Ένα από τα πρώτα πράγματα που μαθαίνουμε στα παιδιά μας είναι να μην μιλούν με αγνώστους... Να μην παίρνουν γλυκά από ξένους... Να μην πλησιάζουν αυτοκίνητα όταν τους καλούν άτομα που δεν αναγνωρίζουν...
Τα τελευταία χρόνια που τα παιδιά κάνουν χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, τα προειδοποιούμε να μην συνομιλούν στο facebook με αγνώστους, να μην κάνουν add άτομα που δεν γνωρίζουν στην αληθινή ζωή, να μην κλείσουν ραντεβού με «φίλους» του διαδικτύου που μπορεί να είναι εντελώς διαφορετικοί από αυτό που δείχνουν στο προφίλ τους. Όλα σωστά. Κι όλες αυτές οι προφυλάξεις μπορούν να προστατεύσουν σε κάποιο βαθμό τα παιδιά από επιθέσεις παιδόφιλων.
Το σοκαριστικό όμως είναι ότι ενώ προσπαθούμε με κάθε τρόπο να προφυλάξουμε τα παιδιά μας από τους ξένους, τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι τα περισσότερα περιστατικά βιασμών και σεξουαλικής κακοποίησης προέρχονται από το οικείο περιβάλλον των παιδιών. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία, οι θύτες είναι άτομα γνωστά στην οικογένεια, άτομα εμπιστοσύνης και υπεράνω πάσης υποψίας... Κι ακόμη χειρότερα, αρκετές φορές , είναι μέλη της ίδιας της οικογένειας: ο αγαπημένος θείος, ο πατριός, ακόμη και ο ίδιος ο πα-τέρας όπως είδαμε σε πρόσφατα περιστατικά φρίκης. Φαίνεται ότι η σεξουαλική κακοποίηση «χουχουλιάζει» μέσα στο ζεστό περιβάλλον της οικογένειας και τρέφεται από τον φόβο, τη ντροπή, τις ενοχές και τη σιωπή.
Τι ακριβώς είναι σεξουαλική κακοποίηση;
Δεν είναι μόνο ο βιασμός... Εκτός από την [κάθε είδους ] επαφή, σεξουαλική κακοποίηση αποτελούν επίσης, η επίδειξη στο παιδί των γεννητικών οργάνων του δράστη ή η επίδειξη πορνογραφικού υλικού, η χρησιμοποίηση του παιδιού για την παραγωγή πορνογραφικού υλικού, ο εξαναγκασμός του σε σεξουαλικές πράξεις ή σε παρακολούθηση σεξουαλικών πράξεων. Υπάρχουν –δυστυχώς –πολλοί τρόποι να κακοποιηθεί ένα παιδάκι κι ο θύτης δεν περιορίζεται σε έναν. Τα στοιχεία λένε ότι η σεξουαλική κακοποίηση μέσα στην οικογένεια είναι επαναλαμβανόμενη 8 στις 10 φορές. Ο εφιάλτης μπορεί να αρχίζει με κάτι πιο «soft» όπως ένα χάδι και να εξελίσσεται σε hard core.
Όσο ανεβαίνει η ένταση της κακοποίησης, ανεβαίνει και το volume του συναισθηματικού εκβιασμού: Ο θύτης επιδιώκει με κάθε τρόπο να διασφαλίσει ότι το παιδί δεν θα μιλήσει σε κανέναν. Επιστρατεύει διάφορα όπλα: απειλές, εκβιασμούς [«αν το μάθουν ποτέ οι γονείς σου, θα τους κάνω κακό»] , επίρριψη των ευθυνών στο παιδί [«εσύ φταις, δεν μου είπες να σταματήσω»], ή ίσως έναν συνδυασμό αυτών των μεθόδων. Κάποιες φορές, ο θύτης θεωρεί ότι υπάρχει μια σχέση αγάπης κι αφοσίωσης ανάμεσα στον ίδιο και το κακοποιημένο παιδί και καθιστά το παιδί υπεύθυνο για την προστασία της σχέσης αυτής [«αν το πεις στους γονείς σου, θα με κλείσουν για πάντα στη φυλακή»]. Άλλες φορές, αποτρέπει τεχνηέντως το παιδί από το να μιλήσει υποσκάπτοντας την εμπιστοσύνη του στους γονείς του [«αν το πεις, κανένας δεν θα σε πιστέψει»].
Στην ανατριχιαστική περίπτωση που ο θύτης είναι ο πατέρας, το παιδί παθαίνει μεγάλη σύγχυση. Παγιδεύεται ανάμεσα στα αισθήματα αγάπης/αφοσίωσης/θαυμασμού που έχει για τον γονιό του από τη μια και τη ντροπή, τις ενοχές και την αίσθηση ότι κάτι δεν πάει καλά από την άλλη... Από τη μια: σύγχυση, ενοχές και ντροπή από την άλλη: απειλές και συναισθηματικός εκβιασμός, το παιδί είναι αδύνατον να διαχειριστεί την κατάσταση από συναισθηματική άποψη. Για αυτό αργεί να μιλήσει.
Μέχρι τη στιγμή που θα μιλήσει με λόγια...το παιδί μιλάει με τον τρόπο του:
- Παρουσιάζει ξαφνικά προβλήματα στον ύπνο του: εφιάλτες, τίναγμα και τρόμο
- Παλινδρομεί σε προηγούμενες συμπεριφορές: πιπιλά το δάχτυλο ή βρέχει το κρεβάτι του τη νύχτα
- Ζωγραφίζει εικόνες που αναπαριστούν σεξουαλικές πράξεις.
- Γνωρίζει και αναφέρει λέξεις και πράξεις σεξουαλικές, που δεν αρμόζουν στην ηλικία του
- Φοβάται ξαφνικά και χωρίς αιτία τον θύτη
- Δείχνει νευρικό ή βρίσκεται σε ένταση όταν ο θύτης εμφανίζεται ξαφνικά στον χώρο.
- Κλείνεται στον εαυτό του ή ντρέπεται για το σώμα του
- Φεύγει από το σπίτι.
- Αυτοτραυματίζεται ή κάνει απόπειρα αυτοκτονίας.
- Παλινδρομεί σε προηγούμενες συμπεριφορές: πιπιλά το δάχτυλο ή βρέχει το κρεβάτι του τη νύχτα
- Ζωγραφίζει εικόνες που αναπαριστούν σεξουαλικές πράξεις.
- Γνωρίζει και αναφέρει λέξεις και πράξεις σεξουαλικές, που δεν αρμόζουν στην ηλικία του
- Φοβάται ξαφνικά και χωρίς αιτία τον θύτη
- Δείχνει νευρικό ή βρίσκεται σε ένταση όταν ο θύτης εμφανίζεται ξαφνικά στον χώρο.
- Κλείνεται στον εαυτό του ή ντρέπεται για το σώμα του
- Φεύγει από το σπίτι.
- Αυτοτραυματίζεται ή κάνει απόπειρα αυτοκτονίας.
Κι ο θύτης όμως «μιλάει» όσο κι αν προσπαθεί να κρύψει τις αποτρόπαιες πράξεις του:
- Παρα-είναι διαχυτικός με το παιδί, απλώνει συνέχεια τα χέρια του στο σώμα του παιδιού με υπερβολικά αγγίγματα .
• Έχει αναπτύξει μια ιδιαίτερη σχέση με το παιδί έχοντας αποκλείσει τη μαμά του από αυτή.
• Εισβάλλει στο δωμάτιο του παιδιού ή στο λουτρό, την ώρα που το παιδί ντύνεται, πλένεται ή χρησιμοποιεί την τουαλέτα.
Πώς μπορείτε να προστατέψετε το παιδί;
Ενημερώστε το παιδί για τον κανόνα του εσώρουχου. Κανείς δεν επιτρέπεται να το αγγίζει στο σημείο που καλύπτει το εσώρουχο και κανείς, ποτέ, παρά τη θέλησή του.
Προετοιμάστε το παιδί ότι υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν να αγγίζουν παιδιά παρά τη θέλησή τους ώστε σε περίπτωση σεξουαλικής παρενόχλησης το παιδί να αναγνωρίσει τι συμβαίνει.
Εκπαιδεύστε το παιδί ότι η υπακοή είναι σχετική. Πρέπει να υπακούει τον ενήλικα μέχρι του σημείου που δεν προσπαθεί να του επιβάλει κάτι που το φέρνει σε δύσκολη θέση.
Εκπαιδεύστε το παιδί να απαντάει κατάλληλα σε περίπτωση σεξουαλικής επίθεσης. Η σωστή απάντηση είναι: «Σταμάτα. Αμέσως. Θα τα πω όλα». Βεβαιωθείτε ότι θυμάται τα λόγια.
Εξηγήστε στο παιδί ότι κανένας δεν πρέπει να του ζητά να έχει ένα μυστικό από την μητέρα ή τους γονείς του. Ο,τιδήποτε συμβεί, μπορεί και πρέπει να σας το λέει χωρίς να φοβάται.
Μακάρι κανένα παιδί να μην χρειαστεί ποτέ να απαντήσει ή να διαχειριστεί μια τέτοια κατάσταση αλλά όσο θα υπάρχουν «δράκοι», καλό είναι να ξέρει πώς να τους αποφεύγει.
______________________
Πηγές:
- «ΑΘΕΑΤΗ ΒΙΑ. Η αγάπη δεν πρέπει να πονάει» της δικηγόρου Στεφανίας Σουλή.
- «Σεξουαλική κακοποίηση. Χρήσιμες πληροφορίες για εκπαιδευτικούς» της Παιδοψυχιάτρου Ευαγγελινής Αθανασοπούλου
- www.psychotherapeia.net.gr [Παναγιώτα Κυπραίου – Ψυχοθεραπεύτρια]
~ tvxs.gr
