Για τη θεία οικονομία και για τη φροντίδα του για μας και τη σωτηρία μας.

| In ,
Επειδή, λοιπόν, εξαιτίας αυτής της προσβολής του αρχηγού της κακίας δαίμονα, εξαπατήθηκε ο άνθρωπος και δεν φύλαξε την εντολή του Δημιουργού, απογυμνώθηκε από τη χάρη και την παρρησία που είχε από το Θεό και σκέπασε τη γύμνια του με τη σκληρότητα...

Για την πρόγνωση και τον προορισμό.

| In ,
Πρέπει να γνωρίζουμε ότι ο Θεός όλα τα γνωρίζει εκ των προτέρων, αλλά δεν προαποφασίζει όλα· γνωρίζει, δηλαδή, εκ των προτέρων αυτά που εξαρτώνται από μας, αλλά δεν τα προαποφασίζει· διότι δεν θέλει ούτε την κακία να κάνουμε ούτε όμως μας...

Για την Πρόνοια

| In ,
Πρόνοια είναι η φροντίδα που δείχνει ο Θεός για τα δημιουργήματα. Και ακόμη: Πρόνοια είναι η θέληση του Θεού, εξαιτίας της οποίας όλα τα όντα εκπληρώνουν τον κατάλληλο προορισμό τους. Εάν η πρόνοια είναι θέληση του Θεού, είναι εντελώς...

Γι’ αυτά που δεν εξαρτώνται από μας.

| In ,
Απ’ όσα δεν εξαρτώνται από μας, άλλα έχουν τις αρχές, δηλαδή την αιτία τους, σε μας, όπως οι αμοιβές των πράξεών μας στην παρούσα και μέλλουσα ζωή, ενώ τα υπόλοιπα εξαρτώνται από τη βουλή του Θεού. Η δημιουργία, δηλαδή, όλων ανήκει στο...

Για ποιό λόγο δημιουργηθήκαμε αυτεξούσιοι.

| In ,
Υποστηρίζουμε ότι το αυτεξούσιο εισέρχεται στον άνθρωπο αμέσως μαζί με το λογικό, και ότι η αλλαγή και μεταβολή είναι φυσικές ιδιότητες όσων γεννιούνται. Διότι, κάθετι που γεννιέται είναι και μεταβλητό. Καθώς, αφού η αρχή της δημιουργίας...

Γι’ αυτά που συμβαίνουν.

| In ,
Απ’ αυτά που συμβαίνουν, άλλα εξαρτώνται από μας και άλλα όχι. Από μας εξαρτώνται αυτά τα οποία εμείς είμαστε ελεύθεροι να κάνουμε ή όχι, δηλαδή όλα αυτά που εκτελούμε με τη θέλησή μας (διότι δεν θα λέγαμε ότι κάνουμε κάτι με τη θέλησή...

Για την εξουσία της βουλήσεώς μας, δηλαδή για το αυτεξούσιο.

| In ,
Ο λόγος για το αυτεξούσιο, δηλαδή για την εξουσία της βουλήσεώς μας, έχει πρώτο στόχο, αν υπάρχει κάτι που εξαρτάται από μας· διότι πολλοί είναι που διαφωνούν μ’ αυτό. Δεύτερο στόχο έχει, ποια είναι αυτά που εξαρτώνται από μας και στα...

Για το εκούσιο και το ακούσιο.

| In ,
Επειδή σε μια πράξη υπάρχει η εκούσια και σ’ άλλη η θεωρούμενη ακούσια συμμετοχή και πολλοί πιστεύουν ότι υπάρχει η ακούσια συμμετοχή όχι μόνον όταν υποφέρουμε αλλά και όταν ενεργούμε, πρέπει να γνωρίζουμε ότι η πράξη είναι λογική ενέργεια...

Για την ενέργεια.

| In ,
Πρέπει να γνωρίζουμε ότι όλες οι δυνάμεις που έχουμε αναφέρει, οι γνωστικές, οι ζωτικές, οι φυσικές και οι τεχνικές, ονομάζονται ενέργειες. Ενέργεια είναι η φυσική δύναμη και κίνηση κάθε ουσίας. Και επίσης· φυσική ενέργεια είναι η έμφυτη...

Για το πάθος και την ενέργεια.

| In ,
Το πάθος είναι λέξη με πολλές σημασίες· πάθος ονομάζουμε και αυτό που συμβαίνει στο σώμα, όπως αρρώστιες και πληγές, και αυτό που γίνεται στην ψυχή, όπως η επιθυμία και ο θυμός. Γενικά και το ίδιο για όλα, πάθος ενός όντος είναι αυτό...

Για τον ενδιάθετο και προφορικό λόγο

| In ,
Διαιρείται ακόμη το λογικό της ψυχής σε ενδιάθετο και προφορικό λόγο. Ο ενδιάθετος λόγος είναι κίνηση της ψυχής που συμβαίνει μέσα στο νου, χωρίς όμως να ειπωθεί τίποτε με το στόμα· γι’ αυτό, πολλές φορές, ενώ σιωπάμε, κάνουμε ολόκληρη...

Για το μνημονικό.

| In ,
Το μνημονικό είναι η αιτία και το ταμείο της μνήμης και της αναμνήσεως. Διότι μνήμη είναι φαντασία που έχει μείνει μέσα μας από κάποια αίσθηση, που ενεργεί και παρουσιάζεται, ή είναι διατήρηση της αισθήσεως και της νοήσεως. Η ψυχή αντιλαμβάνεται,...

Για το διανοητικό.

| In ,
Στο διανοητικό ανήκουν οι κρίσεις, οι συγκαταθέσεις, οι επιθυμίες που οδηγούν στις πράξεις, οι αιτίες και οι αποφυγές των πράξεων. Ειδικά ανήκουν σ’ αυτό η νόηση των νοητών, οι αρετές, οι επιστήμες, οι θεωρίες των τεχνών, η ικανότητα της...

Για την αίσθηση.

| In ,
Η αίσθηση είναι δύναμη της ψυχής ικανή ν’ αντιλαμβάνεται τα υλικά πράγματα, δηλαδή διαγνωστική ικανότητα. Αισθητήρια πάλι είναι τα όργανα, δηλαδή τα μέλη του σώματος, με τα οποία αισθανόμαστε. Αισθητά είναι αυτά που υποπίπτουν στις αισθήσεις....

Για τη φαντασία.

| In ,
Το φανταστικό είναι ικανότητα του αλόγου μέρους της ψυχής, που ενεργεί με τις αισθήσεις και λέγεται αίσθηση. Φανταστό και αισθητό είναι αυτό που υποπίπτει στη φαντασία και την αίσθηση· όπως όραση είναι η ίδια η οπτική δύναμη, και ορατό...

Για το θυμό.

| In ,
Ο θυμός είναι ο βρασμός του αίματος γύρω από την καρδιά και προέρχεται από ερεθισμό ή αναταραχή της χολής. Γι’ αυτό ονομάζεται και χολή και χόλος. Κάποτε ο θυμός είναι επιθυμία αντεκδικήσεως· όταν μας αδικούν ή νομίζουμε ότι μας αδικούν,...

Για το φόβο.

| In ,
Και ο φόβος διαιρείται σε έξι είδη: στο δισταγμό, την ντροπή, την αισχύνη, την κατάπληξη, την έκπληξη και την αγωνία. Δισταγμός λοιπόν είναι ο φόβος για μια μελλοντική μας πράξη. Ντροπή είναι ο φόβος για προσδοκώμενη σε βάρος μας κατηγορία·...

Για την λύπη.

| In ,
Τά είδη της λύπης είναι τέσσερα· η κατάθλιψη, η στενοχώρια, ο φθόνος και η συμπάθεια. Κατάθλιψη είναι η λύπη που μας αφαιρεί τη φωνή· στενοχώρια είναι η λύπη που βαραίνει την ψυχή· φθόνος είναι η λύπη για τα αγαθά των άλλων· και συμπάθεια...

Για τις ηδονές.

| In ,
Από τις ηδονές άλλες είναι ψυχικές και άλλες σωματικές. Ψυχικές βέβαια είναι όσες ανήκουν αποκλειστικά στην ίδια την ψυχή, όπως οι σχετικές με τις επιστήμες και τη γνώση. Σωματικές πάλι είναι αυτές που απολαμβάνει από κοινού η ψυχή...

Για τον άνθρωπο.

| In ,
Έτσι, λοιπόν, δημιούργησε ο Θεός τις νοητές υπάρξεις, εννοώ τους αγγέλους και όλα τα ουράνια τάγματα –διότι αυτά ολοφάνερα έχουν νοερή και ασώματη φύση· λέγοντας «ασώματη φύση», την εννοώ σε σύγκριση με την παχύτητα της ύλης· διότι μόνον...

Για τον Παράδεισο.

| In ,
Επειδή επρόκειτο ο Θεός να πλάσει τον άνθρωπο από ορατή και αόρατη φύση, σύμφωνα με τη δική του εικόνα και ομοιότητα, σαν κάποιο βασιλιά και άρχοντα όλης της γης και των αγαθών της, γι’ αυτό το λόγο προετοιμάζει γι’ αυτόν κάτι σαν παλάτι,...

Επαρχίες της γης

| In ,
Εἰσὶ δὲ αἱ γνωσθεῖσαι ἐπαρχίαι τῆς γῆς ἤτοι σατραπίαι αὗται· Εὐρώπης μὲν ἐπαρχίαι λ´, πίνακες ί· (α) Ἰουβερνία, νῆσος Βρετανική (β) Ἀλουίωνος νῆσος Βρετανική (γ) Ἱσπανία Βαιτική (δ) Ἱσπανία Λουσιτανία (ε) Ἱσπανία Ταρακωνησία (στ) Γαλλία...

Για τη γη και για όσα προέρχονται απ’ αυτήν.

| In ,
Η γη είναι ένα από τέσσερα στοιχεία της φύσεως· είναι ξηρό, ψυχρό, βαρύ και ακίνητο. Ο Θεός τη δημιούργησε από το μηδέν την πρώτη ημέρα της δημιουργίας. Διότι, (η Γραφή) λέει «ο Θεός δημιούργησε στην αρχή τον ουρανό και τη γη»· και κανείς...

Για τα πελάγη

| In ,
Ο Ελλήσποντος, που τελειώνει στην Άβυδο και τη Σηστό, διαδέχεται το Αιγαίο πέλαγος. Έπειτα είναι η Προποντίδα, η οποία καταλήγει στη Χαλκηδόνα και το Βυζάντιο, όπου είναι τα στενά από τα οποία αρχίζει ο Πόντος. Ακολουθεί η λίμνη Μαιώτις....