Οι χιονίστρες (στα αγγλικά chilblain & perniosis) αποτελούν μια φλεγμονή του δέρματος, η οποία προκαλείται μετά από έκθεση στο πολύ κρύο ή σε περιβάλλον με αρκετή υγρασία. Ωστόσο, τα συμπτώματα μπορούν να εμφανιστούν 12-24 ώρες μετά από την έκθεση του ασθενούς σε αυτές τις περιβαλλοντικές συνθήκες.
Φυσικά, θα πρέπει να τονιστεί ότι τόσο η θερμοκρασία του περιβάλλοντος όσο και η διάρκεια της έκθεσης σε αυτές τις συνθήκες επηρεάζουν τη σοβαρότητα της πάθησης καθώς και την έκταση της φλεγμονής.
Συμπτώματα
Τα συμπτώματα της παθολογικής αυτής κατάστασης είναι τα εξής:
- Μικρές, κόκκινες περιοχές (ερύθημα)
- Φαγούρα
- Αίσθημα καψίματος
- Φλεγμονή στο δέρμα
- Οίδημα
x
Ωστόσο, σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να υπάρξουν αλλαγές στο χρώμα του δέρματος από κόκκινο σε σκούρο μπλε στα σημεία που υπάρχει το πρόβλημα και αυτή η αλλαγή συνοδεύεται από πόνο. Είναι επίσης πιθανόν να εμφανισθούν φουσκάλες και να προκληθεί εξέλκωση σε σοβαρές καταστάσεις.
Οι χιονίστρες μπορεί να εμφανιστούν στα δάκτυλα των ποδιών, στα δάκτυλα των χεριών, στα αυτιά και στη μύτη. Τα συμπτώματά τους διαρκούν περίπου για 14 μέρες. Δεν προκαλούν μόνιμες βλάβες στον οργανισμό, αλλά αν δεν θεραπευτούν άμεσα μπορεί να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα στην υγεία του ασθενούς.
Επιπλοκές
Στις περισσότερες περιπτώσεις το πρόβλημα ξεπερνιέται χωρίς καμία επιπλοκή.
Παρόλα αυτά, οι χιονίστρες μπορεί να προκαλέσουν επιπλοκές, αν το δέρμα έχει φουσκάλες. Αν αυτό συμβεί, θα αναπτυχθεί έλκος και υπάρχει πιθανότητα για εμφάνιση μολύνσεων. Εκτός του ότι είναι αρκετά επίπονο, οι μολύνσεις θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή του ασθενούς, αν δεν θεραπευτούν άμεσα. Σε μια τέτοια κατάσταση, ο ασθενής πρέπει άμεσα να επισκεφτεί τον γιατρό του.
Ποτέ πρέπει να επισκεφτεί κάποιος τον γιατρό του;
Ο ασθενής θα πρέπει να επισκεφτεί τον γιατρό του, αν:
- ο πόνος δεν υποχωρεί
- η κατάσταση δεν παρουσιάζει βελτίωση μετά από 14μέρες θεραπείας
- οι κοκκινίλες μεγαλώνουν αντί να υποχωρούν
Επιπρόσθετα, οι ασθενείς που πάσχουν από διαβήτη και έχουν κυκλοφοριακά προβλήματα οφείλουν να επισκεφτούν τον γιατρό τους αμέσως.
Πώς προκαλούνται;
Οι χιονίστρες αποτελούν μια μη φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού στο κρύο και σε πολλή υγρασία. Αναπτύσσονται στο δέρμα εκείνο που έρχεται σε επαφή με το κρύο και μετά αυτό ζεσταίνεται πολύ γρήγορα, όπως για παράδειγμα όταν ζεσταίνεις τα χέρια σου μπροστά από τη φωτιά.
Αυτή η απότομη μεταβολή από τη χαμηλή στην υψηλή θερμοκρασία μπορεί να διαστείλει τα μικρά αιμοφόρα αγγεία του δέρματος τόσο ώστε τα μεγαλύτερα αιμοφόρα αγγεία να μη μπορούν να δεχτούν τόσο μεγάλη ποσότητα αίματος. Το αποτέλεσμα είναι συμφόρηση της κυκλοφορίας του αίματος, το οποίο διοχετεύεται στο γύρω ιστό. Ωστόσο, τον ακριβή λόγο για τον οποίο συμβαίνει αυτό κανείς δεν τον γνωρίζει.
Επιπλέον, θα πρέπει να τονιστεί ότι οι άνθρωποι που έχουν προβλήματα με την κυκλοφορία του αίματος, ανεπαρκής διατροφή ή μια αλλεργική αντίδραση στις χαμηλές θερμοκρασίες είναι πιθανόν να εμφανίζουν πιο συχνά χιονίστρες.
Συχνότητα
Η συχνότητα με την οποία εμφανίζονται δεν μπορεί να υπολογιστεί ή να καθοριστεί εύκολα, μιας και συχνά δεν διαγιγνώσκεται εύκολα.
Ένας άλλος παράγοντας που επηρεάζει τη συχνότητα εμφάνισης είναι και το κλίμα. Στην Αγγλία για παράδειγμα, λόγω της πολλής υγρασίας που υπάρχει, παρουσιάζεται ένα υψηλό ποσοστό εμφάνισης αυτής της πάθησης, της τάξεως του 10% το χρόνο.
Οι χιονίστρες εμφανίζονται πιο συχνά στις γυναίκες από ότι στους άντρες, ειδικότερα στις νέες και μέσης ηλικίας γυναίκες.
Παράγοντες
Οι παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν λοιπόν την εμφάνισή τους είναι:
- Η χαμηλή θερμοκρασία
- Ασυνήθιστη πίεση στο δέρμα, όπως για παράδειγμα στενά παπούτσια καθώς και κάλοι στα πόδια
- Ασθενείς με κυκλοφοριακά προβλήματα
- Άτομα με ευαισθησία στις απότομες αλλαγές της θερμοκρασίας.
Θεραπευτική αγωγή
Τα σημεία του δέρματος που έχουν παρουσιαστεί οι χιονίστρες, θα πρέπει πρώτα από όλα να προστατευθούν από το κρύο. Για αυτό προτείνονται από τους επιστήμονες υγείας κρέμες που χαρίζουν την αίσθηση της ζεστασιάς.
Τα συμπτώματα της χιονίστρας, όπως είναι η φαγούρα, το ερύθημα, το οίδημα και το κάψιμο, μπορούν να θεραπευτούν με μια κορτικοστεροειδή κρέμα, η οποία θα τα απαλύνει. Σε αυτό βοηθάει και το ποδόλουτρο αφού συμβάλλει σημαντικά στην ομαλοποίηση της κυκλοφορίας του αίματος.
Το φάρμακο nifedipine χρησιμοποιείται σε σοβαρές περιπτώσεις συχνά για τη θεραπεία της χιονίστρας. Ο λόγος είναι ότι βοηθάει τους μυς των μικρών αιμοφόρων αγγείων να χαλαρώσουν, με αποτέλεσμα την αγγειοδιαστολή και τη βελτίωση της κυκλοφορίας του αίματος. Ωστόσο, δεν είναι πάντα αποτελεσματικό και οι απόψεις ως προς την αποτελεσματικότητά του στη βιβλιογραφία διίστανται.
Ο φαρμακοποιός οφείλει λοιπόν να συμβουλέψει τον ασθενή με χιονίστρες να αποφεύγει την έκθεση στο κρύο και να σταματήσει το τσιγάρο. Στην περίπτωση που οι χιονίστρες δεν θεραπευτούν μέσα σε 14 μέρες οφείλει ο ασθενής να πάει στον γιατρό του.
