Τι είναι η… δαιμονική “Μόρα” – Πότε συμβαίνει
Σαν βρόχος έτρεξε στο μυαλό μου αυτή η σκέψη. Τα μάτια μου ήταν ανοιχτά, αλλά δεν μπορούσα να κουνηθώ. Είχα σταματήσει να αναπνέω. Όχι επειδή κάτι με σταματούσε, αλλά επειδή φαινόταν ότι είχα ξεχάσει πώς να το κάνω.
Προσπάθησα και απέτυχα να σηκώσω ένα χέρι. Ο λαιμός μου δεν γύριζε. Ακόμη και τα μάτια μου δεν έκλειναν. Διήρκεσε περίπου ένα λεπτό, αλλά το ένιωσα σαν ώρες.
Ξαφνικά, συνήρθα από το τράβηγμα του λαιμού μου, παίρνοντας αέρα. Το ρολόι χτυπούσε ακόμα, αλλά ο κόσμος μου είχε σταματήσει.
Ήταν 2 π.μ. Στις 5 π.μ. επρόκειτο να κάνω προσευχή με το κομποσκοίνι με την οικογένειά μου, όπως κάναμε κάθε ξημέρωμα.
Ίσως ήταν ένα όνειρο, σκέφτηκα. Αλλά δεν ήταν και το ήξερα. Αν έκλεινα τα μάτια μου, θα μπορούσα να ξαναζήσω την κάθε στιγμή.
Είχα διαβάσει για αγγέλους και δαίμονες από όσο μπορούσα να θυμάμαι. Οι άγγελοι ήταν καλοί και έφερναν ευτυχία και φως.
Οι δαίμονες ήταν κακοί και έφερναν καταστροφή και διαμάχη. Ήταν αυτό που σκέφτηκα; Δαίμονες; Δεν είχα προσευχηθεί το προηγούμενο βράδυ.
Αυτή ήταν η τιμωρία μου; Ήξερα ότι πρέπει να επιστρέψω στο κρεβάτι, αλλά δεν μπορούσα. Αν το έκανα, ίσως αυτό που με είχε καταλάβει, θα επέστρεφε.
Τράβηξα κομποσκοίνι μέχρι που άκουσα την οικογένειά μου να εγείρεται.
Στις 4:30 π.μ. μπήκα στο δωμάτιο της μητέρας μου. Ξυπνούσε όπως πάντα στις 4:30 π.μ., λέγοντας τις προσωπικές της πρωινές προσευχές.
Ήταν δύσκολο να της εξηγήσω τι είχε συμβεί. Της είπα ότι ποτέ δεν ήθελα να κοιμηθώ ξανά.
Μου υποσχέθηκε ότι ήταν μόνο ένα κακό όνειρο. Της είπα ότι δεν ήταν. Κάτι στη φωνή μου διέκοψε την αντεπίθεσή της.
Κάλεσε τον πατέρα μου και ψιθύρισαν μεταξύ τους κάτι έκτακτο χαμηλόφωνα. Μετά γύρισαν και είπαν ότι ήρθε η ώρα να προσευχηθούμε με το κομποσκοίνι.
Εκείνο το πρωί ξεκινήσαμε έναν εξάψαλμο στον Αρχάγγελο Μιχαήλ για προστασία από το κακό.
Ήταν 3 μ.μ. και η μητέρα μου βρισκόταν έξω από το σπίτι για 46 λεπτά. Το ήξερα γιατί δεν την είχα αποχωριστεί ούτε στιγμή όλη μέρα και κοίταζα το ρολόι μέχρι να ξανάρθει σπίτι. Ήρθε σπίτι στις 3:16 μ.μ. με τη θεία μου και έναν μεσήλικα άνδρα με μπάκα αντί κοιλιάς.
Ο κοιλαράς άντρας ήταν ο πνευματικός πατέρας της θείας μου. Η μητέρα μου την είχε ενημερώσει για την περίπτωσή μου μου και η θεία μου επέμεινε να προσκαλέσουν τον πνευματικό, ο οποίος τις διαβεβαίωσε ότι είχε ενεργήσει μια κακή δύναμη.
Προσφέρθηκε να προσευχηθεί με μία ειδική προσευχή. Σε αντίθεση με καμμία από όσες είχαμε ακούσει ποτέ.
Ήμασταν ανίκανοι να καταλάβουμε το ρήμα της προσευχής και λογικό ήταν αφού δεν είχαμε την ευλογία της χειροτονίας από τον Θεό που είχε οχυρώσει με αυτόν.
Έβαλε το χέρι του στο μέτωπό μου. Έκλεισα τα μάτια μου και προσπάθησα να συγκεντρωθώ. Αλλά είναι δύσκολο να επικεντρωθούμε σε λέξεις που δεν καταλαβαίνουμε.
Τον κοίταξα με ένα μισάνοιχτο μάτι. Ήταν ιδρωμένος και η φωνή του πήγαινε μια οκτάβα ψηλότερα με κάθε νέα πρόταση. Το σώμα του έτρεμε σαν να είχε υψηλό πυρετό και για κάποιο λόγο το βρήκα αστείο. Ένα γέλιο γλίστρησε από το στόμα μου, αλλά το έκρυψα πίσω από έναν βήχα.
Συνέχισε να προσεύχεται για μια ώρα και δυσκολεύτηκε να κρύψει την ενόχλησή του για τα γέλια μου πίσω από το χέρι μου, κι έτσι ψεύτικα προσευχήθηκε ακόμη πιο έντονα.
Πριν φύγει, καθώς διαβεβαίωσε τους γονείς μου ότι κατάφερε να με ελευθερώσει από τους δαίμονες μου, τους ενθάρρυνε να κάνουν μια δωρεά στο ναό του.
Έτσι κι έκαναν.
Καθώς η πόρτα έκλεισε πίσω του, ο πατέρας μου γύρισε και ρώτησε "κάποιος άλλος να συμπληρώσει κάποια γαλλικά σε αυτό;"
Όλοι ξεσπάσαμε σε γέλια.
Ο πατέρας μου πρότεινε μιά βόλτα στο παγωτατζίδικο για να ξεχάσω τις ανησυχίες μου.
Δεν ήταν παρά ένα κακό όνειρο, με διαβεβαίωσε. Και λειτούργησε μέχρι να ξαναέρθει η ώρα του ύπνου.
Έβαλα τα δυνατά μου για να μείνω ξύπνια, ώστε να μπορώ να κρατήσω τους δαίμονες σε απόσταση. Αλλά ο ύπνος ήρθε όπως πάντα. Αυτή τη φορά δεν μπήκαν δαίμονες.
Κανένας δαίμονας δεν ήρθε την επόμενη νύχτα ούτε την επόμενη εβδομάδα ή τον επόμενο μήνα.
Αν δεν τραβούσα τις νύχτες κομποσκοίνι και δεν προσευχόμουν με μια ανανεωμένη ένταση, θα φοβόμουν να κοιμηθώ.
Αλλά πέρασαν μήνες και ακόμα, δεν ήρθαν οι δαίμονες. Μέχρι να ξανάρθουν, είμαι πεπεισμένη ότι δεν ήταν παρά ένα όνειρο.
***
Χρόνια αργότερα, σε μια συνομιλία με τη μαμά μου ανέφερα το παιδικό μου περιστατικό.
Της είπα για ένα άρθρο που ξέθαψα όπου κάποιοι άνθρωποι είχαν μοιραστεί παρόμοιες ιστορίες.
Υπήρχε ένα κορίτσι που είχε ακούσει επίσης τρομακτικά ψιθυρίσματα και ένας νεαρός που είχε δει τη σκιά μιας μορφής στη γωνία του οράματός του.
Αλλά κάθε φορά ήταν το ίδιο μοτίβο. Ξύπνημα σε μια προσωρινή παράλυση συνοδευόμενη από αισθήματα τρόμου, πανικού και αδυναμίας.
Της είπα ότι όλα θα μπορούσαν να εξηγηθούν από ένα αρκετά κοινό επιστημονικό φαινόμενο που ονομάζεται παράλυση ύπνου, στο οποίο το μυαλό μας ξυπνά, αλλά το σώμα μας αρνείται να ξυπνήσει. Προήλθε από οτιδήποτε, από την έλλειψη ύπνου έως τη λήψη ορισμένων φαρμάκων.
Κούνησε το κεφάλι της υπομονετικά καθώς προχώρησα στη νέα μου γνώση και μετά απλώς με πληροφόρησε ότι το περιστατικό ήταν πνευματικό, ανεξάρτητα από πόσα άρθρα είχα διαβάσει. Και όσο θα συνεχίζω να αναζητώ επιστημονικές εξηγήσεις πίσω από τα πάντα,
δεν πρέπει ποτέ να αφήσω την πνευματικότητα μου.
Αλλά δεν άφησα ποτέ να φύγω. Κάθε βράδυ πριν κοιμηθώ λέω μια μικρή προσευχή στον Αρχάγγελο Μιχαήλ. Μέχρι σήμερα, δεν έχω ακόμη άλλη συνάντηση με παράλυση ύπνου
Η επιστημονική εξήγηση πίσω από τον αστικό θρύλο της Μόρα
Έχετε νιώσει ποτέ σαν να είστε ξύπνιοι στο κρεβάτι, αλλά να μην μπορείτε να κινηθείτε; Μπορεί να έχετε νιώσει πολύ μεγάλο φόβο εκείνη τη στιγμή, αλλά όσο και αν προσπαθείτε δεν μπορείτε να καλέσετε για βοήθεια.
Περιγραφές των ανθρώπων που το έχουν βιώσει υπάρχουν από τα αρχαία χρόνια.
Παλαιότερα, το φαινόμενο αποδιδόταν σε διαβολικά πνεύματα, μαύρη μαγεία, μέχρι και σε εξωγήινους. Κάθε κουλτούρα είχε δώσει την δική της εξήγηση. Στην Ελλάδα επικράτησε ο αστικός μύθος της Μόρας.
Οι σύγχρονοι επιστήμονες προτιμούν να το αποκαλούν «υπνική παράλυση».
Η υπνική παράλυση είναι γνωστή και με την ονομασία “Μόρα” και, εκτός από έντονο φόβο, μπορεί να σας κάνει να δείτε ή να ακούσετε πράγματα που δεν υπάρχουν στην πραγματικότητα.
Οι ειδικοί σε θέματα ύπνου υποστηρίζουν ότι, στις περισσότερες περιπτώσεις, η υπνική παράλυση είναι απλά ένα σημάδι ότι το σώμα σας δεν περνάει ομαλά μέσα από τα επιμέρους στάδια του ύπνου. Είναι πολύ σπάνιο φαινόμενο η “Μόρα” να συνδέεται με κάποια βαθύτερα ψυχικά προβλήματα.
Μέσα από τους αιώνες, τα συμπτώματα της υπνικής παράλυσης έχουν περιγραφεί με πολλούς τρόπους και συχνά αποδίδονται σε κάποια “κακή”, ή “διαβολική” παρουσία: αόρατοι δαίμονες της νύχτας και εξωγήινες παρουσίες έχουν αναφερθεί ως “υπαίτιοι” του φαινομένου. Σχεδόν κάθε πολιτισμός στο διηνεκές του χρόνου έχει κάποιες τέτοιες μυστηριώδεις ιστορίες με “κακά πλάσματα” που τρομοκρατούν ανήμπορος ανθρώπους τη νύχτα!
Τι είναι η υπνική παράλυση
Πρόκειται επί της ουσίας για ένα περίεργο συναίσθημα, όπου, ενώ το άτομο έχει αίσθηση του περιβάλλοντος και συνείδηση του τι συμβαίνει γύρω του, δεν μπορεί να κινηθεί, να μιλήσει και να ανταποκριθεί.
Η υπνική παράλυση είναι μία κατάσταση κατά την οποία το μυαλό και τα μάτια ξυπνούν πριν από το υπόλοιπο σώμα. Υπάρχει, δηλαδή, πλήρης αίσθηση του τι συμβαίνει γύρω, αλλά δεν υπάρχει έλεγχος των άκρων. Πολλοί περιγράφουν ακόμα, ένα βάρος στο στήθος και δυσκολία στην αναπνοή. Ορισμένοι βλέπουν σκοτεινές φιγούρες και μορφές μέσα στο δωμάτιο.
Το όλο επεισόδιο μπορεί να διαρκέσει από μερικά δευτερόλεπτα έως λίγα λεπτά. Η απουσία του ελέγχου, οι παραισθήσεις και η δυσφορία συνήθως προκαλούν έντονο άγχος, μέχρι και πανικό. Ωστόσο, υπαίτιος δεν είναι κάποιος δαίμονας, όπως πίστευαν στο παρελθόν, ούτε φυσικά η γνωστή μαυροντυμένη γυναίκα.
Αυτό συμβαίνει όταν ο εγκέφαλος και όλο το σώμα δεν “συγχρονίζονται” στον τρόπο που μεταβαίνουν από την μία φάση ύπνου στην επόμενη.
Κατά τη διάρκεια αυτών των μεταβάσεων, δεν μπορεί να κινηθεί, ή να μιλήσει από μερικά δευτερόλεπτα μέχρι και μερικά λεπτά. Μερικοί άνθρωποι μπορεί επίσης να αισθάνονται πίεση στο σώμα τους, ή μια αίσθηση πνιγμού. Η υπνική παράλυση μπορεί να συνοδεύει άλλες διαταραχές του ύπνου, όπως η ναρκοληψία, η οποία είναι μια μια ακατανίκητη ανάγκη για ύπνο, που προκαλείται από ένα πρόβλημα με την ικανότητα του εγκεφάλου να ρυθμίζει τον ύπνο.
Η επιστημονική εξήγηση
Κατά τη διάρκεια του ύπνου, το σώμα περνά από δύο βασικά στάδια: την κατάσταση REM και την NREM. Ένας κύκλος ύπνου REM (rapid eye movement) και NREM (non rapid eye movement) διαρκεί περίπου 90 λεπτά.
Κατά τη διάρκεια του κύκλου NREM, ο οποίος καταλαμβάνει τον περισσότερο χρόνο, το σώμα χαλαρώνει και ανασυγκροτείται. Καθώς ολοκληρώνεται, το σώμα αρχίζει να πέφτει σε REM. Τα μάτια κινούνται πιο γρήγορα και ο εγκέφαλος αρχίζει να δημιουργεί ονειρικές εικόνες. Από την άλλη, το υπόλοιπο σώμα εξακολουθεί να παραμένει χαλαρό. Κατά τη διάρκεια του κύκλου REM, δηλαδή, οι μύες είναι «απενεργοποιημένοι».
Πότε συμβαίνει η υπνική παράλυση
Συνήθως συμβαίνει σε μία από τις εξής δύο φορές:
Την στιγμή που σας παίρνει ο ύπνος, οπότε και ονομάζεται υπναγωγική, ή προϋπνική παράλυση ύπνου.
Την στιγμή που ξυπνάτε από τον ύπνο, οπότε και ονομάζεται υπνοπομπική, ή μεταϋπνική παράλυση ύπνου.
Τι συμβαίνει με την υπναγωγική παράλυση ύπνου
Καθώς σας παίρνει ο ύπνος, το σώμα χαλαρώνει σταδιακά. Συνήθως, αρχίζετε να μην έχετε αίσθηση του τι συμβαίνει γύρω σας και, ως εκ τούτου, δεν αντιλαμβάνεστε την αλλαγή.
Ωστόσο, εάν ο εγκέφαλος παραμείνει σε εγρήγορση, ενώ το σώμα πέφτει σε υπνική καταστολή, τότε μπορεί να εξακολουθεί να αντιλαμβάνεται τι συμβαίνει γύρω του, χωρίς, ωστόσο, το σώμα να μπορεί να κινηθεί και άρα να αντιδράσει σε αυτές.
Τι συμβαίνει με την υπνοπομπική παράλυση ύπνου
Κατά τη διάρκεια του ύπνου, το σώμα μεταπέφτει από κατάσταση REM (γρήγορη κίνηση των ματιών) σε NREM (μη ταχεία κίνηση των ματιών) κατάσταση ύπνου. Ένας κύκλος ύπνου REM και NREM διαρκεί περίπου 90 λεπτά. Πρώτα εμφανίζεται ο κύκλος NREM και διαρκεί έως και το 75% του συνολικού χρόνου του ύπνου σας. Κατά τη διάρκεια του κύκλου NREM, το σώμα σας χαλαρώνει και ανασυγκροτείται. Καθώς ολοκληρώνεται ο κύκλος NREM, το σώμα αρχίζει να περνάει στον κύκλο ύπνου REM.
Τα μάτια σας κινούνται γρήγορα και βλέπετε όνειρα, αλλά το υπόλοιπο σώμα σας εξακολουθεί να είναι πολύ χαλαρό. Οι μυς σας είναι “απενεργοποιημένοι” κατά τη διάρκεια του κύκλου REM. Αν κάτι πέσει στην αντίληψή σας προτού ολοκληρωθεί αυτό ο κύκλος ύπνου, θα δείτε ότι δεν θα μπορείτε να αντιδράσετε ή να μιλήσετε προσωρινά.
Ποιος κινδυνεύει με υπνική παράλυση
Περίπου το 50% των ανθρώπων μπορεί να βιώσει τουλάχιστον ένα περιστατικό στην διάρκεια της ζωής του. Είναι μια σχετικά κοινή κατάσταση που παρατηρείται συνήθως στα εφηβικά χρόνια.
Άνδρες και οι γυναίκες κάθε ηλικίας μπορούν να το βιώσουν, ενώ έχει παρατηρηθεί ότι είναι μια κατάσταση που μπορεί να έχει και κληρονομικά χαρακτηριστικά. Άλλοι παράγοντες που μπορεί να συνδέονται με την υπνική παράλυση είναι:
Η έλλειψη ύπνου
Ένα ακανόνιστο, μη σταθερό πρόγραμμα ύπνου που αλλάζει συχνά
Ψυχικές παθήσεις όπως αυξημένο στρες, ή διπολική διαταραχή
Το να κοιμάται κανείς ανάσκελα
Άλλα προβλήματα ύπνου, όπως ναρκοληψία, ή νυχτερινές κράμπες στα πόδια
Χρήση ορισμένων φαρμάκων
Κατάχρηση ουσιών
