Χάρη στὴν χρηστότητα καὶ τὴν φιλανθρωπία τοῦ ἀγαθοῦ Θεοῦ, ποὺ ἀποκαλύφθηκε διὰ τῆς Χάριτος τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ μὲ τὴν ἐνέργεια τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἀπαλλάχθηκα ἀπὸ τὴν ἀρχαία πλάνη τῶν ἐθνικῶν καὶ ἀνατράφηκα ἀπὸ τὴν ἀρχὴ ἀπὸ Χριστιανοὺς γονεῖς, ἀπὸ τοὺς ὁποίους καὶ διδάχθηκα ἀπὸ βρέφος τὶς ἅγιες Γραφές, ποὺ μὲ ὁδηγοῦν στὴ γνώση τῆς Ἀλήθειας.
Ὅταν ὅμως ἔγινα ἄνδρας καὶ ταξίδεψα πολὺ καὶ ἀσχολήθηκα, ὅπως ἦταν φυσικό, μὲ πολλὰ πράγματα, ἀναγνώρισα τὴ μεγάλη συμφωνία, ποὺ ὑπῆρχε μεταξὺ ἐκείνων ποὺ ἀσχολοῦνταν ἐπιμελῶς μὲ κάθε τέχνη καὶ μὲ κάθε ἐπιστήμη...
Μόνο μέσα στὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Θεοῦ, γιὰ τὴν ὁποία πέθανε ὁ Χριστὸς καὶ στὴν ὁποία ἐξέχεε πλούσια τὸ Ἅγιο Πνεῦμα, διαπίστωσα πολλὴ καὶ ὑπερβολικὴ διαφωνία στὶς σχέσεις τῶν περισσοτέρων καὶ στὶς ἀπόψεις τους περὶ τῶν θείων Γραφῶν.
Καί, τὸ φρικτώτερο ὅλων, εἶδα τοὺς ἴδιους τοὺς προεστῶτες τῆς Ἐκκλησίας νὰ διαφέρουν τόσο πολὺ μεταξύ τους ὡς πρὸς τὴ διάθεση καὶ τὴ γνώμη, νὰ ἀντιτίθενται τόσο πολὺ στὶς ἐντολές τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, νὰ διασποῦν ἀνηλεῶς τὴν Ἐκκλησία τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ συνταράσσουν χωρὶς λύπη τὸ ποίμνιό Του, ὥστε τώρα πρὸ πάντων, ποὺ ἀνεφάνησαν οἱ Ἀνόμοιοι, νὰ ἰσχύῃ καὶ δι’ αὐτοὺς ὁ λόγος·
«Ἀπὸ σᾶς τοὺς ἰδίους θὰ ἐγερθοῦν ἄνδρες, λαλοῦντες διεστραμμένα, διὰ νὰ ἀποσποῦν τοὺς μαθητὰς ὀπίσω αὐτῶν».
Ἐνῶ παρατηροῦσα αὐτὰ καὶ ἄλλα παρόμοια καὶ διερωτώμην δι’ αυτὰ ποία εἶναι καὶ ἀπὸ ποῦ προῆλθε ἡ αἰτία αὐτοῦ τοῦ τόσο μεγάλου κακοῦ, κατ’ ἀρχὴν εὑρισκόμην σὲ σκότος βαθὺ καὶ ἔκλινα, ὅπως ἀκριβῶς συμβαίνει πάνω στὸν ζυγό, πότε πρὸς τὸ ἕνα μέρος καὶ πότε πρὸς τὸ ἄλλο· διότι ἄλλος κατ’ ἄλλον τρόπο ἤ μὲ εἵλκυσε μὲ τὸ μέρος του, λόγῳ τῆς πολυχρονίου συνηθείας τῶν ἀνθρώπων, ἤ πάλιν κατ’ ἄλλον τρόπον μὲ ἀπωθοῦσε, διότι ἀνεγνώριζα στὶς θείες Γραφὲς τὴν Ἀλήθεια.
Καὶ καθῶς πάθαινα αὐτὸ γιὰ πολὺ χρόνο, δερευνοῦσα τὴν αἰτία τοῦ κακοῦ, ποὺ ἀνέφερα, ἦλθε στὴ σκέψη μου τὸ βιβλίο τῶν Κριτῶν, ποὺ διηγεῖται ὅτι ὁ καθένας ἔπραττε ὅ,τι τοῦ ἐφαίνετο ὀρθό, διότι «κατὰ τὰς ἡμέρας ἐκείνας δὲν ὑπὴρχε βασιλεὺς εἰς τὸ Ἰσραήλ».
Αὐτά, λοιπὸν ἦλθαν στὸ νοῦ μου καi σκέφτηκα πὼς γιὰ τὴν τωρινὴ κατάσταση ἐκεῖνο, ποὺ εἶναι ἴσως φοβερὸ καὶ παράδοξο νὰ πῶ, ἀλλὰ πάρα πολὺ ἀληθινὸ γιὰ νὰ τὸ κατανοήσουμε· ὅτι μήπως καὶ τώρα αὐτὴ ἡ τόσο μεγάλη διαφωνία καὶ διαμάχη μεταξὺ τῶν Χριστιανῶν...
γίνεται ἐξ αἰτίας τῆς περιφρονήσεως τοῦ ἑνός, μεγάλου, ἀληθινοῦ καὶ μοναδικοῦ Βασιλέως τῶν πάντων καὶ Θεοῦ.
Διότι ὁ καθένας ἀπομακρύνεται ἀπὸ τὴν διδασκαλίαν τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ διεκδικεῖ νὰ ἐπιβάλῃ συμπεράσματα καὶ κανόνες δικούς του κατὰ τρόπο αὐθεντικὸ καὶ θέλει νὰ μάλλον νὰ κυβερνᾷ ἀντίθετα ἀπὸ τὸν Κύριο, παρὰ νὰ ἐξουσιάζεται ἀπὸ αὐτόν.
Αγίου Βασιλείου τοῦ Μεγάλου
Ἔργα Ἀσκητικά Α΄
Λόγος περί Κρίματος τοῦ Θεοῦ
