Το φαινόμενο “ανάλυση-παράλυση”
ή
παράλυση από την πολλή ανάλυση:
περιγράφει μία ατομική ή ομαδική διαδικασία σκέψης κατά την οποία η υπερανάλυση ή η υπερβολική σκέψη επί μίας κατάστασης μπορεί να προκαλέσει την παράλυση της ικανότητας για προωθητική κίνηση ή για λήψη αποφάσεων, πράγμα που σημαίνει ότι τελικά δεν αποφασίζεται καμία λύση ή πορεία δράσης.
Μια κατάσταση μπορεί να θεωρηθεί υπερβολικά περίπλοκη και δεν λαμβάνεται ποτέ μία απόφαση, λόγω του φόβου ότι ενδέχεται να προκύψει ένα μεγαλύτερο πρόβλημα.
Επιθυμώντας μία τέλεια λύση, φοβάσαι να πάρεις μια απόφαση που θα μπορούσε να οδηγήσει σε λάθος, θεωρώντας πως υπάρχει μία ακόμη καλύτερη λύση.Αντιθέτως, θεωρώντας ότι έχεις βρει μία καλή λύση σταματάς την ατέρμονη επιδίωξη της τελειότερης, χωρίς την έγνοια της μείωσης των αποδόσεων.
Τέλος υπάρχουν οι αποφάσεις που λαμβάνονται από το ένστικτο, κατά τις οποίες ο άνθρωπος λαμβάνει μια θανατηφόρα απόφαση βασισμένη σε βιαστική κρίση ή μια ενστικτώδη αντίδραση.
Το φαινόμενο της ανάλυσης – παράλυσης εμφανίζεται όταν ο φόβος είτε να κάνεις κάποιο λάθος, είτε να αγνοήσεις μια ανώτερη λύση, υπερτερεί της ρεαλιστικής προσδοκίας ή της πιθανής αξίας της επιτυχίας σε μια απόφαση που λαμβάνεται εγκαίρως.
Αυτή η ανισορροπία οδηγεί σε καταστολή της λήψης αποφάσεων σε μια ασυνείδητη προσπάθεια διατήρησης των υπαρχουσών επιλογών.
Μία υπερπληθώρα επιλογών μπορεί να κατακλύσει τον εγκέφαλο και να προκαλέσει αυτήν την «παράλυση», καθιστώντας σε ανήμπορο να καταλήξεις σε συμπέρασμα.
Έτσι όμως ίσως και να προκληθεί μεγαλύτερο πρόβλημα σε κρίσιμες καταστάσεις όπου πρέπει να ληφθεί μια απόφαση, αλλά δεν είσαι σε θέση να δώσεις μια απάντηση αρκετά γρήγορα, προκαλώντας δυνητικά ένα μεγαλύτερο ζήτημα από ό,τι θα είχες, αν είχες λάβει απόφαση.
Ιστορική αναδρομή
Η βασική ιδέα του φαινομένου ανάλυση – παράλυση έχει εκφραστεί μέσω της αφήγησης αρκετές φορές και από πολύ παλιά.
Σε έναν “μύθο του Αισώπου” που έχει καταγραφεί ακόμη και πριν από την εποχή του Αισώπου, Η Αλεπού και η Γάτα, η αλεπού μπορεί να υπερηφανεύεται για “εκατοντάδες τρόπους διαφυγής”, ενώ η γάτα έχει “μόνο έναν”. Όταν όμως ακούνε τα κυνηγόσκυλα να πλησιάζουν, η γάτα σκαρφαλώνει σ’ ένα δέντρο ταχύτατα ενώ η αλεπού στη σύγχυσή της από τα πολλά κόλπα που γνώριζε πιάνεται στο τέλος από τα κυνηγόσκυλα.
Ο μύθος τελειώνει με το ηθικό δίδαγμα, “Καλύτερος ένας ασφαλής τρόπος παρά εκατό που δεν μπορείς να υπολογίσεις”.
Ο Βολταίρος διέδωσε μια παλιά ιταλική παροιμία στα γαλλικά τη δεκαετία του 1770, της οποίας μια παραλλαγή είναι “Το τέλειο είναι ο εχθρός του καλού”. Η έννοια του “το τέλειο είναι ο εχθρός του καλού” είναι ότι κανείς δεν θα μπορούσε ποτέ να ολοκληρώσει μία εργασία αν έχει αποφασίσει να μην σταματήσει μέχρι να είναι τέλεια:
Η ολοκλήρωση του έργου στο επίπεδο “καλά” καθίσταται αδύνατη προσπαθώντας να το ολοκληρώσει στο επίπεδο “τέλεια”.
Το Oxford English Dictionary αναφέρει ότι οι πρώτες χρήσεις της «ανάλυσης παράλυσης» που εντοπίστηκαν στους The Times ήταν στη δεκαετία του 1970.
Ό,τι μας δημιουργεί ερωτήσεις και ανασφάλειες... αν μας κατακλύσουν οι σκέψεις και προπάντων οι φόβοι τότε το παιχνίδι το χάνουμε!
Μάθαμε να αναλύουμε και να εκλογικεύουμε τα πάντα και ειδικά τα συναισθήματα μας. Είναι ανόητο όμως να προσπαθούμε να εξηγήσουμε με λογική τα συναισθήματα!
Τα συναισθήματα είναι για να ενθουσιάζουν και να παρασέρνουν, η λογική όμως είναι αυτή που σκοτώνει και τον ενθουσιασμό και το συναίσθημα!
Η λογική είναι ειδική να βγάζει αποτελέσματα δεδομένων όπως τα μαθηματικά.
Οι άνθρωποι όμως δεν είναι δεδομένα ούτε αλγόριθμοι. Δεν μπαίνουν σε καλούπια, δεν έχουν manual, άρα δεν γίνεται να βγάλουν και λογικά αποτελέσματα.
Η υπερανάλυση συναισθημάτων και ανθρώπωνφέρνει την παράλυση των σχέσεων
