Η οφθαλμαπάτη είναι μια ανακολουθία ανάμεσα στην αντίληψη κάποιου και στην πραγματικότητα που υπάρχει μπροστά του.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα μάτια μεταφέρουν πολλές πληροφορίες στον εγκέφαλο, ο οποίος χρειάζεται μεγάλη διεργασία για να τις επεξεργαστεί όλες. Έτσι, έχει επινοήσει «συντομεύσεις» για να καταλάβει τι βλέπει. Οι σκιές, η προοπτική και το χρώμα είναι όλες οι ενδείξεις που χρησιμοποιεί ο εγκέφαλος για να πάρει αποφάσεις για το τι βλέπει.
Τα οπτικά ερεθίσματα που συλλαμβάνονται από τον αμφιβληστροειδή και στέλνονται μέσω του οπτικού νεύρου στον εγκέφαλο είναι πολύ περιορισμένα. Λαμβάνει περίπου το 10% των ερεθισμάτων που υπάρχουν στο οπτικό του πεδίο. Στη συνέχεια, εξηγεί τις ελάχιστες πληροφορίες που παίρνει, συμπληρώνοντας τα κενά με εκτιμήσεις και υποθέσεις για να καταλήξει στο τι είναι αυτό που βλέπει.
Έτσι, οι οφθαλμαπάτες είναι μια κατασκευή του εγκεφάλου και όχι πρόβλημα της όρασης. Ουσιαστικά, «δεν τον γελούν τα μάτια του», αλλά το μυαλό του.
Η μάσκα του έρωτα
Αρχικά, το πρώτο πράγμα που βλέπει κάποιος μέσα στη μάσκα είναι ένα θλιμμένο θολό πρόσωπο. Αν όμως, κρύψει με το χέρι του το γύρω γύρω της μάσκας(κλείσε την χούφτα σου σαν κυάλι), τότε θα καταφέρει να δει ένα ζευγάρι να φιλιέται.
Πρόκειται για μια οφθαλμαπάτη που ονομάζεται δισταθής, καθώς όταν την κοιτάζει κάποιος βλέπει δύο διαφορετικές εικόνες. Για τους περισσότερους ανθρώπους όμως, καμία από τις 2 δεν μπορεί να κυριαρχήσει. Αυτό που βλέπει αλλάζει συνεχώς.
Η έξυπνη γωνία που είναι τοποθετημένα τα πρόσωπα των ερωτευμένων και η θολή εικόνα δημιουργούν την οφθαλμαπάτη. Επίσης, η μάσκα που ορίζει το περίγραμμα του προσώπου, δίνοντας την εντύπωση ότι πρόκειται για έναν θλιμμένο άνδρα.
Το φαινόμενο Troxler
Όταν κάποιος κοιτάει γενικά την εικόνα βλέπει ένα κύκλο από μοβ κουκκίδες. όταν συγκεντρώσειτο βλέμμα του όμως, στον σταυρό στο κέντρο της εικόνας, θα παρατηρήσει ότι μια μοβ κουκκίδα αντικαθίσταται από μια πράσινη.
Αυτό οφείλεται στο οπτικό φαινόμενο Troxler, σύμφωνα με το οποίο όταν κάποιος συγκεντρώνει το βλέμμα του σε ένα σημείο, τότε μετά από περίπου 20 δευτερόλεπτα τα ερεθίσματα που βρίσκονται στην περιφερειακή όραση εξασθενούν ή εξαφανίζονται εντελώς. Η εξασθένιση Troxler οφείλεται στην προσαρμογή των νευρώνων μέσα στο οπτικό σύστημα.
Έτσι, όταν οι ροζ κουκκίδες δεν είναι η βασική εικόνα στην οποία εστιάζει το μάτι, τότε ο εγκέφαλος τις παίρνει ως δεδομένο. Επειδή ο εγκέφαλος έχει συνηθίσει να βλέπει το ροζ χρώμα, όταν φεύγει από το κέντρο συγκέντρωσής του αντικαθίσταται με ένα συμπληρωματικό, που στην προκειμένη περίπτωση είναι το πράσινο.
Το σπινθηρίζον πλέγμα
Ανακαλύφθηκε από τον E. Lingelbach το 1994. Πρόκειται για μια τροποποίηση της οφθαλμαπάτης του πλέγματος του Hermann.
Καθώς κάποιος κοιτάει την εικόνα, βλέπει τις μαύρες κουκκίδες που υπάρχουν εκεί που συνδέονται οι γραμμές, να εξαφανίζονται. Η οφθαλμαπάτη λειτουργεί μόνο όταν το μάτι κάνει μικρές και γρήγορες κινήσεις, όταν κοιτάζει στην εικόνα. Αν κάποιος συγκεντρώσει το βλέμμα του όμως, σε μια κουκκίδα ή πάει πολύ κοντά στην εικόνα, αυτή δεν θα αλλάξει.
Αυτό συμβαίνει εξαιτίας της έντονης αντίθεσης του χρώματος που επηρεάζει την περιφερειακή όραση. Τα κύτταρα του φωτοϋποδοχέα στον αμφιβληστροειδή των οφθαλμών μπερδεύονται και δημιουργούν την ψευδαίσθηση των κουκίδων που δεν υπάρχουν.
