Οι φτωχοί και οι άρχοντες (του πλούτου και της εξουσίας): η χριστιανική μοιρολατρία και ο Μπέρτολτ Μπρεχτ…..
Θεσ.Β’.3,10 τοῦτο παρηγγέλλομεν ὑμῖν, ὅτι εἴ τις οὐ θέλει ἐργάζεσθαι, μηδὲ ἐσθιέτω.
Τότε το χωρίον: «Ο μη εργαζόμενος μηδέ εσθιέτω» μοιάζει να μας περιγελά
«Οι νεόπτωχοι της Ευρώπης αριθμούν πλέον 115 εκατομμύρια», μ’ αυτόν τον υπέρτιτλο και τίτλο «Η φτώχεια παγιδεύει τη μεσαία τάξη της Ευρώπης», η ισπανική εφημερίδα El Pais κάνει ένα αφιέρωμα στα εκατομμύρια των Ευρωπαίων που αποτελούν τη νέα τάξη των «νεόπτωχων» και ανέργων: χάνουν το σπίτι τους, βλέπουν το μισθό και τη σύνταξή τους να εξανεμίζονται, μένουν χωρίς δουλειά….
Κι ενώ η φτώχια και η ανεργία κάνουν «πάρτυ» γύρω μας, έχεις και τον απ. Παύλο να σου λέει: «Ο μη εργαζόμενος μηδέ εσθιέτω»… Μα,
τι λες, «άγιέ» μου… Εδώ δεν πρόκειται για ακαμάτες και τεμπέληδες που
δε θέλουν να δουλέψουν…. Εδώ πρόκειται για εκατομμύρια που χάνουν τη
δουλειά τους εξαιτίας των σκληρών μονεταριστικών πολιτικών που
εφαρμόζονται… Το ποσοστό ανεργίας σε Ελλάδα και Ισπανία φτάνει και
ξεπερνάει το 20%, στους δε νέους ανέρχεται στο εφιαλτικό 40%!… Ψάχνουν
απεγνωσμένα δουλειά και δε βρίσκουν, πώς, λοιπόν, αυτοί «οι μη
εργαζόμενοι μηδέ εσθιέτω»!
Αλλά,
«άγιέ» μου, κι αυτοί που έχουν δουλειά, μη νομίζεις… Κι αυτοί το «ψωμί
ψωμάκι» λένε, καθώς τα μεροκάματα και οι μισθοί πήραν την κατηφόρα…
ʼκου τον Μπρεχτ:
«Αχ, όσο πιο πρωί σηκώνεται ο φτωχός
τόσο πιο πολλά κερδίζει ο πλούσιος,
σχεδόν είχα ξεχάσει ότι ισχύει κάτι τέτοιο:
Ο εργαζόμενος, μηδέ εσθιέτω».
Αλλά
ας παρακάμψουμε για λίγο τον απ. Παύλο κι ας πάμε στο Ευαγγέλιο του
Ματθαίου: «…Έφη αυτώ ο Ιησούς: ει θέλεις τέλειος είναι, ύπαγε πώλησόν
σου τα υπάρχοντα και δός πτωχοίς, και έξεις θησαυρόν εν ουρανώ, και
δεύρο ακολούθει μοι. Ακούσας δέ ο νεανίσκος τον λόγον απήλθε λυπούμενος,
ήν γάρ έχων κτήματα πολλά. Ο δέ Ιησούς είπε τοις μαθηταίς Αυτού: αμήν
λέγω υμίν, ότι δυσκόλως πλούσιος εισελεύσεται εις την βασιλείαν των
ουρανών. Πάλιν δέ λέγω υμίν, ευκολώτερόν εστί κάμηλον δια τρυπήματος
ραφίδος διελθείν, ή πλούσιον εις την βασιλείαν του Θεού εισελθείν».
(Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον: ΙΘ. 16 – 26)
Αλλά
«Διδάσκαλε, αγαθέ», ποιος νοιάζεται για την «επουράνιον βασιλείαν του
Θεού», για την «κάμηλον και την ραφίδα»! Οι πλουτούντες και οι
κρατούντες για την επιβολή της «επί της γης βασιλείας» τους κόπτονται,
και για ν’ αυξήσουν τον πλούτο τους λυσσούν!… Ποιος δίνει σημασία στη
διδασκαλία σου… Γνωρίζουν πολύ καλά ότι «Εδώ ειν’ ο παράδεισος κι η κόλαση εδώ»,
και, βέβαια, προτιμούν τον «επίγειο παράδεισό» τους απ’ τον δικό σου
τον «ουράνιο»… Και δε μένουν, «Διδάσκαλε, αγαθέ», μόνο σ’ αυτή τους την
προτίμηση παρά βάζουν και τους «κολλητούς» τους, τους δεσποτάδες, να
φοβερίζουν το πόπολο κραδαίνοντας μπρος στα μάτια του σα σκιάχτρο το
Ευαγγέλιό σου!
Ας επιστρέψουμε όμως πάλι στον απ. Παύλο:
«…οἱ
δὲ βουλόμενοι πλουτεῖν ἐμπίπτουσιν εἰς πειρασμὸν καὶ παγίδα καὶ
ἐπιθυμίας πολλὰς ἀνοήτους καὶ βλαβεράς, αἵτινες βυθίζουσι τοὺς ἀνθρώπους
εἰς ὄλεθρον καὶ ἀπώλειαν. Ρίζα γὰρ πάντων τῶν κακῶν ἐστιν ἡ
φιλαργυρία, ἧς τινες ὀρεγόμενοι ἀπεπλανήθησαν ἀπὸ τῆς πίστεως καὶ
ἑαυτοὺς περιέπειραν ὀδύναις πολλαῖς. Σὺ δέ ὦ ἄνθρωπε τοῦ Θεοῦ, ταῦτα
φεῦγε· δίωκε δὲ δικαιοσύνην, εὐσέβειαν, πίστιν ἀγάπην, ὑπομονήν,
πρᾳότητα. Αγωνίζου τὸν καλὸν ἀγῶνα τῆς πίστεως· ἐπιλαβοῦ τῆς
αἰωνίουζωῆς, Παρακαλῶ οὖν πρῶτον πάντων ποιεῖσθαι δεήσεις, προσευχάς,
ἐντεύξεις, εὐχαριστίας ,ὑπὲρ πάντων ἀνθρώπων, ὑπὲρ βασιλέων καὶ πάντων
τῶν ἐν ὑπεροχῇ ὄντων, ἵνα ἤρεμον καὶ ἡσύχιον βίον διάγωμεν ἐν πάσῃ
εὐσεβείᾳ καὶ σεμνότητι. Τοῦτο γὰρ καλὸν καὶ ἀπόδεκτον ἐνώπιον τοῦ
σωτῆρος ἡμῶν Θεοῦ. Ὅσοι εἰσὶν ὑπὸ ζυγὸν δοῦλοι, τοὺς ἰδίους δεσπότας
πάσης τιμῆς ἀξίους ἡγείσθωσαν, ἵνα μὴ τὸ ὄνομα τοῦ Θεοῦ καὶ ἡ
διδασκαλία βλασφημῆται… Ταῦτα δίδασκε καὶ παρακάλει. Τοῖς πλουσίοις ἐν
τῷ νῦν αἰῶνι παράγγελλε μὴ ὑψηλοφρονεῖν, μηδὲ ἠλπικέναι ἐπὶ πλούτου
ἀδηλότητι ἀλλ’ ἐν τῷ Θεῷ τῷ ζῶντι, τῷ παρέχοντι ἡμῖν πάντα πλουσίως εἰς
ἀπόλαυσιν, ἀγαθοεργεῖν, πλουτεῖν ἐν ἔργοις καλοῖς, εὐμεταδότους εἶναι
,κοινωνικούς, ἀποθησαυρίζοντας ἑαυτοῖς θεμέλιον καλὸν εἰς τὸ μέλλον ἵνα
ἐπιλάβωνται τῆς αἰωνίου ζωῆς.» (Α’, Προς Τιμόθεον επιστολή)….
Εδώ
το πράγμα ξεφεύγει τελείως! Τι μας λέει ο «άγιος» απόστολος: όχι μόνο
να υποτασσόμαστε στην κακή μας μοίρα, στη φτώχια και στην ανημποριά
μας, αλλά να ευχαριστούμε και να τιμούμε κι από πάνω τους άρχοντες και
δεσπότες μας, ακόμα και δεήσεις και προσευχές ν’ αναπέμπουμε «υπέρ
βασιλέων και πάντων των εν υπεροχή όντων»!… Δεν αρκεί δηλαδή το “σφάξε
με αγά μ’ ν’ αγιάσω”, αλλά είναι απαραίτητο και το «πολλά τα ελέη σου,
δέσποτα»!
Αλλά κείνος ο Γερμανός θεατράνθρωπος, ο κομμουνιστής, Μπέρτολτ Μπρεχτ, κάπως διαφορετικά τα είπε και μας δίδαξε:
«Σαν άλλη σούπα πια δεν έχεις
Τι άλλο να σε σταματά;
Πρέπει ολάκερο το κράτος
Τα πάνω κάτω ανάποδα να φέρεις…»
Και μας προειδοποιεί ο Μπρεχτ:
«Όποιος σπίτι μένει σαν αρχίζει ο αγώνας
Κι αφήνει άλλους να αγωνιστούν για την υπόθεσή του
Πρέπει προετοιμασμένος να ‘ναι: γιατί
Όποιος δεν έχει τον αγώνα μοιραστεί
Θα μοιραστεί την ήττα…»
Και μας προτρέπει στο «Ποιος είναι ο εχθρός σου;»:
«Τον πεινασμένο που σ’ άρπαξε
Το τελευταίο ψωμί, σαν εχθρό τον αντιμετωπίζεις.
Μα τον κλέφτη, που δεν πείνασε ποτέ του
Δεν ορμάς ν’ αρπάξεις απ’ το λαρύγγι»….
«Ξυπνήστε, ρε, ξυπνήστε!», πού φωνάζει κι ο Πάνος Τζαβέλας στο τραγούδι του «Η μπαλάντα του κυρ- Παντελή»….
* (Οι στίχοι του Μπρεχτ από το “Μπέρτολτ Μπρεχτ, Ποιήματα, Σ. Ε.”)
* (Οι πίνακες είναι των γνωστών Γερμανών ζωγράφων του Μεσοπολέμου George Grosz, 1893-1959, και Kathe Kollwitz, 1867 – 1945)
Αναδημοσίευση από http://itzikas.wordpress.com
