Η δυναμική της ελπίδας για να μπορέσει να βοηθήσει τον άνθρωπο που την κατέχει, χρειάζεται να στηρίζεται σε τρεις προϋποθέσεις ή πυλώνες.
Ποιοι είναι οι τρεις πυλώνες της ελπίδας
Διαφορετικά, δεν μπορεί να λειτουργήσει θεαματικά και ουσιαστικά στο να κάνει αυτόν που ελπίζει να αποδώσει συμβατά σε σχέση με όλα όσα ελπίζει να συμβούν.
Η πρώτη προϋπόθεση ή πυλώνας είναι η σωστή, η συστηματική προετοιμασία και «προπόνηση». Αυτό σημαίνει ότι θα κάνεις όλα όσα θεωρείς ότι απαιτούνται ώστε να προετοιμάσεις το δρόμο για να φτάσεις εκεί που στοχεύεις. Αν είσαι φοιτητής θα διαβάσεις εντατικά. Αν είσαι αθλητής θα προπονηθείς εξαντλητικά. Αν είσαι πωλητής θα μάθεις κείμενα, τεχνικές και μεθόδους. Αν είσαι ηθοποιός θα μάθεις εξαιρετικά το ρόλο σου.
Η δεύτερη προϋπόθεση ή πυλώνας είναι η χάραξη της κατάλληλης στρατηγικής. Ποια είναι τα βήματα που θα ακολουθήσεις ώστε όλη σου η προετοιμασία να πιάσει τόπο. Πότε θα κάνεις τι και με ποιον. Θα χρειαστείς περαιτέρω βοήθεια από τρίτους, από μηχανισμούς, από γνώσεις, από ειδικούς; Πως θα χρησιμοποιήσεις την επίμαχη στιγμή όλα όσα έχεις προετοιμαστεί; Πως θα αξιοποιήσεις την ώρα που χρειάζεται όλα όσα έχεις μάθει; Πως θα τα υλοποιήσεις στην πράξη;
Η τρίτη προϋπόθεση ή πυλώνας είναι να έχεις εναλλακτικές στη διάθεση σου, στην περίπτωση που τα πράγματα δεν εξελίσσονται έτσι όπως αρχικά τα είχες σκεφτεί και προγραμματίσει. Με άλλα λόγια, να έχεις εφεδρείες, αποθέματα ή plan Β. Όσο περισσότερες οι εναλλακτικές σου, τόσο περισσότερη η αυτοπεποίθηση σου.
Αν οι τρεις παραπάνω προϋποθέσεις /πυλώνες δεν επαρκούν ή δεν είναι αρκετά δυνατές, τότε η ελπίδα σου είναι αδύναμη.
Μια αδύναμη ελπίδα, ανακλάται στις προσδοκίες σου για το τι θα συμβεί. Οι προσδοκίες σου θα προκαθορίσουν τη συμπεριφορά και τις αντιδράσεις σου όταν δίνεις μάχη σου. Γι’ αυτό, έχει σημασία να θυμάσαι πως ελπίδα χωρίς καλή προετοιμασία, συμπαγή στρατηγική και εναλλακτικές δεν είναι ελπίδα. Είναι αυταπάτη!
Ελπίδα και ενεργός συμμετοχή
Η ελπίδα για να κάνει τη δουλειά της απαιτεί τη δική σου ενεργό συμμετοχή!
Γιατί ελπίδα δεν σημαίνει απραξία, ακινησία, παθητική αναμονή και καρτερία χωρίς συμμετοχή από εκείνον που ελπίζει.
Ελπίδα σημαίνει υπευθυνότητα στη δημιουργία μέσα από προσωπικές ενέργειες που θα συνδράμουν θετικά στην υλοποίηση του στόχου που έχεις βάλει.
Ελπίδα σημαίνει ανάληψη της ευθύνης σου για την πορεία που κατευθύνεται η ζωή σου.
Ελπίδα σημαίνει να έχεις αποδεχτεί ότι τίποτε δεν σου χαρίζεται και για το λόγο αυτό θα χρειαστεί να παλέψεις ώστε να το κατακτήσεις, ή να το προσελκύσεις προς το μέρος σου.
Ελπίδα σημαίνει εμπιστοσύνη πως όλα όσα έχεις κάνει μπορούν και θα συμβάλουν θετικά στην ευόδωση των ονείρων σου!
Το placebo και η ελπίδα
Το ψευδοφάρμακο placebo στηρίζεται στα «θαύματα» που μπορεί να κάνει ο μηχανισμός της ελπίδας.
Για να ενεργοποιηθεί μεταξύ άλλων, αυτός ο μηχανισμός χρειάζεται να συντρέχουν οι παρακάτω ξεχωριστές προϋποθέσεις, τις οποίες πρέπει να έχει ο άνθρωπος που ελπίζει.
- Πάντα να αναζητάς το καλό μέσα σε κάθε κατάσταση, σε κάθε αντιξοότητα, σε κάθε εμπόδιο και σε κάθε δυσκολία. Γιατί πάντα θα βρίσκεις αυτό που αναζητάς, όταν το ψάχνεις με θέρμη ψυχής και αφοσίωση καρδιάς.
- Να πιστεύεις ότι όλα, μα όλα, είναι παροδικά. Τίποτε δεν διαρκεί παντοτινά. Γι’ αυτό, ότι δύει, ανατέλλει. Και δύει ξανά… και ανατέλλει
- Η αγάπη σε ότι κάνεις, σε ότι βιώνεις, σε όλα όσα βλέπεις και παρατηρείς να είναι η κινητήριος δύναμη που θα σε σπρώχνει προς τη δημιουργία του καλύτερου που ελπίζεις να έρθει στη ζωή σου.
- Η αποδοχή πως τα πράγματα εξελίσσονται πολλές φορές αντίθετα από τις προσδοκίες σου και ότι εσύ θα χρειαστεί να καταβάλεις προσπάθεια για να τα «ευθυγραμμίσεις» περισσότερο με όλα όσα λαχταράς.
- Να προχωράς μπροστά αναζητώντας τις λύσεις και όχι τις ρίζες των προβλημάτων. Να κοιτάζεις μπροστά ρωτώντας «Πως θα κάνω τη ζωή μου καλύτερη;» και όχι «Γιατί η ζωή μου είναι τόσο δύσκολη;» Πάντα να αναζητάς τις λύσεις και όχι τα αίτια. Πρώτα θα βρεις τη λύση και μετά θα ανακαλύψεις το αίτιο του προβλήματος, ώστε να μάθεις από αυτό και να φροντίσεις το πρόβλημα να μην επαναληφθεί.
- Μαθαίνουμε να ελπίζουμε έτσι όπως ακριβώς μαθαίνουμε και συνηθίζουμε να νιώθουμε αβοήθητοι, ανήμποροι και ανυπεράσπιστοι. Όπως ο βάτραχος βράζει χωρίς να το καταλάβει στο κατσαρόλι με το νερό που σταδιακά δυναμώνει η θερμοκρασία του. Η μαθημένη ανημποριά (Learned Helplessness) έτσι όπως την περιγράφει ο ιδρυτής της Θετικής Ψυχολογίας, Δρ Martin Seligman, είναι η συμβίωση με το αναπόφευκτο που σταδιακά χειροτερεύει. Αυτό όμως, ξεπερνιέται, νικιέται. Αρκεί ο άνθρωπος να μάθει πώς να το κάνει. Η ελπίδα σε βοηθά να το επιτύχεις
Όταν όλα τα πιο πάνω συντρέχουν, τότε η ελπίδα αποκτά μια ξεχωριστή δυναμική που μπορεί να κινητοποιήσει τον άνθρωπο ώστε να προχωρήσει σταθερά και νικηφόρα στην επίλυση των προβλημάτων του, στην αντιμετώπιση των προκλήσεων και στην υλοποίηση των ονείρων και των στόχων του.
Ο νόμος της έλξης και η ελπίδα
Ο νόμος της έλξης υπαγορεύει ότι ζούμε τη ζωή μας σαν μαγνήτες. Προσελκύουμε κοντά μας οτιδήποτε είναι συμβατό με την πλειοψηφία των σκέψεων που κάνουμε. Αν και αυτός είναι ένας πολύ απλοϊκός ορισμός, ανταποκρίνεται σε μεγάλο βαθμό στην αλήθεια.
Με άλλα λόγια, γινόμαστε αυτό που σκεφτόμαστε τον περισσότερο καιρό. Αυτό συμβαίνει επειδή οι σκέψεις μας γεννούν συναισθήματα και τα συναισθήματα μας σπρώχνουν στις αντίστοιχες πράξεις.
Αν οι σκέψεις μας είναι θλιβερές, αρνητικές, φοβισμένες, τα συναισθήματα που θα βιώνουμε θα είναι αντίστοιχα. Οι αποφάσεις και οι πράξεις μας θα είναι διστακτικές, αναβλητικές, υποτακτικές και ηττοπαθείς σε σχέση με τα όνειρα και τους στόχους μας.
Η ελπίδα θα απουσιάζει από το προσκήνιο.
Ο νόμος της έλξης δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς την ύπαρξη και την υποστήριξη θετικών συναισθημάτων και εμπιστοσύνη ότι η διαδικασία θα ολοκληρωθεί με επιτυχία.
Η ελπίδα είναι συνδυασμός γνωσιακής (σκέψεις) και συναισθηματικής δουλειάς. Αν οι σκέψεις και τα συναισθήματα είναι θετικά, η ελπίδα μπορεί να φυτρώσει.
Όχι όμως, αν όλα είναι μαύρα. Τότε η ελπίδα πεθαίνει.
Η ελπίδα θέλει μια τόση μικρή αχτίδα θετικότητας, αισιοδοξίας, προετοιμασίας για να φυτρώσει και να αρχίσει να αναρριχάται.
* Απόσπασμα από το βιβλίο του Άκη Αγγελάκη με τίτλο Υ.Γ. Υπάρχει Ελπίδα!
