Σκεπτικισμός
Φιλοσοφική τάση που καλλιεργεί την αμφιβολία για το κύρος της γνώσης. Οι σκεπτικιστές πιστεύουν πως τα όρια και οι δυνατότητες γνώσης είναι στενά.
● Ο σκεπτικισμός έχει τις ρίζες του στη διδασκαλία των σοφιστών και ιδιαίτερα του Πρωταγόρα και του Γοργία.
● Συστηματική όμως μορφή πήρε από τον Πύρρωνα τον Ηλείο που πίστευε ότι τα πράγματα γενικά δεν μπορούμε να τα γνωρίσουμε.
● Άλλοι εκπρόσωποι του σκεπτικισμού στην Αρχαία Ελλάδα είναι: ο Αρκεσίλαος, ο Καρνεάδης, ο Σέξτος ο Εμπειρικός.
● Ο σκεπτικισμός χαρακτηρίζει και μερικούς από τους σύγχρονους φιλόσοφους, όπως τον Βολταίρο, τον Χιουμ, το Φρανς κ.ά.
|
1. Αμφισβήτηση της δυνατότητας γνώσης και επιδίωξη της αταραξίας (αρχαίος σκεπτικισμός)
2. Ο σκεπτικισμός του Ντεκάρτ – μια ακραία μεθοδολογική αμφιβολία: υπάρχει κάτι για το οποίο δεν μπορώ να αμφιβάλλω;
α) Εμείς οι άνθρωποι, ως όντα ατελή, δε θα μπορούσαμε να είμαστε η αιτία της ίδιας της ιδέας της τελειότητας που υπάρχει στον νου μας και που πρέπει να αποδώσουμε στο υπέρτατο ον. Κατ’ ανάγκην λοιπόν η αιτία αυτή υπάρχει ανεξάρτητα από τον ανθρώπινο νου – μόνο η "πραγματικότητα" του "τέλειου θεού" που έχει ο άνθρωπος,
β) Όπως είχε υποστηρίξει και ο Άγιος Άνσελμος του Καντέρμπουρυ, και μόνο με το να συλλάβουμε με το νου μας κάποιο τέλειο ον θα καταλάβουμε ότι αυτό πρέπει να υπάρχει, γιατί αναγκαστικά η τελειότητα κρύβει μέσα της ύπαρξη (εφόσον η ανυπαρξία είναι ένα είδος ατέλειας).