Η θεωρία του βατράχου είναι πολύ διδακτική. Εάν πετάξεις ένα βάτραχο σε μια κατσαρόλα με βραστό νερό, αυτός θα τιναχτεί αμέσως έξω. Το απότομο, οδυνηρό κάψιμο από το νερό θα είναι η σωτηρία του, γιατί θα ενεργοποιήσει αυτόματα τα αντανακλαστικά του, της επιβίωσης. Εάν όμως τον βάλεις σε κρύο νερό και δυναμώνεις τη φωτιά πολύ αργά, σταδιακά, ο καημένος ο βάτραχος θα χαλαρώσει, θα χουχουλιάσει και θα απολαύσει το μπάνιο του, μέχρι να γίνει βραστός, με ένα στωικό χαμόγελο στο πρόσωπό του.
Προλαβαίνουμε – δεν προλαβαίνουμε να πηδήξουμε έξω από την κατσαρόλα.
Το σύνδρομο του βραστού βατράχου αναφέρεται στη κακομεταχείριση. Αυτό το είδος εξάντλησης εμφανίζεται όταν βρίσκετε τον εαυτό σας μπλοκαρισμένο σε μια κατάσταση από την οποία σας φαίνεται αδύνατο να ξεφύγετε. Έτσι συνεχίζετε να την ανέχεστε, μέχρι που τελικά σας καταστρέφει.
Μπορεί να πει κανείς ότι κρατάτε τον εαυτό σας μέσα σε ένα φαύλο κύκλο που σας καταστρέφει ψυχικά και συναισθηματικά και στο τέλος αισθάνεστε μια ατελείωτη κούραση.
Ο Olivier Clerc, γάλλος συγγραφέας και φιλόσοφος, χρησιμοποίησε απλά λόγια για να δημιουργήσει αυτή την έννοια και μια ενδεικτική ιστορία σχετικά με το «σύνδρομο του βραστού βατράχου». Ας ρίξουμε μια καλύτερη ματιά στο τι εννοούσε και στο πώς μπορούμε να εφαρμόσουμε τα διδάγματα που μας προσφέρει.
Το σύνδρομο του βραστού βατράχου: ο βάτραχος που σπατάλησε όλη την ενέργειά του.
Αυτό το παραμύθι βασίζεται σε ένα φυσικό νόμο, σύμφωνα με τον οποίο: «αν ο ρυθμός θέρμανσης του νερού είναι 0,02 βαθμούς κελσίου ανά λεπτό, ο βάτραχος θα παραμείνει ακίνητος και θα πεθάνει μόλις ζεσταθεί πολύ. Οποιαδήποτε άλλη ταχύτητα μεγαλύτερη από αυτή, θα κάνει το βάτραχο να πηδήξει έξω και να το σκάσει.»
Επομένως, όπως ακριβώς εξήγησε ο Olivier Clerc, αν βάλετε ένα βάτραχο σε μια κατσαρόλα με νερό και αρχίσετε να το θερμαίνετε αργά, ο βάτραχος σταδιακά προσαρμόζει τη θερμοκρασία του σώματός του με αυτή του νερού.
Μόλις το νερό αρχίσει να βράζει, δεν θα μπορεί πλέον να προσαρμόσει τη θερμοκρασία του και θα προσπαθήσει να πηδήξει έξω από την κατσαρόλα.
Αλλά δυστυχώς, σε αυτό το σημείο είναι αδύνατο να το σκάσει επειδή έχει ήδη σπαταλήσει όλη την ενέργειά του προσαρμόζοντας τη θερμοκρασία του και πλέον δεν έχει τη δύναμη να αποδράσει.
Κατά συνέπεια, ο βάτραχος βράζει μέχρι που πεθαίνει και δεν έχει τη δύναμη να πηδήξει έξω από την κατσαρόλα για να σωθεί.
Και αυτό δημιουργεί το εξής ερώτημα: τι ήταν αυτό που σκότωσε το βάτραχο; Ήταν το βραστό νερό ή η ανικανότητά του να αποφασίσει ποια είναι η κατάλληλη στιγμή για να πηδήξει;
Αν τον είχατε βυθίσει σε μια κατσαρόλα με νερό στους 50 βαθμούς Κελσίου, θα πηδούσε απευθείας έξω από την κατσαρόλα για να σωθεί. Ωστόσο, όση ώρα προσπαθούσε να ανεχτεί τη σταδιακή αύξηση της θερμοκρασίας, δεν συνειδητοποίησε ότι θα μπορούσε και θα έπρεπε να είχε πηδήξει έξω. Αυτή η σιωπηλή επιδείνωση, μας κάνει να προσποιούμαστε ότι είμαστε μια χαρά .
Όταν η συναισθηματική επιδείνωση εξελίσσεται με αργό ρυθμό, περνά απαρατήρητη. Αυτό δικαιολογεί την έλλειψη της αντιδραστικότητας, το λόγο που δεν εναντιωνόμαστε και καταλήγουμε να ασφυκτιούμε από τοξικά αέρια που αργά αλλά σταθερά μας δηλητηριάζουν.
Όταν λαμβάνει χώρα μια αλλαγή, αργή αλλά σταθερή, ξεφεύγει της προσοχής μας. Και συνεπώς αποτυγχάνει να προκαλέσει οποιοδήποτε είδος αντίδρασης ή εναντίωσης.
Επομένως, όταν η εξάρτηση, η περηφάνια, ο εγωισμός ή οι απαιτήσεις αρχίζουν να κάνουν σιγά-σιγά την εμφάνισή τους, είναι δύσκολο να συνειδητοποιήσουμε πόσο δύσκολο είναι να βρισκόμαστε σε αυτή τη θέση.
Ωστόσο με την πάροδο του χρόνου, αυτές οι απαιτήσεις μειώνουν αργά την αντίδρασή σας και το χρόνο απόκρισής σας.
Η σιωπηλή διαδικασία της προσαρμογής στη δυσφορία θα επιδεινώσει την κατάστασή σας. Έτσι, με αργό τρόπο θα αρχίσει κάποιος άλλος να ελέγχει τη ζωή σας. Αυτό σας εμποδίζει να δείτε και να προετοιμάσετε τον εαυτό σας για να αντιμετωπίσει αυτή την κατάσταση όπως πρέπει.
Γι’ αυτό το λόγο είναι απολύτως απαραίτητο να κάνετε μια συνειδητή προσπάθεια για να κρατάτε τα μάτια σας ανοιχτά και να μάθετε τι είναι αυτό που πραγματικά θέλετε. Αυτός είναι ο μοναδικός τρόπος για να μπορέσετε να ελέγξετε αυτό το κάτι που επιδεινώνει τις αισθήσεις σας.
Ο μοναδικός τρόπος για να αναπτυχθείτε θα σας κάνει να αισθάνεστε άβολα για λίγο καιρό.
Πολλές φορές στους ανθρώπους γύρω σας δεν αρέσει όταν αποφασίζετε να ακολουθήσετε και να εκτιμήσετε τα δικαιώματά σας. Έχουν ήδη συνηθίσει να τα χρησιμοποιούν προς το δικό τους όφελος και αυτή η αλλαγή στάσης είναι άβολη για εκείνους.
Να θυμάστε ότι μερικές φορές η λέξη «φτάνει!» μπορεί να σας εξασφαλίσει την ευεξία, να προστατεύσει την αγάπη σας για τον εαυτό σας, την αξιοπρέπεια και τα συμφέροντά σας.
Συνεπώς, θα πρέπει να θυμάστε το σύνδρομο του βραστού βατράχου και ότι μπορείτε να αποφύγετε τον πόνο που μπορεί να προκαλέσετε στον εαυτό σας, αν το παρατηρήσετε εγκαίρως.
Olivier Clerc
