Δεν υπάρχει τίποτα που να απασχολεί λιγότερο τον πολυάσχολο άντρα απ’ όσο η ίδια η ζωή του·
και δεν υπάρχει τίποτα που να του είναι δυσκολότερο να μάθει.
Για τις άλλες τέχνες υπάρχουν παντού πολλοί που τις διδάσκουν·
μερικές μάλιστα από αυτές φαίνεται ότι κάποιοι, από παιδιά ακόμα, τις έχουν διδαχτεί τόσο καλά, ώστε θα μπορούσαν και οι ίδιοι να τις διδάξουν.
Για να μάθει όμως κανείς πώς να ζει, θα πρέπει να αναλώσει ολόκληρη τη ζωή του και
-γεγονός που θα σε εντυπωσίαζε περισσότερο-
θα πρέπει εξίσου να αναλώσει ολόκληρη τη ζωή του για να μάθει πώς να πεθαίνει.
Πολλοί επιφανείς άντρες, παραμερίζοντας τα εμπόδια και αποκηρύσσοντας τα πλούτη, την εργασία και τις απολαύσεις τους, έθεσαν ως μοναδικό στόχο μέχρι το τέλος του βίου τους να μάθουν με ποιο τρόπο να ζουν·
οι περισσότεροι όμως από αυτούς, τη στιγμή που αποχωρούσαν από τη ζωή, ομολογούσαν ότι δεν το είχαν μάθει ακόμα και, πολύ περισσότερο, δεν αισθάνονταν ικανοί να το διδάξουν στους άλλους.
Είναι χαρακτηριστικό μεγάλου άντρα, πίστεψέ με, και μάλιστα άντρα που έχει ξεπεράσει κατά πολύ τις ανθρώπινες αδυναμίες,
το να μην επιτρέπει να του αποσπάσουν έστω και ένα μικρό μέρος της ζωής του·
τότε μόνο η ζωή του ανθρώπου θα είναι πραγματικά μεγάλη,
όταν εκείνος θα έχει αφιερώσει αποκλειστικά στη γνώση του εαυτού του όποιο χρόνο του δοθεί.
Από μια τέτοια ζωή κανένα μέρος δεν πρόκειται να είναι παραμελημένο και ανενεργό,
κανένα δεν θα ελέγχεται από άλλον·
και, καθώς θα είναι ο ίδιος φειδωλός φρουρός του χρόνου του,
θα ανακαλύψει τελικά ότι τίποτε απολύτως δεν θα άξιζε να το ανταλλάξει με αυτόν.
Μόνο έτσι ο άνθρωπος θα έχει αρκετό χρόνο στη διάθεσή του.
Περί της συντομίας της ζωής
ΣΕΝΕΚΑΣ
