολυπόθητη Ἐπιφάνειά Του. Ἀποτελοῦν οἱ μαρτυρίες αὐτές τήν πλέον ἰσχυρή ἁγιογραφική ἀπόδειξη τοῦ Θεανθρωπίνου χαρακτήρα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, τῆς ἰδιότητός Του ὡς Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ καί τῆς μοναδικῆς μεσσιανικῆς Του ἀποστολῆς μέσα στό διάβα τῶν αἰώνων[2].
Στό παρόν κείμενο θά ἀναφερθοῦμε σ’ ἕνα μόνο προφήτη, τόν προφητάνακτα Δαβίδ, ὁ ὁποῖος ἔχει ἐμπλουτίσει τήν θεόπνευστη Παλαιά Διαθήκη μέ τό βιβλίο τῶν Ψαλμῶν. Θά προσπαθήσουμε δηλ. νά παρουσιάσουμε τούς ψαλμούς, πού ἔχουν χριστολογικό καί μεσσιανικό περιεχόμενο.
Ψ. 2, 7 : «Κύριος εἶπε πρός με Υἱός μου εἶ σύ, ἐγώ σήμερον γεγέννηκά σε».
Ὁ Μ. Ἀθανἀσιος ἐπισημαίνει ὅτι ἀντί τοῦ «μέ διεκήρυξε ὡς Υἱό ἡ φύση τοῦ Πατρός», καί ὄχι πρόσταγμα πραγματοποιηθέν, αὐτή ἡ οὐσία μέ ἀπέδειξε χαρακτῆρα τῆς ὑποστάσεως τοῦ Πατρός. Συνεπῶς, καλῶς προστίθεται τό «εἶ», τό ὁποῖο δηλώνει τήν προαιώνια γέννηση, διότι ὁ Υἱός ὑπῆρχε πάντοτε. Ἀκολουθεῖ δέ τό «σήμερον γεγέννηκά σε» πρός κατάδειξη τῆς κατά σάρκα γεννήσεως. Τό «σήμερον» ἄλλωστε σημαίνει χρόνο, γι’αυτό καί μπῆκε στήν χρονική γέννηση. Κατά συνέπεια, τό «γεγέννηκά σε» ἀναφέρεται στήν κατ’ἄνθρωπον γέννηση. Ἄς παρατηρήσουμε πῶς οἰκειοποιεῖται ὁ Πατήρ τήν κατά σάρκα γέννηση τοῦ μονογενοῦς, τοῦ Χριστοῦ[3].
Ψ. 15, 10 : «Ὅτι οὐκ ἐγκαταλείψεις τήν ψυχήν μου εἰς ἅδην, οὐδέ δώσεις τόν ὅσιόν σου ἰδεῖν διαφθοράν».
Ὁ Ψαλμός αὐτός περιγράφει τήν ταφή καί τήν ἀνάσταση τοῦ Ἰησοῦ. Ὁ Δαυίδ, φυσικά, καθόλου δέν ἦταν ἀνόητος, γιά νά πιστεύει ὅτι δέν θά πέθαινε ποτέ, ἀλλά ἀναφέρεται στήν ταφή καί ἀνάσταση τοῦ Κυρίου, τοῦ ὁποίου τό σῶμα, τίς τρεῖς ἡμέρες τοῦ θανάτου του, ὡς ἀδιάσπαστα ἑνωμένο μέ τή θεότητά του, δέν γνώρισε πτωματική ἀποσύνθεση. Παρ’όλο πού ὁ τάφος τοῦ Χριστοῦ φυλαγόταν ἀπό μία στρατιωτική φρουρά, μετά ἀπό τρεῖς μέρες, Αὐτός ἀναστήθηκε. Οἱ ἀρχιερεῖς, πλήρωσαν τούς στρατιῶτες, γιά νά ποῦν ψέματα, ἰσχυριζόμενοι ὅτι οἱ μαθητές τοῦ Χριστοῦ ἦρθαν κι ἔκλεψαν τό σῶμα Τοῦ τή νύχτα. Τίς ἑπόμενες 40 μέρες, ὁ Χριστός ἐμφανίστηκε σέ πολλούς ἀνθρώπους σέ διαφορετικές περιπτώσεις. Σέ μία περίπτωση, πάνω ἀπό 500 ἄνθρωποι Τόν εἶδαν μαζί[4].
Ψ. 21, 17-18 : «Ὅτι ἐκύκλωσάν με κύνες πολλοί, συναγωγή πονηρευομένων περιέσχον με, ὤρυξαν χεῖρας μου καί πόδας».
Τόσο ἡ Ἁγία Γραφή, ὅσο καί ἡ ἱστορία, μαρτυροῦν ὅτι ὁ Μεσσίας Χριστός πέθανε μέ σταυρικό θάνατο, καρφωμένος στά χέρια καί στά πόδια[5]. Ποτέ ὁ ἴδιος ὁ Δαυίδ δέν σταυρώθηκε. Οὔτε ὑπῆρχε στήν ἐποχή του ἡ ποινή τῆς σταυρώσεως. Ἐμφανέστατα, ὁ ψαλμός αὐτός προφητεύει τή Σταύρωση τοῦ Ἰησοῦ.
Ψ. 21, 19 : «Διεμερίσαντο τά ἱμάτιά μου ἑαυτοῖς καί ἐπί τόν ἱματισμόν μου ἔβαλον κλῆρον».
Ὅταν σταυρώθηκε ὁ Χριστός, οἱ στρατιῶτες μοιράστηκαν τόν ρουχισμό Του, βάζοντας τόν σέ κλῆρο[6]. Κατάπληξη προξενεῖ ἡ, ἕντεκα αἰῶνες πρίν τήν ἐκπλήρωσή της, προφητεία αὐτή, πού δέν ἐφαρμόστηκε φυσικά οὔτε στό Δαυίδ, οὔτε σέ κάποιον ἄλλο ἐπίσημο τῆς ἐποχῆς του, ἀλλά ἐφαρμόστηκε ἀπό τούς στρατιῶτες καί σταυρωτές τοῦ Ἰησοῦ, κάτω ἀπό τό Σταυρό του. Πρώτα γιατί ξεχωρίζονται τά ροῦχα τοῦ Μεσσία σέ ἐσωτερικό ρουχισμό (ἱμάτια) καί σέ ἐξωτερικό ἐπένδυμα (ἱματισμός). Ἔπειτα, τά ἐσωτερικά ἱμάτιά Του θά τά μοιράζονταν, ἐνῶ γιά τό ἕνα, τόν ἐξωτερικό χιτώνα, δέν μποροῦσαν νά κάνουν τό ἴδιο, νά τόν χαλάσουν δηλαδή, γι’ αὐτό καί θά ἔριχναν κλῆρο, γιά τό ποιός θά τόν ἔπαιρνε.[7].
Ψ. 33, 21 : «Κύριος φυλάσσει πάντα τά ὀστᾶ αὐτῶν, ἕν ἐξ αὐτῶν οὐ συντριβήσεται».
Ἡ προφητεία αὐτή ἐκπληρώθηκε μέ τόν ἐκπληκτικότερο τρόπο. Ἀφοῦ σταυρωνόταν ἕνα πρόσωπο κι ἔμενε κρεμασμένο πάνω στόν σταυρό ὅλη τήν ἡμέρα, ἦταν συνήθεια τῶν Ρωμαίων νά σπάζουν τά σκέλη του. Αὐτό τό ἔκαναν, γιά νά ἐπισπεύσουν τόν θάνατο, ὥστε οἱ στρατιῶτες νά πᾶνε γρηγορότερα στόν καταυλισμό τους. Ὁ ξαφνικός καί ἀνυπόφορος πόνος, σόκαρε στίς περισσότερες περιπτώσεις τόν κατάδικο ἐπισπεύδοντας τόν θάνατό του. Οἱ Ρωμαῖοι στρατιῶτες ἔσπασαν τά σκέλη τῶν δύο ληστῶν, πού εἶχαν σταυρώσει μαζί μέ τόν Χριστό. Ὅταν ἦρθαν στόν Χριστό ἀπόρησαν, ἐπειδή Αὐτός εἶχε ἤδη πεθάνει. Ἀντί, λοιπόν, νά Τοῦ σπάσουν τά σκέλη, ἁπλῶς ἔμπηξαν ἕνα ξίφος στήν πλευρά Του, ἐκπληρώνοντας ἔτσι, μέχρι καί τήν πιό παραμικρή λεπτομέρεια, τήν προφητεία ὅτι τά σκέλη Του δέν θά σπάζονταν. Αὐτή ἡ ἐκπλήρωση ἱστορεῖται στό Εὐαγγέλιο τοῦ Ἰωάννου 19, 32-33[8].
Ψ. 40, 10 : «Καί γάρ ὁ ἄνθρωπος τῆς εἰρήνης μου, ἐφ’ὅν ἤλπισα, ὁ ἐσθίων ἄρτους μου, ἐμεγάλυνεν ἐπ’ἐμέ πτερνισμόν».
Ὁ Ψαλμός αὐτός ἀναφέρεται στόν Ἰούδα, πού ἔτρωγε ψωμί μαζί μέ τόν Χριστό, καί τόν πρόδωσε.
Ψ. 49, 2-3 : «Ἐκ Σιών ἡ εὐπρέπεια τῆς ὡραιότητος αὐτοῦ, ὁ θεός ἐμφανῶς ἥξει, ὁ θεός ἡμῶν καί οὐ παρασιωπήσεται˙ πῦρ ἐναντίον αὐτοῦ καυθήσεται».
Ὁ Μ. Ἀθανάσιος, ἑρμηνεύοντας τόν ἀνωτέρω ψαλμό, παρατηρεῖ ὅτι πράγματι ἀπό τήν ἄνω Σιών θά πραγματοποιήσει ὁ Κύριος τήν Δευτέρα Παρουσία Του. Τό μέν «ἐκ Σιών» σημαίνει προφανῶς τήν πρώτη παρουσία, τό δέ «ἐμφανῶς» τήν δεύτερη. Κατά τήν πρώτη παρουσία Του καί τήν ἔνδοξη Θεοφάνειά Του, σιωποῦσε, ὅταν δικαζόταν ἀπό τούς ἀνθρώπους. Ὅταν, ὅμως, θά ἔλθει γιά δεύτερη φορά, θά ἔλθει ἐμφανῶς καί δέν θά σιωπήσει, ἀλλά θά ἐλέγξει τήν ἁμαρτία τοῦ κόσμου. Διότι, ἄν ὁ Θεός θά ἔλθει ἐμφανῶς, ὁ δέ Χριστός εἶναι Θεός, τό «ἐμφανῶς» σημαίνει συνεπῶς τήν σάρκα. Κατά τήν Δευτέρα δηλ. Παρουσία δέν θά ἔλθει κρυφίως, ὅπως κατά τήν πρώτη, ἀλλά, ὅπως ὁ Ἴδιος λέει, ὡς ἀστραπή, ἡ ὁποία γεμίζει τόν οὐρανό ἀπό τήν ἀνατολή μέχρι τή δύση[9]. Δέν θά σιωπᾶ, λέει, πρό τῶν ἀσεβῶν καί τότε, ὅπως καί προηγουμένως. Θά παραδώσει στό πῦρ ὅσους τό ἀξίζουν, ἐξαιτίας τῆς ἀσέβειάς τους[10].
Ψ. 66, 3 : «Τοῦ γνῶναι ἐν τῆ γῆ τήν ὁδόν σου ἐν πᾶσιν ἔθνεσι τό σωτήριόν σου».
Ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης σημειώνει ὅτι ὁ στίχος τοῦ ψαλμοῦ ἀναφέρεται στήν ἐνανθρώπηση τοῦ Χριστοῦ, διότι ἡ λέξη «σωτήριον» σημαίνει τήν ἐνανθρώπηση, ὅπως εἶπε καί ὁ πρεσβύτης Συμεών κατά τήν Ὑπαπαντή «ὄτι εἶδον οἱ ὀφθαλμοί μου το σωτήριόν σου»[11], ἐπειδή, διά μέσου τῆς ἐνανθρωπήσεως, σωζόμαστε[12].
Ψ. 67, 25 : «Αἱ πορεῖαι τοῦ Θεοῦ μου τοῦ βασιλέως τοῦ ἐν τῶ ἁγίω».
Ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης λέει ὅτι στόν στίχο αὐτό ὁ θεῖος Δαβίδ ὁμολογεῖ καθαρῶς τόν Χριστό ὅτι εἶναι Θεός, ἐπειδή ἦταν πληροφορημένος γι’Αὐτόν. «Ἅγιον» ὀνομάζει τώρα τόν Πατέρα, μέ τόν ὁποῖο ἦταν πάντοτε ἀχώριστος ὁ Χριστός, ὅπως λέει καί ὁ Εὐ. Ἰωάννης ὁ Θεολόγος : «Ἐγώ γάρ φησίν ἐν τῶ Πατρί καί ὁ Πατήρ ἐν ἐμοί[13]»[14].
Ψ. 68, 22 : «Καί ἔδωκαν εἰς τό βρῶμα χολήν καί εἰς τήν δίψαν μου ἐπότισάν με ὄξος».
Ὅταν σταυρώθηκε ὁ Χριστός κι ἐνῶ βρισκόταν πάνω στό σταυρό, δίψασε. Φώναξε : «Διψάω»! Στό κατά Ἰωάννην Εὐαγγέλιο 19, 29 διαβάζουμε σχετικά : «Σκεῦος οὔν ἔκειτο ὄξους μεστόν. Οἱ δέ, πλήσαντες σπόγγον ὄξους καί ὑσσώπω περιθέντες, προσήνεγκαν αὐτοῦ ταῶ στόματι»[15].
Ψ. 71, 5 : «Καί συμπαραμενεῖ τῶ ἡλίω τά πρό τῆς σελήνης γενεᾶς γενεῶν».
Ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης παρατηρεῖ ὅτι, θέλοντας ὁ προφητάναξ Δαβίδ νά φανερώσει τό ἄναρχο καί ἀτελεύτητο τοῦ Χριστοῦ κατά τήν Θεότητα, τά συγκρίνει μέ τούς μεγάλους φωστήρες, ἐπειδή δέν ἔβρισκε στήν ὁρατή κτίση ἄλλες εἰκόνες καί ὁμοιώσεις λαμπρότερες καί πολυχρονιότερες ἀπό τόν ἥλιο καί τήν σελήνη, κατά τόν Θεοδώρητο. «Συμπαραμενεῖ», λέει, «μέ τόν ἥλιον», δηλ. ὁ Χριστός θά ὑπάρχει ἕως ὅτου ὑπάρχει ὁ ἥλιος. Εἶναι κι αὐτό ἰδίωμα τῆς Γραφῆς, τό νά ὁρίζει μέν τό «ἕως» σέ κάποιο χρόνο, τό δέ μετά ταῦτα τοῦ χρόνου διάστημα νά μήν ἀρνεῖται, ἀλλά νά τό ἀφήνει ἀδιόριστο. Κι ἔτσι μέν δηλώνεται τό ἀτελεύτητο τῆς Θεότητος τοῦ Χριστοῦ. Γιά δέ τό ἄναρχο τῆς Θεότητός Του λέει ὅτι ὁ Χριστός ὑπῆρχε πρίν δημιουργηθεῖ ἡ σελήνη. Ἡ δέ φράση «γενεάς γενεῶν» ὑπάρχει ἀντί τῆς φράσεως «εἰς διαστήματα διαστημάτων», δηλ. σέ ἄπειρα διαστήματα. Γιατί, «γενεάν» ὀνομάζει τό διάστημα τοῦ χρόνου, ὅσο μπορεῖ νά ζήσει ἕνα γένος ἀνθρώπων, δηλ. ὁ ἄνθρωπος.
Μποροῦμε δέ καί ἀλλιῶς νά ἑρμηνεύσουμε τόν παραπάνω στίχο, νοώντας ὡς «ἥλιον» μέν τήν Θεότητα, ἐπειδή ἐκεῖνο, πού εἶναι ὁ ἥλιος στά αἰσθητά, αὐτό εἶναι ὁ Θεός στά νοητά, κατά τόν Θεολόγο Γρηγόριο. Μέ τήν Θεότητα δέ συμπαραμένει καί ἡ ἀνθρωπότητα τοῦ Χριστοῦ, ἡ ὁποῖα μία φορά ἑνώθηκε καθ’ὑπόστασιν σ’Αὐτόν, καί ποτέ δέν θά χωρισθεῖ ἀπ’αὐτήν, κατά τόν Δίδυμο[16].
Ψ. 71, 5 : «Καταβήσεται ὡς ὑετός ἐπί πόκον καί ὡσεί σταγών ἡ στάζουσα ἐπί τήν γῆν».
Ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης ἐπισημαίνει ὅτι μέ τά λόγια αὐτά δηλώνεται τό ἀπόκρυφο τῆς σαρκώσεως τοῦ Θεοῦ Λόγου, ὁ ὁποῖος κατέβηκε, χωρίς νά τό αἰσθανθεῖ κανείς, στήν κοιλιά τῆς Παρθένου, ἐπειδή καί ἡ βροχή κατεβαίνει στό ποκάρι τῶν μαλλιῶν, χωρίς κανένα χτῦπο καί αἴσθηση ἀκοῆς, καί παρομοίως καί ἡ σταγόνα πέφτει στή γῆ ἀνεπαισθήτως, χωρίς νά δείξει σημάδι σ’αὐτήν[17].
Ψ. 71, 10-11 : «Βασιλεῖς Θαρσίς καί αἱ νῆσοι δῶρα προσοίσουσιν· Βασιλεῖς Ἀράβων καί Σαβᾶ δῶρα προσάξουσιν καί προσκυνήσουσιν Αὐτῶ πάντες οἱ βασιλεῖς, πάντα τά ἔθνη δουλεύσουσιν Αὐτῶ».
Ὅλος ὁ 71ος Ψαλμός εἶναι προφητεία γιά τόν Μεσσία, γιά τόν Χριστό. Ἀνάμεσα σέ αὐτά πού λέει, ἀναφέρεται καί ἡ ἐπίσκεψη τῶν μάγων καί ἡ προσφορά τῶν δώρων, πού ἔχουν συμβολική σημασία ἀναφορικά μέ τό πρόσωπο τοῦ Χριστοῦ. Κατά τόν Ζυγαβηνό, ὁ χρυσός εἶναι σύμβολο τῆς Βασιλείας, ὁ λίβανος τῆς Θεότητος, καί ἡ σμύρνα τῆς ἀνθρωπότητος τοῦ Χριστοῦ[18].
Ψ. 71, 15 : «Καί ζήσεται».
Ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης ὑπογραμμίζει ὅτι ἐδώ ὁ Δαβίδ προφητεύει τήν ἐκ νεκρῶν ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, ἐπειδή ὁ Χριστός, ἀφοῦ πεθάνει, θά ἀναζήσει[19].
Ψ. 81, 8 : «Ἀνάστα ὁ Θεός, κρῖνον τήν γῆν, ὅτι σύ κατακληρονομήσεις ἐν πᾶσιν τοῖς ἔθνεσιν».
Ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης ἀποσαφηνίζει ὅτι αὐτό τό ρητό προφητεύει ἀναντιρρήτως γιά τήν ἐκ νεκρῶν ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. Γιατί, παρακαλεῖ ἐδῶ, κατά τόν Διόδωρο, ὁ προφήτης Δαβίδ τόν Χριστό νά ἀναστηθεῖ ἀπό τόν τάφο καί νά κρίνει δικαίως τήν γῆ διά μέσου τῶν Ἀποστόλων, τούς ὁποίους κατέστησε ἄρχοντες σέ ὅλη τή γῆ, δηλ. γιά νά κάνει ἐκδίκηση ὅλης τῆς γῆς, ἀφοῦ κατακρίνει καί διώξει ἀπ’αὐτήν τόν ἄρχοντα τοῦ κόσμου, Διάβολο, ὁ ὁποῖος τήν εἶχε ὑποδουλωμένη στήν πλάνη τῆς εἰδωλολατρίας καί σέ κάθε εἶδος κακίας. Λέει δέ καί τήν αἰτία αὐτῆς τῆς ἐκδικήσεως. Ἐπειδή, λέει, ἐσύ, Κύριε, ἔχεις νά λάβεις κληρονομία ἀνάμεσα σέ ὅλα τά ἔθνη, κατά τό «δώσω σοι ἔθνη τήν κληρονομίαν σου»[20]. Κληρονομία δέ Χριστοῦ εἶναι ἐκεῖνοι, πού πίστευσαν σ’Αὐτόν ἀπό ὅλα τά ἔθνη[21].
Ψ. 81, 8 : «Ἔθεντό μοι ἐν λάκκω κατωτάτω, ἐν σκοτεινοῖς καί ἐν σκιᾶ θανάτου».
Ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης ἐξηγεῖ ὅτι «λάκκο κατώτατο» ὀνομάζει τόν τάφο ὁ Κύριος, τοῦ ὁποίου τό βάθος «καρδίαν γῆς» ὀνόμασε ὁ Ἴδιος στά Εὐαγγέλια. «Ἔθεντο» δέ, λέει, «ἐμένα» οἱ περί τόν τάφον διακονήσαντες Ἱωσήφ καί Νικόδημος. «Σκοτεινούς» δέ τόπους λέει τούς τόπους τοῦ τάφου, διότι, ὅταν βάλθηκε ἡ πλάκα πάνω στόν τάφο, ἔγινε σκότος στούς τόπους τοῦ τάφου. «Σκιάν» δέ «θανάτου» πάλι λέει τούς ἴδιους σκοτεινούς τόπους τοῦ τάφου, γιατί τό ἴδιο φανερώνει μέ διάφορες λέξεις, ἐπειδή καί τό σκότος σκιά ὀνομάζεται[22].
Ψ. 107, 3 : «Ἐξεγέρθητι ἡ δόξα μου˙ ἐξεγέρθητι, ψαλτήριον καί κιθάρα˙ ἐξεγερθήσομαι ὄρθρου».
Ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης ἑρμηνεύει, λέγοντας ὅτι τό «ἐξεγέρθητι» καί τό «ἐξεγερθήσομαι» μποροῦν νά νοηθοῦν γιά τήν ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, κατά τόν θεῖο Κύριλλο καί Ἠσύχιο. Γιατί, ὁ μέν Δαβίδ παρακαλεῖ καί λέει πρός τόν Χριστό : «Ἐξεγέθητι καί ἀνάστηθι, Κύριε, ὁ Ὁποῖος εἶσαι ψαλμώδημα καί μελώδημα δικό μου». Ὁ δέ Χριστός ἀποκρίνεται καί, ἀφοῦ ὑπόσχεται, λέει : «Ναί, θά ἐγερθῶ κατά τόν καιρό τοῦ ὄρθρου», ἐπειδή, κατά τόν Εὐ. Λουκᾶ, ὄρθρου βαθέος ἠγέρθη ὁ Κύριος. Δόξα δέ τοῦ Δαβίδ εἶναι ὁ Χριστός, κατά τόν Ἠσύχιο, διότι γεννήθηκε ἀπό τό σπέρμα του[23].
Ψ. 109, 1 : «Εἶπεν ὁ Κύριος τῶ Κυρίω μου˙ Κάθου ἐκ δεξιῶν μου ἕως ἄν θῶ τούς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου».
Σύμφωνα μέ τόν ἅγιο Νικόδημο τόν Ἁγιορείτη, ὁ Θεός καί Πατήρ εἶπε πρός τόν Θεό καί Υἱό Του, ἀφοῦ ἀνελήφθη στούς οὐρανούς. Ἄν καί εἶναι γραμμένο ὅτι «Κύριος ὁ Θεός ἡμῶν, Κύριος εἶς ἐστι»[24], δέν τό εἶπε αὐτό πρός ἀθέτηση τοῦ μονογενοῦς, ἀλλά πρός ἀντιδιαστολή καί ξεχώρισμα ἀπό τούς ἀνύπαρκτους θεούς. Θεοπρεπῶς πρέπει νά νοήσουμε ὅτι εἶπε ὁ Κύριος καί Πατήρ πρός τόν Υἱό καί ὄχι ἀνθρωποπρεπῶς, δηλ. ὡς σέ Θεό καί ὄχι ὡς σέ ἄνθρωπο. Αὐτό τό ρητό φράττει τά στόματα τῶν Ἰουδαίων. Διότι, ποιοί εἶναι οἱ δύο Κύριοι τοῦ Δαβίδ, ἀπό τούς ὁποίους ὁ ἕνας γεννήθηκε ἐκ γαστρός πρό ἑωσφόρου καί τιμήθηκε μέ τήν ἱερωσύνη κατά τήν τάξη Μελχισεδέκ; Δέν ξέρουν οὔτε ἔχουν κάτι νά ποῦν. Γιατί, εἶναι πρόδηλο ὅτι αὐτός εἶναι ὁ Χριστός, ὁ ὁποῖος εἶναι καί Θεός καί ἄνθρωπος.
Καθώς μέ τό «Κύριος» καί «Κύριος» δείχνεται ἡ ἰσοτιμία, πού ἔχει ὁ Πατήρ μέ τόν Υἱό καί ἀντιστρόφως ὁ Υἱός μέ τόν Πατέρα, ἔτσι καί μέ τήν «ἐκ δεξιῶν καθέδρα» ἐπί βασιλικοῦ θρόνου ἡ ἴδια ἰσοτιμία τους παρομοίως ἀποδεικνύεται. Διότι, ἐκείνων πού ἡ καθέδρα εἶναι κοινή, αὐτῶν καί ἡ βασιλεία κοινή εἶναι. Γι’αὐτό ἄς ἀποστομοθοῦν ὁ Ἄρειος καί ὁ Εὐνόμιος, πού φλυαροῦν ὅτι ὁ Υἱός εἶναι ἄνισος μέ τόν Πατέρα. Ἐπειδή ὁ Θεός καί Πατήρ, μέ τό νά εἶναι ἀσώματος καί ἀπερίγραπτος, δέν ἔχει ἀριστερά ἤ δεξιά (γιατί αὐτά εἶναι χαρακτηριστικά τῶν σωμάτων), τό «καθῆσθαι» ἐδῶ δηλώνει τήν ἀνάπαυση καί ἀπόλαυση τῆς θείας Βασιλείας. Τό δέ «ἐκ δεξιῶν» φανερώνει τήν γνησιότητα, τήν οἰκείωση καί τήν ὁμοτιμία τοῦ Υἱοῦ.
«Ἐχθρούς» ἐδῶ ἐννοεῖ, κατά τόν Θεοδώρητο καί τόν Μ. Ἀθανάσιο, τούς Ἰουδαίους, τούς Ἕλληνες (εἰδωλολάτρες), τούς αἱρετικούς καί τούς δαίμονες. Τό «ἕως» δέν διαχωρίζεται πάντοτε ἀπό τόν μέλλοντα χρόνο, ἀλλά πολλές φορές δηλώνει μέν τό ἕως κάποιο χρόνο, τό δέ ὑπόλοιπο τοῦ χρόνου δέν ἀπαρνεῖται, ἀλλά συμπεριλαμβάνει κι αὐτό, ὅπως εἶναι καί τώρα ἐδῶ, περί τοῦ ὁποίου ὁ Θεολόγος Γρηγόριος στόν Α΄ Λόγο του περί Υἱοῦ φιλοσόφησε καί ὁ ἅγιος Νικόδημος ἑρμήνευσε τό εὐαγγελικό ρητό ἐκ τοῦ κατά Ματθαίον «Ἕως οὖ ἔτεκε τόν Υἱόν αὐτῆς τόν πρωτότοκον»[25], ἀκολουθῶντας τούς ἁγίους Πατέρες. Διότι, ἄν ἡ βασιλεία τοῦ Χριστοῦ ἦταν περιορισμένη μέχρι κάποιο καιρό καί δέν ἦταν παντοτινή, πῶς θά ἴσχυαν ὅσα εἶπε ὁ προφήτης Δανιήλ, ὅτι «καί ἡ βασιλεία αὐτοῦ βασιλεία αἰώνιος»[26] καί ὅτι «ἀναστήσει ὁ Θεός τοῦ οὐρανοῦ βασιλείαν, ἥτις εἰς τούς αἰῶνας οὐ διαφθαρήσεται»[27]; Ἤ πῶς θά ἦταν ἀληθινό ἐκεῖνο, πού εἶπε ὁ Ἀρχ. Γαβριήλ πρός τήν Παρθένο, «καί τῆς βασιλείας αὐτοῦ οὐκ ἔσται τέλος»[28]; Ἄν καί διαβάζουμε ἐδῶ μέν ὅτι ὁ Πατήρ θά βάλλει τούς ἐχθρούς ὑποπόδιον στόν Υἱό Του, στόν δέ Ἀπ. Παῦλο ὅτι ὁ Υἱός θά τούς βάλλει ὑποπόδιόν Του, «δεῑ αὐτόν βασιλεύειν ἄχρις οὖ ἄν θῆ πάντας τούς ἐχθρούς ὑπό τούς πόδας αὐτοῦ»[29], ἄς μήν ταραχθοῦμε, διότι κοινή εἶναι ἡ ἐνέργεια καί ἡ δύναμη τῶν δύο, Πατρός καί Υἱοῦ, καί κοινά εἶναι τά κατορθώματα. Διότι, ὅλοι θά ὑποταχθοῦν στόν Υἱό, ἄλλοι μέν θεληματικῶς, ἄλλοι δέ στανικῶς, ὅταν θά Τόν δοῦν νά κατεβαίνει ἀπό τούς οὐρανούς κατά τήν Δευτέρα Του Παρουσία, περί τοῦ ὁποίου καθαρώτερα δίδαξε ὁ Ἀπ. Παῦλος, λέγοντας : «ἵνα ἐν τῶ ὀνόματι Ἰησοῦ πᾶν γόνυ κάμψη ἐπουρανίων καί ἐπιγείων καί καταχθονίων»[30]. «Ὑποπόδιον» θά πεῖ ὑποτεταγμένους, δηλ. «ἕως ἄν θῶ τούς ἐχθρούς σου ὑποτεταγμένους ὑπό τούς πόδας σου»[31].
Ψ. 109, 4 : «Σύ ἱερεύς εἰς τόν αἰῶνα κατά τήν τάξιν Μελχισεδέκ».
Ὁ Μελχισεδέκ, ἦταν υἱός τοῦ Μελχί καί ἐγγονός τοῦ Σίδου (τοῦ πρώτου Ἕλληνα Βασιλέα τῆς Χαναᾶν). Θεωρεῖται ὡς προφητικός τύπος τοῦ Μεσσία, καθώς μέ μοναδικό καί ἄνευ προηγουμένου τρόπο ὑπῆρξε ταυτόχρονα ἱερεύς καί βασιλεύς. Ἡ ἱερατική ἰδιότητά του προηγεῖται κατά πολύ ἐκείνης τοῦ Ἀαρωνικοῦ ἱερατείου, μετά τή θέσπιση τοῦ Μωσαϊκοῦ Νόμου. Σύμφωνα μέ τόν ἅγιο Νικόδημο τόν Ἁγιορείτη ὁ Κύριος ἦταν μέν ἱερεύς κατά τήν τάξιν Μελχισεδέκ, καθότι μετέδωσε στούς Ἀποστόλους ἄρτο καί οἶνο στόν Μυστικό Δεῖπνο, ὅπως καί ὁ Μελχισεδέκ μετέδωσε ἄρτο καί οἶνο στόν Ἀβραάμ καί σ’αὐτούς πού ἦταν μαζί του, ὅταν γύρισαν ἀπό τόν πόλεμο καί τή νίκη, πού ἔκαναν κατά τοῦ βασιλέως Χοδολλογόμορ, ὅπως φαίνεται στό 14ο κεφ. τῆς Γενέσεως. Εἰς τόν αἰῶνα δέ εἶναι ἱερεύς ὁ Χριστός, καθότι οὔτε ἀρχή ἡμερῶν οὔτε τέλος ζωῆς ἔχει κατά τήν Θεότητα, ὅπως καί ὁ Μελχισεδέκ δέν εἶχε ἀρχή καί τέλος, κατά τήν ἱστορία τῆς Γενέσεως. Ἀλλά, ὁ μέν Μελχισεδέκ δέν ἔχει, διότι τά παρεσιώπησε ἡ ἱστορία τῆς Γραφῆς καί δέν φανέρωσε ἀπό ποιούς γονεῖς γεννήθηκε καί πότε πέθανε, ὁ δέ Χριστός δέν ἕχει οὔτε ἀρχή οὔτε τέλος κατά ἀλήθειαν[32]. Τό προφητικό ἀντίτυπο σχολιάζει ὁ Ἄπ. Παῦλος, προσδίδοντας στό ὄνομα τίτλο, ἀλλά καί θρησκευτικό βαθμό : «ὅπου πρόδρομος ὑπέρ ἡμῶν εἰσῆλθεν Ἰησοῦς κατά τήν τάξιν Μελχισεδέκ ἀρχιερεύς γενόμενος εἰς τόν αἰώνα»[33].
[2] ΜΙΧΑΗΛ ΧΟΥΛΗΣ, Οἱ προφητεῖες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης γιά τόν Μεσσία, http://fdathanasiou.wordpress.com/2013/12/20/%CE%BF%CE%B9-%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%86%CE%B7%CF%84%CE%B5%CE%AF%CE%B5%CF%82-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%80%CE%B1%CE%BB%CE%B1%CE%B9%CE%AC%CF%82-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CE%B8%CE%AE%CE%BA%CE%B7%CF%82-%CE%B3%CE%B9/
[3] Μ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, Ἐξηγήσεις εἰς τούς Ψαλμούς, ΕΠΕ 5, ἐκδ. Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, Θεσ/κη 1975, σσ. 94-95.
[4]http://www.pentapostagma.gr/2013/12/%CE%B3%CE%B9%CE%B1-%CE%BF%CF%83%CE%BF%CF%85%CF%83-%CF%88%CE%B1%CF%87%CE%BD%CE%BF%CF%85%CE%BD-%CE%B1%CE%BA%CE%BF%CE%BC%CE%B7-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%BC%CE%B5%CF%83%CF%83%CE%B9%CE%B1.html
[5] Ὅ.π.
[6] Ὅ.π., Μάρκ. 15, 24.
[7] ΜΙΧΑΗΛ ΧΟΥΛΗΣ, Οι προφητείες…
[8] http://www.pentapostagma.gr/2013/12
[9] Ματθ. 24, 27.
[10] Μ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ, Ἐξηγήσεις εἰς τούς Ψαλμούς, ΕΠΕ 6, ἐκδ. Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς,Θεσ/κη 1975, σσ. 58-63.
[11] Λουκ. 2, 30.
[12] ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ-ΜΟΝΑΧΟΣ ΕΥΘΥΜΙΟΣ ΖΥΓΑΒΗΝΟΣ, Ἑρμηνεία εἰς τους ΡΝ΄ (150) Ψαλμούς τοῦ Προφητάνακτος Δαβίδ, Ψαλμοί ΝΑ΄- Ρ΄, τ. Β΄, ἐκδ. Ὀρθόδοξος Κυψέλη, Θεσ/κη 1996, σσ. 162-163.
[13] Ἰω. 14, 10.
[14] Ὅ.π., σ. 188.
[15]http://www.pentapostagma.gr/2013/12
[16] ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ-ΜΟΝΑΧΟΣ ΕΥΘΥΜΙΟΣ ΖΥΓΑΒΗΝΟΣ, Ἑρμηνεία…, σσ. 254-255.
[17] Ὅ.π., σ. 255.
[18] Ὅ.π., σσ. 259-260, Προφητεία τοῦ Δαβίδ περί τῆς ἐπισκέψεως τῶν μάγων στόν Χριστό, http://nefthalim.blogspot.gr/2013/12/blog-post_3042.html
[19] ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ-ΜΟΝΑΧΟΣ ΕΥΘΥΜΙΟΣ ΖΥΓΑΒΗΝΟΣ, Ἑρμηνεία…, σ. 262.
[20] Ψαλμ. 2, 8.
[21] Ὅ.π., σσ. 433-434.
[22] Ὅ.π., σ. 493.
[23] ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΗΣ-ΜΟΝΑΧΟΣ ΕΥΘΥΜΙΟΣ ΖΥΓΑΒΗΝΟΣ, Ἑρμηνεία εἰς τους ΡΝ΄ (150) Ψαλμούς τοῦ Προφητάνακτος Δαβίδ, Ψαλμοί ΡΑ΄- ΡΝ΄, τ. Γ΄, ἐκδ. Ὀρθόδοξος Κυψέλη, Θεσ/κη 1983, σσ. 119-120.
[24] Δευτ. 6, 4.
[25] Ματθ. 1, 25.
[26] Δαν. 3, 33.
[27] Δαν. 2, 44.
[28] Λουκ. 1, 33.
[29] Α΄ Κορ. 15, 25.
[30] Φιλ. 2, 10.
[31] Ὅ.π., σσ. 139-142.
[32] Ὅ.π., σσ. 146-147.
[33] Ἑβρ. 6, 20 http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B5%CE%BB%CF%87%CE%B9%CF%83%CE%B5%CE%B4%CE%AD%CE%BA
