“Το στερεότυπο είναι πολιτικό φαινόμενο, κύρια γλώσσα κάθε ιδεολογίας.
Ο κανόνας είναι η κατάχρηση.
Η εξαίρεση είναι η ηδονή.
Η ηδονή έρχεται όταν αρχίζεις να παίζεις.
Με τον εαυτό σου, με το σύντροφο σου, με τους κανόνες, με τις λέξεις.
Κανένας ολοκληρωτισμός δεν μπορεί να παίξει.
Γιατί οι ολοκληρωτισμοί απεχθάνονται την εξαίρεση”
Προπαγάνδα και Μαζάνθρωπος
«Ο συνειδητός και ευφυής χειρισμός των οργανωμένων συνηθειών και των απόψεων σχετικά με τις μάζες είναι ένα σημαντικό στοιχείο στη δημοκρατική κοινωνία. Εκείνοι που χειρίζονται αυτόν τον απαρατήρητο μηχανισμό της κοινωνίας αποτελούν μια αόρατη κυβέρνηση που αποτελεί την πραγματική δύναμη που κυβερνά ολόκληρη τη χώρα».
«Κυβερνόμαστε, τα μυαλά μας είναι φορμαρισμένα, οι προτιμήσεις είναι ήδη διαμορφωμένες, οι ιδέες μας είναι προτεινόμενες, κατά ένα μεγάλο μέρος από τα άτομα δεν έχουμε ακούσει ποτέ για αυτά. Αυτό είναι ένα λογικό αποτέλεσμα του τρόπου με τον οποίο η δημοκρατική κοινωνία μας οργανώνεται. Οι τεράστιοι αριθμοί των ανθρώπινων όντων πρέπει να συνεργαστούν κατά αυτόν τον τρόπο εάν πρόκειται να ζήσουν μαζί ως ομαλά λειτουργούσα κοινωνία. Οι αόρατοι κυβερνήτες μας είναι, σε πολλές περιπτώσεις, απληροφόρητοι της ταυτότητας των συντροφικών μελών τους στο εσωτερικό γραφείο».
«Η οργάνωση της δημοκρατίας είναι τέτοια, ώστε τα μυαλά των πολιτών να μπαίνουν σε καλούπια»
«Η καλή διακυβέρνηση μπορεί να πουληθεί προς μια κοινωνία, ακριβώς όπως και κάθε άλλο αγαθό»
«Ο μέσος πολίτης είναι ο πιο ευαίσθητος αισθητήρας που υπάρχει επί της γης. Ο ίδιος του ο νους είναι το μεγαλύτερο φράγμα ανάμεσα σ’ αυτόν και την πραγματικότητα. Μέσα στο μυαλό του υπάρχουν στεγανά διαμερίσματα, αδιαπέραστα από τη λογική. Η τάση του για απόλυτες απόψεις είναι το εμπόδιο που τον κάνει να μην λειτουργεί με βάση τη σκέψη και την εμπειρία του, αλλά μόνο με μαζικές αντιδράσεις»
… από τα βιβλία του Edward Louis Bernays «Προπαγάνδα», «Κατασκευάζοντας τη Συναίνεση», «Αποκρυσταλλώνοντας την Κοινή Γνώμη»
***
Έχεις συνδυάσει την λέξη «Προπαγάνδα» με εταιρίες, θρησκείες, πολιτική και ψέματα, ενώ σίγουρα, δεν θα το λάμβανες ως έπαινο, αν κάποιος σε ονόμαζε Προπαγανδιστή. Πιθανότατα είσαι όμως προπαγανδιστής όπως επίσης είσαι και θύμα της προπαγάνδας, σε πολλά θέματα που ξεφεύγουν από την πολιτική και αγγίζουν από τις θρησκευτικές έως τις κοινωνικές απόψεις σου, ακόμα και τις απόψεις που υιοθέτησες και φοριούνται αβασάνιστα στην παρέα σου. Το πιθανότερο είναι η πλειοψηφία των απόψεών σου να είναι αποτέλεσμα προπαγάνδας. Ο ορισμός της προπαγάνδας είναι πραγματικά απλός και ουδέτερος και ουδεμία σχέση έχει με σκοτεινιές κι ασχήμιες που πιθανόν φαντάζεσαι.
Προπαγάνδα είναι οποιαδήποτε μορφή επικοινωνίας αποσκοπεί στο να επηρεάσει την στάση μιας κοινότητας ή ενός ατόμου απέναντι σε ένα ζήτημα.
Τόσο απλό.
Γιατί όμως την έχεις συνδυάσει με την πολιτική και το ψέμα;
Διότι η χρήση της είναι ΦΑΙΝΟΜΕΝΙΚΑ η κορωνίδα της πολιτικής (πρέπει να επηρεάσεις μαζάνθρωπους, τουλάχιστον για να σε ψηφίσουν) και διότι το ψέμα, η ανακρίβεια και ο φτηνός εντυπωσιασμός είναι μέσα στα εργαλεία της προπαγάνδας. Βλέπεις, ξέρεις και εσύ τα εργαλεία της προπαγάνδας μόνο που τα έχεις προσέξει και τα έχεις προσάψει στο στρατόπεδο με τους “αντιφρονούντες” και ουδέποτε σε αυτούς που θεωρείς πως ανήκουν στην παρεούλα σου. Σου είναι δύσκολο να σκεφτείς πως προπαγανδίζεις συνεχώς και αδιαλείπτως, ανεξαρτήτως θέματος ή επιπέδου.
Επίσης η προπαγάνδα, είναι ο κύριος τρόπος προβολής της διαφήμισης. Για την ακρίβεια, η διαφήμιση μπορεί και να οριστεί ως προπαγάνδα υπέρ κάποιου συγκεκριμένου προϊόντος. Η λέξη προπαγάνδα αφορά κυρίως πολιτικούς ή εθνικιστικούς σκοπούς και την προώθηση αντιστοίχων ιδεών. Η προπαγάνδα σχετίζεται επίσης με εκστρατείες πληροφόρησης από μέρους των κυβερνήσεων, οι οποίες στοχεύουν στην προώθηση ή στην αποθάρρυνση συγκεκριμένων πρακτικών (βλέπε χρήση ζωνών ασφαλείας, κάπνισμα, κλπ). Ακόμη και σε αυτές τις περιπτώσεις, ο χαρακτήρας της προπαγάνδας παραμένει πολιτικός.
Η προπαγάνδα μπορεί να λαμβάνει χώρα με φυλλάδια, αφίσες, μέσω τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών εκπομπών ή και άλλων μέσων. Εντός στενότερων σημειολογικών πλαισίων, ως προπαγάνδα εννοείται ένα σύνολο πληροφοριών οι οποίες είναι επίτηδες παροδηγητικές ή ψευδείς, προκειμένου να υποστηρίξουν πολιτικές σκοπιμότητες ή να προστατεύσουν τα συμφέροντα αυτών που κατέχουν την εξουσία.
Ο προπαγανδιστής επιδιώκει να μεταλλάξει τον τρόπο με τον οποίο το ευρύ κοινό αντιλαμβάνεται ένα ζήτημα ή μία ορισμένη κατάσταση, ώστε οι αντιδράσεις και οι προσδοκίες του να εξυπηρετούν πλέον τα συμφέροντα της οντότητας που αντιπροσωπεύει ο προπαγανδιστής.
Ως τέτοια, η προπαγάνδα συνάδει με την λογοκρισία, η οποία επιτυγχάνει τον ίδιο στόχο με την διαφορά ότι δεν επιδιώκει να γεμίσει την διάνοια του κοινού με «εγκεκριμένες» πληροφορίες, αλλά εμποδίζει την μετάδοση αντιμαχόμενων ιδεολογιών. Αυτό που ξεχωρίζει την προπαγάνδα από άλλες μορφές συνηγορίας είναι ότι ο προπαγανδιστής είναι πρόθυμος να αλλάξει την άποψη του κοινού μέσω σύγχυσης κι εξαπάτησης κι όχι μέσω πειθούς και κατανόησης. Επιπλέον, οι ηγέτες κάποιας οργάνωσης μπορεί να γνωρίζουν ότι οι πληροφορίες είναι μονόπλευρες ή αναληθείς αλλά αυτό ίσως δεν ισχύει για τα μέλη της οργάνωσης που συμμετέχουν στην διάδοση της προπαγάνδας.
Σε ό,τι αφορά τις θρησκευτικές αποχρώσεις του, ο όρος «προπαγάνδα» χρησιμοποιείται ευρέως σε διαξιφισμούς αναφορικά με νέα θρησκευτικά κινήματα τόσο από τους υπερασπιστές όσο και από τους διώκτες τους. Οι τελευταίοι τα αποκαλούν σέκτες-αιρέσεις. Οι ακτιβιστές των αντισεκταριάνιστικών/αντιαιρετικών κινημάτων κατηγορούν τους ηγέτες των θεωρούμενων αιρέσεων ότι χρησιμοποιούν προπαγάνδα προκειμένου να προσηλυτίσουν οπαδούς. Κάποιοι κοινωνιολόγοι, όπως ο Τζέφρι Χάντεν και οι επιστήμονες της CESNUR κατηγορούν το αντι-αιρετικό κίνημα, καθώς και τα πρώην μελή αποκαλούμενων αιρέσεων, τα οποία έγιναν στεντόρειοι κριτικοί τους, ότι οι κατηγορίες τους στερούνται βάσης.
Η προπαγάνδα επίσης υπάρχει “εν αγνοία σου” όταν προσπαθείς να πείσεις φίλους σου για μια άποψή σου (το ονομάζεις όμως “συζήτηση”) διότι όπως θα δεις παρακάτω χρησιμοποιείς πολλά από τα εργαλεία της. Ιστορικά θα μπορούσαν να γραφτούν και έχουν γραφτεί τόμοι για την προπαγάνδα: Από αναφορές σε δημαγωγία και δημαγωγούς στον αρχαίο κόσμο μέχρι και εκπληκτικούς μάστορες του είδους. Τα σλόγκαν τύπου “Ναι στην ζωή, Όχι στα Ναρκωτικά” και “Για μια καλύτερη Ελλάδα” οι στερεότυπες εκφράσεις του παρουσιαστή που ακούς στα MΜΕ τύπου “Πύρινη λαίλαπα” ή “Ειδεχθές έγκλημα” ακόμα και γνωμικά λαϊκής σοφίας έχουν και αυτά προπαγανδιστικό χαρακτήρα και ρόλο.
Πόσο αποτελεσματική είναι η προπαγάνδα;
Τόσο αποτελεσματική ώστε να χρησιμοποιείται κατά κόρον στον πόλεμο, στην θρησκεία και στη πολιτική, τομείς που θέλουν, γρήγορα αποτελέσματα. Τόσο αποτελεσματική ώστε η επιτυχία της να μην εξαρτάται από την λογική ορθότητα της γνώμης που προσπαθείς να περάσεις, μάλιστα όσο πιο τρελή τόσο καλύτερα: άλλοι πιστεύουν σε σταυρωμένους που αναστήθηκαν, άλλοι πως η πεθαμένη τους γιαγιά έχει μετεμψυχωθεί σε αγελάδα, άλλοι πως το κεφάλαιο θα μας σώσει, άλλοι πως θα μας σώσουν οι μολότοφ, άλλοι πως τους “Πραγματικούς Έλληνες” θα τους σώσουν τα UFO, οι Ε, οι Ελ και οι ΚΟΥΝΕΛ, άλλοι πως για όλα φταίει οι Χ (βάλε λαό-ομάδα που δεν συμπαθείς) κι άλλοι πως ο Μέγας Κθούλου ξυπνάει και μαζεύουν άρον άρον πιστούς. Δες απλά τι θεωτήσεις κυκλοφορούν στον πλανήτη γη και βγάλε το συμπέρασμά σου. Δες πως βλέπεις εσύ τους άλλους που πρεσβεύουν την κάθετα αντίθετη ιδέα από αυτήν που ενστερνίζεσαι και δες μετά πως βλέπουν και αυτοί εσένα και για τις δυο πλευρές είναι πασιφανές πως η αντίπαλη πλευρά έχει λάθος.
Ο άνθρωπος είναι ικανός να πιστέψει ΟΤΙΔΗΠΟΤΕ αν του το θέσεις με έξυπνο τρόπο και ταυτόχρονα είναι ανίκανος να είναι βέβαιος για οτιδήποτε. Μπόλικη πίστη και καθόλου βεβαιότητα ή αμφιβολία.
Η αποτελεσματικότητα της προπαγάνδας έγκειται στο ότι απευθύνεται πολύ δυνατά, στο συναίσθημα. Μη φανταστείς δηλαδή πως ένας προπαγανδιστής χρειάζεται να έχει ατσάλινα επιχειρήματα και να σηκώνει το χέρι σε διδακτική στάση καθώς εξαπολύει ένα λογύδριο που δεν μπορείς να το “πιάσεις” από πουθενά διότι είναι αρτιότατο από άποψη λογικής – φιλοσοφίας. Αν απαιτεί ένα πράγμα η προπαγάνδα, αυτό είναι καλή γνώση ψυχολογίας και μόνον.
Η Πυθαγόρεια φιλοσοφία παροτρύνει το μαθητή να ρίξει φως στο άδυτο, να φέρει όλα αυτά που έχουν συσσωρευτεί εκεί στην επιφάνεια και να τα αντιμετωπίσει για να υπάρξει αρμονία. Είναι πολύ εύκολο να πούμε «απεταξάμιν την προπαγάνδα» εάν, μένουμε ήρεμοι όταν μας βομβαρδίζουν με ειδήσεις, ψάχνουμε μόνοι μας αυτό που μας ενδιαφέρει και το σημαντικότερο δεν αποσπάμε την προσοχή μας από τα υπαρκτά προβλήματα, τις πραγματικές μας ανάγκες ως ανθρώπινο είδος και τις πρωταρχικές αξίες της ζωής μας. Στο χέρι μας είναι να μπορέσουμε να ζήσουμε ελεύθερα μακριά από το «Μάτριξ» που έχουν δημιουργήσει οι προπαγανδιστές.
Ο Edward Louis Bernays, (ανιψιός του Σίγκμουντ Φρόιντ) δίδαξε πρώτος πώς η σύνδεση των προϊόντων μαζικής παραγωγής με ασυνείδητες επιθυμίες, πείθει τον κόσμο να αγοράζει πράγματα που δεν χρειάζεται. Προέκυψε έτσι μια νέα πολιτική ιδέα για τον έλεγχο της μάζας η οποία υποστήριζε ότι όταν ικανοποιούνται οι ασυνείδητες επιθυμίες του κόσμου, τότε αυτός γίνεται «ευτυχισμένος» και πειθήνιος.
«Αυτό το προϊόν δεν είναι κάτι που απλά το θέλεις. Είναι κάτι που αν το αποκτήσεις θα αισθανθείς καλύτερα».
Αυτή είναι η υπέρτατη αρχή του καταναλωτισμού και η βάση του Δυτικού Καπιταλισμού.
«Εφόσον γνωρίζουμε τους μηχανισμούς και τα κίνητρα του κοινού γιατί να μην μπορούμε να το ελέγχουμε και να το κατευθύνουμε όπου εμείς θέλουμε και μάλιστα χωρίς να το αντιληφθεί; Η πρόσφατες εφαρμογές της προπαγάνδας έδειξαν ότι αυτό μπορεί να συμβεί, εντός ή εκτός κάποιων ορίων» αναφέρει στο βιβλίο του «Προπαγάνδα» το οποίο εκδίδεται το 1928 στη Νέα Υόρκη.
Μέχρι τη διατύπωση αυτής της αρχής η Αγορά στηριζόταν στην Ανάγκη. Οι άνθρωποι αγόραζαν και πουλούσαν ο,τι ήταν Αναγκαίο για τον εαυτό τους και τους άλλους. Αυτή την ανάγκη την καθόριζε η φύση, το ένστικτο και η ίδια η κοινωνία. Αλλά και η αξία των προϊόντων κι αγαθών στηριζόταν στο πόσο αναγκαία ήταν. Για τη βιομηχανική εποχή αυτό δεν ήταν αρκετό. Η μαζική παραγωγή αγαθών δεν μπορούσε να στηρίζεται σε απλές ανάγκες. Χρειαζόταν νέες, πλασματικές, άχρηστες και μη αναγκαίες!
Τότε ακριβώς ξεκίνησε η εποχή του καταναλωτισμού η οποία κυριαρχεί έως σήμερα στον δυτικό κυρίως κόσμο, επηρεάζοντας σταθερά τους φόβους και τις επιθυμίες. Τυπικά για τη διάδοση προπαγανδιστικών μηνυμάτων χρησιμοποιούνται ειδησεογραφικά πρακτορεία, κυβερνητικές δηλώσεις κι αναφορές, ιστορικές αναθεωρήσεις, junk science, βιβλία, φυλλάδια, προπαγανδιστικές ταινίες, το ραδιόφωνο, η τηλεόραση, οι αφίσες. Στην περίπτωση των μέσων μαζικής ενημέρωσης, προπαγανδιστικά μηνύματα μπορούν να διαδοθούν μέσω ειδήσεων, ενημερωτικών αλλά και άλλων εκπομπών, καθώς και διαφημιστικών μηνυμάτων.
Οι άνθρωποι ήθελαν πια να αποκτήσουν -ή έστω να κατασκευάσουν ή να δανειστούν- έναν εαυτό, ανεξάρτητο και διαφορετικό απ’ όλους τους άλλους κι αυτή ακριβώς την εικόνα άρχισε να τους πουλάει η διαφήμιση. Η παλιότερη ιδέα, περί της αξίας του ατόμου, που είχε εισαχθεί με τον Διαφωτισμό, συμπληρώθηκε με τη νέα ιδέα πως το άτομο είναι οι επιθυμίες του, και πήρε την αξία θρησκείας στις σύγχρονες κοινωνίες. Χάρη στις μελετημένες εκστρατείες του Edward Louis Bernays, οι τεχνικές της διαφήμισης έγιναν το μαγικό ραβδί που κρατάει τον μαζάνθρωπο, μονίμως σε μια μαζική και μαγική αυταρέσκεια κι ανεκπλήρωτων επιθυμιών.
Το 1917 ο τότε Πρόεδρος των ΗΠΑ Woodrow Wilson αναθέτει στον δημοσιογράφο George Creel τη δημιουργία της Επιτροπής Δημόσιας Ενημέρωσης (Committee on Public Information) που στόχο έχει να μετατρέψει τους ειρηνόφιλους Αμερικανούς πολίτες που ήταν αντίθετοι στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο «σε ορδή φανατικών κατά της Γερμανίας». Βασικά μέλη της Επιτροπής ορίζονται οι Carl Byoir, John Price Jones, Robert Lansing (Υπουργός Εσωτερικών), Newton D. Baker (Υπουργός Πολέμου), Josephus Daniels και βέβαια ο Edward Bernays (Υπουργός Ναυτιλίας).
Ένα από τα πρώτα και ισχυρότερα όπλα τα οποία επιστρατεύει η CPI είναι το ίδιο το Hollywood οι παραγωγοί του οποίου αρχίζουν να χρηματοδοτούν ταινίες μίσους για τους Γερμανούς (ενδεικτικά: The Claws of the Hun, The Prussian Cur, To Hell With The Kaiser, and The Kaiser, the Beast of Berlin).
Με την καθοδήγηση του έμπειρου George Creel και του Edward Bernays αρχίζουν σύντομα να προωθούνται στα ΜΜΕ ψεύτικες ιστορίες και φωτογραφίες-μαϊμού με Γερμανούς στρατιώτες να σουβλίζουν μωρά με τις ξιφολόγχες τους και να βιάζουν γυναικόπαιδα. Ταυτόχρονα οι αμερικανικές πόλεις γεμίζουν με ανώνυμες προκηρύξεις που προειδοποιούν τους πολίτες πως ίσως ανάμεσά τους να υπάρχουν Γερμανοί κατάσκοποι. Δεκάδες «πατριωτικές» οργανώσεις ξεφυτρώνουν απ’ άκρη σ’ άκρη των ΗΠΑ, με ονόματα όπως American Protective League ή American Defense Society.
Οι οργανώσεις αυτές παρακολουθούν ανύποπτους πολίτες, παγιδεύουν τηλέφωνα και ανοίγουν την αλληλογραφία ιδιωτών και επιχειρήσεων. Οποιοσδήποτε υποστηρίζει την ειρήνη, κριτικάρει τους Συμμάχους ή αμφισβητεί τις αποφάσεις της κυβέρνησης, θεωρείται είτε κατάσκοπος είτε προδότης τους έθνους. Χιλιάδες αμερικανογερμανοί περνούν δύσκολες ώρες, χάνουν τις δουλειές τους και εξευτελίζονται καθημερινά καθώς μέλη αυτών των παρακρατικών, στην ουσία, οργανώσεων τους εξαναγκάζουν να ασπάζονται την αστερόεσσα, να τραγουδούν το εθνικό ύμνο ή να αγοράζουν τα περίφημα ομόλογα υπέρ του Πολέμου.
Η Επιτροπή Δημόσιας Ενημέρωσης (Committee on Public Information) χρησιμοποιεί όλα τα μέσα για να επιτύχει τους σκοπούς της: αγορασμένα άρθρα στον Τύπο, αφίσες, ραδιόφωνα, τηλεγραφήματα, κινηματογραφικές ταινίες και σποτ, εξαγορά δημοσιογράφων. Όμως πάνω από όλα χρησιμοποιεί τον εθελοντισμό. Εβδομήντα πέντε χιλιάδες εθελοντές οργανώνονται σε μικρές ομάδες τους περίφημους Four-minute men οι οποίοι οργώνουν της Ηνωμένες Πολιτείες εκφωνώντας σύντομες ομιλίες υπέρ του πολέμου. Μέσα σε ενάμιση μόλις χρόνο έχουν περάσει από 5.200 πόλεις και χωριά και έχουν εκφωνήσει 755.190 τέτοια κηρύγματα μίσους. Στο ίδιο διάστημα έχουν δημιουργήσει είκοσι «υποκαταστήματα» ενώ έχουν τοποθετήσει εκπροσώπους τους και σε ξένα κράτη. Δημιουργείται επίσης και η Υπηρεσία Εικόνων και Φωτογραφιών που προωθεί τις «επίσημες» φωτογραφήσεις από τα μέτωπα του πολέμου.
Στην Υπηρεσία αυτοί εργάζονται διάσημοι σχεδιαστές και σκιτσογράφοι της εποχής όπως οι Charles Dana Gibson, James Montgomery Flagg, Joseph Pennell, Louis D. Fancher, και N. C. Wyeth. Η Επιτροπή ουσιαστικά παύει να λειτουργεί τον Νοέμβριου του 1918, μέχρι δηλαδή το τέλος του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου και την υπογραφή της συνθήκης ανακωχής. Επίσημα διαλύεται στις 21 Αυγούστου του 1919.
Κι έτσι, η νεότευκτη βιομηχανία των Δημόσιων Σχέσεων, εμπνευστής της οποίας υπήρξε ο Edward Bernays κατήγαγε την πρώτη περιφανή της επιτυχία: την συντριβή των Γερμανών. Εντός και εκτός των ΗΠΑ και βέβαια τη δημιουργία ενός φιλοπόλεμου Κράτους-Ιέρακα που από εδώ και πέρα θεωρεί Χρέος του να επεμβαίνει όπου θεωρεί ότι θίγονται οι βασικές του ιδεολογικές και πολύ περισσότερο, οι επιχειρηματικές και οικονομικές του γραμμές. Βεβαίως με τον τρόπο αυτό οι ΗΠΑ -ελέω Προπαγάνδας- συμβάλουν στην άνοδο του Ναζισμού στη Γερμανία αλλά αυτά για τους Δημοσιοσχετίστες της Ουάσιγκτον ήταν «ψιλά γράμματα».
Κι αν και η Επιτροπής Δημόσιας Ενημέρωσης (Committee on Public Information) καταργείται το 1919, είναι ένα χρόνο μετά, το 1920 που ο πρόεδρος Γούντροου Ουίλσον θα προωθήσει για πρώτη φορά την αντίληψη της «εξαγωγής» του αμερικανικού μοντέλου δημοκρατίας σε λαούς που είτε το επιθυμούν είτε όχι. Οι επεμβάσεις στις αρχές του 20ου αιώνα στο Μεξικό, στην Αϊτή, στη Δομινικανική Δημοκρατία έγιναν υπό το πρόσχημα της εγκαθίδρυσης της Δημοκρατίας. Η σημερινή επίκληση της δημοκρατίας από τον Λευκό Οίκο, για να νομιμοποιήσει πολέμους όπως στο Αφγανιστάν ή στο Ιράκ, γίνεται με τους όρους εκείνου του καιρού και ειδικά του Ουίλσον.
Ταυτόχρονα η Προπαγάνδα (Δημόσιες Σχέσεις) θα αντικαταστήσει τη βία εναντίον του εργατικού κινήματος (με τους περισσότερους νεκρούς από οποιαδήποτε βιομηχανική χώρα) δημιουργώντας τις προϋποθέσεις του λεγόμενου «κοινωνικού αυτοματισμού» αυτού που δεκαετίες αργότερα θα χρησιμοποιήσει επιτυχώς η Μάργκαρετ Θάτσερ για να συντρίψει τους Βρετανούς ανθρακωρύχους. Ο «κοινωνικός αυτοματισμός» θα δοκιμαστεί για πρώτη φορά το 1936 κατά τη διάρκεια της μεγάλης απεργίας στο Μοχόκ της Πενσυλβάνια για να στραφεί η κοινή γνώμη εναντίων των απεργών (Mohawk Valley Formula). Ομως εκτός από τη Θάτσερ, ο Edward Bernays είχε έναν ακόμη μεγάλο θαυμαστή: τον Γιόζεφ Γκέμπελς, υπουργού Διαφωτισμού και Προπαγάνδας του Γ’ Ράϊχ.
Καθώς οι μαζάνθρωποι απέρριπταν την προπαγάνδα μετά τον πόλεμο, ο Edward Louis Bernays, επινόησε ένα πιο ελκυστικό όνομα για την κοινωνική εκδοχή της: «Δημόσιες Σχέσεις». Άρχισε να μελετά επισταμένα τα έργα του θείου του Sigmund Freud. Σύντομα ανακάλυψε ότι δεν χειραγωγεί η πληροφορία τα πλήθη, άποψη που επικρατούσε έως τότε, αλλά το ΑΣΥΝΕΙΔΗΤΟ. Ξεκίνησε να πειραματίζεται με το μυαλό της μαζικής, λαϊκής, αμαθούς κι απαίδευτης κυρίως τάξης και να μελετά τα συναισθήματά της. Έδειξε το μεγάλο του ταλέντο στη χειραγώγηση των ασυνείδητων επιθυμιώνόταν εταιρίες τσιγάρων του ζήτησαν να διερευνήσει τρόπους να αυξήσουν την πελατεία τους και να πείσει και τις γυναίκες να καπνίσουν, θέαμα που έως τότε θεωρούνταν ταμπού.
Την εποχή εκείνη οι γυναίκες δεν κάπνιζαν δημόσια, πράγμα που περιόριζε στο μισό τους πιθανούς αγοραστές. Ο Edward Louis Bernays, είχε την ιδέα να υποβληθεί ένα δείγμα γυναικών σε ψυχανάλυση, ώστε να φανεί τι πραγματικά σημαίνει το προϊόν γι αυτές. Το συμπέρασμα ήταν πως σε βαθύτερο επίπεδο οι γυναίκες συνέδεαν το κάπνισμα με την ανδρική σεξουαλική εξουσία και την χειραφέτηση. Έτσι οργανώθηκε η ανάλογη διαφημιστική καμπάνια, με μηνύματα που συνέδεαν εντέχνως το κάπνισμα με την ανεξαρτησία.
Με την πρόθυμη συνεργασία των φεμινιστριών, που στη διάρκεια μιας παρέλασης οργάνωσαν την πρώτη δημόσια εμφάνιση γυναικών που κάπνιζαν αυτό που οι ίδιες ονόμαζαν «δάδες της ελευθερίας» (torches of freedom), ο παρθένος στην διαφήμιση πληθυσμός υπέκυψε στο δέλεαρ κι έτσι έκτοτε όλες οι γυναίκες του πλανήτη απέκτησαν το δικαίωμα στην «εσωτερική» παρόρμηση να καπνίσουν. Αυτή ήταν ίσως η πρώτη φορά που η ανάγκη για χειραφέτηση χρησιμοποιούνταν τόσο ξεκάθαρα για χάρη ευτελών μηχανισμών χειραγώγησης.
Χωρίς επιπλέον λόγια ας πάμε κατευθείαν στο κύριο άρθρο περί προπαγάνδας των μαζάνθρωπων, με μοναδική επισήμανση, ό,τι όπου ο συγγραφέας αναφέρει κομμουνισμό ταιριάζει οποιοσδήποτε *–ισμός και χωρίς να ξεχνάμε πως κάθε –ισμός και πάγος δηλ. νεκρός.
«Περίσσεια θερμότητας σημαίνει περίσσεια κινήσεως και συνειδήσεως.
Περίσσεια ψυχρού, σημαίνει ακινησία και νέκρα» Ηράκλειτος
«Ήδη συντρίβουμε τους τρόπους του σκέπτεσθαι,
όσους απόμειναν από την προεπαναστατική εποχή»
Τζ. Οργουελ
Ο ΑΝΤΙΑΤΟΜΙΣΜΟΣ
1.Η σύγκρουσις βουλήσεων: Η προπαγανδιστική διαδικασία είναι μία προσπάθεια επιβολής της βουλήσεως του προπαγανδιστού επί του κοινού του. Επιτυχημένη Προπαγάνδα είναι ακριβώς, επιβολή αυτής της βουλήσεως. Αλλά, κάθε ον, υπακούοντας στο ένστικτο αυτοσυντηρήσεως με τον μηχανισμό αύτοαμύνης που διαθέτει, προβάλλει αυτόματα, μία άντίστασι σε κάθε ξένη επίδρασι, σωματική ή ψυχική. Έτσι κάθε άνθρωπος και κάθε κοινό, ακόμη και το πιο φιλικό, υποσυνείδητα έστω, προβάλλει κάποια άντίστασι στην Προπαγάνδα, που όπως και να είναι, συνιστά μια απόπειρα διεισδύσεως ξένης εξωτερικής βουλήσεως στον ψυχικό και βουλητικό του κόσμο. Γι’ αυτό, από μια άποψι, η Προπαγάνδα είναι σύγκρουσις, ανάμεσα σε δύο βουλήσεις, στην βούλησι του π ρ ο π α γ α ν δ ι σ τ ο ύ και στην βούλησι του κοινού. Ό προπαγανδιστής λοιπόν, πρέπει να κατανικήση την αντίστασι του κοινού. Η θέλησίς του, πρέπει να αποδειχθή ισχυρότερη από την θέλησι του κοινού, ώστε η δεύτερη να υποκύψη και να υποταγή.
2. Ατομική κι ομαδική βούλησις: Όσο πιο συγκροτημένη και πιο ολοκληρωμένη είναι ή προσωπικότης εκείνου προς τον όποιον απευθύνεται ο προπαγανδιστής, τόσο μεγαλύτερη θα είναι και η αντίστασις που θα βρη. Το άτομο σκέπτεται, κρίνει και προσπαθεί με κάθε τρόπο να διαφυλάξη την ανεξαρτησία του. Γι’ αυτό, ή Προπαγάνδα προς τα άτομα, δηλ. προς σκεπτόμενα όντα, συναντά μεγάλες δυσκολίες.
Το αντίθετο συμβαίνει όταν έχουμε να κάνουμε με την απρόσωπη Μάζα. Τα άτομα που την άποτελούν, έχουν χάσει την ικανότητα να σκέπτονται υπεύθυνα και ανεξάρτητα. Έχουν «διαλυθεί» μέσα στην ενιαία συλλογική Μαζοψυχή που όπως είδαμε κατευθύνεται κυρίως από συναισθήματα, πάθη, ένστικτα κι ορμέμφυτα, χωρίς ικανότητα να συγκρίνη και να κρίνη, να σκέπτεται και να άποφασίζη ([1]).
Η Μάζα, αντιδρώντας σαν παιδί, με βάση το συναίσθημα ελέγχεται εύκολα από ένα ικανό προπαγανδιστή. Στο βάθος κάθε άνθρωπου εξακολουθεί πάντα να βρίσκεται ένα παιδί. Αυτό, βγαίνει στην επιφάνεια κάθε φορά που μειώνεται ο έλεγχος του συνειδητού. Τέτοιες περιπτώσεις είναι οι στιγμές της μεγάλης συγκινήσεως, λύπης, χαράς ή ενθουσιασμού και ακόμη περισσότερο της υστερίας ή του παραληρήματος. Αυτές άκριβώς τις καταστάσεις ζει συνήθως η Μάζα. Γι’ αυτό, όπως ένα παιδί, έτσι και αυτή γυρεύει αγωνιωδώς τον προστάτη, «πατέρα» και «άρχηγό» της.
Τέτοιος γίνεται εκείνος που πιάνοντας τον εσωτερικό παλμό της θα κατορθώση να έκφράση καλύτερα τα συναισθήματά της. Τότε, ενσαρκώνοντας το συλλογικό της υποσυνείδητο της επιβάλλεται. Είναι ο αγκιτάτορας ως άρχηγός που αποκρυσταλλώνει και διατυπώνει (κατά τον τρόπο που αυτός θέλει) τις αόριστες και συγκεχυμένες τάσεις, την ρευστή, ενστικτώδη θέληση της Μάζας. Αυτός επιβάλλει τη θέληση του και την καθοδηγεί αυταρχικά. Ή άρτια κατοχή αυτής της τεχνικής υπήρξε η μεγαλύτερη αξία του Λένιν και του Χίτλερ. (του Καραμανλή, του Παπανδρέου κλπ)
3. Στόχος ή Μάζα: Για να μπορέση να «έργασθή» κατά τον τρόπο πού περιγράψαμε ο αγκιτάτορας πρέπει να έχη άπέναντί του όχι σκεπτόμενα άτομα άλλά μια άμορφη απρόσωπη Μάζα. Το ύλικό του πρέπει να είναι η Μαζοψυχή. Σκοπός της Προπαγάνδας είναι να βγάλη στην επιφάνεια και να χρησιμοποιήση την ενέργεια που περικλείει μέσα του ο άνθρωπος. Φορεύς της ενεργείας που ενδιαφέρει την Προπαγάνδα είναι κυρίως η Μάζα. Η ενέργεια που ενδιαφέρει την Προπαγάνδα εκλύεται από την «διάλυσι» του ατόμου μέσα στη Μάζα, όπως ακριβώς η ενέργεια που ενδιαφέρει την φυσική εκλύεται άπό την διάσπασι του ατόμου. Γι” αυτό ή κομμουνιστική Προπαγάνδα προσπαθεί να δημιουργήση την Μαζοψυχή και να διαλύση μέσα της τα ξεχωριστά άτομα.
Για να το έπιτύχη πρέπει να δώση στό πλήθος μια ψυχική ομοιογένεια. Να δημιουργήση την ομοιομορφία ψυχικών καταστάσεων και αντιδράσεων. Προσπαθεί λοιπόν να εξαλείψη όλες τις ατομικές αντιθέσεις, διαφορές κι αποχρώσεις, να εκμεταλλευθή το μιμητικό ένστικτο του ανθρώπου, να συντρίψη κάθε τάση ανεξαρτησίας κι έτσι, να μετατρέψη το ψυχικώς ετερογενές άθροισμα των ξεχωριστών ατόμων, σε μία Μάζα ψυχικώς ομοιόμορφη και με κοινές αντιδράσεις, εκείνες που επιθυμεί το Κ.Κ. Ο κομμουνισμός προσπαθεί να εξαφανίση ολότελα το ανεξάρτητο υπεύθυνο, επιφυλακτικό και δύστροπο άτομο, διαλύοντάς το μέσα στην εύκολομεταχείριστη Μάζα. Άλλωστε και ως κοσμοθεωρητικό, κοινωνικό, πολιτικό, οικονομικό σύστημα ο κομμουνισμός είναι εχθρός του ατόμου, το όποιο και καταστρέφει.
——
[1] «Όσα αναφέραμε για την Μάζα δεν ισχύουν μόνον για τις μάζες των καθυστερημένων λαών. Η Ψυχοπολιτική έχει διαπιστώσει πειραματικά και η “Ιστορία μας έχει δείξει έμπρακτα, ότι το ίδιο ακριβώς ισχύει και για τις μάζες εξαιρετικά πολιτισμένων και «ψυχρών» λαών. Ο Προύλ γράφει: «Ή νοοτροπία του πολιτισμένου, όταν μετέχει σε μία Μάζα γίνεται όμοια με έκείνην του πρωτόγονου ή του παιδιού». Ό Χίτλερ λέγει: «Στων μεγάλη πλειοψηφία της η Μάζα κατέχεται από μια διάθεσι και από μια νοοτροπία τόσο θηλυκή ώστε οι γνώμες της και οι πράξεις της καθορίζονται περισσότερο από τις άμεσες εντυπώσεις που προκαλούνται επάνω στις αισθήσεις της. Οι μάζες είναι θηλυκές.
——
4. Το Άτομο στον Κομμουνισμό: Στον κομμουνισμό, το Κράτος παραλαμβάνει τον άνθρωπο άπό την ώρα που θα γεννηθή και τον εχη στα χέρια του ως την ώρα που θα πεθάνη. Το έργο αρχίζει με τον βρεφικό σταθμό, όπου η εργαζομένη μητέρα είναι ούσιαστικά ύποχρεωμένη από τον τρόπο ζωής και εργασίας να άφίση το βρέφος της. Μετά τον βρεφικό σταθμό, έρχεται ο παιδικός κήπος και το νηπιαγωγείο. Στα ιδρύματα αυτά το παιδί δεν είναι πια το επίκεντρο της προσοχής της οικογενείας, αλλά το νούμερο 5 ή 12, που δικαιούται το 1 /40 ή το 1 /50 της προσοχής που δίδει η βρεφοκόμος στην ομάδα. Έτσι, από τά πρώτα του βήματα ό άνθρωπος ύποβάλλεται στην συνεχή επίδρασι του Κ. Κ. που τον μαθαίνει να ζη σαν μέλος μιας Μάζας, σαν εξάρτημα ενός τεραστίου μηχανισμού, σαν μόριο ενός παμμεγίστου οργανισμού. Το έργο της μαζοποιήσεως συνεχίζεται μετά το σχολείο, με τις οργανώσεις της νεολαίας, με τις πολλές και διάφορες ειδικές οργανώσεις και φυσικά με το Κ. Κ. ([2]).
Στο κομμουνιστικό κράτος ο άνθρωπος δεν μένει ποτέ μόνος του. Δεν υπάρχει κανείς που να μην ανήκει κάπου. Όλοι είναι εντεταγμένοι σε κάποια οργάνωσι που ελέγχεται οπωσδήποτε από το κομμουνιστικό κράτος. Στην Κομσομόλ ή στην όργάνωσι των γυναικών, στο κολχόζ ή στην όργάνωσι της γειτονίας ή και της πολυκατοικίας στην οποία μένει, στο Κόμμα ή σε κάποιο «σύνδεσμο». Έξ άλλου, το κράτος, ορίζει στον κάθενα το επάγγελμα που θα κάνη, τον εκπαιδεύει ανάλογα και μετά του δίνει δουλειά, όρίζοντάς του τον τόπο, το είδος, τις συνθήκες και την αμοιβή της εργασίας του.
Το ολοκληρωτικό κομμουνιστικό κράτος, καθορίζει στον κάθε πολίτη τι θα διαβάση, τι θα δη στον κινηματογράφο και στο θέατρο, τι θα ακούση άπό το ραδιόφωνο, με τι είδους μουσική θα χορέψη. Γιατί, αυτό, είναι ο μοναδικός ιδιοκτήτης βιβλιοπωλείων, έκδοτικών οίκων, κινηματογραφικών στούντιο, αιθουσών προβολής και παραστάσεων, ραδιοφωνικών σταθμών, κέντρων διασκεδάσεως. Και επί πλέον, αυτός είναι και ο γενικός λογοκριτής! Είναι ο μοναδικός εκδότης, βιβλιοπώλης, κινηματογραφικός παραγωγός, θιασάρχης.
Το Κράτος, καθορίζει στον πολίτη ακόμη και την μόδα σύμφωνα με την οποία θα ντυθή γιατί αυτό και μόνον αυτό παράγει όλα τα είδη του ρουχισμού και υποδήσεως και είναι ιδιοκτήτης όλων των καταστημάτων. Είναι ο μοναδικός έμπορος, ράφτης, υποδηματοποιός, ή μοναδική μοδίστα, ο ιδιοκτήτης όλων των κουρείων και κομμωτηρίων. Το Κράτος είναι άκόμη εκείνο που θα πή στον πολίτη αν θα ταξιδέψη, που, πότε, για πόσο, με ποιο τρόπο. Έτσι, ό κομμουνισμός, έχοντας δημιουργήσει το Ύπερκράτος που ελέγχει τα πάντα, ελπίζει ότι επιδρώντας διαρκώς επάνω στη σκέψη του ατόμου και καθορίζοντας παντού και πάντα την συμπεριφορά του, σιγά – σιγά θα το εξαλείψη ολοκληρωτικά.
———
([2]) Χαρακτηριστική για τα αποτελέσματα αυτής της Προπαγάνδας είναι η περίπτωση του ανήλικου «πιονέρου» Πάβελ Μορόζωφ ο όποιος κατέδωσε τους αγρότες γονείς του επειδή είχαν κρύψει, λίγο άπό τον καρπό του μόχθου τους για να τον σώσουν από το Κράτος για χάρι των παιδιών τους. Ο Μορόζωφ είχε μάθει ὀτι πραγματικοί γονείς του δεν είναι οι φυσικοί και «συμπτωματικοί» αλλά το Κράτος και το Κ.Κ. Έτσι κατέδωσε τον πατέρα του και την μητέρα του. Αποτέλεσμα να καταδικαστούν σε 10ετη καταναγκαστική εργασία στην Σιβηρία από όπου δεν ξαναγύρισαν. Αγανακτισμένο το χωριό, λυντσάρισε τον Πάβελ. Άλλά το καθεστώς τον τιμά. Το καλύτερο παιδικό πάρκο της Μόσχας, έχει, το όνομά του και τον ανδριάντα του. Στο Λένινγκραντ του έχει μουσείο. Του αφιέρωσε γραμματόσημο. Και με τα σχολικά βιβλία τον προβάλλει σ’ όλα τα παιδιά σαν παράδειγμα για μίμησι. Η Ιστορία έπανελήφθη τελευταία. Το 1966, μια 11ετής κάτοικος της άνατ. Γερμανίας, η Γιούτα Μπάουμ παρασημοφορήθηκε από το καθεστώς επειδή κατέδωσε τρεις συγγενείς της που σχεδίαζαν να δραπετεύσουν από το «τείχος της καταισχύνης».
———
5. Ο Μαζάνθρωπος: Με τα μέτρα και με τις αρχές που αναφέραμε ο κομμουνισμός πάει να μαζοποιήση οριστικά, μόνιμα και αμετάβλητα τον άνθρωπο. Όνειρο του να δημιουργήση τον νέο τύπο άνθρώπου, τον «μαζάνθρωπο». Με όλα τα μέσα, από τη λογοτεχνία ως το «στρατόπεδο άναμορφώσεως» και από τον κινηματογράφο ως το ύποχρεωτικό για κάθε κάτοικο κομμουνιστικής χώρας μάθημα μαρξισμού, προσπαθεί να δημιουργήση ένα «νέο τύπο άνθρώπου» που σκέπτεται και δρα όχι με δική του βούλησι αλλά κατεπιταγήν της άφηρημένης βουλήσεως του «συνόλου» πού εκπρόσωπος του υποτίθεται ότι είναι το Κράτος.
Βρεφικοί και παιδοκομικοί σταθμοί, νηπιαγωγεία, σχολεία, παραστρατιωτικές οργανώσεις της νεολαίας, άθλητισμός, γιγαντιαίες παρελάσεις, μαζικές εορτές, κομματικές τελετές, καλλιέργεια του πνεύματος της απολύτου πειθαρχίας και θυσίας στο όνομα του Κράτους, τυφλή πίστις στο «ιερό» Δόγμα, λατρεία των συμβόλων του, όλα αύτά σε ένα αποβλέπουν: Στην αντικατάστασι του ανθρώπου προσωπικότητα από τον «ομαδισμένο άνθρωπο» τον άνθρωπο νέου τύπου, τον μαζάνθρωπο.
Στη δημιουργία αύτού του «μαζανθρώπου» άποβλέπει και η εκπαιδευτική μεταρρύθμισις που έγινε κατ” είσήγησιν τού Χρούτσωφ το 1959 στον ΕΣΣΔ. Με αύτήν καταργήθηκαν ουσιαστικά η μέση έκπαίδευσις και η κλασσική άνθρωπιστική παιδεία, ώστε να περιορισθή η «μόρφωσις» στην παροχή ώρισμένων στοιχειωδών και απαραιτήτων γνώσεων και μιας μονόπλευρης τεχνικής καταρτίσεως.
Ουσιαστικά, ο σοβιετικός άνθρωπος θα είναι ένα ον που θα ξέρη γραφή, ανάγνωσι κι ένα επάγγελμα, δεν θα έχη «κριτική σκέψι» και θα έχη απεριόριστη διάθεσι ύπακοής. Ένα ον απαλλαγμένο από ανησυχίες, ερωτηματικά, αμφιβολίες που θα εκτελή πειθήνια ο,τι του παραγγέλλουν. Φυσικά σ’ αύτά πρέπει να προσθέσουμε και την ίδια την φύσι του κομμουνιστικού συστήματος, με την κατάργησι της ατομικής ιδιοκτησίας και της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, την εξασθένησι της οικογενείας, την μονοκομματική δικτατορία και όλους τους άλλους θεσμούς του, που συντρίβουν και εκμηδενίζουν το άτομο.
Το ιδεώδες του κομμουνισμού (και κάθε –ισμού) είναι μια κοινωνία μυρμήγκων ή μελισσών, «τέλεια» οργανωμένη, χωρίς τις διαταραχές που επιφέρει η ύπαρξις νοητικών όντων. Μια κοινωνία «μαζανθρώπων».
6. Το άτομο στό Κ.Κ.: Οι κομμουνισταί οργανώνονται με στρατιωτικό τρόπο. Το κόμμα τους είναι ένας συνδυασμός μοναχικού τάγματος του μεσαίωνος και στρατιωτικής μονάδος κρούσεως. Στηρίζεται επάνω σε δύο βασικές αρχές: Την «μονολιθικότητα» και τον «συγκεντρωτισμό». Η «μονολιθικότητα», σημαίνει ότι το κόμμα πρέπει να είναι απολύτως ενωμένο, ώστε να μοιάζη με ένα «μονολιθικό» τείχος που δεν παρουσιάζει την παραμικρή ρωγμή. Σε μια στρατιωτική μονάδα, την ώρα της μάχης, δεν επιτρέπονται συζητήσεις και διαφωνίες. Και το Κ.Κ. δεν είναι παρά μια στρατιωτική μονάδα που βρίσκεται διαρκώς σε εμπόλεμη καταστασι. Γι’ αυτό, μέσα στο κόμμα, δεν επιτρέπεται να ύπάρχη καμμία άλλη άποψις έκτος άπό έκείνην της ηγεσίας. Όποιος δεν υποτάσσεται τυφλά στις επιταγές των ήγετών, όποιος δεν άφομοιώνεται άπό την κομματική ομάδα άλλά θέλει να διατηρή τις δικές του προσωπικές αντιλήψεις, αύτός είναι ένας «διασπαστής», ένας κίνδυνος που χτυπιέται άλύπητα και έξοντώνεται». Όποιο κεφάλι εξέχει θα πρέπει να κόβεται.
Δεν επιτρέπεται στο μέλος του κόμματος να έχη προσωπικές άντιλήψεις πάνω σε οποιοδήποτε ζήτημα, έστω και αν γενικά παραμένει πιστό στον κομμουνισμό. Οι διαφωνούντες κηρύσσονται «αιρετικοί» σαν τον Στάλιν, τον Τίτο ή τον Μάο. Και όταν ύπάρχη η δυνατότης, έξοντώνονται σαν «προδότες», όπως συνέβη με τον Λ. Τρότσκυ, τον κομμουνιστή Ούγγρο πρωθυπουργό Ι. Νάγκυ και τόσους άλλους.
Στο έργο του «εναντίον του φιλελευθερισμού» ο Μάο-Τσέ-Τούγκ γράφει. «Σε ένα κόμμα πρωτοπόρων αγωνιστών ο φιλελευθερισμός είναι πολύ επιζήμιος. Είναι ένα είδος διαλυτικής ουσίας που διασπά την ενότητα, εξασθενεί το ομαδικό πνεύμα, οδηγεί στην παθητικότητα και στην ιδεολογική σύγχισι, εξαφανίζει την αγωνιστική στερεότητα και πειθαρχία, εκμηδενίζει την δυνατότητα εφαρμογής της πολιτικής γραμμής με το πνεύμα της συνεχείας. Ό φιλελευθερισμός είναι μια έκδήλωσις όππορτουνισμοϋ, βρίσκεται σε πλήρη άντίθεσι προς τον μαρξισμό και βοηθει τον εχθρό. Γι αυτό, δεν πρέπει να ύπάρχη θέσις για τον φιλελευθερισμό μέσα στις γραμμές των αγωνιστών».
«Συγκεντρωτισμός», σημαίνει ότι άπό οργανωτική άποψι, τα πάντα πρέπει να βρίσκονται κάτω από τον απόλυτο έλεγχο της ηγεσίας. Αυτή τα διευθύνει όλα. Ενεργεί όπως θέλει. Διορίζει σ’ οποιαδήποτε θέσι όποιον της άρέσει. Και δίνει λογαριασμό στους οπαδούς και στα μέλη, μόνο αν και όταν το θεωρή σκόπιμο. Χάριν του ύποτιθεμένου τελικού σκοπού η ηγεσία πρέπει να θεωρείται πάνσοφη και αλάθητη. Να είναι πανίσχυρη, διατηρώντας δικαίωμα ζωής ή θανάτου άπάνω στα κομματικά μέλη.
Όποιος μπαίνει στο Κ.Κ. παύει να είναι άνθρωπος, (σε κάθε -*ισμό) γίνεται στρατιώτης της κομμουνιστικής έπαναστάσεως. Δεν μπορεί να έχη πια δικές του αντιλήψεις για οτιδήποτε. Τα προσωπικά αισθήματα, οι ατομικές προτιμήσεις, το συναίσθημα της προσωπικής ευθύνης, η ανεξαρτησία της σκέψεως, είναι όχι μόνο περιττές αλλά και άκρως επικίνδυνες πολυτέλειες, θανάσιμα άμαρτήματα. Όποιος μπή στο κόμμα δεν είναι πια ούτε πολίτης, ούτε άνδρας, ούτε γυναίκα, ούτε γυιός, ούτε πατέρας, ούτε σύζυγος. Είναι κομμουνιστής. Δεν άνήκει ούτε στο έθνος του, ούτε στην οικογένειά του, ούτε στον εαυτό του. Ανήκει στο Κόμμα -δηλαδή στην ηγεσία του.
7. Το εφιαλτικό μέλλον: Ένας βαθυστόχαστος αντικομμουνιστής συγγραφέας, ο Τζώρτζ Όργουελ στο εφιαλτικό βιβλίο του «1984» περιέγραψε ώς έξης τα άποτελέσματα αύτών των μεθόδων: «Στον κόσμο μας δεν θα υπάρχουν άλλες συγκινήσεις παρά μόνο ο φόβος, η λύσσα, ο θρίαμβος και ο αυτοεξευτελισμός. «Όλα τα άλλα θα τα καταστρέψουμε. Όλα. Ήδη συντρίβουμε τους τρόπους του σκέπτεσθαι, όσους απόμειναν άπό την προεπαναστατική εποχή. Συντρίψαμε πια τους δεσμούς της πατρικής, μητρικής και υιικής στρογής, της φιλίας και του έρωτα. Κανείς δεν μπορεί πια να έμπιστευθή το παιδί του, τον φίλο του, την γυναίκα του. Τα παιδιά αφαιρούνται άπό τις γυναίκες αμέσως μόλις γεννιούνται, όπως τ’ αυγά από τις κόττες. Δεν θα νπάρχη άλλη πίστις άπό την πίστι πρός το Κόμμα. Ούτε γέλοιο άλλο άπό τον καγχασμό μας που θα συνοδεύη κάθε ηττημένο εχθρό. Δεν θα υπάρχουν ούτε Τέχνη, ούτε Λογοτεχνία, ούτε Επιστήμη. Δεν θα υπάρχη άσχημο και ώραίο. Αν θέλετε μια εικόνα της ζωής, φαντασθήτε ένα τεράστιο πέλμα που θα συντρίβη την μορφή του άνθρωπου για πάντα».
Και όμως: Η διαστρεβλωτική Προπαγάνδα του κομμουνισμού έφθασε στο σημείο να παρουσίαση αυτόν τον μαχητικά άντικομμουνιστή συγγραφέα, που ολόκληρο το έργο του είναι ένα υψηλής πνοής αντικομμουνισμός, σαν σύμμαχος της, σαν δήθεν κατήγορο του «αμερικανικού τρόπου ζωής»! Το 1959 λ.χ. η «Κομσομόλσκαγια Πράβντα» «κατατόπιζε» την σοβιετική νεολαία περί Τζ. Όργουελ παρουσιάζοντας τον ίδιο σαν αμερικανό (ενώ ήταν Ιρλανδός) και το «1984» σαν άναφερόμενο στις ΗΠΑ. Έγραφε: «Μερικοί αμερικανοί συγγραφείς κάνουν σχέδια για το μέλλον της χώρας τους. Έτσι, ό Τζ. «Οργουελ, έγραψε ένα μυθιστόρημα όπου περιγράφει την Αμερική του 1984». Φυσικά τα έργα του «Όργουελ, απαγορευμένα στην ΕΣΣΔ, είναι άγνωστα στο σοβιετικό κοινό και έτσι οι άναγνώστες της Κ.Π. δεν μπορούν να φρίξουν με τα ψεύδη της.
8. Το ψεύτικο δίλημμα: Παρ’ όλα αύτά όμως το άτομο δεν εξαφανίζεται. Έξ άλλου, στις δυτικές χώρες, το Κ.Κ., δεν έχει την δυνατότητα να έφαρμόση όλα τα μέσα που αναφέραμε παραπάνω. Γι’ αυτό, η κομμουνιστική Προπαγάνδα αναγκάσθηκε να επεξεργασθή και μια σειρά τεχνασμάτων ώστε όταν δεν εξαφανίζεται το άτομο, να το έξαναγκάζη τουλάχιστον να ύποτάσσεται και να σωπαίνη. Για να το έπιτύχη βασίζεται στο ενστικο της αύτοσυντηρήσεως. Μια έκδήλωσί του, είναι η τάσις κάθε μονάδος, να άποφεύγη τη σύγκρουσι με την ολότητα, με το σύνολο. Μια τέτοια σύγκρουσις, είναι άνιση και συνήθως συνεπάγεται την ήττα του εξεγερμένου άτομου.
Γι’ αύτό, το αίσθημα της αυτοσυντηρήσεως του επιβάλλει την «φρόνησι» δηλ. τον συμβιβασμό και την σιωπή. Λίγοι είναι όσοι τολμούν να έχουν απόψεις που έρχονται σε άντίθεσι πρός τα κρατούντα στην κοινωνία ή στο περιβάλλον τους. Και πάλι, για να τις διακηρύξουν ανοιχτά και να άγωνισθούν ως το τέλος γι’ αύτές, πρέπει να κατανικήσουν προηγουμένως μέσα τους την τάσι της συνέσεως, την φωνή του ενστίκτου της αυτοσυντηρήσεως, που τους συμβουλεύει να αποφύγουν την σύγκρουσι με τους πολλούς που είναι και οι ισχυρότεροι.
Αύτήν την τάσι, που υπάρχει μέσα στον καθένα μας, εκμεταλλεύεταιη η κομμουνιστική Προπαγάνδα για να έπιβληθή στο άτομο. Το τέχνασμα της συνίσταται στο να φέρνη τα άτομα σε μια έστω και τεχνητή αντίθεσι προς το σύνολο. Η άντίθεσις, δεν είναι ανάγκη να είναι υπαρκτή. Πολλές φορές πρόκειται μόνο για μια έντύπωσι δημιουργημένη άπό την κομμουνιστική Προπαγάνδα εντύπωσι που προσπαθεί να θέση το άτομο μπροστά σε ένα, συχνά ψεύτικο, δίλημμα: «Η σωπάς και σώζεσαι ή συγκρούεσαι με τους ισχυρούς και συντρίβεσαι».
Ένα τέχνασμα, πολύ συνηθισμένο, είναι αύτό που γίνεται με τα ψηφίσματα των κομμουνιστικών συγκεντρώσεων και των συνοδοιποριακών οργανώσεων. Μαζεύονται σ ένα θέατρο 500 κάτοικοι του Πειραιώς και εγκρίνουν ένα ψήφισμα που λέει: «Σύσσωμος ο λαός του Πειραιώς απαιτεί κ.λ.π.» ή 30-40 κάτοικοι ενός συνοικισμού υπογράφουν κάποιο υπόμνημα για την άπύραυλη ζώνη για τον επαναπατρισμό και την άλλη μέρα αναγγέλλεται θριαμβευτικά με μεγάλους τίτλους: «Ό λαός της Δάφνης εναντίον των πυραυλικών βάσεων» ή « οί κάτοικοι του Αιγάλεω ύπέρ του έπαναπατρισμού».
Ανάλογο τέχνασμα είναι και η Προπαγάνδα της δυνάμεων. Ή κομμουνιστική Προπαγάνδα δεν κουράζεται λ.χ. να επαναλαμβάνη κατά κόρον ότι το «σοσιαλιστικό στρατόπεδο» αποτελείται άπό 1.000 εκατομμύρια ανθρώπους. Επίσης δεν υπήρχε περίπτωσις που να ανέφερε την κομμουνιστική Κίνα χωρίς να προσθετή πλάϊ και τα 700 εκατομμύρια των κατοίκων της. Έτσι κόβει τη διάθεσι του άτομου να διαφωνήση πρός 1.000 ή πρός 700 εκατομμύρια ανθρώπων. Φυσικά άποσιωπά το γεγονός ότι τα 1.000 εκατομμύρια που ζούν κάτω άπό το κομμουνιστικό καθεστώς δεν είναι και οπαδοί του.
Κατά τον ίδιο τρόπο, η κομμουνιστική Προπαγάνδα επαναλαμβάνει συνεχώς ότι «η Μεγάλη Σοβιετική Ενωσις είναι το 1/5 της γης» χωρίς βέβαια να διευκρινίζη ότι το μεγαλύτερο μέρος αύτού του 1 /5 της γης είναι παγωμένες τούντρες, άγονες στέππες, άκατοίκητες ταϊγκά και άγονοι έρημοι. Σκοπός της Προπαγάνδας είναι να δείξη στο διστακτικό ή στο αντίπαλο άτομο, ότι οι πολλοί ή οι ισχυροί, είναι άπό την άλλη πλευρά. Άρα, συμφέρον του είναι να άκολουθήση τη φωνή του ένστικτου της αύτοσυντηρήσεως του και να προσχωρήση σ’ αύτούς ώστε να βρεθή με τους νικητάς, όχι με τους ηττημένους. Τον ίδιο σκοπό εξυπηρετεί και η προαναφερθείσα άρχή της μονολιθικότητος. Με αύτήν, το Κ.Κ. εμφανίζεται σαν ένας ενιαίος, μονολιθικός, άδιάσπαστος στρατός. Δημιουργείται συνεπώς η έντύπωσις ότι όποιος τα βάλη μαζί του, θα συντριβή.
9. Εσωτερική ύπονόμευσις του άτομου: Μέθοδος με την οποία η κομμουνιστική Προπαγάνδα προσπαθεί να ύποτάξη το άτομο είναι και η ύπόσκαψις της εμπιστοσύνης του άτομου στις δυνάμεις του, η συστηματική ύπονόμευσις της αύτοπεποιθήσεώς του. Ό κομμουνισμός διδάσκει ότι μέσα σε κάθε άτομο, έστω κι αν αυτό έχει προσχωρήση ολόψυχα στο κομμουνιστικό κίνημα, εξακολουθούν να υπάρχουν «μικροαστικές άδυναμίες» ή «μικροαστικά ύπολείμματα». Κάθε Κ.Κ. καλεί τα μέλη του να κάνουν άδιάκοπη πάλη με τον εαυτό τους και να καταπολεμούν τις τάσεις, επιθυμίες ή εκδηλώσεις τους που έχουν μικροαστική προέλευσι. Το μέλος του Κ.Κ., πρέπει να βρίσκεται σε κατάστασι διαρκούς καχυποψίας και έπαγρυπνήσεως εναντίον του ίδιου του εαυτού του. Δεν πρέπει να εμπιστεύεται στον εαυτό του, αλλά στο Κόμμα δηλ. στην ηγεσία του.
Πολύ χαρακτηριστικά περιγράφει την νοοτροπία που θέλει να καλλιεργήση το κόμμα στα μέλη του ο Αρθουρ Κέστλερ, που επί πολλά χρόνια ύπήρξε κομμουνιστής. Στο έργο του «Το μηδέν και το άπειρο» ένα ανώτατο κομμουνιστικό στέλεχος λέγει σ’ ένα καθοδηγούμενο που άρχίζει να έχη άμφιβολίες: «Έσύ κι εγώ σύντροφε μπορούμε να πλανόμεθα. Το Κόμμα όμως δεν κάνει, ποτέ λάθος. Το Κόμμα σύντροφε, είναι το απείρως πιο μεγάλο άπό εσένα και άπό έμενα, και άπό χίλιους άλλους σαν έμάς τους δυό. Το Κόμμα είναι η ένσάρκωσις της έπαναστατικής ιδέας διά μέσου της ιστορίας. Και η ιστορία δεν γνωρίζει ούτε τύψεις, ούτε δισταγμούς. Απαθής κι αλάθητη κυλά πρός τους σκοπούς της.
Σε κάθε καμπή του κυλίσματος της, άποθέτει την λάσπη που παρασύρει το ρεύμα της και μαζί μ’ αυτήν και τα πτώματα των πνιγμένων. Ή ιστορία ξέρει τον δρόμο της. Δεν περιμένει να τον μάθη άπό έσένα ή άπό έμένα. Δεν κάνει λάθη. Όποιος δεν έχει απόλυτη πεποίθησι στην ιστορία, δεν έχει θέσι στις τάξεις του Κόμματος, η γραμμή του Κόμματος είναι πάντοτε χαραγμένη με άπόλυτη άκρίβεια σαν το στενό μονοπάτι του βουνού. Το ελάχιστο παραπάτημα πρός τα αριστερά ή πρός τα δεξιά, θα σε ρίξη στην άβυσσο. Μην αφήνεις ποτέ τον έαυτό σου να ξεχάση ότι άκολουθώντας την γραμμή του Κόμματος, βαδίζεις στο μοναδικό μονοπάτι, στο χείλος της άβύσσου. Αν κάνης πώς ζαλίζεσαι και παραπατάς χάθηκες. Θα τσακιστής στους γκρεμούς».
Η μέθοδος αύτη, βρίσκει μεγάλη απήχηση ειδικά μεταξύ των κομμουνιστών. Αυτό είναι επόμενο. Γιατί, ό κομμουνισμός είναι μια βιοθεωρία που αρνείται κάθε ευθύνη και κάθε ρόλο στο άτομο. Έτσι, όσοι προσχωρούν στον κομμουνισμό, είναι σε σημαντικό βαθμό έτοιμοι να μαζοποιηθούν. Το Κ.Κ. είναι ένα καταφύγιο για έκείνους που αισθάνονται τις άτομικές εύθύνες τους σαν βάρος άβάσταχτο και ζητούν να απαλλαγούν άπό αύτές προσχωρώντας σε μια ιδεολογία άντιατομιστική, σ’ ένα κίνημα μαζοποιητικό.
Μπαίνοντας στο Κ.Κ. που άντιπροσωπεύει αύτόματα την συλλογική θέλησι και συνείδησι, λυτρώνονται άπό την προσωπική τους ευθύνη. Όπως έπίσης, οι δειλοί, προσχωρούν στον κομμουνισμό γιατί στην μαζοποίησι βρίσκουν ένα αντίδοτο στην δειλία τους, ένα ύποκατάστατο δυνάμεως. Γι’ αύτό, όρθώς ο ψυχολόγος Ρ. Λίντνερ, διαπιστώνει: «Το Κ.Κ. είναι στην πραγματικότητα, ένα καλά οργανωμένο αμυντικό συγκρότημα για ψυχωτικούς».
Ό Χίτλερ ο όποιος έμιμήθη σε όλα τους κομμουνιστάς άντικατέστησε τον «μικροαστό», ένσάρκωσι του κακού για τον κομμουνισμό, με τον «εβραίο» ένσάρκωσι του κακού για τους ναζιστάς. Και διεκήρυττε:«Κάθε άνθρωπος κρύβει μέσα του και ένα εβραίο». Καλούσε έτσι και αύτός τους οπαδούς του να δυσπιστούν και να μάχονται εναντίον του εαυτού των, ώστε να πιστεύουν μόνο στο κόμμα και στον «αλάθητο» αρχηγό του.
10. Συμπέρασμα: Η κομμουνιστική Προπαγάνδα, είναι εχθρική προς το άτομο. Το πολεμά με σύστημα και προσπαθεί με όλους τους δυνατούς τρόπους να το έξαφανίση μέσα σε μια ψυχολογικώς ομοιογενή Μάζα. Αγωνίζεται να εξαφανίση τις διαφορές και τις αποχρώσεις μεταξύ των ατόμων και αν δώσει στο πλήθος μια μόνιμη σταθερή ομοιογένεια. Οι κομμουνισταί επιχειρούν να μετατρέψουν την Μάζα από προσωρινό, σε μόνιμο φαινόμενο. Γι αυτό η προπαγάνδα τους προσπαθεί να επιτύχει την ατροφία του κριτικού πνεύματος, αντικαθιστώντας το από την τυφλή και φανατική πίστι. Ο Αριστοτέλης έλεγε ό,τι “μίμησις σύμφυτος τοίς ανθρώποις έκ παίδων” Η κομμουνιστική Ψυχοπολιτική μελέτησε εντατικά αυτήν την έμφυτη τάσι του ανθρώπου την “τάσιν ομοιώσεως” για να δώσει στην Προπαγάνδα την τεχνική την δημιουργίας Ομοιογενών μαζών. Η κομμουνιστική προπαγάνδα είναι μια Αγκιτάτσια διεξαγόμενη μονίμως, καθολικώς και αντιατομιστικώς.
Αυτό είναι ένα απόσπασμα από την κομμουνιστική προπαγάνδα, θα μου πείτε πως υπάρχει και η προπαγάνδα του καπιταλισμού, που έχει κατακλύσει, όσους ζούμε στην Δύση. Συμφωνώ, επαυξάνω κι επαναλαμβάνω πως -όπου ο συγγραφέας αναφέρει τον κομμουνισμό, εσείς βάλτε όποιον –ισμό σας κάνει κέφι. Το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. Όλοι τους απευθύνονται στον μαζάνθρωπο και τρέμουν την ιδέα να υπάρχουν άνθρωποι με δική τους ΑΠΟΨΗ –σωστή ή λάθος είναι άσχετο- ειδικά αν αυτή δεν ταιριάζει με την προκαθορισμένη γραμμή της ψευδαίσθησης του matrix. Πως να καταφέρεις να μην είσαι θύμα της προπαγάνδας; Απλά σταματώντας να είσαι ΜΑΖΑΝΘΡΩΠΟΣ, μιας και η προπαγάνδα απευθύνεται, όπως κατάλαβες, στην ΜΑΖΑ χρησιμοποιώντας τα Μέσα ΜΑΖΙΚΗΣ Ενημέρωσης και Προπαγάνδας.
@Ιων Μάγγος /miastala.com 2009
* -ισμος: Ο Δογματισμός γεμίζει το κενό των Κούφιων Ανθρώπινων Ζώων
Γενικά δόγμα είναι κάθε τι που περιέχει κλειστούς οριακούς κύκλους κι όχι ανοικτούς.
Δογματισμός, χριστιανισμός, πολιτισμός, μυστικισμός, εγωισμός, αθλητισμός, ολυμπισμός, ελληνισμός, θεϊσμός, αθεϊσμός, σαδισμός, μαζοχισμός, σολιψισμός, ευνουχισμός, μοναρχισμός, αναρχισμός, σαδομαζοχισμός, αποκρυφισμός, ανθρωπομορφισμός, οχαδερφισμός, πασιφισμός, αλτρουισμός, δονκιχωτισμός, αλυτρωτισμός, συγκεντρωτισμός, πατριωτισμός, νεοπλουτισμός, μικροαστισμός, μεγαλοαστισμός, αστισμός, αυτισμός, ρομαντισμός, αβδηρητισμός, σημιτισμός, αντισημιτισμός, κρατισμός, μιμητισμός, αθλητισμός, φυλετισμός, σοβιετισμός, σοφολογιοτατισμός, εκδημοκρατισμός, ιδρυματισμός, μικροκομματισμός, δικομματισμός, παλαιοκομματισμός, δεινοσαυρισμός, κομματισμός, μεγαλοϊδεατισμός, ρατσισμός, ναρκισσισισμός, φασισμός, πληθωρισμός, λυρισμός, ανθρωποκεντρισμός, εθνοκεντρισμός, ελληνοκεντρισμός, εγωκεντρισμός, αλλοκεντρισμός, συμπεφορισμός, αφορισμός, γλωσσαμυντορισμός, χειρισμός, γκανγκστερισμός, αριστερισμός, μανιερισμός, νεοφιλελευθερισμός, ανδρισμός, σεχταρισμός, μιλιταρισμός, φιλοτομαρισμός, ανθρωπισμός, ουτοπισμός, ανασκολοπισμός, σνομπισμός, χιπισμός, καθωσπρεπισμός, τεντιμποϊσμός, υπαρξισμός, μαρξισμός, σεξισμός, ανταγωνισμός, κομουνισμός, αντικομουνισμός, μασονισμός, επιστημονισμός, εξπρεσιονισμός, γυμνισμός, λενινισμός, φεμινισμός, ντετερμινισμός, δαρβινισμός, σταλινισμός, διεθνισμός, μηδενισμός, βασανισμός, αυνανισμός, νανισμός, μωαμεθανισμός, αντικομφορμισμός, ρεφορμισμός, ατομισμός, χαοτισμός, αναρχισμός, πεσιμισμός, οπτιμισμός, ωφελιμισμός, εφοπλισμός, αφοπλισμός, αλκοολισμός, λιθοβολισμός, στρουθοκαμηλισμος, σεξουαλισμός, καπιταλισμός, ιρασιοναλισμός, ποδήλατο, σοσιαλισμός, σουρεαλισμός, στραγγαλισμός, τραμπουκισμός, εξορκισμός, εθνικισμός, τοπικισμός, αποικισμός, σολοικισμός, ναζισμός, φροϋδισμός, οιδιποδισμός, βουδισμός, εξανδραποδισμός, σαδισμός, ορθολογισμός, λογισμός, διαλογισμός, ακτιβισμός, κολεχτιβισμός, πανσεληνισμός, κονστρουκτιβισμός, σουρεαλισμός και λοιποί -ισμοι.
Δογματισμός ο [δoγmatizmós]:
1. έλλειψη κριτικής σκέψης ή λογικής και προσκόλληση σε κάποια θεωρία, αρχή ή δοξασία που δεν στηρίζεται σε αποδείξεις ή που θεωρείται ξεπερασμένη και γίνεται υποχρεωτικά δεκτή, οι εξ αποκαλύψεως αλήθειες στις οποίες στηρίζεται η πίστη: Ο τυφλός ~ και η διαλεκτική είναι δύο διαμετρικά αντίθετες έννοιες.
2. αξίωμα που δεν υπόκειται σε επιστημονικό έλεγχο
3. άποψη, ισχυρισμός του οποίου η ορθότητα και η αλήθεια δεν μπορεί να αποδειχθεί και στον οποίο μένει κάποιος πεισματικά προσηλωμένος.
Αποσπάσματα από το βιβλίο
“Η Προπαγάνδα”
Γεώργιος Κ. Γεωργαλάς
Αθήνα 1967
