Τι πρέπει να κάνετε
για να ανακουφιστείτε
από τον πόνο στην μέση;
Oκτώ στους δέκα ενηλίκους θα πονέσουν κάποια στιγμή της ζωής τους στη μέση, θα εκδηλώσουν δηλαδή οσφυαλγία. Πιο ευάλωτοι είναι οι παχύσαρκοι και όσοι κάνουν βαριές εργασίες, αλλά η οσφυαλγία παρουσιάζεται ακόμη και σε λεπτούς ή γυμνασμένους ανθρώπους. Συνήθως ο πόνος στη μέση εμφανίζεται απροειδοποίητα, π.χ. την ώρα που ανοίγετε το παράθυρο, μεταφέρετε τα ψώνια, σηκώνεστε από το κρεβάτι ή δένετε τα κορδόνια σας
O πόνος στη μέση συνήθως οφείλεται σε μυϊκό πιάσιμο (μυϊκό σπασμό) εξαιτίας της κακής στάσης του σώματος ή μιας απότομης κίνησης. Ωστόσο, η οσφυαλγία μπορεί να οφείλεται και σε σοβαρότερα αίτια, όπως είναι:
- η καταπόνηση των σπονδυλικών αρθρώσεων και
- η εκφύλιση των μεσοσπονδύλιων δίσκων (δισκοκήλη),
- καθώς και σε πολλούς άλλους λόγους (σπονδυλοαρθρίτιδα, μεταβολικά νοσήματα κλπ.),
- Οστεοπόρωση,
- κατάγματα,
- μυϊκή θλάση,
- οστεόφυτα,
- ρευματικές παθήσεις,
- όγκοι, πολλαπλό μυέλωμα,
- μεταστάσεις και άλλες κακοήθεις νόσοι του μυελού των οστών.
Γι’ αυτό, μην επιχειρήσετε να κάνετε μόνοι σας διάγνωση! Eπισκεφτείτε το γιατρό, ιδιαίτερα όταν είναι μεγάλη η ένταση και η διάρκεια του πόνου, όταν περιορίζεται η κινητικότητα σας (π.χ. δεν μπορείτε να περπατήσετε ή να σκύψετε), καθώς και όταν έχετε συχνά επεισόδια οσφυαλγίας. O γιατρός θα σας εξετάσει για να διαπιστώσει αν πιέζεται κάποιο νεύρο της σπονδυλικής στήλης, γεγονός που προκαλεί μούδιασμα έως και αδυναμία ελέγχου του ποδιού, καθώς και αν ο πόνος επεκτείνεται στο πόδι (ισχιαλγία). Aν δεν διαπιστώσει κάποια νευρική δυσλειτουργία, μάλλον θα σας προτείνει μια αγωγή με αντιφλεγμονώδη. Διαφορετικά, θα προχωρήσει στην άμεση διεξαγωγή ορισμένων εξετάσεων.
Η δισκοκήλη που εκφράζεται με οσφυαλγία δηλαδή πόνο στη μέση, επηρεάζει 80% των ενηλίκων, τουλάχιστο μία φορά στη ζωή τους. Το 90% αυτών που παρουσιάζουν μία φορά δισκοκήλη, θα υποτροπιάσουν δηλαδή θα ταλαιπωρηθούν ξανά από τη νόσο. Στη δισκοκήλη ο μεσοσπονδύλιος δίσκος προβάλλει και πιέζει τα νεύρα της σπονδυλικής στήλης προκαλώντας πόνο.
Τι μπορείτε να κάνετε αν σας πιάσει πόνος στην μέση;
- Nα ξαπλώσετε στο κρεβάτι σε ύπτια θέση
- (ανάσκελα), σε μια θέση που δεν σας προκαλεί πόνο, βάζοντας ένα μαξιλάρι κάτω από τα γόνατα και ανασηκωμένη την πλάτη και το κεφάλι.
- Mια άλλη θέση που μπορεί να ανακουφίσει είναι, όντας ξαπλωμένοι ανάσκελα στο πάτωμα ή στο κρεβάτι, βάζετε τα πόδια πάνω σε μια καρέκλα ώστε το σώμα, οι μηροί και οι κνήμες να σχηματίζουν ορθή γωνία.
- Eίναι καλό να υπάρχει ένα λεπτό μαξιλάρι στον αυχένα.
- Eπίσης, μπορείτε να βάλετε και μια θερμοφόρα στη μέση,
- γιατί τα ζεστά επιθέματα βοηθούν τους μυς να χαλαρώσουν.
- Παρόμοια δράση (χαλάρωση των μυών μέσω της θερμότητας) έχουν και τα έμπλαστρα και οι αλοιφές που διατίθενται στα φαρμακεία.
- Kαλό είναι, πάντως, να βάζετε τη θερμοφόρα ή το έμπλαστρο το βράδυ ή πριν το μεσημεριανό ύπνο και όχι λίγο πριν σηκωθείτε απότο κρεβάτι.
- Οι ήπιες μαλάξεις στην οσφυϊκή περιοχή, βοηθούν με καθαρό οινόπνευμα ή λίγο λάδι.
- Αποφεύγετε τις άσκοπες κινήσεις (κυρίως τις απότομες) ή το σήκωμα βάρους.
- Ασκήσεις που στόχο έχουν να κάνουν τους μυς της κοιλιάς ισχυρότερους, βοηθούν
- Οι ασκήσεις συστήνονται μετά την οξεία φάση του πόνου.
Κατάκλιση : Η ανάπαυση παίζει σημαντικό ρόλο. Η παρατεταμένη όμως ανάπαυση μπορεί να δημιουργήσει μυϊκή ατροφία, φοβίες και ψυχολογικά προβλήματα που, τελικά, δυσκολεύουν τη σωστή αποθεραπεία κι αυξάνουν το χρονικό διάστημα που απαιτείται για ανάρρωση. Η κατάκλιση πρέπει να γίνεται μόνον όταν ο πόνος είναι οξύς και πάλι σε συνδυασμό με μεθόδους ανακούφισης από τον πόνο . Όταν ο πόνος είναι ελαφρύς συνίσταται οι αναπνευστικές ασκήσεις και το ελαφρύ περπάτημα αλλά όχι η ορθοστασία, ή η άσκοπη και υπερβολική κούραση.
Ζώνη μέσης: Είναι απαραίτητη αλλά μόνον για μικρό χρονικό διάστημα στα νεαρά άτομα και για λίγο περισσότερο διάστημα στα ηλικιωμένα άτομα. Πρέπει να αφαιρείται κατά την ξεκούραση. Η καθημερινή, μακροχρόνια, χρήση της, μπορεί να προκαλέσει αδυναμία (ατροφία) στους κοιλιακούς και ραχιαίους μύες.
Φυσικοθεραπεία – Κινησιοθεραπεία : Είναι χρήσιμα σε κάθε περίπτωση. Βοηθούν στη μείωση του πόνου, στη βελτίωση της κινητικότητας και της δύναμης και στην σωστή αντίληψη της μηχανικής συμπεριφοράς της σπονδυλικής στήλης στις διάφορες στάσεις και κινήσεις. Περιλαμβάνει τη χρησιμοποίηση φυσικών μέσων (LASER, αναλγητικά ρεύματα, υπερήχους, διαθερμίες, μαλάξεις) καθώς και ένα πρόγραμμα κινησιοθεραπείας με οδηγό σημείο τον πόνο.
Ελάττωση βάρους – Δίαιτα : Στα υπέρβαρα άτομα η μείωση του σωματικού βάρους προκαλεί άμεση ανακούφιση των πόνων. Με τη μείωση του σωματικού βάρους ελαττώνεται η πίεση στους μεσοσπονδύλιους δίσκους και η παραμόρφωση (λόγω του αυξημένου βάρους) των δομών της σπονδυλικής στήλης, με αποτέλεσμα να μειώνεται ο μηχανικός ερεθισμός των σπονδύλων και ο πάσχοντας να ανακουφίζεται από τους πόνους. Ακόμα και μόνον η ελάττωση του σωματικού βάρους, επιφέρει γρήγορα και θεαματικά αποτελέσματα στο 50% των περιπτώσεων.
Eπισκεφτείτε το γιατρό, ιδιαίτερα όταν είναι μεγάλη η ένταση και η διάρκεια του πόνου, όταν περιορίζεται η κινητικότητα σας (π.χ. δεν μπορείτε να περπατήσετε ή να σκύψετε), καθώς και όταν έχετε συχνά επεισόδια οσφυαλγίας. O γιατρός θα σας εξετάσει για να διαπιστώσει αν πιέζεται κάποιο νεύρο της σπονδυλικής στήλης, γεγονός που προκαλεί μούδιασμα έως και αδυναμία ελέγχου του ποδιού, καθώς και αν ο πόνος επεκτείνεται στο πόδι (ισχιαλγία). Aν δεν διαπιστώσει κάποια νευρική δυσλειτουργία, μάλλον θα σας προτείνει μια αγωγή με αντιφλεγμονώδη. Διαφορετικά, θα προχωρήσει στην άμεση διεξαγωγή ορισμένων εξετάσεων
Η χειρουργική επέμβαση στην δισκοκήλη επιφυλάσσεται μόνο για πολύ σοβαρές και υποτροπιάζουσες περιπτώσεις.
Προσοχή!
Τι άλλο μπορεί να σημαίνει
ένας επίμονος πόνος στην μέση;
Όταν αναφερόμαστε σε πόνο στην μέση, συνήθως εννοούμε ότι προέρχεται από παθήσεις της σπονδυλικής στήλης. Αυτό είναι και το πιο συχνό.
Όμως ο πόνος της μέσης μπορεί να προέρχεται και από άλλα αίτια που δεν πρέπει να ξεχνάμε αλλά και καλείται ο γιατρός να διαφοροδιαγνώσει, όσο δύσκολο μπορεί να είναι αυτό. Ας δούμε λοιπόν τι μπορεί άλλο να σημαίνει μια τέτοια ενόχληση, πέρα από τα συνήθη αίτια:
Συχνά αίτια:
Μέχρι σήμερα έχουν περιγραφεί πάνω από 100 αίτια που προκαλούν οσφυαλγία - ισχιαλγία αίτια που προκαλούν οσφυαλγία - ισχιαλγία. Ορισμένα από αυτά είναι συχνά και ορισμένα σπάνια. Tα συχνότερα από αυτά τα αίτια είναι
- η Κήλη δίσκου οσφύος,
- η εκφυλιστική δισκοπάθεια και
- η εκφυλιστική σπονδυλαρθρίτιδα (ή σπονδύλωση)
Ωστόσο, ιδίως στα παιδιά και τους ηλικιωμένους, δεν αποκλείονται άλλα αίτια όπως
- η σκολίωση,
- η σπονδυλόλυση,
- οι όγκοι της σπονδυλικής στήλης,
- οι μικροβιακές σπονδυλοδισκίτιδες και, το σπουδαιότερο, ο λεγόμενος αντανακλώμενος πόνος. Για παράδειγμα, έχει δημοσιευθεί ότι ένα συχνό αίτιο οσφυαλγίας στις γυναίκες είναι
- τα γαστρεντερολογικά προβλήματα (πχ σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου, παλιά ονομαζόμενη «σπαστική κολίτις»)
Σπάνια αίτια:
Τα σπάνια αίτια της Οσφυαλγίας και Ισχιαλγίας αποτελούν τον "διαγνωστικό μπελά" κάθε Ορθοπαιδικού, γιατί "για να διαγνώσεις άτι, πρέπει να το υποπτευθείς". Πολλές σπάνιες παθήσεις υποδύονται κλινική εικόνα Οσφυαλγίας Ισχιαλγίας. Μια από αυτές είναι
η πολλαπλή σκλήρυνση (σκλήρυνση κατά πλάκας), ή
η συριγγομυελία.
Πιο σπάνια, έχουν διαγνωσθεί μεταστάσεις καρκίνου στο κάτω άκρο (μηρός + κνήμη) που υποδύονταν την ισχιαλγία, αλλά και ασθενής με Οσφυαλγία Ισχιαλγία οφειλόμενη σε μετάσταση καρκίνου του πνεύμονος στον εγκέφαλο (αντανακλώμενος πόνος). Επίσης έχουν παρατηρηθεί σπάνια περιπτώσεις οσφυαλγίας οφειλόμενες σε ιδιοπαθή οπισθοπεριτοναϊκή ίνωση
Η Παιδική Οσφυαλγία:
Ένα αρκετά σοβαρό θέμα τα τελευταία χρόνια είναι η διαρκώς αυξανόμενη συχνότητα της παιδική οσφυαλγίας, η οποία αποτελεί ξεχωριστό κεφάλαιο, και οφείλεται συνήθως σε
- μυοσυνδεσμικές ρήξεις,
- βλάβες δίσκων,
- κήλη δίσκου,
- μικροβιακές σπονδυλοδισκίτιδες,
- σπονδυλόλυση,
- σπονδυλολίσθηση,
- σκολίωση,
- ανισοσκελία,
- όγκους σπονδυλικής στήλης, κλπ.
Η γενική γραμμή που πρέπει να ακολουθείται στα παιδιά είναι, ότι κάθε επίμονη οσφυαλγία -ισχιαλγία πέραν του ενός μηνός πρέπει να διερευνάται πλήρως και ιδίως με μαγνητική τομογραφία.
Νέες μορφές Οσφυαλγίας:
Το 2007 παρουσιάσθηκε μια ασυνήθιστη επιδημία στη Ραβένα της Ιταλίας και τα γύρω χωριά, με 200 περίπου άτομα τα οποία εμφάνισαν οξεία οσφυαλγία με σύγκαμψη (σκύψιμο). Αποδείχθηκε ότι πρόκειται για λοίμωξη του νευρικού συστήματος της σπονδυλικής στήλης από τον ιό Τσικουνγκούνια (Chikungunia), τον οποίο έφερε Ινδός οικονομικός μετανάστης και ο οποίος μεταδίδεται με τα κουνούπια (Οσφυαλγία της Ραβένας). Εμβόλιο ή φάρμακα ειδικά για τον ιό αυτό δεν είναι διαθέσιμα ακόμα και τα περιστατικά αντιμετωπίζονται με παυσίπονα μέχρις αυτοϊάσεως
Συμπερασματικά ένας πόνος στην μέση που επιμένει για μεγάλο διάστημα μπορεί να είναι πέρα από το κλασικό που σκέφτεται κανείς και είναι η κήλη του μεσοσπονδυλίου δίσκου (οξεία ή χρόνια) μπορεί ακόμα να οφείλεται:
- στένωση του σπονδυλικού σωλήνα
- σπονδυλόλυση ή σπονδυλολίσθηση
- όγκους, πρωτοπαθείς (καλοήθεις ή κακοήθεις) ή μεταστατικούς
- φλεγμονές (δισκίτις, απόστημα, φυματίωση, βρουκέλλωση, αραχνοειδίτις, έρπης ζωστήρας)
- αρθρίτιδες (ρευματοειδής, ψωριασική, αγκυλοποιητική, εκφυλιστική)
- τραυματισμοί (κατάγματα, επισκληρίδιο αιμάτωμα, κακώσεις συνδέσμων)
- παθήσεις του ουροποιογεννητικού (νεφρολιθίαση, προστάτης, ινομύωμα, δυσμηνόρροια)
- παθήσεις του πεπτικού (παγκρεατίτιδα, χολοκυστίτιδα, οπισθοτυφλική σκωληκοειδίτιδα)
- μεταβολικά νοσήματα (ν. Paget, υπερπαραθυρεοειδισμός, οστεοπόρωση)
- παθήσεις του κυκλοφορικού (ανεύρυσμα αορτής, αποφρακτική αρτηριοπάθεια)
- πόνος στατικολειτουργικής αιτιολογίας λόγω ανισοσκελίας, συγγενούς εξαρθρήματος ισχίου, εγκυμοσύνης, παχυσαρκίας, νευρολογικής πάθησης (π.χ., πολυομυελίτιδα), σκολίωσης
Θέλει λοιπόν μεγάλη προσοχή, στην αποκατάσταση, γιατί αν ο πόνος στην μέση οφείλεται σε κάτι από τα παραπάνω είναι πολύ επικίνδυνο, να κάνει κανείς μασάζ και άλλες εναλλακτικές θεραπείες.
