Μην πιστεύεις ότι θα έχεις πάντοτε εσωτερική θέρμη ή ότι θ’ απολαμβάνεις διαρκώς εσωτερική γλυκύτητα. Αυτό μην το ελπίζεις.
Αντίθετα, να περιμένεις συχνά ξαφνικές μεταπτώσεις. Γι’ αυτό όταν σε πολεμά η ακηδία και η κατάθλιψη, να τις αντιμετωπίζεις σαν κάτι συνηθισμένο στην πνευματική ζωή.
Δεν επιτρέπεται να γογγύζεις. Κάνε υπομονή την περίοδο αυτή και θα έρθουν φωτεινές ημέρες. Έχε θάρρος και αγωνίσου στην προσευχή. Είναι πηγή παρηγοριάς, Είναι φωτισμός στους λογισμούς και δύναμη στον αγώνα.
Οι θλίψεις στην παρούσα ζωή είναι περισσότερες από τις χαρές. Άλλοτε τις στέλνει ο Θεός για να ξυπνήσεις από τον πνευματικό ύπνο, να σταματήσεις τις αμαρτίες, να καθαρισθείς με την μετάνοια.
Και άλλοτε τις στέλνει για να υποταχθείς περισσότερο σ’ Αυτόν που όλα τα ρυθμίζει. Δείξε ανδρεία και υπομονή δοξάζοντάς Τον. Σε κάποια απ’ αυτές τις αιτίες οφείλονται και οι δικές σου θλίψεις. Εξέταζαι λοιπόν τον εαυτό σου, ειρήνευε και εμπιστεύσου στο θέλημα του Θεού, το σοφό και άγιο.
«Σε κυνηγά η μια συμφορά μετά την άλλη; Ξέρεις τι σημαίνει αυτό; Ο Θεός σε θυμήθηκε! Ασύνηθες να σκέφτεται κανείς έτσι, αλλά αυτή είναι η αλήθεια. Και σε θυμήθηκε ο Θεός όχι με οργή, αλλά με έλεος. Βέβαια εσύ θα νιώθεις μόνο τη στέρηση και τον χαμό. Δεν βλέπεις όμως το έλεος που βρίσκεται πίσω από αυτά και μέσα σ’ αυτά.»
«Σε συκοφάντησαν άδικα; Υπόμεινε καρτερικά. Θα θεωρηθεί αυτό επιτίμιο για εκείνα που πραγματικά φταίς. Από την άποψη αυτή η συκοφαντία είναι μία πρόνοια του Θεού για εσένα. Πρέπει λοιπόν να έχεις ειρήνη με τους συκοφάντες σου, όσο και αν αυτό σου φαίνεται δύσκολο.»
«Η υγεία σου κλονίσθηκε. Κλονισμένη υγεία μπορεί να σημαίνει και κλονισμένη σωτηρία, όταν από τα χείλη του ασθενούς ακούγονται γογγυσμοί και κραυγές απελπισίας. Είθε ο Κύριος να σε βοηθήσει να απαλλαγείς από τη συμφορά αυτή.
Η υγεία και η αρρώστια είναι και τα δύο μέσα σωτηρίας, όταν τα εκμεταλλεύεσαι με το πνεύμα της πίστεως στον Θεό που μας αγαπά και προνοεί για εμάς. Τα ίδια όμως είναι και μέσα καταστροφής, όταν τα αντιμετωπίζεις με λανθασμένη νοοτροπία.»
Συμφιλιώσου λοιπόν με τη δοκιμασία σου. Υπόμεινέ την με υποταγή στον Κύριο, πιστεύοντας ότι έτσι θα ευεργετηθείς και εσύ και οι οικείοι σου.
Θυμήσου και την καρτερία των αγίων μαρτύρων, οι οποίοι μετά τα βασανιστήρια παρέμεναν στη φυλακή πέντε, δέκα ή και είκοσι ακόμη χρόνια έχοντας ανακούφιση και απόλαυση την ζωντανή ελπίδα του Παραδείσου.
«Απάνθισμα Επιστολών
-Οσίου Θεοφάνους του Εγκλείστου»,