Η εσωτερική σύγκρουση δημιουργεί την αίσθηση ότι έχουμε κολλήσει μπροστά από ένα μεγάλο, αόρατο εμπόδιο και δεν υπάρχει τρόπος να «κερδίσουμε» σε αυτή την κατάσταση. Όμως, αποτελεί συχνά μια παραγνώριση των αναγκών μας και μπορεί να επιλυθεί.
Υπάρχουν επίσης τόσα πολλά πράγματα που συνιστούν εσωτερική σύγκρουση: η αναβλητικότητα είναι μια εσωτερική σύγκρουση, όπως και ο φόβος δέσμευσης. Ένα είδος υποσυνειδήτου αυτο-σαμποτάζ. Δυστυχώς, όταν βρισκόμαστε σε εσωτερική σύγκρουση, νιώθουμε έντονο στρες και απογοήτευση από τον εαυτό μας. Και αυτό επειδή η εξωτερική σύγκρουση είναι μια συνθήκη νίκης ή ήττας και είμαστε ύστερα αναγκασμένοι να δεχτούμε το αποτέλεσμα.
Όταν όμως παλεύουμε με μια εσωτερική σύγκρουση, νιώθουμε σαν να μην υπάρχει κάποιος τρόπος να την επιλύσουμε χωρίς να χάσουμε. Επιπλέον, οι εσωτερικές συγκρούσεις τείνουν να είναι συνεχόμενες, ενώ οι εξωτερικές επιλύονται αργά ή γρήγορα. Υπάρχουν 8 διαφορετικά είδη εσωτερικών συγκρούσεων και η κάθε μία αντιστοιχεί σε διαφορετική πλευρά των βαθύτερων συναισθηματικών εμπειριών μας.
Τα 8 κύρια είδη εσωτερικής σύγκρουσης
1. Ηθική σύγκρουση
Εμφανίζεται όταν έχουμε αντικρουόμενες πεποιθήσεις για ηθικές συμπεριφορές. Σε αυτή την περίπτωση νιώθουμε ότι χρειάζεται να επιλέξουμε ανάμεσα σε δύο συμπεριφορές που είναι εξίσου καλές, αλλά αντιφατικές. Ο Πλάτωνας προσφέρει ένα καλό παράδειγμα μιας τέτοιας ηθικής σύγκρουσης: ας πούμε ότι έχετε ένα φίλο από τον οποίο δανειστήκατε ένα μαχαίρι. Γνωρίζατε ότι αυτό το άτομο δεν βρισκόταν σε υγιή ψυχική κατάσταση και προσπαθείτε να αποφασίσετε αν θα του το επιστρέψετε ή όχι. Από την μία πλευρά, κλέβετε, αλλά από την άλλη, μπορεί έτσι να προλάβετε κάποιο τραυματισμό.
2. Σεξουαλική σύγκρουση
Εμφανίζεται όταν οι άνθρωποι έχουν αντίθετες επιθυμίες και πεποιθήσεις για τη σεξουαλικότητα. Για παράδειγμα, κάποιος που θα ήθελε να κάνει σεξ με τον/τη σύντροφό του πριν παντρευτεί, αλλά οι αυστηρές θρησκευτικές του πεποιθήσεις του δηλώνουν ότι είναι αμαρτία. Ένα ακόμα παράδειγμα είναι η σύγκρουση ανάμεσα στη μονογαμία και την πολυγαμία.
3. Θρησκευτική σύγκρουση
Η θρησκευτική σύγκρουση εμφανίζεται όταν δεν μπορούμε να εφαρμόσουμε συγκεκριμένα διδάγματα που μας έχουν δοθεί από τη θρησκεία μας και στα οποία πιστεύουμε. Άλλο ένα παράδειγμα είναι όταν διαβάζουμε μια επιστημονική έρευνα ή ένα κείμενο το οποίο αντιτίθεται σε κάποιο θρησκευτικό δίδαγμα και νιώθουμε διχασμένοι ως προς το τι να πιστέψουμε και τι όχι.
4. Πολιτική σύγκρουση
Η πολιτική σύγκρουση εμφανίζεται όταν κάποιος νιώθει πως δεν μπορεί να συμφωνήσει πλήρως με όλα όσα αντιπροσωπεύει το πολιτικό κόμμα που υποστηρίζει ή του οποίου είναι μέλος. Και αυτό κυρίως επειδή δεν συμβαδίζουν όλες μας οι αξίες με αυτό που πρεσβεύει η κοινωνική μας τάξη ή το πολιτικό μας στάτους. Είναι εξαιρετικά έντονο όταν οι κοντινοί μας άνθρωποι δεν μας καταλαβαίνουν. Το σίγουρο είναι ότι μπορεί να οδηγήσει σε εσωτερική ένταση και απομόνωση.
5. Ερωτική σύγκρουση
Ο έρωτας αποτελεί έναν από τους συνηθέστερους λόγους που οι άνθρωποι βιώνουν εσωτερικές συγκρούσεις. Για παράδειγμα, μπορεί να νιώθουν ερωτευμένοι με κάποιον, κι όμως να μη θέλουν να μπουν σε σχέση μαζί του. Ή να είναι σε μια ευτυχισμένη σχέση, κι όμως να εκφράζουν θυμό προς το/τη σύντροφό τους.
Οι ερωτικές σχέσεις έχουν έναν ιδιαίτερο τρόπο να κάνουν τους ανθρώπους πιο ευάλωτους και ευαίσθητους σε σύγκριση με κάθε άλλη κατάσταση. Αυτό μπορεί να προκαλέσει πολύ φόβο και αντίσταση, που δημιουργεί εντάσεις και στη σχέση.
6. Σύγκρουση αυτο-εικόνας
Αυτό το είδος σύγκρουσης εμφανίζεται όταν συμπεριφερόμαστε με έναν τρόπο που δεν συμφωνεί με αυτό που πιστεύουμε ότι είμαστε. Για παράδειγμα, μπορεί να περηφανευόμαστε ότι είμαστε «ευγενικοί», κι όμως όταν κάποιος μας απειλεί ή μας αναστατώνει, αντιδράμε έντονα και άσχημα και ύστερα νιώθουμε ενοχές γι’ αυτό. Από την άλλη πλευρά, η σύγκρουση αυτο-εικόνας μπορεί να είναι ένα αυστηρά σωματικό ζήτημα, όπου κάποιος μπορεί να θέλει να δείχνει ότι έχει αυτοπεποίθηση, κι όμως μέσα του να παλεύει να τη βρει, νιώθοντας μη ελκυστικός.
7. Διαπροσωπική σύγκρουση
Η διαπροσωπική μπορεί να μοιάζει λίγο σαν την εξωτερική σύγκρουση, αλλά είναι πιο περίπλοκη από αυτή. Η διαπροσωπική σύγκρουση συμβαίνει όταν αναγκαζόμαστε να συμπεριφερθούμε με έναν τρόπο που δεν συμβαδίζει με το πώς πραγματικά νιώθουμε ότι θα θέλαμε να συμπεριφερθούμε. Για παράδειγμα, μπορεί να αντιπαθούμε τον εργοδότη μας, κι όμως να χρειάζεται να είμαστε ευγενικοί απέναντί του. Ή μπορεί να αντιπαθούμε το αλκοόλ, αλλά όταν βγαίνουμε με τους συναδέλφους να αναγκαζόμαστε να πίνουμε, ώστε να προσαρμοζόμαστε.
8. Υπαρξιακή σύγκρουση
Η υπαρξιακή σύγκρουση είναι παρόμοια με την υπαρξιακή κρίση, κατά την οποία νιώθουμε σύγχυση σκεπτόμενοι τα «μεγάλα ερωτήματα» της ζωής. Για παράδειγμα, μπορεί να πιστεύουμε ότι αξίζει μόνο να απολαμβάνουμε το παρόν, επειδή η ζωή είναι σύντομη, αλλά παράλληλα να χρειάζεται να προετοιμαστούμε για το μέλλον.
Γιατί εμφανίζουμε εσωτερικές συγκρούσεις;
Φυσικά, η απλή κατανόηση και ο προσδιορισμός αυτών των συγκρούσεων δεν εξηγεί το γιατί υπάρχουν. Οι λόγοι πίσω από την εμφάνισή τους μπορεί να μας διασφαλίσει ένα εργαλείο αντιμετώπισής τους στο μέλλον. Εδώ αναφερόμαστε στους κυριότερους λόγους για τους οποίους οι άνθρωποι αναπτύσσουμε εσωτερικές συγκρούσεις.
Αντίσταση
Αντίσταση υπάρχει όταν γνωρίζουμε ότι θέλουμε ή χρειαζόμαστε κάτι, παρ’ όλα αυτά καταπιέζουμε την επιθυμία μας να το αποκτήσουμε ή να το απολαύσουμε. Πρόκειται στην ουσία για έναν μηχανισμό άμυνας. Φυσικά, οι λόγοι που αντιστεκόμαστε μπορεί να είναι πολλοί: παλιές περιοριστικές πεποιθήσεις, βαθιά ριζωμένοι φόβοι, φόβος για το τι θα σκεφτούν η οικογένεια και οι φίλοι μας κ.ά.
Προσκόλληση
Το άλλο ζήτημα που βρίσκεται στον πυρήνα της εσωτερικής σύγκρουσης είναι η προσκόλληση. Σε κάθε σενάριο, υπάρχει κάτι που θέλουμε ή χρειάζεται να επιλέξουμε, κι όμως, υπάρχει μια βαθύτερη, παλιότερη προσκόλληση που μας εμποδίζει να προχωρήσουμε. Σε πολλές περιπτώσεις, η προσκόλληση είναι μια παλιά πεποίθηση ή ο φόβος απόρριψης από την οικογένεια και τους φίλους. Σε άλλες περιπτώσεις, η προσκόλληση είναι απλά το να μείνουμε «ασφαλείς» ή οτιδήποτε άλλο μας κάνει να νιώθουμε βέβαιοι για το τι πρόκειται να συμβεί.
Έλλειψη οράματος
Ποιο είναι το όραμά σας στη ζωή; Τι θέλετε να κάνετε; Αν δεν έχετε μακροπρόθεσμους στόχους, ακόμα και ασαφείς, σε κάποιο σημείο θα νιώσετε χαμένοι στη ζωή σας, θα επηρεάζεστε και θα μπερδεύεστε με όλα τα διαφορετικά ερεθίσματα που θα παίρνετε.
Έλλειψη αυτογνωσίας
Τέλος, η έλλειψη αυτογνωσίας συνεισφέρει επίσης σε ένα μεγάλο μέρος της εσωτερικής σύγκρουσης. Όταν δεν γνωρίζετε ποιοι είστε, δεν ξέρετε και σε τι να πιστέψετε και πώς να συμπεριφερθείτε. Αυτό συνδέεται και με την έλλειψη προσωπικών αξιών και προτεραιοτήτων. Αυτή η αποφασιστικότητα λογικά συνεπάγεται εσωτερικές συγκρούσεις πολλών ειδών.
