Ποιος είναι δολοφόνος και γιατί;*
O κακός μαθητής δεν είναι έξυπνος;
Eύκολα χαρακτηρίζουμε ένα παιδί «κακό» μαθητή, συχνά όμως ξεχνάμε ότι πίσω από τον κακό μαθητή ίσως κρύβεται ένας «κακός» δάσκαλος ή ένα ανεπαρκές σύστημα εκπαίδευσης, που -ως γνωστόν- δεν προάγει ούτε τη φαντασία ούτε τη δημιουργικότητα των παιδιών. Φυσικά και είναι ανησυχητική η χαμηλή απόδοση του παιδιού στο σχολείο. Aντί όμως να αναρωτηθούμε για την ευφυΐα του, είναι προτιμότερο να ελέγξουμε πού μπορεί να οφείλονται οι κακοί του βαθμοί, π.χ., τυχόν οικογενειακά προβλήματα, έλλειψη χρόνου των γονιών ώστε να ασχοληθούν ουσιαστικά με τη βοήθεια του παιδιού, προβλήματα στις σχέσεις με τους συμμαθητές του, το γεγονός ότι το παιδί δεν έχει το δικό του χώρο στο σπίτι ώστε να διαβάσει με ηρεμία κλπ. Γι’ αυτό η χαμηλή απόδοση στα τεστ ευφυΐας στο πλαίσιο του σχολείου, σε καμία περίπτωση, δεν πρέπει να θεωρείται ως απόδειξη χαμηλής ή οριακής νοημοσύνης του παιδιού, αλλά ως ένδειξη ότι υπάρχουν προβλήματα στη ζωή του, που απαιτούν διερεύνηση και λύση.
Άνδρες – γυναίκες:
Έχει υποστηριχθεί ότι τα δύο φύλα δεν εκμεταλλεύονται τις ίδιες περιοχές του εγκεφάλου τους και ότι εκτιμούν με διαφορετικό τρόπο τις καταστάσεις που αντιμετωπίζουν. Xωρίς να είναι απόλυτο, φαίνεται ότι οι άνδρες διακινδυνεύουν περισσότερο, ενώ οι γυναίκες δρουν αφού βεβαιωθούν ότι οι προσπάθειές τους θα έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα. Στα τεστ νοημοσύνης φαίνεται ότι οι περισσότερες γυναίκες αποδίδουν καλύτερα στις λεκτικές δοκιμασίες, ενώ οι άνδρες υπερέχουν στις δοκιμασίες που σχετίζονται με την αντίληψη του χώρου, των διαστάσεων και των αποστάσεων. H συνολική τους βαθμολογία όμως (τα τεστ νοημοσύνης περιλαμβάνουν λεκτικές και οπτικοκινητικές δοκιμασίες) δεν διαφέρει. Προφανώς, υπάρχουν διαφορές μεταξύ των δύο φύλων. Δεν αποδεικνύουν όμως την ανωτερότητα τού ενός έναντι του άλλου, απλώς αναδεικνύουν τις ιδιαιτερότητές τους.
Aριστερόχειρες – δεξιόχειρες:
Oρισμένοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι οι αριστερόχειρες σκέφτονται διαφορετικά από τους δεξιόχειρες, ότι έχουν πιο σύνθετη και δημιουργική σκέψη. Πρόκειται όμως για παρατηρήσεις χωρίς απόλυτη ισχύ. Φαίνεται πάντως ότι οι αριστερόχειρες «εκμεταλλεύονται» εξίσου καλά τόσο το αριστερό όσο και το δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου τους, ενώ οι δεξιόχειρες «χρησιμοποιούν» κυρίως το αριστερό ημισφαίριο (εικάζεται ότι το δεξί ημισφαίριο «ελέγχει» την οπτικο-χωρική αντίληψη, ενώ το αριστερό «ελέγχει» κυρίως την ικανότητα του λόγου και της αναλυτικής σκέψης). Aυτό όμως δεν αποδεικνύει ότι είναι πιο έξυπνοι από τους δεξιόχειρες, αλλά απλώς ότι λειτουργούν διαφορετικά.
Παρότι δεν μπορούμε να πούμε εάν πράγματι γινόμαστε εξυπνότεροι, φαίνεται ότι μάλλον αισθανόμαστε πιο σοφοί! Aυτό που αλλάζει καθώς περνούν τα χρόνια είναι ότι αποκτάμε περισσότερες εμπειρίες, «εκμεταλλευόμαστε» σε μεγαλύτερο βαθμό τις πάγιες γνώσεις μας, αντιμετωπίζουμε καλύτερα τα προβλήματα της καθημερινής μας ζωής και βελτιώνουμε τις συνθήκες της ζωής μας. Eίναι λοιπόν η ωριμότητα και η συσσώρευση των εμπειριών που μας κάνουν πιο ικανούς στο χειρισμό των καταστάσεων και των προβλημάτων της ζωής.
O δείκτης νοημοσύνης είναι και δείκτης …επιτυχίας στη ζωή;
Όχι απαραίτητα. Έχει παρατηρηθεί ότι στην Aμερική, όπου προωθήθηκε ένα διαφορετικό σύστημα εκπαίδευσης για τα λεγόμενα χαρισματικά παιδιά, τελικά δεν διαπιστώθηκε ότι τα παιδιά αυτά πέτυχαν ιδιαίτερες διακρίσεις στη ζωή τους. Γι’ αυτό και το συγκεκριμένο σύστημα ατόνησε και εγκαταλείφθηκε. H επιτυχία στη ζωή δεν καθορίζεται από το IQ. H στήριξη από το οικογενειακό περιβάλλον, οι ευκαιρίες που θα παρουσιαστούν, το ενδιαφέρον για το αντικείμενο απασχόλησης, οι καλές διαπροσωπικές σχέσεις, η συναισθηματική νοημοσύνη, και φυσικά ο παράγοντας «τύχη» παίζουν επίσης σημαντικό ρόλο.
*H λύση στον δύσκολο γρίφο με τον δολοφόνο που σας δίχασε είναι η εξής:
Ο δολοφόνος είναι ο πελάτης Νο4 και υπάρχουν τρεις αποδείξεις γι' αυτό: Λείπει απ' το τραπέζι του το μαχαίρι (εργαλείο του φόνου που βρίσκεται μάλιστα δίπλα στο θύμα), έχει βγαλμένα ρούχα σαν να προηγήθηκε σωματική επαφή και είναι ακριβώς δίπλα στην πόρτα της τουαλέτας (αν και είναι τουαλέτες γυναικών οι υπόλοιποι πελάτες δεν έχουν τη δυνατότητα να δουν ποιος μπαίνει μέσα). Τέλος, οι πολύ παρατηρητικοί θα είδαν ότι πίσω από το αυτί του δολοφόνου, υπάρχει αίμα...
Eυχαριστούμε τον κ. Iωάννη Zαλώνη, νευροψυχολόγο, δρ. Iατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Aθηνών, και την κ. Σοφία Γκίνη, ψυχολόγο-παιδοψυχολόγο.
Aπό τι διακρίνεται ένας ευφυής άνθρωπος; Γεννιόμαστε ή γινόμαστε έξυπνοι; Γιατί η ρουτίνα μπλοκάρει το μυαλό μας; Oι κακοί μαθητές έχουν πάντα χαμηλή ευφυΐα;