Για ποιους λόγους οι γυναίκες υποβάλλουν αίτηση διαζυγίου, σε ποσοστό μεγαλύτερο από αυτό των ανδρών, παρότι είναι εκείνες που συνήθως ενδιαφέρονται εμπράκτως στο να διατηρήσουν τον γάμο τους (συμμετέχουν σε ψυχοεκπαιδεύσεις, ενημερώνονται γνωστικά, επισκέπτονται ειδικούς ψυχικής υγείας, κ.α.);
Ο πλέον συνηθισμένος λόγος που προβάλλει μία γυναίκα ως αιτία διαζυγίου είναι η «συναισθηματική κακοποίηση». Εάν, όμως, παρατηρήσουμε καλύτερα, θα προσέξουμε ότι η αληθινή αιτία είναι η αποτυχία επικοινωνίας των σκέψεων και των βαθύτερων συναισθημάτων ανάμεσα στο ζεύγος, με αποτέλεσμα τη δημιουργία συναισθηματικής απόστασης.
Ο άνδρας κι η γυναίκα είναι από τη φύση τους διαφορετικής πολυπλοκότητας όντα. Οι νοητικές κι οι ενδοψυχικές διεργασίες που λαμβάνουν χώρα, παρουσιάζουν διαφορές στα δύο φύλα κι ως εκ τούτου η καλή επικοινωνία αποτελεί το σημαντικότερο εργαλείο που σχετίζεται με την καλή προσαρμογή στο γάμο. Με τον όρο «καλή επικοινωνία» εννοούµε την διαδικασία εκείνη που περιέχει ειλικρινή συζήτηση, συναισθηματική έκφραση κι ακρόαση µε τρόπο που θα επιτυγχάνεται η αμοιβαία κατανόηση και η καταλληλότερη λύση σε περίπτωση ασυμφωνίας.
Κι αυτό γιατί η ζωή μας δεν είναι ανεξάρτητη από εκείνη του/της συντρόφου μας. Ζούμε μαζί, ως ένας άνθρωπος κι ό,τι κάνουμε ή δεν κάνουμε τον/την επηρεάζει βαθιά, νοητικά και συναισθηματικά και μαζί με αυτόν και το επίπεδο της ποιότητας της κοινής μας ζωής.
Το να είμαστε «δεμένοι» δε σημαίνει ότι χάνεται η προσωπικότητα του καθενός από εμάς, ούτε ότι μειώνονται οι προσωπικές επιθυμίες ή οι ανάγκες μας. Αντίθετα, μέσα από την καλή επικοινωνία αποφασίζονται από κοινού οι προτεραιότητες και επεξεργάζονται ζητήματα που μπορεί να τραυματίσουν τον γάμο.
Εάν η διαδικασία ακολουθηθεί και δεν αποβεί επιτυχής, ίσως θα πρέπει να υπάρξει πολύ σοβαρή σκέψη για τη λύση του γάμου. Ένα διαζύγιο, για τους σωστούς λόγους, ίσως και να είναι η αφορμή για μία καλύτερη ζωή, αλλά και η ευκαιρία για ενδοπροσωπική διερεύνηση των εσωτερικών χαρακτηριστικών των συντρόφων. Αυτό θα βοηθήσει τους συντρόφους να διαπιστώσουν τον βαθύτερο χαρακτήρα τους και να εργαστούν πάνω στη βελτίωση του, εάν, φυσικά το επιθυμούν.
Οι λόγοι που φθάνουν μία γυναίκα σε συναισθηματικό χάος με συνέπεια την εμφάνιση διαφόρων ψυχικών προβλημάτων, όπως άγχος, κατάθλιψη, αίσθημα μοναξιάς κ.ά. και την πιθανή αίτηση διαζυγίου, είναι κυρίως οι εξής:
Διαπιστώνουν ότι ο σύντροφός τους, τους λέει ψέματα
Γι αυτό η έλλειψη ειλικρίνειας είναι ίσως η συχνότερη αιτία διαζυγίου για τα ζευγάρια. Είτε πρόκειται για απιστία είτε για κρυφά πάθη και συνήθειες (όπως το αλκοόλ ή ο τζόγος), όταν ένα σημαντικό κομμάτι της ζωής του ενός συζύγου αποκρύπτεται -για να αποκαλυφθεί κάποτε τυχαία- αυτός που μένει στο σκοτάδι είναι απόλυτα λογικό να θυμώσει, να χάσει όλη του την εμπιστοσύνη και τελικά να θελήσει να βγει από τη σχέση. Ποιος μπορεί να κατηγορήσει έναν άνθρωπο που θεωρεί την ειλικρίνεια το απόλυτο θεμέλιο για μια σχέση;
Χάνουν τον εαυτό τους μέσα στη σχέση
Οι σύζυγοι είναι ομάδα και ως τέτοια πρέπει να δρουν. Αυτό όμως δεν πρέπει να σημαίνει την ολοκληρωτική απορρόφηση του ενός από τον άλλο και την τελική εκμηδένιση του ενός από τα δύο «εγώ». Δυστυχώς, δεν είναι λίγες οι γυναίκες (παντρεμένες ή μη) που προσκολλώνται στους συντρόφους τους και αφήνουν πίσω όνειρα, φίλους, συνήθειες, εαυτό. Αντίστοιχα, δεν είναι καθόλου σπάνιο το φαινόμενο της ακούσιας και χρόνιας απώλειας στόχων και προσδοκιών. Η καθημερινότητα και ο χρόνος κάνει μερικούς ανθρώπους να ξεχνούν ποιοι είναι και πού θέλουν να πάνε…
Είναι θύματα βίας ή στερούνται την ελευθερία τους
Η ενδοοικογενειακή βία καλά κρατεί στην Ελλάδα τόσο σε επαρχεία, όσο και σε αστικά κέντρα. Βία ψυχική και σωματική και άσκηση απόλυτου ελέγχου κι εξουσίας, οδηγούν –ευτυχώς!- αρκετές γυναίκες στο διαζύγιο. Το προβληματικό σ’ αυτή την περίπτωση είναι ότι εκατοντάδες γυναίκες-θύματα, επιλέγουν από φόβο ή αδυναμία να μείνουν στην άρρωστη σχέση τους γιατί «τον αγαπάνε», «δεν έχουν πού να πάνε», «τα παιδιά χρειάζονται έναν μπαμπά». Ένα μικρό ποσοστό των χωρισμών στην Ελλάδα, οφείλεται στις γενναίες αποφάσεις μερικών γυναικών να πουν «όχι» στη βία, να πάρουν το καπελάκι τους και να φύγουν –και τους αξίζουν πολλά «μπράβο».
Απουσία/ Έλλειψη επικοινωνίας/ Συναισθηματική απόσταση
Δεν είναι λίγα τα ζευγάρια που, με τον καιρό, αποξενώνονται και αποστασιοποιούνται. Το να μιλάς δεν σημαίνει ότι επικοινωνείς και σημαντικός αριθμός γυναικών καταλήγει να νιώθει μοναξιά (κι ας υπάρχει φυσική παρουσία του συντρόφου). Για πολλές γυναίκες η συναισθηματική επικοινωνία είναι το βασικότερο θεμέλιο για τη σχέση τους.
Όταν ο χρόνος και οι αλλαγές που φέρνει, κάνουν την επικοινωνία να αρχίζει και να τελειώνει σε ζητήματα πρακτικά και… υπηρεσιακά, ένα μικρό ζιζάνιο ψιθυρίζει «πρέπει να χωρίσετε». Κι αν, μετά από κοινές προσπάθειες και υποχωρήσεις, οι δύο σύντροφοι συνεχίζουν να ζουν σαν δύο ξένοι στον ίδιο σπίτι, τότε το μικρό ζιζάνιο αρχίζει να ψιθυρίζει διευθύνσεις δικηγορικών γραφείων -και είναι λογικό. Αν δύο σύντροφοι δεν είναι και καλοί φίλοι, τότε δεν γίνεται να συμβιώσουν ομαλά.
Θεωρούν το σύζυγό τους ανεπαρκή πατέρα
Όταν ο σύντροφος της ζωής μιας γυναίκας γίνεται πατέρας του παιδιού της, τότε αυτόματα οι απαιτήσεις απ’ αυτόν αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο. Υπάρχουν οπωσδήποτε μητέρες που θέλουν και διεκδικούν από τους συζύγους τους περισσότερα απ’ όσα μπορούν να δώσουν -κι αυτό, ναι είναι κατακριτέο. Υπάρχουν όμως (σαφώς λιγότεροι σε σχέση με περασμένες δεκαετίες) και πατέρες απόντες και αδιάφοροι, που θεωρούν ότι τα καθήκοντά τους περιορίζονται στο να χρηματοδοτούν την οικογένεια, να λένε πότε-πότε κανένα «Μπράβο» και να βγαίνουν καμιά Κυριακή όλοι μαζί για μπιφτέκια στη Βάρη. Αυτούς τους μπαμπάδες, πολλές μαμάδες τους χωρίζουν -και δεν μπορεί κανείς να τις αδικήσει.
Οι δρόμοι, απλώς, χωρίζουν…
Συμβαίνει και στις καλύτερες οικογένειες, και στα πιο αγαπημένα ζευγάρια και στους πιο παθιασμένους έρωτες: τελειώνουν. Οι σύντροφοι μεγαλώνουν, εξελίσσονται, ανακαλύπτουν καινούρια στοιχεία για τον εαυτό τους και, καμιά φορά, καινούρια όνειρα και οι δρόμοι, μοιραία, χωρίζουν. Ή, απλώς, ο έρωτας, η επιθυμία, η αγάπη τελειώνουν. Και αν δύο συζύγους δεν τους ενώνει η αγάπη, τότε τι μένει για να τους ενώσει;
Εμπλοκή γονέων στο οικογενειακό σύστημα του ζεύγους
Το συζυγικό σύστημα είναι ιερό. Όταν ο άνδρας υποχωρεί μπροστά στις «οδηγίες» των γονέων του, έχουμε τη σύγκρουση τουλάχιστον δύο οικογενειακών συστημάτων. Ο ρόλος της γυναίκας μειώνεται κι η ζωή του ζεύγους άγεται και φέρεται από εξωσυστημικούς παράγοντες, δημιουργώντας ανασφάλεια και αστάθεια.
Ασυμφωνία χαρακτήρων
Ο τρόπος που μεγαλώνουμε (οικογενειακά και κοινωνικά στερεότυπα) κι οι συνθήκες που αναπτύσσουμε το νοητικό και το ψυχικό μας αποτύπωμα, δημιουργούν τον χαρακτήρα μας. Στην αρχή της σχέσης, η έλξη υπερκαλύπτει τις διαφορές μεταξύ των ανθρώπων. Τα επόμενα στάδια του γάμου, όμως, αποκαλύπτουν τους βαθύτερους προσωπικούς στόχους και εάν υπάρχουν σημαντικές διαφορές, θα δημιουργηθούν συγκρούσεις που θα τραυματίσουν την ευτυχία στο γάμο (π.χ. αδιαφορία για εργασία ή για την φροντίδα του νοικοκυριού).
Χαμηλή κοινωνικοποίηση
Η σχέση χτίζεται, αλλά και διατηρείται μέσα από το μοίρασμα, την παρουσία αλλά και την κοινωνική επαφή. Εάν επαγγελματικές κι οικογενειακές υποχρεώσεις, δεν αφήνουν προσωπικό χρόνο στο ζευγάρι, η γυναίκα βιώνει δυσφορία και μοναξιά, με αποτέλεσμα να ταράσσεται η σχέση.
Σεξουαλική οικειότητα
Συχνά οικογενειακοί, κοινωνικοί ή επαγγελματικοί παράγοντες γίνονται αιτία να φθαρεί ο ερωτικό ενδιαφέρον, μέσα στο γάμο. Η γυναίκα, δίνει μεγάλη αξία στην ερωτική εκπλήρωση της κι όταν δεν την βιώνει αναζητά τρόπους για να την κερδίσει. Μερικές φορές, μία ζεστή αγκαλιά, ένα θερμό «σε αγαπώ», ένα δυνατό φιλί το πρωί, βοηθούν την έκφραση σωματικής εγγύτητας και γλυτώνουν το ζευγάρι από την αποξένωση.
Προσωπικές ανάγκες/δραστηριότητες
Ο γάμος δεν πρέπει να γίνεται αιτία οι άνθρωποι να χάσουν την αυτοτέλεια τους. Ο κάθε ένας είναι ξεχωριστός κι έχει και προσωπικές ανάγκες για προσωπική ανάπτυξη. Τέτοιες δραστηριότητες, εάν συμφωνηθούν να γίνονται από κοινού, μπορούν να τονώσουν τον γάμο (π.χ. σπορ)
Ο τρόπος ισορροπίας μετά από ενδοοικογενειακές συγκρούσεις
Κάθε γάμος έχει στιγμές γαλήνης και στιγμές έντασης. Ο τρόπος με τον οποίο οι στιγμές έντασης εκφράζονται/εκτονώνονται (π.χ. λεκτική ή συναισθηματική βία) επηρεάζουν τη γυναικεία ψυχολογία. Το ζητούμενο είναι, κάθε διαφορά να λύνεται έγκαιρα, αποτελεσματικά και με σεβασμό τον άνθρωπο, ώστε να μη συσσωρεύονται αρνητικά συναισθήματα στο γάμο.
Επικίνδυνη οικονομική διαχείριση
Ο λόγος αυτός αναφέρεται στον τρόπο αντίληψης στο που και πως ξοδεύεται το οικογενειακό εισόδημα. Τι αποτελεί απαραίτητο και τι περιττό στοιχείο για επένδυση. Σε αυτό το λόγο συγκαταλέγονται και τα προβλήματα εθισμού στα τυχερά ή άλλα παιχνίδια. Ο εθισμός διαταράζει την ασφάλεια και την διατήρηση του οικονομικού περιβάλλοντος.
Αισθάνεται δεδομένη
Τίποτα δεν σκοτώνει τη σπίθα μεταξύ ενός άνδρα και της γυναίκας γρηγορότερα από την έλλειψη επικοινωνίας. Αυτό οδηγεί συχνά τις γυναίκες να αισθάνονται σαν να μην τις αναγνωρίζουν και ότι τις θεωρούν δεδομένες. Οι σχέσεις είναι αμφίδρομοι δρόμοι και κάθε άνθρωπος πρέπει να σηκώσει το δικό τους βάρος. Οι άνδρες πρέπει να δείξουν ότι νοιάζονται και ότι εκτιμούν τη γυναίκα στη ζωή τους.
Η συναισθηματική επεξεργασία των παραπάνω αιτιών δεν είναι ίδια για όλες τις γυναίκες. Σημαντικό ρόλο παίζει η ιδιοσυγκρασία, ο τρόπος ανατροφής, το κοινωνικό περιβάλλον στο οποίο ζει κι εργάζεται, η συναισθηματική ένταση που έχει βιωθεί ένα γεγονός.
Η απόφαση του γάμου και του διαζυγίου είναι ιδιαιτέρως σημαντική, για ένα ζεύγος. Την απόφαση αυτή, πρέπει να τη λάβει αποκλειστικά το ζευγάρι και να οδηγήσει τη ζωή του στον δρόμο που από κοινού θα διαλέξει.
