ΕΠΙΣΤΟΛΗ Β': ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΔΕΛΦΟΝ ΦΥΣΙΚΟΝ ΚΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΝ
ΠΡΟΤΡΕΠΟΜΕΝΟΝ ΚΑΙ ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΝΤΑ ΕΝ ΓΡΑΜΜΑΣΙΝ ΕΝΔΗΜΗΣΑΙ ΠΡΟΣ ΑΥΤΟΝ, ΟΙΚΟΥΝΤΑ ΕΝ ΤΩ ΚΟΣΜΩ ΚΑΙ ΔΙΨΩΝΤΑ ΘΕΑΣΑΣΘΑΙ ΑΥΤΟΝ
Ούχ ως αυτός νομίζεις, ημείς δυνατοί εσμέν, ω μακάριε, και ίσως ου γινώσκεις την ασθένειάν μου. Ευχερής ουν σοι η απώλεια μου, και δια τούτο αιτείς παρ' εμού αεί, ως υπό της φύσεως κατακαιόμενος κατά την συνήθειαν αυτής, όπερ ουκ έδει ημάς μεριμνήσαι και σε εράν. Τούτο μη αίτησης παρ' εμού μόνον το αναπαύον την σάρκα και το φρόνημα αυτής, ω αδελφέ, αλλά την σωτηρίαν της ψυχής μου περιποίησαι. Προς μικρόν χρόνον, και παρερχόμεθα εκ του αιώνος τούτου.
Πόσοις προσώποις έχω απαντήσαι όταν έλθω εκείσε, και πόσους τρόπους ανθρώπων και τόπους, έως αν στραφώ εις τον τόπον μου; Και πόσας αιτίας λογισμών δέχεται η ψυχή μου εν τη απαντήσει αυτών, και πόσην σύγχυσιν υπομένει εν τοις πάθεσι τοις εξυπνιζομένοις εν αυτή, εξ ων μικρόν ανεπαύθη; Και ταύτα μεν ουκ αγνοείς. Βλάπτει γαρ τον μοναστήν η θεωρία των κοσμικών. Και τούτο συ γινώσκεις. Και βλέπε πόσην αλλοίωσιν δέχεται κατά διάνοιαν ο χρόνον πολύν ησυχάζων καθ' εαυτόν, όποτε πάλιν εν τούτοις πέση εξαίφνης, και ορά και ακούει τι παρά το έθος εαυτού. Εάν δε και η απάντησις των μοναχών βλάπτη τον εν αγώνι όντα και ακμήν πολεμούντα μετά του αντιπάλου αυτού, οπότε ου συμφωνούσι τη καταστάσει αυτού, εννόησον εις ποίον φρέαρ πίπτομεν, ίνα ρυσθώμεν του σκόλοπος του εχθρού ημών, μάλιστα οι εν πολλή πείρα κτησάμενοι επίγνωσιν; Δια τούτο ουν χωρίς ανάγκης ποιήσαι τούτο, μη εξαιτήσης παρ' εμού.
Μη απατήσωσιν ημάς οι λέγοντες, ουδέν βλάψει ημάς εν τινι το ακούσαι και το ιδείν. Ίσοι γαρ εσμέν εν τη ερήμω και εν τω κόσμω και εν τω κελλίω ημών και ου δεχόμεθα αλλοίωσιν κακήν, ουδέ αισθανόμεθα εν τη απαντήσει των προσώπων και των πραγμάτων της οχλήσεως των παθών. Οι λέγοντες ταύτα, ούτε ει πληγή πλήσσονται γινώσκουσιν. Ημείς γαρ ακμήν ουκ εφθάσαμεν εις την υγείαν ταύτην της ψυχής. Έχομεν γαρ τραύματα οζόμενα και εάν αφεθώσι καν μίαν ημέραν ανεπιμέλητα και μη επιδεσμούμενα και μη εμπλασθώσιν εμπλάστροις και μη επιδεσμίοις επισφιγχθώσι, σκωληκιώσιν.
Ούχ ως αυτός νομίζεις, ημείς δυνατοί εσμέν, ω μακάριε, και ίσως ου γινώσκεις την ασθένειάν μου. Ευχερής ουν σοι η απώλεια μου, και δια τούτο αιτείς παρ' εμού αεί, ως υπό της φύσεως κατακαιόμενος κατά την συνήθειαν αυτής, όπερ ουκ έδει ημάς μεριμνήσαι και σε εράν. Τούτο μη αίτησης παρ' εμού μόνον το αναπαύον την σάρκα και το φρόνημα αυτής, ω αδελφέ, αλλά την σωτηρίαν της ψυχής μου περιποίησαι. Προς μικρόν χρόνον, και παρερχόμεθα εκ του αιώνος τούτου.
Πόσοις προσώποις έχω απαντήσαι όταν έλθω εκείσε, και πόσους τρόπους ανθρώπων και τόπους, έως αν στραφώ εις τον τόπον μου; Και πόσας αιτίας λογισμών δέχεται η ψυχή μου εν τη απαντήσει αυτών, και πόσην σύγχυσιν υπομένει εν τοις πάθεσι τοις εξυπνιζομένοις εν αυτή, εξ ων μικρόν ανεπαύθη; Και ταύτα μεν ουκ αγνοείς. Βλάπτει γαρ τον μοναστήν η θεωρία των κοσμικών. Και τούτο συ γινώσκεις. Και βλέπε πόσην αλλοίωσιν δέχεται κατά διάνοιαν ο χρόνον πολύν ησυχάζων καθ' εαυτόν, όποτε πάλιν εν τούτοις πέση εξαίφνης, και ορά και ακούει τι παρά το έθος εαυτού. Εάν δε και η απάντησις των μοναχών βλάπτη τον εν αγώνι όντα και ακμήν πολεμούντα μετά του αντιπάλου αυτού, οπότε ου συμφωνούσι τη καταστάσει αυτού, εννόησον εις ποίον φρέαρ πίπτομεν, ίνα ρυσθώμεν του σκόλοπος του εχθρού ημών, μάλιστα οι εν πολλή πείρα κτησάμενοι επίγνωσιν; Δια τούτο ουν χωρίς ανάγκης ποιήσαι τούτο, μη εξαιτήσης παρ' εμού.
Μη απατήσωσιν ημάς οι λέγοντες, ουδέν βλάψει ημάς εν τινι το ακούσαι και το ιδείν. Ίσοι γαρ εσμέν εν τη ερήμω και εν τω κόσμω και εν τω κελλίω ημών και ου δεχόμεθα αλλοίωσιν κακήν, ουδέ αισθανόμεθα εν τη απαντήσει των προσώπων και των πραγμάτων της οχλήσεως των παθών. Οι λέγοντες ταύτα, ούτε ει πληγή πλήσσονται γινώσκουσιν. Ημείς γαρ ακμήν ουκ εφθάσαμεν εις την υγείαν ταύτην της ψυχής. Έχομεν γαρ τραύματα οζόμενα και εάν αφεθώσι καν μίαν ημέραν ανεπιμέλητα και μη επιδεσμούμενα και μη εμπλασθώσιν εμπλάστροις και μη επιδεσμίοις επισφιγχθώσι, σκωληκιώσιν.
