Οι 12 βαθμίδες της αμαρτίας είναι οί έξης:
Πρώτη βαθμίδα της αμαρτίας:
«Όταν κάνη κάποιος καλό έργο με πονηρό σκοπό χάριν χρημάτων, δόξης, τιμής. Δηλαδή, όταν αναμιγνύεται καλό με το κακό.
Δεύτερη βαθμίδα είναι:
Ή μισοτελειωμένη εκτέλεση ενός καλού έργου.
Τρίτη βαθμίδα είναι:
Ο πειρασμός, ό δόλος, δηλ. ό πειρασμός, πού έρχεται εναντίον του ανθρώπου από τον διάβολο, από τον κόσμο καί από το σώμα καί αυτός πειράζει τον άνθρωπο με τίς πέντε αισθήσεις, οί όποιες ονομάζονται κατά τους Αγίους Πατέρας «αίσθηση της ψυχής».
Τετάρτη βαθμίδα είναι:
Η ενότητα, δηλ. ή συνένωση του νου με τον πειρασμό.
Πέμπτη βαθμίδα είναι:
Η πάλη του νου δηλ. της ψυχής με τον πειρασμό.
Μέχρις εδώ κυοφορείται ή αμαρτία. Από εδώ όμως αρχίζει να αιχμαλωτίζει τον άνθρωπο καί να του επιφέρει την οργή του Θεού.
Έκτη βαθμίδα είναι:
Η συγκατάθεση του νου με την αμαρτία, δηλ. ή ευχαρίστηση του νου από την κακή επιθυμία καί τον πειρασμό. Από την στιγμή αυτή γεννάται ή αμαρτία μέσα στον νου καί στην καρδιά του ανθρώπου καί τον καθιστά ενεργό παραβάτη, όπως λέει ό Απόστολος Ιάκωβος:
«Είτα ή επιθυμία συλλαβούσα τίκτει αμαρτία, ή δε αμαρτία αποτελεσθείσα άποκύει θάνατον»
(Ιακώβου 1,15).
Έβδομη βαθμίδα είναι:
Η αμαρτία που συγχωνεύτηκε με τον νου καί την φαντασία. Έτσι λοιπόν, αφού ό άνθρωπος συγκατατέθηκε να κάνη την αμαρτία, αναγκάζεται με την παρακίνηση του διαβόλου να εντυπώση αυτή την αμαρτία στην σκέψη του, ως να την είχε κάνη έμπρακτα με έργο. Με τη φαντασία του νου ή αμαρτία αυξάνεται καί μεταφυτεύεται στην καρδιά του ανθρώπου.
Όγδοη βαθμίδα είναι:
Η απόφαση της θελήσεως του ανθρώπου να κάνη την αμαρτία με την πράξη.
Ένατη βαθμίδα είναι:
Η συνήθεια της αμαρτίας, δηλ. ή επαναλαμβανόμενη πραγματοποίηση της αμαρτίας.
Δέκατη βαθμίδα είναι:
Το πάθος, ή εξοικείωση προς το κακό, δηλ. ή συνεχής επιτέλεση της αμαρτίας με την θέληση καί χωρίς την θέληση του ανθρώπου.
Ενδέκατη βαθμίδα είναι:
Η απελπισία, όταν ό ίδιος ό άνθρωπος χάση την ελπίδα της συγχωρήσεως δια της μετανοίας, με την Χάρι καί το έλεος του Θεού.
Δωδέκατη βαθμίδα είναι:
Η αυτοκτονία, δηλ. ό φόνος του απελπισμένου ανθρώπου με τα ίδια του τα χέρια εξ αιτίας των αμαρτιών του, με την ελεύθερη θέληση του.
Αυτή είναι και ή χειρότερη βαθμίδα της αμαρτίας, διότι αυτός πού αυτοκτονεί (στερείται το δικαίωμα της μετανοίας) και δεν συγχωρείται στους αιώνας.
Οί Πατέρες μας διδάσκουν να πολεμούμε την αμαρτία, όσο ακόμη είναι μικρή, στην ώρα της γεννήσεως της καί όχι όταν μεγαλώνει καί ριζώνει ως πάθος στην καρδιά μας.
Να την φονεύουμε, όταν είναι μυρμήγκι καί όχι λιοντάρι, διότι τότε ό «μυρμηγκολέων» μας σκοτώνει.
Επίσης καί ό ψαλμωδός Δαβίδ ρητά αναφέρει:
«Μακάριος ος κρατήσει καί έδαφιεί τα νήπια σου προς την πέτρα»
(Ψαλμ. 136,9).
Δηλαδή μακάριος είναι όποιος θα σύντριψη τίς αμαρτίες του με την πέτρα – τον Χριστό – όσο είναι ακόμη μικρές, όπως τα μυρμήγκια διότι εάν μεγαλώσουν θα αιχμαλωτισθούν στην Βαβυλώνα των παθών καί θα μας σκοτώσουν.
«Πνευματικοί Διάλογοι με τον Ρουμάνο ησυχαστή π. Ηλίε Κλεόπα.»
– Πρωτοπρεσβύτερος. Δημήτριος Στανιλοάε Καθηγητής Δογματικής.