Όταν σκέφτεστε κάτι ευχάριστο, τι σκέφτεστε; Σκέφτεστε να φάτε μια τέλεια ψημένη φέτα μοσχαρίσιο κρέας ή ίσως μια λιχουδιά με ζάχαρη από το αρτοποιείο; Η λέξη «επικούρειος» συνδέεται συχνά με το φαγητό, αλλά υποδηλώνει κάτι πιο αισθησιακό, πιο πολυτελές και πιο ευχάριστο. Η λέξη προέρχεται από τον αρχαίο Έλληνα φιλόσοφο Επίκουρο, ο οποίος έγινε ταυτόχρονα διάσημος και διαβόητος ως ο φιλόσοφος της ηδονής. Δίδαξε ότι η καλή ζωή συνίστατο στην επιδίωξη της ευχαρίστησης και στη μείωση του πόνου, μια ιδέα που ακούγεται και προφανής και ηδονιστική. Μολονότι τα συμπεράσματά του μπορεί να είναι πολύ λιγότερο αξιοσημείωτα από ό,τι φαντάζεστε, ένα ερώτημα παραμένει: μπορεί η επιδίωξη της ευχαρίστησης να είναι ηθικά καλό πράγμα;
Όταν λοιπόν υποστηρίζουμε ότι ο τελικός σκοπός είναι η ηδονή, δεν εννοούμε τις ηδονές των άσωτων κι αυτές που συνίστανται στην αισθησιακή απόλαυση, όπως ορισμένοι νομίζουν -από άγνοια κι επειδή διαφωνούν με εμάς ή παίρνουν στραβά τα λόγια μας- αλλά εννοούμε το να μην έχει κανείς σωματικό πόνο και ταραχή ψυχική, γιατί τη γλύκα στη ζωή δεν τη φέρνουν τα απανωτά φαγοπότια και τα γλέντια […] ούτε τα ψάρια και τα άλλα εδέσματα που προσφέρονται σ’ ένα πολυδάπανο τραπέζι, αλλά ο νηφάλιος στοχασμός, αυτός που διερευνά τους λόγους για τους οποίους προτιμάμε ή αποφεύγουμε καθετί και αποδιώχνει τις δοξασίες που με τόση ταραχή γεμίζουν την ψυχή μας.
Αφετηρία για όλα αυτά και συνάμα το υπέρτατο αγαθό είναι η φρόνηση.
Για τούτο κι από τη φιλοσοφία προτιμότερη είναι η φρόνηση, από την οποία απορρέουν όλες οι αρετές: η φρόνηση που μας διδάσκει ότι δεν είναι δυνατόν να ζει κανείς χαρούμενα, αν η ζωή του δεν έχει γνώση, ομορφιά και δικαιοσύνη κι ούτε πάλι μπορεί να ‘χει η ζωή του γνώση, ομορφιά και δικαιοσύνη, αν δεν έχει και χαρά.
Επιστολή προς Μενοικέα
-Επίκουρος
