Διάλογος της ψυχής με τον νού - Λόγος Β΄ (Μέρος 2ο)

Λόγος Β΄ – Διάλογος της ψυχής με τον νού, με την μορφή ερωτήσεων και απαντήσεωνσχετικά με την προέλευση των παθών μέσα μας. Επίσης λόγος περί θείας πρόνοιας και κατά των αστρολόγων. (Μέρος 2ο)

Ψυχή: Σε παρακαλώ, αγαπημένε μου, να κάνεις λίγο ακόμη κόπο και να μου εξηγήσεις αυτό πού θα σε ρωτήσω: Αν ο Κύριος δίδει θάνατο και ζωή, πτωχεία και πλούτο, ταπεινώνει και υψώνει, κατεβάζει στην κόλαση και ανεβάζει, όπως είπες προηγουμένως, και όπως λέγει Αυτός αλλού, ότι «Κύριος θανατοί και ζωογονεί, κατάγει εις άδου και ανάγει. Κύριος πτωχίζει και πλουτίζει, ταπεινοί και ανυψοί»[1], τότε πώς ο διάβολος θεωρείται αίτιος κάθε κακού;

Νούς: Μή σε εξαπατούν, ψυχή μου, τέτοιου είδους ονομασίες των κακών και μην θαρρείς πώς ίδιο είναι η ακολασία και η ένδεια. Το πρώτο, δηλαδή η ακολασία, αποτελεί παράβαση της εντολής του Θεού, είναι θεομίσητο και αποτρόπαιο, σκοτώνει την ψυχή, την κατεβάζει στην κόλαση και την παραδίδει σε ατελείωτα βάσανα. Αντιθέτως η ένδεια σημαίνει αφαίρεση των μέσων, πού τρέφουν τα ακόλαστα πάθη, συμβαίνει δε κατά Θεία πρόνοια σε μερικούς. Ο Θεός, ως πάνσοφος και ιατρός των ψυχών, επειδή επιθυμεί να κάνει το εφήμερο ανθρώπινο γένος να μετέχει της θείας δόξας Του, δεν εφαρμόζει στον καθένα τον ίδιο τρόπο θεραπείας, αλλά ανάλογα με την νόσο εφευρίσκει σοφά το μέσον, διά του οποίου οδηγούμεθα στην θεραπεία.

Γι’ αυτό, αν ο πλούτος γίνεται αιτία υπερηφάνειας και υψηλοφροσύνης η η δύναμη αιτία θράσους και η ομορφιά ακολασίας, ο Θεός αφαιρεί από τον άνθρωπο την ομορφιά, στέλνοντάς του κάποια αρρώστια πού παραμορφώνει την εξωτερική του εμφάνιση. Το θράσος του χειροδύναμου το δαμάζει αποδυναμώνοντας τα μέλη του σώματός του με μακροχρόνιες αρρώστιες, ενώ την υπερηφάνεια, πού προέρχεται από τον πλούτο, την γκρεμίζει με την άκρα πενία. Κατά παρόμοιο τρόπο στέλνει ακαρπία, καταστρεπτικές αρρώστιες, απρόβλεπτες εισβολές εχθρών η τρομακτικούς σεισμούς, για να εκριζώσει την ψυχοφθόρα κακία τόσο από τις πόλεις όσο και από ολοκλήρους λαούς, πού Τον εξοργίζουν με τις άνομες πράξεις τους.

Με λίγα λόγια, Αυτός, ως αγαθός και πάνσοφος ιατρός, θεραπεύει με διαφόρους τρόπους όλα τα ψυχοφθόρα πάθη, πού συνήθως κατεβάζουν τις ψυχές στην κόλαση. Αρα, ας μή θεωρεί κανείς τον Πανάγαθο αίτιο των κακών, αφού ούτε ο γιατρός θεωρείται κακός, όταν με πυρωμένο σιδερένιο ξυράφι γιατρεύει την γάγγραινα καθώς και άλλες μεταδοτικές ασθένειες, πασπαλίζοντας σε περίπτωση ανάγκης με σκόνες ισχυρής δράσεως. Και ο κύριος αίτιος αυτών των συμφορών, πού όντως είναι συμφορές και κατεβάζουν στην κόλαση προκαλώντας βάσανα, είναι ο σατανάς, αλλά και εμείς οι ίδιοι, πού τον ακούμε οι ανόητοι. Τόσο επιθυμεί την καταστροφή μας, πού από την κακία του δεν παύει να εφευρίσκει νέες ιδέες δελεάζοντάς μας με κάθε τρόπο, ώστε να ενεργούμε παρά τις εντολές του Θεού, αν και γνωρίζουμε πώς μας οδηγούν στα ουράνια αξιώματα. Αλλοτε κάποιους καίει με άνομους σαρκικούς πόθους και άλλους τους εγκλωβίζει στα δεσμά της φιλαργυρίας. Αλλον οδηγεί στον θάνατο με την οινοποσία και την λαιμαργία και άλλον τον μαθαίνει να χαίρεται με κάθε φόνο. Σε μερικούς από αυτούς δείχνει τον ανεξάντλητο και ανεξερεύνητο πλούτο της θείας γενναιοδωρίας για να τους ωθήσει στην αμαρτία, ενώ άλλους τους πείθει να μην αναμένουν την μέλλουσα Κρίση και να μην νομίζουν ότι ο Θεός μεριμνά για την ζωή μας, αλλά να θεωρούν ότι όλα τα ανθρώπινα περιστατικά ορίζονται ούτως η άλλως από την κίνηση των άστρων και τον κύκλο της ευτυχίας. Με έναν λόγο, αυτός ο αρχέκακος μας στήνει διαρκώς παγίδες για να παραπλανά την σκέψη μας. Όπως ο έμπειρος κυνηγός δεν βάζει το ίδιο δόλωμα σε όλα τα πουλιά, αλλά ξέρει τι προτιμά το καθένα από αυτά και με αυτό ακριβώς το δελεάζει, έτσι και αυτός ο ολέθριος δαίμονας, αφού μάθει τι μας αρέσει είτε από την φυσική μας κλίση είτε από την συνήθειά μας, μας απλώνει πονηρά το δίχτυ με αυτό ακριβώς και μας τυλίγει. Γι’ αυτόν τον λόγο, ψυχή μου, ο αίτιος κάθε ολεθρίου κακού είναι για μας ο διάβολος.

Ας μην κατηγορούμε λοιπόν τα άστρα και τους πλανήτες, επειδή τάχα μας οδηγούν στην εκτέλεση παρανόμων πράξεων, και ας μή φοβούμαστε την τύχη, πού δήθεν ανεβοκατεβάζει άνισα την ζωή μας. Όλα αυτά είναι μύθοι των αθέων Χαλδαίων και των Αράβων και όχι η διδασκαλία των πιστών χριστιανών. Εκείνοι άκουγαν πάντοτε μόνο τους δαίμονες και τα είδωλα και γι’ αυτό δεν μπόρεσαν να μάθουν από αυτούς καμμία αλήθεια. Εξάλλου, τι σωστό μπορεί κανείς να μάθει από το ίδιο το ψεύδος; Εμείς όμως έχουμε μόνο έναν Θεό, ο οποίος τακτοποιεί όσα μας αφορούν, στηριζόμενος όχι στην τύχη, μήτε στην κίνηση των πλανητών, αλλά με σοφία και ευπρέπεια, όπως Αυτός μόνον γνωρίζει με την Θεία πρόνοιά Του. Οι κακόμοιροι απόγονοι των Ασσυρίων δεν κατανόησαν το μυστικό αυτής της προνοίας και την ασύλληπτη πολυμορφία της, αφού απέδωσαν στην τύχη και στην κίνηση των άστρων όλες τις εναλλαγές αυτής της ζωής. Ένας άπειρος γιατρός, πού θέλει να γιατρεύσει έναν πού πάσχει από υδρωπικία η από πόνο στο στομάχι, αντί να δεί την αιτία της νόσου στην κακοήθη φύση του άρρωστου η στην απεριόριστη λαιμαργία του, εξαιτίας της απειρίας του αποδίδει την νόσο στην βλαβερή επίδραση του αέρα και της τροφής, ενώ η σωστή χρήση και του ενός και της άλλης είναι ωφέλιμη. Έτσι και αυτοί απέδωσαν όλες τις πράξεις στην επιρροή των άστρων και στην τύχη, αφού απάλλαξαν από κάθε ευθύνη την αυτεξούσια και αυθαίρετη επιλογή κακών η καλών πράξεων, εξαιτίας της οποίας ο Θεός οργίζεται μαζί μας, αν ζούμε άνομα, η μας φροντίζει εύσπλαγχνα, αν ζούμε καλά και τίμια.

Ψυχή: Αρα, πρέπει να απορρίψουμε εντελώς την αστρολογία ως εφεύρεση των αθέων Χαλδαίων;

Νούς: Όχι, αγαπημένη μου ψυχή, η αστρολογία δεν πρέπει να απορριφθεί τελείως, αλλά δεν μπορεί να δεχθεί κανείς το καθετί αβασάνιστα. Αλλά και η επιστήμη του λόγου, πού ονομάζουμε λογική, δεν πρέπει να απορριφθεί τελείως μόνο και μόνο επειδή μερικοί την χρησιμοποιούν για ψεύτικους και βλαβερούς συλλογισμούς. Όμως, όσο αυτή μας ωθεί να δοξάζουμε τον Θεό και κάνει την ψυχή μας να φλέγεται περισσότερο με την θεία αγάπη, χωρίς να έχει καμμία αντίρρηση με τα ιερά και θεόπνευστα λόγια της Γραφής, αλλά συμφωνεί μαζί της, και όσο είναι καλή, ψυχή μου, τόσο πρέπει να την σπουδάζουμε ως έργο αρχαίων και σεβαστών ανδρών. Αυτή η επιστήμη δεν αποτελεί εφεύρεση ασεβών ανθρώπων, αλλά μόνο ο,τι οδηγεί από αυτήν στον γκρεμό του ολέθρου, δηλαδή αν αποδίδουμε όλες τις κακές και καλές πράξεις μας, την ευημερία η την δυστυχία μας, στην κίνηση των άστρων και στην τύχη. Αυτή μάλιστα τολμά να προφητεύει το μέλλον και επιβάλλει να θεωρούμε τις ημέρες, τις εποχές και τις ώρες άλλοτε ευνοϊκές και άλλοτε δυσοίωνες.

Όλα αυτά, ψυχή μου, είναι βλασφημίες και έρχονται σε αντίθεση με τα άγια λόγια του αποστόλου Παύλου και του προφήτη Ησαΐα. Ο απόστολος Παύλος ονομάζει ανόητους τους Γαλάτες πού εξέταζαν τους μήνες, τις εποχές και τις ημέρες[2], ενώ ο Ησαΐας προφητεύοντας την ερήμωση της Αιγύπτου, πού επρόκειτο να γίνει σύντομα λόγω της οργής του Θεού, λέγει αστειευόμενος, «πού εισι νύν οι σοφοί σου» αστρολόγοι «και αναγγειλάτωσάν σοι» τι θα σου συμβεί[3]. Αλλοίμονό σου, αλλοίμονό σου, αυτή η τέχνη σου και η σοφία σου σε κατέστρεψαν. Πράγματι, πέφτει χαλάζι, ενσκύπτουν επιδημίες και πόλεμοι, καταστρέφεται η σοδειά, γίνονται σεισμοί και άλλα παρόμοια, όχι εξαιτίας της οργής του Θεού για τις άνομες πράξεις μας, αλλά λόγω της επιρροής ορισμένων κακών άστρων και της κινήσεως των άστρων και της τύχης. Αυτή είναι πράγματι η σκέψη των ανοήτων και αθέων, πού θεωρούν ότι όλα στην γή γίνονται χωρίς την πρόνοια του Θεού. Αλάνθαστος είναι αυτός πού μας απειλεί· «επισκέψομαι εν ράβδω τάς ανομίας», αν δεν ζούμε σύμφωνα με τις άγιες εντολές Του, χωρίς δηλαδή να τις τηρούμε πάντοτε έμπρακτα. Μας λέγει: «επισκέψομαι εν ράβδω τάς ανομίας αυτών και εν μάστιξι τάς αδικίας αυτών»[4]. Επίσης και ο Ησαΐας λέγει: «Και εάν θέλητε και εισακούσητέ μου, τα αγαθά της γής φάγεσθε», δηλαδή όλα όσα αυτή γεννά με την εντολή μου, «εάν δε μή θέλητε, μηδέ εισακούσητέ μου, μάχαιρα υμάς» θα εξολοθρεύσει. «Το γάρ στόμα Κυρίου ελάλησε ταύτα»[5]. Επομένως ας μή θεωρούμε δημιουργό των ιδιοτήτων πού αποδίδονται στα άστρα Εκείνον, πού είναι πανάγαθος. Πώς μπορεί να αποκαλείται Αυτός αληθώς πανάγαθος, αν άλλα από τα δημιουργήματά Του είναι όμορφα και χρήσιμα και άλλα βλαβερά; Είναι γεγονός ότι η πηγή δεν μπορεί να είναι ταυτόχρονα γλυκειά και πικρή, η συκιά δεν μπορεί να βγάζει ταυτόχρονα γλυκούς και πικρούς καρπούς, όπως και η μέλισσα δεν φέρνει μέλι και χολή.

Αρα, δεν πρέπει να απορρίπτουμε εντελώς την αστρολογία, αλλά να αποφεύγουμε, ψυχή μου, μόνο όσα, όπως είπαμε, μας οδηγούν στον όλεθρο και μας απομακρύνουν από τον Ύψιστο. Ας αφήσουμε λοιπόν αυτήν την πλανεμένη και ασεβή διδασκαλία των Χαλδαίων. Εμείς, ως τέκνα του υψίστου Βασιλέως, πού έχουμε ορισθεί από Αυτόν άρχοντες και έχουμε λάβει από Αυτόν την εξουσία να πατάμε επάνω σε όφεις και σκορπιούς[6], ας μή φοβόμαστε την επιρροή των άστρων, μήτε την τύχη. Έτσι με χαρά και ελευθερία θα βαδίζουμε από το πεδίο της αληθινής ζωής στον Χριστό-Βασιλέα. Από τον θάνατό Του πήραμε την ελευθερία μας, πού στερηθήκαμε λόγω του προπατορικού αμαρτήματος. Επομένως, ψυχή μου, η αστρολογία είναι καλή και χρήσιμη σε όσους την αντιμετωπίζουν φρόνιμα. Δεν μπορεί να είναι αλλιώς, επειδή η επιστήμη αυτή εξετάζει την υπέροχη σοφία του Θεού Λόγου, πού δημιούργησε τα πάντα. Εκτός αυτού, μεγάλο όφελος προέρχεται από αυτήν για την ανθρώπινη ζωή, επειδή μας μαθαίνει σωστά την κίνηση του ηλίου και της σελήνης, την αιτία της αλλαγής των τεσσάρων εποχών και τον υπολογισμό των ετών. Όμως, ας μην πεί ένας κλέφτης ότι για τις αρπαγές του υπαίτιος είναι ο Ερμής, πού παρά την θέλησή του τον οδήγησε στην κλοπή. Ομοίως ο ακόλαστος, ας μην θεωρήσει ότι φταίει για την ακολασία του η Αφροδίτη· και ο δολοφόνος, ας μην παρουσιάσει τον πλανήτη Κρόνο η τον Αρη ως ηθικούς αυτουργούς του φονικού πού διέπραξε. Μόνο να κατηγορήσει ειλικρινά ο καθένας τον εαυτό του, επειδή απομάκρυνε την μνήμη της μέλλουσας φοβερής Κρίσεως και τον φόβο του Θεού, τα οποία, σύμφωνα με την Θεία Γραφή, απομακρύνουν όλους από το κακό. «Εξόλλυσιν εαυτόν ο δωρολήπτης, ο δε μισών δώρων λήψεις σώζεται. Ελεημοσύναις και πίστεσιν αποκαθαίρονται αμαρτίαι, τώ δε φόβω Κυρίου εκκλίνει πάς από κακού»[7] και τους κάνουν θερμούς υποστηρικτές της αρετής και κατοίκους του ουρανού.

Ψυχή: Αραγε, υπάρχει μεγάλη ζημιά για την ορθή πίστη, αν αποδίδουμε στην επιρροή των άστρων το καλό και το κακό;

Νούς: Πολύ μεγάλη και πολύ τρομακτική. Αυτή η αντίληψη, όπως είπαμε προηγουμένως, παρουσιάζει τον Θεό όχι μόνο ως αίτιο του κάθε κακού για τους ανθρώπους και άδικο. Αυτός μόνος κατ’ ουσίαν είναι πανάγαθος και δίκαιος, αλλά και ως αίτιο της καταστροφής αναρίθμητου πλήθους των ανθρώπων, επειδή στην πραγματικότητα, όπως αναφέρεται στην Γραφή, μόνο ελάχιστοι σώζονται[8]. Οι περισσότεροι άνθρωποι, εξαιτίας της άνομης και ακόλαστης συμπεριφοράς τους και των αμετρήτων κακουργημάτων τους, πεθαίνουν άτιμα και αισχρά. Όσοι ακούν πρόθυμα αυτήν την διδασκαλία, θεωρούν ότι δεν μπορούν πιά να ξεφύγουν από τα αισχρά πάθη τους και ο καθένας προβάλλει ως δικαιολογία της κακίας του την επιρροή των άστρων. Γι’ αυτό υπάρχουν πολλοί, πού αρρωσταίνουν στην σκέψη τους από την υπερβολική κακοπιστία. Αυτοί έχουν την αγία χριστιανική πίστη μόνο στα λόγια και επειδή φοβούνται το πύρ, με το οποίο οι υποστηρικτές της αληθινής πίστεως απειλούν τους κακοπίστους. Και τόσο πολύ τους έχει παραπλανήσει η πίστη στην κίνηση των άστρων, πού σχεδόν την θεωρούν θεϊκή. Δεν έχουν μετάνοια, δεν φροντίζουν για την μέλλουσα Κρίση, και αν δεν επιδράσει η δύναμη των άστρων, θεωρούν άχρηστες και τις προσευχές και τις θυσίες. Έτσι διάγουν τον βίο τους σαν άλογα ζώα, ικανοποιώντας άπληστα την κοιλία τους και τις αισχρές επιθυμίες της σάρκας, θεωρώντας αυτήν την ηδονή ως την τέλεια μακαριότητα, ενώ όλων αυτών το τέλος είναι τα αιώνια βάσανα στο πύρ.

Όλα αυτά συμβαίνουν, επειδή δεν υπακούν στις επιταγές της αγίας Γραφής· πού λέει, ότι δεν πρέπει να φοβηθείς κανέναν άλλον, εκτός από τον Κύριο και Θεό μας[9]. Μόνο Αυτόν να προσκυνάς και να υπηρετείς. Αν πράγματι είχαν φοβηθεί τον Βασιλεύοντα εν υψίστοις και εκτελούσαν με ζήλο τις άγιες εντολές Του, τότε δεν θα έδιναν καμμία σημασία στα ολέθρια αυτά παραληρήματα και δεν θα υπέτασσαν την αξιοπρέπειά τους στα άστρα. Θα ήσαν οι ίδιοι, κατά την Γραφή, θεοί και υιοί του Υψίστου[10], υπακούοντάς Τον σε όλα με άκακη καρδιά. Θα εμφανίζονταν κοσμημένοι με την ουράνια δόξα· θα ήσαν όπως οι Αγγελοι, όπως ο Μωυσής, ο Δανιήλ και ο πάγκαλος Ιωσήφ, πλήρεις θείας χάριτος.

Επειδή όμως προτίμησαν τους αιγυπτιακούς μύθους από τις άγιες εντολές του Υψίστου και απέδωσαν όλες τις πράξεις τους και όλα τα περιστατικά της ζωής τους στην κίνηση των άστρων και στην δύναμη των πλανητών, στερήθηκαν του θείου φωτισμού και πέθαναν μολυσμένοι με κάθε αισχρή πράξη. «Οι μακρύνοντες εαυτούς από σου απολούνται»[11]. Θα δοξάσω και Εγώ όσους προσπαθούν να με δοξάσουν, ενώ θα τιμωρήσω όσους προσπαθούν να με καταφρονήσουν[12]. Έχοντας αυτούς τους αληθινούς και σαφείς λόγους, μπορούμε να πούμε ελεύθερα και ξεκάθαρα ότι η προαναφερόμενη άθεη και ολέθρια σκέψη είναι πλάνη πού απομακρύνει από τον αγαθό Θεό, ο οποίος δείχνει με κάθε τρόπο στο ανθρώπινο γένος τον αληθινό δρόμο πού οδηγεί στον ουρανό.

Πολλοί από τους ανθρώπους πού ασπάζονται τις ιδέες για την επιρροή των άστρων στους ανθρώπους είναι τρομεροί καταστροφείς και συνεργάτες του άρχοντα της κάθε κακίας και της κάθε ανομίας, πηγή αναριθμήτων θανάτων και βασάνων, του αισχρού δαίμονος. Επειδή τίποτε άλλο δεν μπορεί να απομακρύνει τόσο πολύ από την πίστη στον Κύριο Ιησού, τίποτε άλλο δεν μπορεί να αυξήσει τόσο πολύ το κακό και να μειώσει την αρετή, όσο το να πείσει κανείς τους ανθρώπους ότι διά των άστρων γίνονται δεκτές και οι αρετές και οι κακίες. Τί άλλο μπορεί να επιθυμεί ο διάβολος από αυτό πού οδηγεί τον άνθρωπο στην καταστροφή; Τέτοιου είδους άνθρωποι, αν ζούν με ευημερία, δεν ευγνωμονούν τον Θεό αλλά την τύχη. Αν όμως έλθει καιρός δυστυχίας, κατηγορούν τα άστρα, αλλά ποτέ τον εαυτό τους. Χωρίς όμως αυτομεμψία[13] δεν υπάρχει δυνατότητα να τους δοθεί άφεση των αμαρτιών. Εκτός αυτού, όσοι σκέπτονται κατ’ αυτόν τον τρόπο κάνουν τον διάβολο να μην φταίει πουθενά. Αν τους υπερηφάνους και τους δολοφόνους, όπως λένε, τους καθοδηγεί ο Αρης, τους κλέφτες και τους κόλακες ο Ερμής, τους μοιχούς και τους κλεψίγαμους η Αφροδίτη, τους οξύθυμους, τους δολοφόνους και τους μνησίκακους ο Κρόνος, οι δε άλλες κακές πράξεις εξαρτώνται από άλλους πλανήτες, πού εμφανίζονται σε γνωστά ζώδια του Ζωδιακού Κύκλου, τότε ο διάβολος, κατά τον παραλογισμό τους, δεν είναι υπεύθυνος για κανένα κακό και απαλλάσσεται από κάθε κατηγορία. Αν τούτο είναι αληθές, τότε ας μην προσεύχεται κανείς για την σωτηρία του από τις πολλές και φοβερές πλάνες του διαβόλου, αλλά ας προσεύχεται στον Θεό εναντίον των άστρων, πού τον οδηγούν διά της βίας σε κάθε κακό. Γιατί όταν ο καθένας έλκεται παρά την θέλησή του να ικανοποιήσει τις σαρκικές επιθυμίες του η νηστεία και η ολονυκτία είναι άνευ νοήματος. Γιατί όμως, αφού όλα αυτά τα μέσα τα δέχτηκα από τον Θεό εναντίον αυτού του κακού, η εξολόθρευσή του δεν εξαρτάται από μένα;

Είναι προφανές ότι η διδασκαλία αυτή είναι παράλογη και θεομίσητη, και γι’ αυτό ας την διώξουμε μακριά από την σκέψη μας. Επειδή όλοι γενικώς οι Πατέρες της χριστιανοσύνης, πού έλαμψαν με την σοφία τους και την ευσέβειά τους, την απέρριψαν και την αρνήθηκαν ως τελείως άθεη. Αυτή η διδασκαλία διώχνει εντελώς από την καρδιά τον φόβο του Θεού και δεν αφήνει ποτέ κανέναν από αυτούς πού ζούν άνομα να έχει παράπονα με τον εαυτό του, επειδή τον πείθει ότι όλα αυτά του συμβαίνουν από την αναπότρεπτη δύναμη και επιρροή της κινήσεως των άστρων. Ακόμη και οι ίδιοι οι δικαστές δεν θυμώνουν ιδιαίτερα με τους εγκληματίες, επειδή θεωρούν ότι αυτά συμβαίνουν παρά την θέλησή τους.

Ο εχθρός πού έσπειρε αυτές τις ιδέες στον νου όσων τον ακούν, όχι μόνο τους απομακρύνει οριστικά από κάθε αρετή, αλλά βάζει κρυφά μέσα στο ανόητο μυαλό τους ψεύτικες ιδέες για τον μόνο πανάγαθο και πάνσοφο Θεό. Έτσι πολλοί τολμούν να αναμειγνύουν ο,τι δεν μπορεί να αναμειχθεί και να ταυτίζουν την αλήθεια με το ψεύδος. Έτσι ο Κύριός μας Ιησούς Χριστός με την θεία Του δύναμη, με το νεύμα και την σοφία Του κυβερνάει τα πάντα ωραία και δίκαια, κρατώντας στο χέρι Του ένα ποτήρι γεμάτο άκρατο κρασί, από το οποίο πίνουν, κατά τον θείο λόγο Του, όλες οι αμαρτωλές χώρες[14]. Αυτό το ποτήρι νοείται ως η πιο θεία, πιο δίκαιη κρίση του Θεού, πού μας κυβερνά όλους και αποδίδει το πρέπον σε όλους –σέ εναρέτους και σε αμαρτωλούς– είτε είναι αυτό έπαινοι είτε τιμωρίες.

Οι οπαδοί όμως της ανόητης διδασκαλίας για την τύχη παριστάνουν ενώπιον του Βασιλέως των πάντων Ιησού την εικόνα της τύχης, της παραμυθένιας θεάς της ευτυχίας με μορφή γυναίκας, πού με τον τροχό άλλους μέν ανεβάζει από κάτω προς τα επάνω και άλλους κατεβάζει από επάνω προς τα κάτω. Επιχειρούν να δείξουν ότι με αυτόν τον τρόπο ο Κύριος οικονομεί, άλλοτε έτσι και άλλοτε αλλιώς, την ανθρώπινη ζωή. Αποφάσισα να μην πώ πολλά σε αυτόν τον Λόγο για την αθεΐα και την παραφροσύνη αυτών των ανθρώπων, αφού μάλιστα τους έχει στηλιτεύσει αρκετά ένας από τους δικούς τους σοφούς, ο Ησίοδος, η για την ακρίβεια οι Μούσες πού, όπως λέγει αυτός, είναι δωρήτριες και αιτίες κάθε σοφίας. Όταν ο Ησίοδος τις ρώτησε για ποιόν λόγο μερικοί από τους ανθρώπους είναι ένδοξοι και υψηλής καταγωγής και άλλοι άδοξοι και χαμηλής καταγωγής, του απάντησαν ότι αυτό δεν ορίζεται από την τύχη και από την επιρροή των πλανητών, αλλά από την βούληση του μεγάλου Δία, με άλλα λόγια[15], από την άρρητη θεία πρόνοια. Το ίδιο ισχυρίζονται και η τίμια Αννα, η μητέρα του προφήτη[16], και ο υμνωδός βασιλέας[17], όπως μας βεβαιώνουν τα θεία λόγια τους.

Αλλά η Αίγυπτος και η Ασσυρία δέχτηκαν αυτήν την καταστροφική διδασκαλία από τους ιδίους τους δαίμονες, επειδή άκουγαν πάντοτε πρόθυμα τους λόγους τους και έπρατταν συνεχώς άνομα, σύμφωνα με την κακία τους. Επειδή όλοι παραδέχονται τις σκέψεις και την διδασκαλία, με την οποία χαίρεται και ο διδάσκαλός της. Έτσι λοιπόν οι Αιγύπτιοι και οι Ασσύριοι ωςυπάκουοι μαθητές των δαιμόνων, αποδεικνύονται ανόητοι μαζί με την πλάνη τους, όντας μαζί με τους διδασκάλους τους κληρονόμοι της κολάσεως.

Εμείς όμως ας μην σκεπτόμαστε ότι η επιρροή των άστρων μπορεί να εμποδίσει την δημιουργία των αρετών η να ωθήσει προς αυτές, διότι έχουμε μέσα μας την βασιλεία του Θεού[18], η οποία μας ωθεί να πράττουμε τις καλές πράξεις, με τις οποίες γινόμαστε μέτοχοι της θείας δόξας Του. Αυτός έδωσε το Πανάγιο Πνεύμα του Θεού στους αποστόλους και δημιούργησε την φύση μας κατά την άφθαρτη εικόνα Του. Έτσι δοξάζουμε με χαρά και με φόβο τον Κύριο, τηρώντας όλες τις εντολές Του, πού όταν τις παραβαίνουμε, πέφτουμε πάντοτε σε δυστυχίες, ενώ όταν τις τηρούμε, απολαμβάνουμε ευημερία. Όταν λέγει κανείς ότι υφίσταται πειρασμό, ας μην κατηγορεί γι’ αυτό τον Θεό. «Ο γάρ Θεός απείραστός εστι κακώνΙ έκαστος δε πειράζεται υπό της ιδίας επιθυμίας εξελκόμενος και δελεαζόμενος», λέγει ένας θεόπνευστος και ουράνιος άνδρας[19]. Και αν αυτό αληθεύει, τότε δεν είναι ευνόητο ότι συκοφαντούν τον μόνο δίκαιο και πανάγαθο όσοι σκέπτονται ότι Αυτός αναγκάζει με την δύναμη των άστρων τους ανθρώπους να υποκύπτουν σε πάθη; Γιατί, αν υπάρχει στα άστρα κάποια κακοποιός δύναμη, πού ωθεί τους ανθρώπους στο κακό και στο να ακολουθούν τα πάθη τους, τότε είναι βέβαιο ότι αυτός πού τα δημιούργησε έβαλε μέσα τους αυτήν την δύναμη και τα έβαλε να εξουσιάζουν τους ανθρώπους. Αυτή η άποψη όμως είναι βλασφημία, αυτή ας πέσει στα κεφάλια αυτών πού βλασφημούν με τον τρόπο αυτό τον μόνο αληθινό και πανάγαθο Θεό.

Ένα και μόνο άστρο να αναγνωρίζεις, ψυχή μου, αναμάρτητα, τον φόβο του Θεού, πού οδηγεί στο να πράξεις υπέροχες αρετές, χάρη στον οποίο ο καθένας αποφεύγει το κακό, όπως το λέγει η θεία Γραφή[20]. Να καθοδηγείσαι πάντοτε από αυτόν, πλέοντας κατευθείαν προς το ουράνιο γαλήνιο λιμάνι. Να ξέρεις επίσης ότι η έμπρακτη τήρηση των αγίων εντολών συνυπάρχει με τον φόβο του Θεού. Να γνωρίζεις επίσης, ότι υπάρχει μόνο ένας ολέθριος πλανήτης, πού με φοβερή οργή σε οδηγεί από τους γκρεμούς της κακίας και αυτός είναι ο δαίμονας, ο οποίος προ αιώνων σε έδιωξε από τον παράδεισο λόγω της γεύσεως του καρπού. Τώρα αυτός πάλι ο ίδιος προσπαθεί να σε απομακρύνει από τον Χριστό, τον Κύριο και Θεό σου, με την ολέθρια διδασκαλία του, λέγοντας ότι ο Θεός από ζήλεια σου απαγόρευσε να γευθείς τον καρπό για να μην υπάρχουν αθάνατοι θεοί. Τώρα πάλι Τον συκοφαντεί ότι διά της βίας των άστρων σε αναγκάζει να πράξεις αισχρές πράξεις. Να φυλάγεσαι με κάθε τρόπο από τις συκοφαντίες του και μή φοβάσαι τις κινήσεις των άστρων. Να προσέχεις πάντοτε το επικίνδυνο κεφάλι του, επειδή και εκείνος προσέχει πάντοτε την πτέρνα σου[21]. Η έχθρα μεταξύ των δύο σας τέθηκε από την αρχή. Να ξέρεις ότι αυτός είναι ο μόνος εχθρός σου. Ενώ τα άστρα είναι στην υπηρεσία σου, επειδή δημιουργήθηκαν για να σε υπηρετούν και όχι να σε εξουσιάζουν. Να γνωρίζεις το αυτεξούσιο πού σου δόθηκε. Δεν είσαι υποταγμένος σε κανένα ζώδιο, αλλά μόνο στον Δημιουργό σου. Αρα, να Τον υπηρετείς πάντοτε με σύνεση ως Θεό και Δημιουργό, υμνώντας Αυτόν με χαρά μαζί με τον ψαλμωδό: «Κύριος φωτισμός μου και σωτήρ μου. Τίνα φοβηθήσομαι; Κύριος υπερασπιστής της ζωής μου. Από τίνος δειλιάσω;»[22]

Ποιόν να φοβάμαι, όταν έχω τον Χριστό ως φύλακά μου; Προσκάλεσέ Τον και εσύ με θάρρος λέγοντας: «Ημέρας ου φοβηθήσομαι, εγώ δε ελπιώ επί σέ»[23]. Υμνώντας πάντοτε το μεγάλο και θεσπέσιο και τιμιότατο όνομά Του με προσευχή και ψαλμωδία, να δημιουργείς, να φυτεύεις, να πορεύεσαι, να καλλιεργείς την γή, στηριζόμενος γερά στην πίστη του Χριστού. Να εργάζεσαι λοιπόν άφοβα κάθε ημέρα εκτός από τις ημέρες κατά τις οποίες αυτό απαγορεύεται αυστηρά σύμφωνα με τον θείο νόμο των Πατέρων, επειδή σε αυτές τις ημέρες ο καθένας πρέπει να δοξάζει τον Βασιλέα μας ως δοτήρα όλων των αγαθών. Αυτός θα έχει πάντοτε την δόξα, την τιμή και την δύναμη, το μόνο τρισήλιο φώς.

Πηγή: Άπαντα Αγίου Μαξίμου Γραικού, Αγίου Μαξίμου Γραικού Λόγοι, Τόμος Α΄, Μετάφραση: Μάξιμος Τσυμπένκο – Τιμόθεος Γκίμον, Έκδοσις Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου, Άγιον Όρος 2011.

——————————————————————————–

[1]. Α΄ Βασ. 2, 6-7.

[2]. Βλ. Γαλ. 3,1,3. 4, 10.

[3]. Ησ. 19, 12.

[4]. Ψαλμ. 88, 33.

[5]. Ησ. 1,19-20.

[6]. Πρβλ. Λουκ. 10,19.

[7]. Παρ. 15, 27.

[8]. Πρβλ. Ματθ. 7, 14.

[9]. Πρβλ. Παρ. 7,2.

[10]. Πρβλ. Ψαλμ. 81,6.

[11]. Ψαλμ. 72, 27.

[12]. Βλ. Α΄ Βασ. 2,30.

[13]. Βλ. Αγιου Ανδρεα Κρητης, Μέγας Κανών, Ωδή δ΄, τροπάριο 26. Πρβλ. Ιωάννου Σιναϊτου, Κλίμαξ, Λόγος 22, έκδ. Ιεράς Μονής Παρακλήτου, Ωρωπός Αττικής 19977, σ. 252.

[14]. Πρβλ. Ψαλμ. 74,9.

[15]. Πρβλ. «σιόδου, Έργα καί ημέραι 1-8. Τούτο τονίζεται πολλές φορές από τόν Ησίοδο.

[16]. Πρβλ. Α´ Βασ. 2,1-10.

[17]. Πρβλ. Ψαλμ. 145,3-10.

[18]. Πρβλ. Λουκ. 17,21.

[19]. Ιακ. 1, 13-14.

[20]. Πρβλ. Παρ. 15, 27.

[21]. Πρβλ. Γέν. 3, 15.

[22]. Ψαλμ. 26, 1.

[23]. Ψαλμ. 55, 4

via