Καμιά φορά η σιωπή είναι η πιο δυνατή ερώτηση. Στο τέλος δε θα θυμόμαστε τα λόγια όσων μας πλήγωσαν – δίδαξαν, αλλά τη σιωπή όσων μας στήριξαν πραγματικά με υπομονή και επιμονή κι επέλεξαν να μας δώσουν χώρο και χρόνο απλόχερα. Είναι πολύ πιο εύκολο να βομβαρδίσεις κάποιον με ένα κάρο ερωτήματα για το που, το πώς, το πότε, το «γιατί», από το απλά να παύσεις. Αυτό το καταραμένο γιατί… Γιατί πήγες εκεί; Γιατί του έστειλες; Γιατί δε μιλάς; Γιατί μου κρύβεις πράγματα; Γιατί η φούστα σου είναι τόσο κοντή; Γιατί έβαλες φούστα; Γιατί δε μαγείρεψες σήμερα; Γιατί τα μάτια σου είναι πρησμένα; Γιατί κλαις; Γιατί γελάς; Γιατί, γιατί, γιατί… Είναι εύκολο το γιατί, είναι ηλίθιο και λίγο.
Εύκολο, γιατί έτσι μάθαμε. Ηλίθιο, γιατί αν θέλουμε να «κλειδώσουμε» κάποιον και να τον κάνουμε να μη μιλήσει τελικά, πρέπει να ξεκινήσουμε την πρότασή μας με αυτό αδιαπραγμάτευτα. Λίγο, γιατί… ο συνδυασμός του εύκολου και του ηλίθιου, τι μας κάνουν; Όταν στήνουμε στον τοίχο τον άλλο, τον χ, ψ άλλο και απαιτούμε απαντήσεις σε γιατί, πότε και που, χωρίς να μας έχει δώσει το πράσινο φως και πόσο μάλλον αν περνά δύσκολα, ας αναρωτηθούμε τελικά… πόσο για το «καλό του» το κάνουμε; Πόσο πραγματικά θέλουμε όπως λέμε με αυτόν τον τρόπο να τον στηρίξουμε; Πόσο όντως τελικά νοιαζόμαστε; Θέλω να πω… μήπως απλά επιθυμούμε να ικανοποιήσουμε και λίγο την περιέργειά μας;
Ο Ινδός γκουρού, Shirdi Sai Baba, είχε πει το εξής: «Πριν μιλήσεις αναρωτήσου: Αυτό που θα πω είναι ευγενικό, είναι απαραίτητο, είναι αληθινό, είναι καλύτερο από τη σιωπή;». Και φυσικά το πιστεύω, η σιωπή είναι χρυσός και εκτιμάται από καρδιές ατσάλι. Ξέρεις, καμιά φορά όταν μοιραζόμαστε οι άνθρωποι, έχουμε απλά ανάγκη «να τα πούμε». Ανάγκη για απλό, ειλικρινές μοίρασμα. Ανάγκη για ένα καλό αυτί που το συνοδεύει συμπόνια, ευσπλαχνία. Ανάγκη για ένα ζεστό βλέμμα και ένα στόμα κλειστό που στην καλύτερη θα πει «Είμαι εδώ». Ανάγκη για παρουσία. Για ουσία.
Καμιά φορά η σιωπή είναι η πιο δυνατή ερώτηση. Σκέψου το… Όταν ο άλλος κατεβάζει ιδέες, τον πόνο, ή τις σκέψεις του, μην πεις τίποτα. Πιθανότατα δε θα θέλει καν να ακούσει. Απλά σώπασε. Άσε τον να «κατεβάσει» περισσότερα, να μιλήσει πιο ανοιχτά, να αισθανθεί άνετα χωρίς διακοπές για διαφημίσεις, χωρίς «γιατί», χωρίς κριτική. Απλά παύσε. Κοίταξέ τον με νόημα «Προχώρα, σε ακούω», κούνα το κεφάλι, δώσε του σήμα να συνεχίσει, βοήθησέ τον να καταλάβει ότι είσαι απόλυτα εκεί, χωρίς καν να του το πεις. Σε ενδοιασμούς, αμφιβολίες και μεγάλα του ερωτήματα για τη ζωή, ή μια δύσκολη απόφαση που κλίνεται να πάρει, δε θέλει ανάλυση, θέλει χώρο για άνοιγμα σκέψης, χρόνο, παύση.
Εάν τον διακόψεις, πιθανότατα θα χάσει τη ροή του, θα ξεχάσει τι σκέφτεται και τι λέει, θα αισθανθεί αμήχανα και ίσως μπει σε άμυνα με μια ερώτηση «γιατί». Και τελικά, θα παύσει εκείνος. Αν όμως σωπάσεις… θα σκεφτεί παραπάνω, ίσως έρθει σε «κόντρα» με τα ίδια του τα λόγια και τον εαυτό του, πράγμα εξαιρετικά καλό και υγιές, ίσως δώσει μια για πάντα απάντηση σε δικά του ερωτήματα που πήγασαν μέσα από τη σιωπή σου και αν δε σιωπούσες δε θα είχε αναρωτηθεί ποτέ, ούτε και θα ‘χε απαντήσει.
Και για να σας προλάβω… Όχι, δε λέω να μην κάνουμε συζήτηση, ούτε λέω απλά και μόνο να γινόμαστε ένα καλό ακροατήριο. Αυτό που λέω, είναι να λειτουργούμε σε ένα διάλογο με μεγαλύτερη ενσυναίθηση και συμπόνια. Αυτό που λέω, είναι να είμαστε ολόψυχα παρόντες, κυρίως στους ανθρώπους μας. Να μάθουμε να ακούμε καλύτερα, να αισθανόμαστε πιο δυνατά το χτύπο της καρδιάς τους σε λύπες και χαρές, να είμαστε εκεί. Να μη μας παρασύρει η εγωιστική φωνούλα μέσα μας που μας σπρώχνει να μιλήσουμε για να «πούμε το δικό μας». Να είμαστε ταπεινοί. Αυτό λέω. Ταπεινοί και ευγνώμονες για το μοίρασμα του άλλου. Πόσο μάλλον όταν ο άλλος δεν είναι ο οποιοσδήποτε άλλος. Και να αισθανόμαστε σεβασμό.
Σκεφτείτε μόνο πως αισθανθήκατε την τελευταία φορά που σας έστησε κάποιος στον τοίχο. Τώρα σκεφτείτε πως αισθανθήκατε την τελευταία φορά που στήσατε εσείς κάποιον στον τοίχο. Τέλος, σκεφτείτε ποια ήταν η τελευταία φορά που νιώσατε πραγματικά «ελεύθεροι» μέσα σε μια συζήτηση, την οποία από καρδιάς απολαύσατε και μνημονεύετε ακόμα και τώρα. Χωρίς δεύτερη σκέψη να επιλέξετε την ελευθερία. Αυτούς που σας κάνουν να νιώθετε και να είστε ελεύθεροι. Που σας ανοίγουν μάτια και ορίζοντες με σιωπή και ουσία. Ακούτε;
«Ας είναι ευλογημένη η σιωπή! Γιατί μέσα σ’ αυτήν θα μ’ ακούσεις να μιλώ!!!»
(Χαλίλ Γκιμπράν)
" Σιωπή!!! Πώς να ορίσεις τη σιωπή; Από πού να αρχίσεις και πως να προχωρήσεις, μη γνωρίζοντας τι θα συναντήσεις στην πορεία; Πρόκειται άραγε για τη σιωπή του πνεύματος και δεν έχει να κάνει με την ομιλία ή την ομολογία; Είναι η σιωπή που βασιλεύει μέσα στα μυαλά και στις ψυχές και όχι η σιωπή που σφραγίζει το στόμα κάποιου για να μη μεταδώσει τη γνώση;
Πώς να κατορθώσουμε να ζήσουμε την εσωτερική σιωπή; Κάποιες φορές σιωπούμε, αλλά μέσα μας, συζητούμε έντονα, αντιμετωπίζοντας φανταστικούς αντιπάλους η παλεύοντας με τον ίδιο μας τον εαυτό. Ο καθένας μας προσπαθεί να ακούσει μια ψιθυριστή φωνή, μέσα στη σιωπή του κεφαλιού του, που ακόμα και να του μιλήσει, δεν μπορεί να μεταδώσει τα λόγια της, παρά μόνο σε αυτούς που την ακούν κι οι ίδιοι. Αυτό δεν είναι νόμος, αλλά η πιο μοναχική αλήθεια."
