Θα ήθελα να ξεκινήσω αυτό το άρθρο, αναφέροντας τα αποφθέγματα δύο πολύ σημαντικών ανθρώπων – σίγουρα υπάρχουν και τόσα άλλα! – που άνοιξαν το δρόμο στις παρακάτω σκέψεις μου.
«Ο άνθρωπος είναι οι επιλογές του»
Ζαν-Πωλ Σαρτρ, 1905-1980, Γάλλος φιλόσοφος«Ζωή είναι το άθροισμα των επιλογών μας»
Αλμπέρ Καμύ, 1913-1960, Γάλλος συγγραφέας, Νόμπελ 1957
Πράγματι, η ζωή μας είναι επιλογή και όλες μας οι επιλογές αποτελούν τη ζωή μας! Και είναι δική μας επιλογή να ζήσουμε μια ζωή που είναι δική μας κι όχι των άλλων! Μπορεί η γέννησή μας να μην ήταν επιλογή μας και, μάλλον, ούτε ο θάνατός μας θα είναι, αλλά το ότι ζούμε, το ότι είμαστε ζωντανοί, το ότι εγώ γράφω και εσείς διαβάζετε αυτά που γράφω, όλα αποτελούν επιλογή!
Το τι θα κάνουμε, το τι θα πούμε, το αν θα ξεκινήσουμε ή σταματήσουμε κάποιο χόμπι, το πως θα αντιδράσουμε, ακόμα και το τι θα αισθανθούμε παραμένει επιλογή μας – όλα, εκτός από αυτά (κι ίσως πολλά περισσότερα που ο νους μου δε σκέφτηκε ακόμη).
Πάντα έχουμε την επιλογή να κάνουμε αυτά που επιθυμούμε, ακόμα κι αν τις περισσότερες φορές φτάνουμε να πιστεύουμε: «Μα, δεν είχα άλλη επιλογή!». Πάντα έχουμε επιλογή!
Όλοι, αδιαμφισβήτητα, είτε για σημαντικούς λόγους είτε για ασήμαντους, έχουμε βρεθεί σε δίλημμα, να έχουμε, δηλαδή, να επιλέξουμε ανάμεσα σε δύο ή περισσότερες επιλογές, που όλες φαντάζουν εξίσου δύσκολες, με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να αποφασίσουμε! Όμως, ας σκεφτούμε…
Όσο ήμασταν μαθητές, είχαμε να αποφασίσουμε ανάμεσα στο να διαβάσουμε ή στο να βγούμε έξω μια βόλτα με τους φίλους μας. Ε, αυτό κι αν ήταν δίλημμα! Είχαμε δύο επιλογές, ή να διαβάσουμε ή να βγούμε μια βόλτα, σωστά; Όχι, η επιλογή που είχαμε δεν περιορίζεται μόνο σε αυτές τις δύο επιλογές. Για την ακρίβεια, οι επιλογές που έχουμε σε κάθε περίπτωση διλήμματος είναι άπειρες. Μπορούμε να διαλέξουμε το οτιδήποτε, γιατί είναι στο χέρι μας. Εμείς έχουμε το πεπόνι, εμείς και το μαχαίρι! Ακόμα και το τίποτα αν διαλέξουμε, να επιλέξουμε, δηλαδή, να μην επιλέξουμε τίποτα, και αυτό είναι μια επιλογή!
Αν έχουμε να διαλέξουμε ανάμεσα σε δύο επιλογές, τότε τι κάνουμε; Παίρνουμε τη ζυγαριά της δικής μας οπτικής γωνίας και ζυγίζουμε τα πλην και τα συν, οπότε καταλήγουμε σε κάτι που μας συμφέρει περισσότερο, με βάση τις ήδη υπάρχουσες επιλογές μας. Πολλές φορές, βέβαια, διαλέγουμε συνειδητά κάτι το οποίο δεν είναι τόσο καλό, με αποτέλεσμα να μετανιώνουμε μετέπειτα που το επιλέξαμε. Σε αυτή τη περίπτωση, πρέπει να είμαστε ψύχραιμοι και υπεύθυνοι των επιλογών μας, να πορευτούμε με βάση τις επιλογές μας και να μάθουμε από τα λάθη μας. Εξάλλου, η ζωή είναι γεμάτη εμπειρίες και λάθη. Κανείς δε γεννήθηκε, γνωρίζοντας πώς να τα κάνει όλα σωστά!
Μια φράση που βρήκα στο διαδίκτυο, που δε γνωρίζω ποιος την έχει πει, αλλά ίσως σας ενδιαφέρει, είναι αυτή:
«Καλό, γρήγορο ή φθηνό: Διάλεξε δύο!».
Αν όντως διαλέξουμε δύο από τις τρεις λέξεις, θα διαπιστώσουμε ότι όλη μας η ζωή είναι συνεπτυγμένη σε αυτήν την απλή φράση!
Θέλουμε κάτι καλό και γρήγορο; Θα είναι ακριβό.
Θέλουμε κάτι καλό και φθηνό; Θα πάρει χρόνο μέχρι να το αποκτήσουμε.
Θέλουμε κάτι γρήγορο και φθηνό; Ε, δεν θα είναι καλό!
Όμως, η επιλογή είναι δική μας και εξαρτάται ολοκληρωτικά από το σκοπό μας!
Για να μην αφήσουμε παραπονεμένα και τα συναισθήματα μας, ας αναρωτηθούμε, πόσο εύκολα κατηγορούμε ή παινεύουμε τους άλλους; «Μου ‘κανες τη ζωή μαρτύριο», «Με κάνεις πολύ ευτυχισμένο!», «Πολύ με στεναχωρείς με αυτά που κάνεις.», «Μου έχεις σπάσει τα νεύρα!», «Δεν σε αντέχω άλλο!», «Είμαι πολύ χαρούμενος που σε γνωρίζω.», «Αυτός μου είπε να το κάνω.», «Συνέχεια μου μιλάει άσχημα.» κ.λπ. Όλες αυτές οι εκφράσεις είναι πολύ γνωστές σε όλους μας. Μιλάμε, όμως, διαρκώς στο β’ ή γ’ πρόσωπο κι αυτό ίσως αποτελεί εξήγηση για το ότι δεν είμαστε πραγματικά ευτυχισμένοι και κάνουμε πράγματα τα οποία δεν θέλουμε, δεν τα επιλέξαμε, πράγματα που αναγκαστήκαμε να κάνουμε κ.ο.κ.
Δηλαδή, είναι σαν να έχουμε εμείς το πεπόνι, να θέλουμε να το κόψουμε με ένα συγκεκριμένο τρόπο, να φωνάζουμε κάποιον άλλον να το κόψει κι αναλόγως πώς θα το κόψει, εμείς να παραπονεθούμε ή να τον παινέψουμε!
Γινόμαστε, έτσι, άνθρωποι χωρίς βούληση, καθόλου υπεύθυνοι και ζητάμε και τα ρέστα! Φυσικά, να διευκρινίσω ότι δε μιλάμε για ακραίες περιπτώσεις, όπως μέθη, ναρκωτικά, εκβιασμούς κ.λπ., αφού ο νους δεν βρίσκεται σε συνειδητό επίπεδο ή για περιπτώσεις ερεθισμών ή βιολογικών αναγκών, αφού αυτά δε μπορούμε να τα ελέγξουμε.
Γινόμαστε, έτσι, άνθρωποι χωρίς βούληση, καθόλου υπεύθυνοι και ζητάμε και τα ρέστα! Φυσικά, να διευκρινίσω ότι δε μιλάμε για ακραίες περιπτώσεις, όπως μέθη, ναρκωτικά, εκβιασμούς κ.λπ., αφού ο νους δεν βρίσκεται σε συνειδητό επίπεδο ή για περιπτώσεις ερεθισμών ή βιολογικών αναγκών, αφού αυτά δε μπορούμε να τα ελέγξουμε.
Πάντως, δε πρέπει να ξεχνάμε ότι εμείς έχουμε την επιλογή για όλα όσα μας συμβαίνουν! Κανείς δεν μας κάνει χαρούμενους, αλλά εμείς το διαλέγουμε. Κανείς δεν μας «σπάει τα νεύρα», αλλά εμείς επιλέγουμε να νευριάσουμε μαζί του. Κανείς δεν μας στεναχωρεί, αλλά εμείς επιλέγουμε να στεναχωρηθούμε. Κανείς δεν μας κάνει τη ζωή μαρτύριο, αλλά εμείς την ανεχόμαστε κ.ο.κ. Γενικά, δεν είναι «οι άλλοι που μας…», αλλά «εμείς που…». Μπορεί η συμπεριφορά των άλλων να είναι εκείνη που μας κάνει να νιώσουμε αυτά που νιώθουμε, όμως, η επιλογή για το αν τα νιώσουμε είναι τελικά επιλογή μας.
Ας σταματήσουμε, επομένως, να ρίχνουμε το φταίξιμο ή την ευθύνη σε τρίτους. Ας έχουμε το θάρρος να είμαστε εμείς οι ίδιοι υπεύθυνοι για τις επιλογές μας. Ας θυμόμαστε ότι σήμερα είμαστε οι χθεσινές επιλογές μας κι αύριο θα είμαστε οι σημερινές μας επιλογές. Ας φροντίσουμε, λοιπόν, να είναι οι σωστές!
Κλείνω το άρθρο μου με την υπέροχη φράση του Αμερικανού συγγραφέα Ρίτσαρντ Μπαχ:
«Άφησε τον κόσμο να ζήσει όπως αυτός διάλεξε και επίτρεψε στον εαυτό σου να ζήσει όπως εσύ διάλεξες»
