Μας αρέσει να το λέμε. Αντιλαμβανόμαστε πως η γνώση του εαυτού μας είναι προϋπόθεση για την ισορροπία μας και την εξέλιξή μας. Από την άλλη, δεν είναι λίγες οι φορές που δεν αναγνωρίζουμε καν τον εαυτό μας. Λέμε ή κάνουμε πράγματα ακατανόητα, παράξενα και συχνά βλαβερά για εμάς και τους γύρω μας. Μαθαίνουμε για κάποιο ελάττωμά μας που απωθεί τους γύρω μας και θυμώνουμε γιατί είμαστε σίγουροι πως δεν το'χουμε.
Η έλλειψη κατανόησης του εαυτού μας γίνεται αισθητή όταν συνειδητοποιούμε πως έχουμε κάνει, ας πούμε, τη διαδρομή από τη δουλειά στο σπίτι και δεν μπορούμε να θυμηθούμε κάτι συγκεκριμένο από αυτήν. Ένα σωρό πράγματα τα κάνουμε μηχανικά, αφήνοντας τις ώρες να κυλούν ερήμην μας. Η καταπολέμηση αυτής της αυτοματοποίησης είναι ένα καλό πρώτο βήμα που μπορεί να οδηγήσει στη γνώση του εαυτού μας.
Όταν γνωρίζουμε έναν άνθρωπο και αφού περάσει ο πρώτος ενθουσιασμός, αρχίζουμε να τον παρατηρούμε προσεκτικά, ώστε να εντοπίσουμε τα σημάδια του χαρακτήρα του. Παρατηρούμε τον τόνο της φωνής του, τις χειρονομίες του, τον τρόπο που στέκεται και περπατά. Ύστερα αναλύουμε αυτά που λέει, τις εκφράσεις που χρησιμοποιεί, τις επιλογές του στο φαγητό και στη διασκέδαση, τη γνώμη του για τους άλλους και τα διάφορα θέματα. Έτσι σχηματίζουμε μία εικόνα για το πρόσωπο αυτό, σύμφωνα με την οποία το συμπαθούμε ή το αντιπαθούμε.
Αυτή είναι η διαδικασία στην οποία πρέπει να υποβάλλουμε τακτικά τον εαυτό μας, ώστε να αντιληφθούμε το πώς μας βλέπουν οι άλλοι. Έτσι θα δούμε εκείνο το κομμάτι του εαυτού μας που κάθε τόσο μας εκπλήσσει και κάποτε μας φέρνει σε δύσκολη θέση. Φυσικά, απαιτούνται πολύ περισσότερα για να γνωρίσουμε σε βάθος τον εαυτό μας, αλλά σίγουρα είναι μια πολύ καλή αρχή.
Δοκιμάστε να "κλέψετε" μερικά δευτερόλεπτα (τόσο μόνο θα αντέξετε στην αρχή), την ώρα που περιμένετε να ανάψει το φανάρι, όταν πλένετε τα πιάτα, όταν φτιάχνετε τον καφέ σας. Δείτε τον εαυτό σας από επάνω, από δίπλα, οπουδήποτε έξω από τη θέση που βρίσκεστε. Εξετάστε τι σκέφτεστε εκείνη τη στιγμή. Πώς κοιτάτε τους άλλους γύρω σας; Με τι βλέμμα; Παρατηρήστε τι υπάρχει γύρω σας. Ένα δέντρο, μια μεγάλη πέτρα πεταμένη στη γωνία, ένα παραθυρόφυλλο με περίεργο χρώμα, έναν άνθρωπο στη στάση του λεωφορείου. Δείτε τον εαυτό σας σε σχέση με το περιβάλλον.
Θα εκπλαγείτε από το πόσο λίγο χρόνο θα μπορέσετε να παραμείνετε στη θέση του παρατηρητή. Ελάχιστα δευτερόλεπτα! Ο άλλος εαυτός σας θα σας τραβήξει μέσα του χωρίς να το καταλάβετε. Αν όμως επιμείνετε και επαναλαμβάνετε αυτή την άσκηση μερικές φορές την ημέρα, σιγά σιγά ο χρόνος θα αυξάνεται και το αποτέλεσμα θα σας εκπλήξει!
Μπορεί να ανακαλύψετε ότι υπάρχουν γύρω σας πράγματα που σας δίνουν χαρά και τα οποία απλώς δεν βλέπατε. Ότι μερικές φορές κοιτάζετε τους ανθρώπους με εχθρικό ή ειρωνικό ύφος χωρίς να το καταλαβαίνετε. Ότι σκέφτεστε συνεχώς αρνητικά πράγματα χωρίς να γνωρίζετε τον λόγο.
Και όταν φτάσετε εκεί, είσαστε σε καλό σημείο εκκίνησης για μια καλή βουτιά στο εσωτερικό σας. Όπως κάνετε με μία νέα γνωριμία, γνωρίζοντας τις κινήσεις σας, θα μπορέσετε να αναλύσετε σκέψεις, επιλογές και αποφάσεις. Να ερμηνεύσετε τον τρόπο που σας αντιμετωπίζουν οι άλλοι και να ανακαλύψετε πράγματα που σας συναρπάζουν ή σας απωθούν και δεν γνωρίζατε ότι ήταν πάντα εκεί, μπροστά σας.
Είναι μία διαδικασία, φαινομενικά εύκολη, που όμως οι περισσότεροι δεν κατορθώνουν να κάνουν συνήθεια. Ακόμα, όμως, και αν καταφέρετε να την ενεργοποιείτε όποτε το θυμόσαστε, η επικοινωνία με τον εαυτό σας θα βελτιωθεί. Και αν μη τι άλλο, θα είσαστε παρόντες σε περισσότερες στιγμές της ζωής σας.
