Πολλά θα είχαν να πουν αυτοί οι δύο άνθρωποι. Δεν τα είπαν. Προτίμησαν να τα κρατήσουν κρυμμένα μέσα τους. Ένας κόσμος ολόκληρος από εικόνες παλιές, βιώματα, συναισθήματα συμπυκνωμένα στη λέξη ‘άργησες’…
Σύμφωνα με τα παραδοσιακά μας, δεδομένα οι αρμονικές ανθρώπινες σχέσεις συντηρούσαν τις ισορροπίες που μας ήταν απαραίτητες για να μπορούμε να κάνουμε μαζί τον αγώνα για την επιβίωση. Σήμερα, που πρέπει να διαπραγματευτούμε τα πάντα γιατί τίποτε δεν είναι δεδομένο, είναι απαραίτητο να έρθουν στην επιφάνεια οι αντιθέσεις μας.. Σε ένα κόσμο που δεν προσφέρει πια ξεκάθαρες κατευθυντήριες γραμμές, η επικοινωνία με τον εαυτό μας και τους δικούς μας φαίνεται να είναι το μόνο όχημα που μπορεί να μας οδηγήσει σε πιο ασφαλείς και γόνιμες καταστάσεις. Η απατηλή εικόνα της αρμονίας και της ευτυχίας δημιουργεί σύγχυση και επικίνδυνες ακαμψίες.
- Άργησες
- Είχε πολύ κίνηση.
- Συνέχεια αργείς και ανησυχώ. Ακούει κανείς τόσα πολλά…
- Έχεις δίκιο. Έπρεπε να σου είχα τηλεφωνήσει, αλλά είχα πολλή δουλειά και δεν πρόλαβα. Τι φαΐ έχουμε;
Πολλά θα είχαν να πουν αυτοί οι δύο άνθρωποι. Δεν τα είπαν. Προτίμησαν να τα κρατήσουν κρυμμένα μέσα τους. Ένας κόσμος ολόκληρος από εικόνες παλιές, βιώματα, συναισθήματα συμπυκνωμένα στη λέξη «άργησες». Αν βγουν στην επιφάνεια, ποιος ξέρει που θα φτάσουν. Η σύγκρουση είναι σίγουρη. Άστο καλύτερα.
- Άργησες
- Πάλι τα ίδια;
- Στον εαυτό σου να το πεις αυτό. Ξενοδοχείο το ‘κανες εδώ μέσα. Με γράφεις κανονικά…
- Σε βαρέθηκα με την γκρίνια σου. Με τίποτα δεν ευχαριστιέσαι.
- Σιγά την προσπάθεια που κάνεις για να μ’ ευχαριστήσεις…
- Ο εγωισμός σου δεν έχει όρια.
- Ναι, εσύ πια όλο το καλό μου σκέφτεσαι…
- Εγώ φταίω που προσπαθώ τόσο πολύ να σε ευχαριστήσω.
- Να μου λείπει.
Χτυπάνε πόρτες. Τα ντολμαδάκια κρυώνουν στο τραπέζι…Πάλι δε μίλησαν. Κανένας από τους δυο δεν άκουσε τον άλλον που κάτι πήγε να πει. Ο τοίχος δεν έπεσε. Κραυγές ακούστηκαν. Βαρύ το συναίσθημα. Είναι μάταιο να προσπαθείς. Ο άλλος δε σε καταλαβαίνει. Αυτός φταίει. Στείρα κατάσταση. Καλύτερα να μη μιλάς. Έλα όμως που σε πνίγει το δίκιο. «Αν είχα κουράγιο, θα ‘φευγα».
Ο διάλογος δε βγαίνει, επειδή δεν έχουμε εμπειρία διαπραγμάτευσης στις ανθρώπινες σχέσεις. Ο τρόπος που μάθαμε να επικοινωνούμε δεν αφήνει περιθώρια για τέτοιου είδους συναλλαγή. Την καινούρια γλώσσα δεν τη μάθαμε.
- Άργησες.
- Είχε κίνηση στο δρόμο.
- Δε θέλω να απολογηθείς. Δεν είναι εκεί το θέμα. Ας μην το κάνουμε δικαστήριο.
- Μα δεν απολογήθηκα. Την αλήθεια λέω. Είχε κίνηση.
- Άλλες αλήθειες δε λέμε.
- Συνέχεια με αμφισβητείς. Δεν καταλαβαίνω που το πας.
- Καθώς περνούσε η ώρα και δεν ερχόσουν, αναρωτιόμουν γιατί αισθανόμουν τόσο απειλημένη και θυμωμένη.
- Γιατί πάντοτε ό,τι κάνω και ό,τι λέω το συνδέεις με σένα. Σα να ψάχνεις αποδείξεις ότι δε σε θέλω.
- Έχεις δίκιο. Συνεχώς αναρωτιέμαι γιατί με διάλεξες και γιατί μένεις μαζί μου.
- Κι εγώ αναρωτιέμαι το ίδιο για σένα. Φαίνεσαι τόσο δυσαρεστημένη, που συχνά βγάζω το συμπέρασμα ότι έχεις απογοητευτεί. Και ότι μένεις μαζί μου μόνο επειδή δεν τολμάς να φύγεις. Βολεύτηκες.
- Τελικά στο ίδιο καζάνι βράζουμε…Και οι δυο αμφισβητούμε τις επιλογές μας και οι δυο αμφισβητούμε ο ένας τον άλλον. Αισθάνομαι καλύτερα τώρα.
- Κι εγώ.
Είναι δύσκολο να εκτιμήσει κανείς τους αμέτρητους συνειρμούς και τις ατελείωτες μνήμες που έχουν οι έννοιες κοντά και μακριά μέσα στις στενές ανθρώπινες σχέσεις. Σφηνωμένοι ανάμεσα στις εικόνες του χθες, στις εμπειρίες του σήμερα και στις προοπτικές του αύριο, παραπαίουμε. Στο διάλογο με τον άλλο διοχετεύονται οι αντιφάσεις και ανακυκλώνονται. Μέσα στην τρομαχτική δίνη που δημιουργείται, η απειλή για το χαμό είναι άμεση.
Εγκλωβισμένοι στο δίλημμα αυτονομία ή αλληλεξάρτηση,δοκιμάζουμε τα πάντα, φτάνουμε στα άκρα, παραιτούμαστε ή επιμένουμε λυσσαλέα, αφού επιλογή συνειδητή δε μπορούμε να κάνουμε. Και τα δύο τα θεωρούμε εξίσου σημαντικά. Η χειροπιαστή πραγματικότητα, η καθημερινότητα της σύγχρονης ζωής, μας σπρώχνει προς την αυτονομία. Η ανθρώπινη μας υπόσταση, μας κρατά ριζωμένους στο μαζί, στην αλληλεξάρτηση.
Μόνο αν καλλιεργήσουμε την ικανότητά μας για ανοιχτή επικοινωνία θα είμαστε σε θέση να συνδυάσουμε τη δυνατότητα αυτονόμησης με τη διατήρηση της συναισθηματικής ασφάλειας που προσφέρει η συμβίωση.
Χάρις Κατάκη, Ψυχολόγος, Ιδρύτρια Εργαστηρίου Διερεύνησης Ανθρώπινων Σχέσεων
